TACK: Η ταινία της Βάνιας Τέρνερ για την πρώτη δίκη-ορόσημο του ελληνικού #MeToo

Με την υποστήριξη του Onassis Culture, το TACK ξεκινά την κινηματογραφική διανομή του από το CineDoc στον Δαναό στις 25 Νοεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Από την Πέμπτη 28/11, οι προβολές πλαισιώνονται με θεματικά Q&A με καλεσμένες ομιλήτριες από τον τομέα της δικαιοσύνης, της ψυχικής υγείας, του αθλητισμού και της εκπαίδευσης.

Η ταινία έκανε την ελληνική πρεμιέρα της κατά τη διάρκεια του 26ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης όπου απέσπασε 5 διακρίσεις (Βραβείο WIFT-Women in Film & Television, Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας από την Επιτροπή Νεότητας Φοιτητών Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης, Βραβείο ΕΡΤ, Ειδική μνεία Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος Newcomers).

Έκτοτε, το ντοκιμαντέρ έχει προβληθεί και διακριθεί σε πολυάριθμα φεστιβάλ σε Ελλάδα και εξωτερικό (Regional Jury Award και Abakus Foundation Audience Award for Exceptional Discussion στο One World International Human Rights Documentary Film Festival, FIWOM.Choice Award – Grand Prix στο 17o Film Festival for Women’s Rights στη Νότια Κορέα, Ειδική μνεία Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος Ντοκιμαντέρ στο 53ο Διεθνές Φεστιβάλ Molodist στην Ουκρανία, Βραβείο Μουσικής για τον Νίκο Βελιώτη και Δεύτερο Βραβείο Καλύτερης Ελληνικής Ταινίας Ντοκιμαντέρ Μεγάλου Μήκους στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Ιεράπετρας, κ.ά.)

Σύνοψη

Όταν η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου αποκαλύπτει δημόσια τον βιασμό της από ισχυρό παράγοντα της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας, πυροδοτεί το κίνημα #MeToo στην Ελλάδα και δίνει τη δύναμη σε εκατοντάδες γυναίκες να σπάσουν τη δική τους σιωπή. Μία από αυτές είναι η Αμαλία, νεαρή πρωταθλήτρια της ιστιοπλοΐας, η οποία αποφασίζει να καταγγείλει τον πρώην προπονητή της για τη συστηματική κακοποίηση που υπέστη από εκείνον ανάμεσα στα 11 και τα 13.

Το TACK παρακολουθεί τις δύο γυναίκες επί δύο χρόνια καταγράφοντας τη ζωή και τον αγώνα τους κατά τη διάρκεια της δίκης-ορόσημο, την πρώτη του ελληνικού #MeToo.

Σκίτσα animation ζωντανεύουν τη σκληρή ακροαματική διαδικασία, στη διάρκεια της οποίας η Αμαλία υφίσταται εξαντλητικές καταθέσεις, victim blaming και συνεχείς απόπειρες αμφισβήτησης της αξιοπιστίας της. Ταυτόχρονα η Σοφία έρχεται ξανά αντιμέτωπη με το τραύμα και τη σχέση με τον πατέρα της, ενώ πιέζει για θεσμικές μεταρρυθμίσεις.

Οι δύο γυναίκες συνειδητοποιούν ότι ο αγώνας τους για να αλλάξει η ελληνική κοινωνία, είναι ακόμα στην αρχή. Έτσι, θα χρειαστεί να κάνουν tack, όπως ακριβώς οι ιστιοπλόοι, όταν ελίσσονται ανάμεσα στους αντίθετους ανέμους.

Σημείωμα σκηνοθέτιδας
Το TACK είναι μια πολύ προσωπική καταγραφή της ζωής και του αγώνα δύο γυναικών για δικαίωση. Οι ζωές της Σοφίας και της Αμαλίας διασταυρώνονται όταν η Αμαλία αποφασίζει να στείλει μήνυμα στη Σοφία, λίγες ημέρες μετά τη δημόσια μαρτυρία της για τον βιασμό της από έναν ισχυρό παράγοντα της ιστιοπλοΐας. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα ξεκινά ένας δικαστικός αγώνας εναντίον του πρώην προπονητή της Αμαλίας.

Η ταινία ακολουθεί και παρατηρεί τις δύο γυναίκες επί δύο χρόνια περίπλοκων και επώδυνων δικαστικών διαδικασιών.

Οι ζωές τους στην ταινία εκτυλίσσονται παράλληλα: Άρχισα να κινηματογραφώ τη Σοφία, ενώ γινόταν εθνικό σύμβολο, χωρίς να γνωρίζω τι θα ακολουθήσει κι ενώ το κύμα των καταγγελιών είχε μόλις αρχίσει να ξεδιπλώνεται. Λίγο μετά γνώρισα την Αμαλία και ξεκίνησα να περνάω χρόνο μαζί της και να κινηματογραφώ την ίδια και την οικογένειά της. Αναπτύχθηκε μεγάλη οικειότητα μεταξύ μας, καθώς και με τις οικογένειές τους. Ιδιαίτερα στο διάστημα της δίκης, η κάμερά μου έγινε κατά κάποιον τρόπο αποθετήριο των δικών τους σκέψεων και συναισθημάτων. Έτσι, μου ανοίχτηκε ένα παράθυρο στον κόσμο του σύνθετου ψυχικού τραύματος και στο πώς αυτό επηρεάζει τα θύματα και τους κοντινούς τους ανθρώπους – κανείς δεν μένει αλώβητος όταν γίνεται ένας βιασμός.

Θέλησα όμως να προχωρήσω και πέρα από τη ζωή των πρωταγωνιστριών, για να αφηγηθώ την ιστορία ενός σαθρού συστήματος ποινικής δικαιοσύνης και πώς αυτό κατακερματίζει τα θύματα. Μέσα από αυτή την οδυνηρή καταγραφή, ελπίζω να προβληματίσω για την έλλειψη ειδικής εκπαίδευσης των δικαστών και συνηγόρων σε θέματα έμφυλης βίας και παιδικής κακοποίησης, αλλά και την απουσία ενός γενικού πλαισίου προστασίας των θυμάτων. Ελπίζω ακόμα να δημιουργήσω ερωτήματα για το πώς οι σεξιστικές αντιλήψεις, η κυρίαρχη κουλτούρα, η τοξικότητα και η νοσηρότητα απομονώνουν, στιγματίζουν και φιμώνουν τα θύματα, ακόμα και όταν αυτά είναι παιδιά.

Πρόγραμμα προβολών
Η πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί στις 25/11 στον ΔΑΝΑΟ παρουσία της σκηνοθέτιδας και των συντελεστών, ενώ από 28/11 οι προβολές θα πλαισιωθούν με θεματικές συζητήσεις με καλεσμένες ομιλήτριες από τον τομέα της δικαιοσύνης, της ψυχικής υγείας, του αθλητισμού και της εκπαίδευσης. Στόχος των θεματικών αυτών προβολών είναι να αναδειχθούν οι πολλαπλές, καθημερινές πτυχές της έμφυλης βίας και οι ελλείψεις σε ό,τι αφορά την ειδική εκπαίδευση των δικαστών και συνηγόρων σε θέματα παιδικής και έμφυλης κακοποίησης, να τονιστεί η σπουδαιότητα θεσμοθέτησης ενός προστατευτικού πλαισίου για τα θύματα έμφυλης βίας, καθόλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας και βέβαια, η ανάγκη ύπαρξης μαθημάτων σεξουαλικής αγωγής στο σχολικό πλαίσιο.

Μέσα από το δίκτυο του CineDoc, η ταινία θα προβληθεί το επόμενο διάστημα σε Βόλο, Ρέθυμνο, Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις της Ελλάδας.

• ΑΘΗΝΑ – Κινηματογράφος Δαναός
Προπώληση στο ταμείο του κινηματογράφου και στο: https://www.danaoscinema.store/ibooking93/shows.xhtml

• Δευτέρα 25 Νοεμβρίου, 20.00
Παρουσία της σκηνοθέτιδας Βάνιας Τέρνερ και των συντελεστών της ταινίας. Τη συζήτηση θα συντονίσει η σκηνοθέτιδα Εύα Στεφανή.

• Πέμπτη 28/11, 19.00 | Δικαιοσύνη και Νομικό Πλαίσιο
Θα ακολουθήσει συζήτηση με τη σκηνοθέτιδα Βάνια Τέρνερ, τη Θεώνη Κουφονικολάκου, Συνήγορο του Παιδιού και την Κλειώ Παπαντολέων, δικηγόρο. Τη συζήτηση θα συντονίσει η δημοσιογράφος του Solomon, Δανάη Μαραγκουδάκη.

• Παρασκευή 29/11, 19.00 | Ιστορίες από τον χώρο του Αθλητισμού
Θα ακολουθήσει συζήτηση με τη σκηνοθέτιδα Βάνια Τέρνερ και τη Μαρία Γεωργάτου, Ολυμπιονίκη Ρυθμικής Γυμναστικής. Τη συζήτηση θα συντονίσει η Νεκταρία Σταμούλη, ανταποκρίτρια του Politico στην Ελλάδα και δημοσιογράφος στην Καθημερινή.

• Σάββατο 30/11, 18.00
• Κυριακή 1/12, 18.00

• Δευτέρα 2/12, 19.00 | Προστασία των παιδιών στον Αθλητισμό
Θα ακολουθήσει Q&A με τη σκηνοθέτιδα Βάνια Τέρνερ, την Ξένη Δημητρίου, Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου επί τιμή και την Άννα Κάβουρα, Ψυχολόγο – Αθλητική Ψυχολόγο, Εντεταλμένη Διδάσκουσα Τμήματος Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Τη συζήτηση θα συντονίσει η Αλεξία Καλαϊτζή, δημοσιογράφος στην Καθημερινή και την ΕΡΤ.

• Τρίτη 3/12, 19.00 | Παιδεία και Σεξουαλική Αγωγή
Θα ακολουθήσει Q&A με τη σκηνοθέτιδα Βάνια Τέρνερ, τη Λίνα Λυκομήτρου, Σχολική ψυχολόγο, Ψυχοθεραπευτρια, Τραυματοθεραπευτρια και τη Φιλίππη Ρούβαλη, Εκπαιδευτικό, Ηθοποιό, Θεατρο-παιδαγωγό.

• Τετάρτη 4/12, 19.00 | Ψυχολογία και Διαχείριση Τραύματος
Θα ακολουθήσει Q&A με τη σκηνοθέτιδα Βάνια Τέρνερ και τη Γεωργία Δεσπότη, Ψυχολόγο, Ψυχοθεραπεύτρια. Τη συζήτηση θα συντονίσει η Νιόβη Αναζίκου, Δημοσιογράφος και Ντοκιμαντερίστρια, αντιπρόεδρος του WIFT.

• ΒΟΛΟΣ – Πολιτιστικό Κέντρο Νέας Ιωνίας Βόλου
Σάββατο 23 Νοεμβρίου, 20.00
Παρουσία της σκηνοθέτιδας Βάνιας Τέρνερ
Προπώληση: ΕΝΤΕΚΑ – Ψηφιακές Εκτυπώσεις
Πληροφορίες: https://www.facebook.com/CineDocVolos

• ΡΕΘΥΜΝΟ – Χώρος Πολιτισμού “Σημείο”
Σάββατο 30 Νοεμβρίου, 20.00
Παρουσία της σκηνοθέτιδας Βάνιας Τέρνερ
Προπώληση στο ταμείο του χώρου (Πατριάρχου Αθηναγόρα 17, Ρέθυμνο)

• ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – Λιμάνι (Αποθήκη 1, Αίθουσα «Σταύρος Τορνές»)
Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου, 18.15
Παρουσία της σκηνοθέτιδας Βάνιας Τέρνερ
Προπώληση: more.com
Πληροφορίες: https://www.filmfestival.gr/el/