Στο Eyes of Light τα ανείπωτα του καρκίνου του μαστού έγιναν σκίτσα και φωτογραφίες
- 25 ΟΚΤ 2024
Η Δήμητρα Ερμείδου είναι η ιδρύτρια της οργάνωσης Eyes of Light. Έχει το βίωμα του καρκίνου του μαστού και ξέρει ότι οι γυναίκες δυσκολεύονται να μιλήσουν για την εμπειρία τους με τον καρκίνο. Ξέρει ότι τα άτομα με εμπειρία καρκίνου μοιράζονται την ιστορία τους πιο εύκολα με εικόνες παρά με λόγια. Κάνει εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας για τις γυναίκες που ξέρουν τι σημαίνει χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία, ανοσοθεραπεία. Ξέρουν βιωματικά. Σκοπός του Eyes of Light είναι η κοινωνικοποίηση, το μοίρασμα και η αλληλοϋποστήριξη των γυναικών αυτών.
«Μας μαθαίνει ο κόσμος (εννοεί το Eyes of Light) μέσα από φίλους, από συναδέλφους, δουλεύει το word of mouth. Αυτό σημαίνει ότι μας εμπιστεύονται οι γυναίκες. Έρχονται κυρίως γυναίκες άνω των 35 ετών. Παλαιότερα, οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού που βλέπαμε στα εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας ήταν 40 με 45 ετών. Δυστυχώς, πλέον βλέπουμε και νεότερες γυναίκες. Το βίωμα που εχουν οι γυναίκες αυτές είναι κοινό. Ο καρκίνος του μαστού απειλεί την εικόνα της γυναίκας, τη ζωή της και το αίσθημα της θηλυκότητας. Οι γυναίκες χωρίς παιδιά νιώθουν ότι απειλείται η γονιμότητά τους και η σεξουαλική ζωή τους. Οι μεγαλύτερες γυναίκες, που τυγχάνει να είναι και παντρεμένες, (μπορεί να) έχουν ένα δίχτυ ασφαλείας. Ένα μικρό πλεονέκτημα.
Δήμητρα Ερμείδου
Δεν είναι πάντα απόλυτο βέβαια. Δεν είναι το ίδιο για όλες. Το βίωμα του καρκίνου του μαστού σε βάζει βίαια να αναθεωρήσεις τους κοινωνικούς ρόλους σου. Η γυναίκα παίρνει και την ταυτότητα του ασθενούς. Σκοπός μας είναι να ενδυναμώσουμε αυτές τις γυναίκες. Ψυχολογικά και κοινωνικά. Τα εβδομαδιαία ομαδικά εργαστήρια είναι το ραντεβού τους για 12 (μπορεί και 13) εβδομάδες.
Η γυναίκα που νοσεί, έχει μια δυσκολία να μοιραστεί τα συναισθήματά της. Πιστεύει ότι αν μιλήσει ανοιχτά για το βίωμα του καρκίνου στην οικογένεια, θα τους επιβαρύνει. Πολλές, νιώθουν ότι δεν μπορούν να τις καταλάβουν. Στα εργαστήρια μας είναι κοινό το βιώμα. Κι αυτό είναι θεραπευτικό. Όταν μια γυναίκα είναι έτοιμη να εκτονώσει και να επεξεργαστεί το βιώμα του καρκίνου, θα το κάνει. Θέλω να τονίσω ότι είναι ιδανικό να υπάρχει παράλληλη ψυχολογική υποστήριξη (πολλές δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει σε πολλές δομές δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη σε άτομα με καρκίνο)».
Τι μπορούν να κάνουν οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού στα εργαστήρια;
«Η ψυχική υγεία είναι παντρεμένη με το κοινωνικό κομμάτι. Αν μια γυναίκα, νιώθει απομονωμένη, περιθωριοποιημένη, δεν νιώθει άνετα να εμφανιστεί στη δουλειά ή να κυκλοφορεί έξω με την περούκα, ενδυναμώνεται ψυχολογικά και έπειτα κοινωνικά με το μοίρασμα. Με τη θετική αλλαγή στις σκέψεις της. Δεν είναι εργαστήριο φωτογραφίας».
«Δεν απευθυνόμαστε σε λάτρεις της φωτογραφίας. Δεν βγάζουμε πορτρέτα. Κάθε γυναίκα, στο δικό της χρόνο, μαθαίνει να μένει στη στιγμή, να κάνει παύση, να πάρει μια ανάσα και να κάνει συνειδητά το κλικ».
«Έτσι, μαθαίνει να είναι παρούσα στην πραγματικότητα. Να βρίσκει ηρεμία και να παρατηρεί με επίγνωση. Μια γυναίκα με καρκίνο του μαστού μαθαίνει να κρατά ένα φωτογραφικό ημερολόγιο ευγνωμοσύνης. Κάθε μέρα φωτογραφίζει κάτι για το οποίο νιώθει ευγνωμοσύνη. Και μπορεί να είναι ο καφές που πίνει το πρωί. Έτσι κλειδώνεις το αίσθημα και του δινεις ένταση. Μια άλλη γυναίκα φωτογράφισε την επουλωτική κρέμα μετά τις ακτινοθεραπείες της. Της πρόσφερε ανακούφιση. Μια γυναίκα φωτογράφισε το ψάρι που της μαγείρεψε ο φίλος της. Η ουσία είναι να βρίσκουν νόημα στην καθημερινότητά τους. Και να εξερευνήσουν μέσα από τις εικόνες πράγματα για εκείνες. Είναι ένα ταξίδι αυτογνωσίας.
Στιγμιότυπο από εργαστήριο θεραπευτικής φωτογραφίας του Eyes of Light, φωτο: Δήμητρα Ερμείδου
Η θεραπευτική φωτογραφία βασίζεται (μεταξύ άλλων και) στις αρχές του Carl Jung. Παίρνεις τη συναισθηματική δυσφορία και τις σκέψεις σου και την εκφράζεις με εικόνες γιατί είναι πιο αποτελεσματικό από το να τις εκφράσεις με λέξεις. Εξωτερικεύεις με μια εικόνα τα συναισθήματά σου. Τα αποδυναμώνεις. Αποταυτιζόμαστε έτσι. Δεν είμαι εγώ ο θυμός μου, η θλίψη μου, το άγχος μου. Και καταφέρνουμε να τα συμβολίσουμε και να τα διαχειριστούμε. Βέβαια, δεν πατάμε ένα κουμπί και με μια φωτογραφία νιώθουμε αυτόματα καλύτερα. Υπάρχει μια διαδικασία. Η θεραπευτική φωτογραφία είναι ένα καινοτόμο εργαλείο αυτοέκφρασης που βοηθά τις γυναίκες να επεξεργαστούν σκέψεις και συναισθήματα, να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση τους και να συνδεθούν με άλλους μέσα σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον».
Η Δήμητρα Ερμείδου και το θεραπευτικό εργαλείο της φωτογραφίας
Απόσπασμα από το "Ένα Webcomic για τις γυναίκες με καρκίνο", Eyes of Light και Γεωργία Ζάχαρη
«Νόσησα από καρκίνο του μαστού. Δεν απευθύνομαι στις γυναίκες από μια θέση “ξένης”. Το έχω περάσει κι εγώ. Θέλησα να μετατρέψω τη δική μου εμπειρία σε κάτι θετικό. Και το comic ξεκίνησε επειδή ψάχναμε μια ιδέα να μιλήσουμε για κάτι βαρύ, δύσκολο, με ένα τρόπο εύπεπτο και φιλικό. Πιο προσβάσιμο. Πιο απλό».
«Η σκιτσογράφος Γεωργία Ζάχαρη πήρε τις σημειώσεις 25 γυναικών που μίλησαν για την εμπειρία τους με τον καρκίνο και σχεδίαζε τα καρέ των ιστοριών τους. Το κόμικ χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα “Σημεία Στήριξης”, μία σύμπραξη ελληνικών ιδρυμάτων με διαχειριστή το Ιδρυμα Μποδοσάκη και το webcomic από το υπουργείο Πολιτισμού. Οι γυναίκες είχαν τη δυνατότητα να γίνουν μέρος της ιστορίας.
Και το Ιστορίες από την Αίθουσα Αναμονής – Ένα Κόμικ για τις Γυναίκες με Καρκίνο πήρε το Βραβείο ως το Καλύτερο Ένθετο 2024 (Ελληνικά Βραβεία Κόμικς). Το διαδικτυακό κόμικ είναι πιο άμεσο και μπορεί να το δει περισσότερος κόσμος. Θέλαμε να δημιούργησουμε κάτι απλό, κατανοητό, που θα δείξεις και στο παιδί σου και στον σύντροφό σου. Για να συζητήσεις με τους δικούς σου ανθρώπους τι περνάς»
Ο καρκίνος του μαστού είναι θεραπεύσιμος
«Θέλω να τονίσω ότι ένας ασθενής είναι απλά ένας άνθρωπος που έτυχε να νοσήσει. Δεν μπορείς να βαφτίσεις κάποιον καρκινοπαθή και να τον βγάλεις έξω από την κοινωνία. Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια φεύγει το στίγμα από τον καρκίνο. Δεν είναι πια η επάρατος νόσος που φοβόμασταν να την πούμε με το όνομά της. Μπορεί να είναι ακόμη ταμπού να μιλήσουμε για τη σεξουαλική ζωή των γυναικών με το βίωμα του καρκίνου. Οι γυναίκες όμως που νοσούν είναι άνθρωποι».
Info: Για τα μελλοντικά εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας του Eyes of Light περισσότερες πληροφορίες εδώ.Τα εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας χρηματοδοτούνται από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση.
