Πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι η τιμωρία στα παιδιά;

Κατά πόσο η τιμωρία μπορεί να είναι αποτελεσματική ή όχι είναι δύσκολο να απαντηθεί εάν κανείς δεν λάβει υπ’όψιν τις διαφορετικές τεχνικές τιμωρίας, την προσωπικότητα του κάθε παιδιού και τον χωροχρόνο στον οποίο «επιβάλλεται» η τιμωρία. Η αποτελεσματικότητα της τιμωρίας έγκειται κυρίως μέσα από το πλαίσιο στο οποίο θα εκδηλωθεί και από τις σχέσεις γονέα – παιδιού. Παρόλα αυτά αυτό που έχει διαπιστωθεί μέσα από συνεχείς έρευνες είναι ότι η τιμωρία έχει συνήθως αποτελέσματα για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Η τιμωρία στερείται μορφωτικής αξίας, επομένως δεν μπορεί να μετατρέψει έναν κακό χαρακτήρα σε καλό καθώς ποτέ δεν διδάσκει μια καλή συμπεριφορά. Αυτό σημαίνει ότι η τιμωρία δεν δείχνει στο παιδί πώς να κάνει κάτι αλλά αντίθετα του λέει τι δεν πρέπει να κάνει τονίζει η Σοφία Δάμτσα, ψυχολόγος. Όμως σε κάποιες περιπτώσεις η τιμωρία ίσως είναι χρήσιμη:

Όταν το παιδί εμπλέκεται σε καταστάσεις που μπορεί να βλάψουν το ίδιο ή άλλους. Σε αυτή την περίπτωση ο γονιός θα πρέπει να σταματήσει αμέσως το παιδί με την απώθησή του από το σημείο, τη δυνατή φωνή ή κάποιας λεκτικής επίπληξης.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε παιδί είναι διαφορετικό, οι γονείς θα πρέπει να σκεφτούν τα παρακάτω καθώς ισχύουν στις περισσότερες περιπτώσεις παιδιών:

– Είναι πολύ σημαντικό να επικοινωνούμε με το παιδί. Να εξηγούμε με σαφήνεια τι ακριβώς έκανε και γιατί η συμπεριφορά του δεν ήταν σωστή.

– Πριν προβούμε στην οποιαδήποτε τιμωρία καλό θα ήταν να μπούμε στη θέση του παιδιού και να καταλάβουμε λίγο τον τρόπο που σκέφτεται.

– Έχετε κατά νου τον τρόπο που θα τιμωρείτε πριν εκδηλωθεί η οποιαδήποτε συμπεριφορά από το παιδί. Είναι σημαντικό να υπάρχει συνέπεια στην άσκηση της τιμωρίας και να μην δίνουμε στο παιδί διπλά μηνύματα. Μια πολύ δραστική τιμωρία σε πολλές περιπτώσεις είναι η αδιαφορία!

– Όταν η τιμωρία εφαρμόζεται με συνέπεια και σταθερότητα προς όλα τα μέλη της οικογένειας, όταν υπάρχει ένα στοργικό οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο το παιδί μπορεί να επιστρέψει έπειτα από το τέλος της τιμωρίας και όταν εξηγούμε στο παιδί τους λόγους για τους οποίους δεν μας άρεσε η συμπεριφορά του τότε η τιμωρία είναι αποτελεσματική. Και πάλι όμως λειτουργεί πυροσβεστικά και άμεσα δεν μπορεί από μόνη της να αλλάξει χαρακτήρες! Σε όλο αυτό το πλαίσιο παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο τα όρια που θέτουν οι γονείς..

Το Βρετανικό Ινστιτούτο Υγείας συνιστά: «Η τιμωρία πρέπει να επιλέγεται για την αστραπιαία της αποτελεσματικότητα μόνο εφόσον δικαιολογείται από τη σοβαρότητα και την επικινδυνότητα της συμπεριφοράς του παιδιού και μόνο σε συνδυασμό με άλλες τεχνικές ενίσχυσης της θετικής συμπεριφοράς».

Διαβάστε ακόμα στο infokids.gr:

Πειθαρχία και παιδί: Τα 4 πιο συχνά λάθη που κάνουν οι γονείς

Πόσο χειριστικά είναι τα παιδιά τελικά;