Jaha Dukureh & Waris Dirie: 2 γυναίκες που υποβλήθηκαν σε κλειτοριδεκτομή και σήμερα αλλάζουν τον κόσμο
- 6 ΦΕΒ 2025
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών κήρυξε τη σημερινή ημέρα, 6η Φεβρουαρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Μηδενικής Ανοχής στην Κλειτοριδεκτομή, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει το διεθνές κοινό για τη βάρβαρη αυτή πρακτική, που προσβάλλει τα ανθρώπινα δικαιώματα και εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία εκατομμυρίων γυναικών.
Η κλειτοριδεκτομή ή ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM) είναι η μερική ή ολική αφαίρεση των εξωτερικών γεννητικών οργάνων των κοριτσιών για μη ιατρικούς λόγους. Πραγματοποιείται όπως προαναφέραμε σε μερικές χώρες της Αφρικής, της Ασίας και Μέσης Ανατολής και αποτελεί μια από τις πιο αποτρόπαιες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Είναι μια βίαιη πρακτική που δικαιολογείται με προσχήματα θρησκευτικών, πολιτιστικών ή κοινωνικών παραδόσεων, καθώς και την επιθυμία για έλεγχο της γυναικείας σεξουαλικότητας και αποδοχής της γυναίκας στην κοινωνία. Η πρόεδρος της επιτροπής του ευρωκοινοβουλίου για τα δικαιώματα των γυναικών, Vilija Blinkevičiūtė, με τη δήλωσή της υπενθύμισε αυτό που θα έπρεπε να είναι αυτονόητο. «Η κουλτούρα, τα έθιμα, η θρησκεία ή η τιμή δεν μπορούν να δικαιολογήσουν καμία πράξη βίας κατά των γυναικών».
Ανάμεσα στις survivors που έχουν υποστεί αυτή την αποτρόπαια πρακτική είναι η 36χρονη Jaha Dukureh και η 59χρονη Waris Dirie, οι οποίες μέσα από τις ιστορίες τους, το έργο τους και τις μάχες που δίνουν για τα δικαιώματα των γυναικών, εμπνέουν τις γυναίκες να ανταπεξέλθουν στους άνισους αγώνες της κοινωνίας και να γράψουν τη δική τους ιστορία.
Jaha Dukureh
Η 30χρονη Jaha Dukureh, μια από τις πιο πιστές και επιδραστικές ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των κοριτσιών και των γυναικών στον κόσμο, υποβλήθηκε σε γενετήσιο ακρωτηριασμό τύπου ΙΙΙ όταν ήταν μωρό νεογέννητο μίας εβδομάδας, στην πατρίδα της, την Γκάμπια.
Μετά τον θάνατο της μητέρας της, σε ηλικία 15 ετών, έφυγε από την Γκάμπια για την Αμερική, προκειμένου να παντρευτεί έναν άντρα πολύ μεγαλύτερό της, όπως είχε ορίσει για εκείνη εδώ και χρόνια η οικογένεια και η τοπική κοινωνία. Κατά τη διάρκεια του πρώτου της γάμου, ο οποίος διήρκησε 2 χρόνια, η Jaha υποβλήθηκε σε χειρουργείο «αναίρεσης» της κλειτοριδεκτομής καθώς αντιμετώπιζε προβλήματα στην ολοκλήρωση της σεξουαλικής επαφής. Μια επέμβαση που ήδη ίδια έχει χαρακτηρίσει τόσο επώδυνη όσο και η πρώτη.
Μετά τη λύση του γάμου που θαρραλέα κατάφερε παρά το νεαρό της ηλικίας της, η Dukurej επεδίωξε να γραφτεί σε λύκειο της Νέας Υόρκης, αλλά απορρίφθηκε από 10 σχολεία γιατί δεν είχε νόμιμο κηδεμόνα. Στα 17 της η ζωή αλλάζει και πάλι για εκείνη. Μετακομίζει στην Ατλάντα όπου παντρεύεται και κάνει οικογένεια. Το 2013 παίρνει το πτυχίο της στο Business Management και ιδρύει την οργάνωση Safe Hands For Girls, μέσα από την οποία πέτυχε με αγώνα την απαγόρευση της κλειτοριδεκτομής στην Γκάμπια. H μάχη της έχει αποτυπωθεί στο πολύ ενδιαφέρον documentary του the Guardian, το Jaha’s Promise.
Η Jaha Dukureh, η οποία το 2018 τέθηκε υποψήφια για το Nobel Ειρήνης, υπηρετεί τους υψηλούς σκοπούς της πλέον από διάφορα σημαντικά πόστα, αφού πέραν του ολόδικού της Safe Hands for Girls, επιτελεί έργο ως Πρέσβειρα Καλής Θέλησης των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και ως αmbassador μεγάλου beauty brand. Όπως έχει πει η ίδια χαρακτηριστικά, πρόθεσή της ήταν να φέρει την αλλαγή στην οικογένειά της, αλλά κατέληξε να αλλάζει τον κόσμο.
Waris Dirie
Η Waris Dirie είναι Σομαλή ακτιβίστρια, συγγραφέας του βιβλίου Λουλούδι της ερήμου και πρώην supermodel που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής της για την καταπολέμηση της κλειτοριδεκτομής. Το πανέμορφο μοντέλο που γεννήθηκε το 1965 στην έρημο της Σομαλίας, κοντά στα σύνορα με την Αιθιοπία, υπήρξε θύμα αυτής της πρακτικής όταν ήταν μόλις 5 χρονών.
Στα 13 της, το σκάει από την οικογένειά της και έναν υποχρεωτικό γάμο με έναν πολύ μεγαλύτερο άνδρα που δεν ήθελε, καταλήγοντας να εργάζεται ως καθαρίστρια στο Λονδίνο. Στα 18 της, την ανακαλύπτει ο διάσημος φωτογράφος Terence Donovan και τότε ξεκινά να εργάζεται ως μοντέλο και από εκεί και ύστερα σημειώνει μια τρομερή πορεία στον χώρο.
Σε συνέντευξή της στη διάσημη δημοσιογράφο Barbara Walters του NBC, η Waris αποφασίζει να μιλήσει για το απάνθρωπο και φρικτό τελετουργικό του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων και τη δική της εμπειρία. Τα λόγια της συγκλονίζουν και ένα παγκόσμιο κύμα συμπάθειας και διαμαρτυρίας ακολουθεί. Ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Kofi Annan, την χρίζει Ειδική Πρέσβειρα του ΟΗΕ. Η Waris Dirie έχει επίσης συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς και κυβερνήσεις, προσδοκώντας ότι θα επιτύχει την παύση αυτής της πρακτικής σε παγκόσμια κλίμακα.
Το 1997 κυκλοφορεί η βιογραφία της Desert Flower, (Λουλούδι της Ερήμου). Το όνομά της, Waris Dirie, στα αφρικανικά σημαίνει «λουλούδι της ερήμου», γι`αυτό το λόγο το επιλέγει και για τίτλο του βιβλίου της που τυχαίνει τεράστιας επιτυχίας. Το βιβλίο έγινε διεθνές best-seller και μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο, προσφέροντας μεγαλύτερη έκθεση στο ζήτημα σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 2002 ιδρύει στην Αυστρία το Ίδρυμα Desert Flower, με στόχο την εξάλειψη της κλειτοριδεκτομής στον κόσμο. Με το έργο της, η Waris Dirie έχει γίνει ένα σύμβολο ελπίδας και αλλαγής για εκατομμύρια γυναίκες.
