ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Σκότωσε τον άνδρα της επειδή βίαζε την κόρη τους και την εκτέλεσαν- μαζί με άλλες 30 γυναίκες. Αυτό σημαίνει Ιράν

Morteza Nikoubazl/NurPhoto via Getty Image

Ήδη από το 2023 το Ιράν αντιπροσώπευε πάνω από το 74% όλων των καταγεγραμμένων εκτελέσεων παγκοσμίως, σύμφωνα με την οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Διεθνούς Αμνηστίας. Τουλάχιστον 901 άνθρωποι φέρεται να εκτελέστηκαν στο Ιράν το 2024, συμπεριλαμβανομένων περίπου 40 σε μια εβδομάδα τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το σύνολο είναι το υψηλότερο που έχει καταγραφεί σε 9 χρόνια και σημείωσε αύξηση 6% από το 2023, όταν εκτελέστηκαν 853 άτομα. Η θανατική ποινή είναι ασυμβίβαστη με το θεμελιώδες δικαίωμα στη ζωή και εγείρει τον κίνδυνο εκτέλεσης αθώων ανθρώπων.

Στο Ιράν είναι έγκλημα να είσαι γυναίκα 

Ο Morteza Abdolali Sarbandi, πρώην υπάλληλος του υπουργείου Πληροφοριών στο Ιράν, το 2007 προσπάθησε να βιάσει τη 19χρονη Reyhaneh Jabbari και εκείνη τον μαχαιρώσε σε αυτοάμυνα. Η κοπέλα αυτή συνελήφθη για φόνο και καταδικάστηκε σε θάνατο. Στα 26 της χρόνια απαγχονίστηκε σε φυλακή της Τεχεράνης. Στα χρόνια που ακολούθησαν, έγινε σύμβολο της αντίστασης και των δικαιωμάτων των γυναικών. Η ιστορία της έγινε το ντοκιμαντέρ Seven Winters in Tehran (προβλήθηκε το 2023 στην Berlinale) που βασίστηκε στο βιβλίο Πώς να γίνεις πεταλούδα: η σύντομη, θαρραλέα ζωή της κόρης μου, Reyhaneh Jabbari των Shole Pakravan (μητέρα της Reyhaneh Jabbari) και Steffi Niederzoll.

Οι Αρχές εκτέλεσαν 31 γυναίκες το 2024. Το ιρανικό δικαστικό σύστημα σπάνια θεωρεί ελαφρυντικό την ενδοοικογενειακή βία. «Είναι βαθιά ανησυχητικό το γεγονός ότι για άλλη μια φορά βλέπουμε αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που υπόκεινται σε θανατική ποινή στο Ιράν κάθε χρόνο», δήλωσε ο Volker Türk, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Τα στοιχεία του προέρχονται από αξιόπιστους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων του Ιρανικού Οργανισμού Ειδήσεων Ακτιβιστών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRANA), του Iran Human Rights (IHR) και του Hengaw. Το IHR με έδρα τη Νορβηγία ανέφερε σε έκθεσή του ότι σε τουλάχιστον 31 γυναίκες εκτελέστηκαν το 2024 στο Ιράν- ο υψηλότερος αριθμός από τότε που άρχισε να παρακολουθεί τη θανατική ποινή πριν από 17 χρόνια. Το 70% των γυναικών που εκτελέστηκαν για φόνο κατηγορήθηκαν ότι σκότωσαν τους συζύγους ή τους συντρόφους τους, ήταν θύματα ενδοοικογενειακής βίας

Μερικές καταδικάστηκαν για δολοφονία των συζύγων τους για να αποτρέψουν τον βιασμό ή αφού εξαναγκάστηκαν σε γάμο. Ανάμεσά τους, η Leila Ghaemi, η οποία  στραγγάλισε τον σύζυγό της αφού επέστρεψε στο σπίτι μια μέρα για να τον βρει και τους φίλους του να βιάζουν τη μικρή κόρη της. 9 από τις εκτελεσθείσες γυναίκες ήταν ανήλικες νύφες, 3 ήταν παιδιά παραβάτες, που σημαίνει ότι ήταν κάτω των 18 ετών τη στιγμή του υποτιθέμενου εγκλήματός τους.

γυναίκες Ιράν 2 νεαρές γυναίκες περπατούν στην εμπορική περιοχή Tajrish χωρίς να φορούν την υποχρεωτική ισλαμική μαντίλα τους στη βόρεια Τεχεράνη. Πολλές γυναίκες επιλέγουν να μην φορούν δημόσια την υποχρεωτική μαντίλα ή το χιτζάμπ στο Ιράν. Αυτή η ανοιχτή παραβίαση του νόμου αποτελεί διαμαρτυρία για τον θάνατο της 22χρονης Mahsa Amini τον Σεπτέμβριο του 2023, η οποία βρισκόταν υπό κράτηση από την Αστυνομία Ηθικής της χώρας, επειδή φορούσε πολύ χαλαρά το χιτζάμπ της. / AP Photo/Vahid Salemi

Τουλάχιστον 241 γυναίκες εκτελέστηκαν μεταξύ 2010 και 2024

Οι γυναίκες που καταδικάζονται σε θάνατο στο Ιράν συχνά εγκαταλείπονται από τις οικογένειές τους, αφήνοντάς τις να υπομείνουν μόνες τους απάνθρωπες συνθήκες φυλάκισης. Από το 1979, η Ισλαμική Δημοκρατία έχει χρησιμοποιήσει τις εκτελέσεις ως εργαλείο πολιτικής καταπίεσης για να ενσταλάξει τον φόβο και να διατηρήσει την εξουσία της, με χιλιάδες γυναίκες και άνδρες να εκτελούνται μετά από ψευδείς δίκες.

Οι «δολοφονίες τιμής» αφαιρούν τη ζωή μιας γυναίκας κάθε δεύτερη μέρα στο Ιράν. Δολοφονούνται από συζύγους ή πατέρες επειδή δεν θέλουν τον καταναγκαστικό γάμο ή επειδή ζητούν διαζύγιο. Οι νόμοι και οι πολιτικές της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν διακρίνουν τις λεγόμενες «δολοφονίες τιμής» από άλλες δολοφονίες και μειώνουν σημαντικά τις ποινές για τους δράστες των πρώτων. «Γυναίκες στο Ιράν πυροβολούνται, μαχαιρώνονται και καίγονται μέχρι θανάτου από συζύγους και πατέρες σε σοκαριστικούς αριθμούς, αλλά η κυβέρνηση δεν λαμβάνει ούτε τα πιο βασικά μέτρα για να προσπαθήσει να αποτρέψει αυτά τα εγκλήματα και το ιρανικό δικαστικό σύστημα αφήνει αυτές τις υποθέσεις να περάσουν με ελάχιστη ή μερικές φορές ακόμη και χωρίς τιμωρία», δήλωσε ο Hadi Ghaemi, επικεφαλής της οργάνωσης CHRI