3 όμορφα πράγματα που μου έμαθε το Erasmus

της Μαρίας Μακρόγλου

Είμαι κι εγώ ένας από αυτούς τους ανθρώπους που ορκίζονται πως θα δουν όλο τον κόσμο μα αν με ρωτούσες λίγο καιρό πριν ποιο είναι το πιο μακρινό μέρος που έχω ταξιδέψει θα σου έλεγα με μεγάλη περηφάνια τη μακρινή Θεσσαλονίκη. Φαντάζεσαι, λοιπόν, τη χαρά μου όταν έμαθα πως θα περάσω ένα εξάμηνο ως φοιτήτρια Erasmus σε ένα πανεπιστήμιο στη πόλη Λιλ της Γαλλίας.

Και να ‘μαι τώρα ένα χρόνο μετά να αναρωτιέμαι πως στριμώχτηκαν τόσες εμπειρίες και αναμνήσεις σε λίγους μήνες που άλλαξαν τον τρόπο που βλέπω τη ζωή και τους ανθρώπους. Γνώρισα και έγινα φίλη με άτομα απ όλο τον κόσμο, έμαθα τα έθιμα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που είχε ο καθένας και τώρα ζουν μίλια μακριά μου και ίσως δε τους ξαναδώ. Βγήκα σε μέρη που δεν ήξερα να προφέρω το όνομα τους, συζήτησα σοβαρά και γέλασα με άτομα που δε μιλούσαν την ίδια γλώσσα με εμένα, έφαγα φαγητά που αν με ρωτήσεις δε θυμάμαι πως τα λένε, διασκέδασα με διαφορετικά είδη μουσικής και κάπου μέσα σε όλα αυτά έβγαλα κάποια συμπεράσματα για τη ζωή που θα ήθελα πολύ να μοιραστώ μαζί σου.

1. Για να πραγματοποιήσεις τα όνειρα σου πρέπει να έρθεις αντιμέτωπος με τους φόβους σου

Πρέπει να ομολογήσω πως την απόφαση μου να ζήσω στο εξωτερικό χωρίς κανένα δικό μου άνθρωπο και μάλιστα σε μια χώρα που δεν ήξερα καλά καλά να συνεννοηθώ, δεν την πολυσκέφτηκα. Άρπαξα απλά την ευκαιρία που ήρθε στο δρόμο μου για να πραγματοποιήσω το δικό μου προσωπικό όνειρο. Δε λέω πως στη πορεία δεν αγχώθηκα και δε φοβήθηκα για όσα είχα να αντιμετωπίσω αλλά ποτέ δε σκέφτηκα πως δε μπορώ να τα καταφέρω. Σήμερα μισό περίπου χρόνο από το γυρισμό μου, μπορώ να σου πω με σιγουριά πως δεν πρέπει να φοβάσαι να τολμήσεις για αυτά που θες. Οι φόβοι είναι τελικά αυτοί που θα σου στερήσουν τα όνειρα σου και θα βρεθείς να μετανιώνεις για όσα δε τόλμησες να κάνεις όταν είχες την ευκαιρία. Όλοι μας είμαστε ικανοί για πράγματα που ούτε έχουμε διανοηθεί και εξαρτάται από το πόσο πολύ θέλουμε κάτι το αν θα τα κυνηγήσουμε.

Ρώτησα τη φίλη μου την Πέλλια που είναι φοιτήτρια Erasmus στην Ισπανία να μου πει και εκείνη δυο λόγια για την εμπειρία της :

“Το να ξεκινάς μια νέα ζωή, σε μια ξένη χώρα με νέους φίλους, μαθήματα και συνήθειες, είναι κάπως τρομακτικό. Στο Erasmus μου είχα μια “δεύτερη ευκαιρία” να χτίσω μια “προσωρινή”, νέα ζωή! Δεύτερη γιατί και στην Ελλάδα σπουδάζω πολύ μακριά από το πατρικό μου, οπότε έχω ξαναβρεθεί σε αυτό το στάδιο! Σημαντικό ρόλο έπαιξε τα γεγονός ότι ήξερα τι ήθελα και γιατί! Πήγα εκεί, σε ένα μέρος γεμάτο άγνωστους, όντας η μόνη ελληνίδα το δεδομένο εξάμηνο στο Castellon. Ίσως ήταν λίγο πιο δύσκολο απ’ ότι φανταζόμουν από την άποψη ότι στην Αθήνα είχα ήδη χτίσει τον κύκλο μου και είχα κοπιάσει γι’ αυτό. Δε με επηρέασε όμως στο να κάνω όσα ήθελα!”

2. Το πραγματικό νόημα του να ταξιδεύεις

Εντάξει, το παραδέχομαι προσπάθησα κι εγώ να πετύχω τη τέλεια selfie με φόντο το Πύργο του Eiffel αλλά η αλήθεια είναι ότι δεν είναι αυτό που μου έμεινε από τα ταξίδια που έκανα. Να ταξιδεύεις σημαίνει να μαθαίνεις για τον τρόπο ζωής των άλλων πολιτισμών, τα κοινά και τη διαφορετικότητα τους. Είναι αυτό το συναίσθημα όταν περπατάς πρώτη φορά στους δρόμους μια πόλης που μέχρι τότε είχες δει μόνο σε ταινίες, οι μυρωδιές, τα χρώματα, τα σπίτια, και εκείνες οι αποτυχημένες προσπάθειες να συνεννοηθείς με τους ντόπιους. Με λίγα λόγια, είναι όλες αυτές οι ξεχωριστές στιγμές που δεν ανέβασες στο facebook γιατί όταν τις ζούσες το μονό που σε ένοιαζε ήταν να τις απολαύσεις.

Αν με ρωτήσεις να σου πω κάτι που σιχαίνομαι στη ζωή είναι το να ξεχνάς να ζεις. Ξέρεις για ποιο πράγμα μιλάω. Για εκείνο το ”να απολαμβάνεις το τώρα” που μοιάζει τόσο εύκολο αλλά θέλουμε συνέχεια κάποιος να μας το θυμίζει. Όταν ταξιδεύεις, όμως, ο χρόνος σταματά. Δεν έχεις υποχρεώσεις και ραντεβού, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να απολαμβάνεις αυτό που ζεις εκείνη τη στιγμή. 

Θυμάμαι χαρακτηριστικά εκείνη τη μαγική μέρα που πέρασα στη Disneyland στο Παρίσι. Από τη στιγμή που πάτησα το πόδι μου ήταν πραγματικά λες και μπήκα μέσα σε μια ταινία της Disney που ο χρόνος καταργείται και το μόνο συναίσθημα που νιώθεις είναι χαρά. Γελούσα αληθινά χωρίς να σκέφτομαι τι έχω να κάνω αύριο. Και όπως σκοτείνιαζε, ήξερα πως η μέρα αυτή τελείωνε και δε θα ξαναερχόταν. Η μοναδικότητα της στιγμής, η μέρα εκείνη που ξέρεις πως θα διηγείσαι σε όλη σου τη ζωή και το χαμόγελο που δε μπορείς να κρύψεις κάθε φορά που μιλάς γι’ αυτή, αυτό είναι που αξίζει.

Αν σου πει κάποιος πως τα ταξίδια δεν έχουν ταλαιπωρία μη τον πιστέψεις. Περπατάς ώρες για να προλάβεις να δεις τα πάντα, κουβαλάς μια βαριά τσάντα στον ώμο, αλλάζεις μετρό, τρένα και λεωφορεία. Το περίεργο, όμως, είναι πως δε σε νοιάζει τίποτα άλλο πέρα από το να γεμίσεις νέες εικόνες –όχι το κινητό- αλλά το μυαλό σου και δε σκέφτεσαι πως θες να ξαποστάσεις γιατί είσαι ενθουσιασμένος με όσα ζεις.

Θυμάμαι πως κάθε φορά που γυρνούσα από ένα ταξίδι όσο κουρασμένη και να ήμουν, όσο και να ήθελα να χωθώ στο κρεβάτι μου και να κοιμάμαι για το επόμενο 24ωρο, ένιωθα ευτυχισμένη. Ευτυχισμένη για όλα όσα είχα δει και είχα κάνει και σίγουρη πια πως το να είσαι ολοκληρωμένος σαν άνθρωπος έχει να κάνει με το να ανακαλύπτεις, να βλέπεις, να επεξεργάζεσαι τον κόσμο.

Παρ όλα αυτά, όσο ωραία και να πέρασα στα 3ημερα και τα 4ημερα ταξίδια που είχα τη δυνατότητα να κάνω, την αληθινή αξία του να περνάς τα όρια της χώρας σου και μαζί και του εαυτού σου την έμαθα στη πόλη που με φιλοξένησε τους 5 αυτούς μήνες. Τη Λιλ. Είναι μια μικρή πόλη που δύσκολα θα ξεχωρίσεις στο χάρτη της Γαλλίας και που ίσως να μην την έχεις ακούσει ξανά –ούτε εγώ την είχα άλλωστε μέχρι να πάω-. Τώρα όμως όποτε μιλάω γι αυτή έρχονται χιλιάδες αναμνήσεις στο μυαλό μου και εύχομαι να μου δοθεί ξανά η ευκαιρία να την επισκεφτώ. 

Τις πρώτες μέρες χανόμουν στους δρόμους, κρατούσα χάρτη και ντρεπόμουν να ζητήσω οδηγίες στα γαλλικά. Το πέρασμα των 5 μηνών με βρήκε να ξέρω τους δρόμους απ έξω και να είμαι αυτή που έδινε οδηγίες σε όσους είχαν χαθεί. Ένα κομμάτι του εαυτού μου θα μένει για πάντα εκεί. Εκεί που έζησα τη καθημερινότητα μιας άλλης χώρας και τη μοιράστηκα με άλλα άτομα, δεν είδα απλά τα αξιοθέατα της αλλά τον τρόπο ζωής των κατοίκων και χωρίς να το καταλάβω έγινα μέρος της. Εκεί που σπούδασα, που διασκέδασα, εκεί που μεγάλωσα και ωρίμασα.

Η φίλη μου Mada με την οποία γίναμε καλές φίλες κατά τη διάρκεια του προγράμματος δέχτηκε να μου πει δυο λόγια για αυτά που έμαθε αυτούς τους μήνες: 

“Έμαθα να συμπεριφέρομαι σωστά στους ανθρώπους έχοντας  στο νου μου τη χώρα από την οποία προέρχονται. Ισπανοί, Ιταλοί, Έλληνες, Γερμανοί… διαφορετικές συνήθειες, κινήσεις, ιδέες. Οι άνθρωποι διαφέρουν, το ίδιο και ο τρόπος ζωής τους. Επιπλέον, μπορώ να πω πως έμαθα την αξία του  να περνάς χρόνο με ανθρώπους που προέρχονται από …παντού. Είναι ωραίο να μαθαίνεις πληροφορίες κατευθείαν από τη πηγή. Ανταλλάζεις γνώμες, ζεις αλλά έθιμα και παραδόσεις με άτομα που γνώρισες. Και κάπως έτσι έμαθα νέες λέξεις, νέες συνταγές και τελικά πως η ζωή είναι όμορφη και πρέπει να ζούμε όσα περισσότερα μπορούμε”.

3. Να αγαπώ τη χώρα μου

Ίσως το πιο περίεργο και απρόσμενο μάθημα που πήρα ήταν να αγαπήσω την Ελλάδα βλέποντας τη μέσα από τα μάτια άλλων πολιτισμών. Ζώντας σε μια Ελλάδα κρίσης το μόνο πράγμα που ακούς για τη χώρα σου είναι … τα χειρότερα. Πως οι Έλληνες είναι τεμπέληδες και απολίτιστοι και η Ελλάδα μια χώρα τελειωμένη. Αν και κάποια από αυτά τα θεωρούσα υπερβολικά δε μπορούσα να μην επηρεαστώ.  Κατά τη διάρκεια όμως του προγράμματος η άποψη μου άλλαξε. Γάλλοι, Ιταλοί, Αμερικάνοι, Άγγλοι, όλοι αντιδρούσαν με ένα πλατύ χαμόγελο κάθε φορά που τους έλεγα πως ζω στην Ελλάδα. Άλλοι την είχαν επισκεφτεί και μου μιλούσαν για το πόσο μαγεύτηκαν από την ιστορία, τον  ήλιο μας, τα χρώματα των νησιών μας, το ξένοιαστο τρόπο ζωής και τη φιλοξενία των Ελλήνων και άλλοι ονειρεύονταν να έρθουν. Όλα αυτά με έκαναν με το καιρό να δω με άλλα μάτια την Ελλάδα και να εκτιμήσω αυτά που ως τότε θεωρούσα δεδομένα.

Την άποψη μου αυτή μου επιβεβαίωσε και η Δέσποινα που έζησε κάποιους μήνες στην Ιταλία.

“Οι ξένοι που γνώρισα σαν φοιτήτρια ερασμους στην Ιταλία αλλά και από τις συναναστροφές που είχα με άλλους φοιτητές ερασμους στην Αθήνα είχαν μεγάλη εκτίμηση για την Ελλάδα αλλά και για τους Έλληνες. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, μια κοπέλα από το Βέλγιο που είχε έρθει για ανασκαφές με το πανεπιστήμιό της στη Κρήτη, μου είχε πει πως δεν έχει γνωρίσει κανέναν ‘Ελληνα που να μην είναι καλός άνθρωπος. Ενώ ένας άλλος φοιτητής από την Ισπανία που έκανε το εράσμους του εδώ στην Αθήνα, μου είχε πει πως αγαπάει τόσο πολύ την Ελλάδα τους Έλληνες αλλά και την ελληνική γλώσσα, που θέλει να μείνει μόνιμα στη χώρα μας. Τελικά το κατάφερε και τώρα είναι στη Θεσσαλονίκη και εργάζεται”.

Για όλους αυτούς τους λόγους και για πολλούς ακόμη θα θεωρώ το Ερασμους και κάθε αντίστοιχο πρόγραμμα εμπειρία ζωής και θα το συστήνω ανεπιφύλακτα σε όσους έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν. Το να ανακαλύπτεις τον κόσμο και να πετυχαίνεις τους στόχους σου θα σου προσφέρει προσωπική ικανοποίηση κάτι που είναι απαραίτητο για να σαι ευτυχισμένος.

Στις 31 Μαΐου περίμενα το τρένο στο σταθμό της Λιλ και αποχαιρέτησα όσα έζησα με ένα post στη σελίδα μου στο facebook που περιέγραφε με λίγα λόγια τα συναισθήματα μου για αυτό που άφηνα πίσω: 

“Μετά από 5 μήνες ήρθε η στιγμή να φύγω. Υπέροχοι άνθρωποι, υπέροχες στιγμές και ένα μάθημα ζωής : Πάντα θα φοβόμαστε το καινούριο και θα βάζουμε όρια στον εαυτό μας αλλά ξέρεις πως θέλεις κάτι αληθινά όταν είσαι έτοιμος να ξεπεράσεις αυτά τα όρια. Και μετά τα όρια σου πάνε πιο μακριά και μετά η ζωή σου γίνεται καλύτερη. Αντίο Lille”.