Παχυσαρκία: 5 κοινοί μύθοι που πρέπει να σταματήσεις να πιστεύεις
- 4 ΜΑΡ 2025
Η παχυσαρκία είναι ένα συχνό φαινόμενο, αλλά υπάρχουν πολλές παρανοήσεις γύρω από αυτήν που συχνά ενισχύουν το κοινωνικό στίγμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, 1 στους 6 Ευρωπαίους είναι παχύσαρκος, ενώ σχεδόν το 50% των ενηλίκων είναι υπέρβαροι. Η παχυσαρκία αφορά πλέον περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως, περιλαμβανομένων παιδιών και εφήβων. Στοιχεία τα οποία δείχνουν αύξηση του προβλήματος στις χώρες με χαμηλό ή μεσαίο εισόδημα.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι περίπου 650 εκατομμύρια ενήλικες είναι παχύσαρκοι. Παρά τις προσπάθειες ενημέρωσης, πολλοί μύθοι παραμένουν και συντηρούν το στίγμα, επηρεάζοντας αρνητικά την ψυχική υγεία των ανθρώπων με παχυσαρκία. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παχυσαρκίας, ρίχνουμε μια ματιά σε 5 από τις πιο διαδεδομένες παρανοήσεις γύρω από τη νόσο.
1. Για να μειώσεις την παχυσαρκία, απλά τρώγε λιγότερο και κινήσου περισσότερο
iStock
Η υπερβολική πρόσληψη θερμίδων για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι βασικός παράγοντας που οδηγεί στην παχυσαρκία. Ωστόσο, εκτός από τη διατροφή και την άσκηση, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν το βάρος, όπως:
- Έλλειψη ύπνου
- Ψυχολογικό στρες
- Χρόνιος πόνος
- Ορμονικές διαταραχές
- Φαρμακευτική αγωγή
Το άγχος, για παράδειγμα, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο παχυσαρκίας. Παράλληλα, η έλλειψη ύπνου μπορεί να επιδεινώσει το στρες, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο. Έτσι, η οδηγία «φάε λιγότερο και γυμνάσου περισσότερο» δεν είναι πάντα η λύση.
2. Η παχυσαρκία προκαλεί διαβήτη
Η παχυσαρκία δεν προκαλεί άμεσα διαβήτη. Αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 2, αλλά δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι έχουν παχυσαρκία θα αναπτύξουν τη νόσο. Επιπλέον, δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 1.
Ο διαβήτης τύπου 2 επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η γενετική προδιάθεση και ο τρόπος ζωής, και δεν είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα αυξημένου σωματικού βάρους.
3. Οι άνθρωποι με παχυσαρκία είναι τεμπέληδες
Ένας καθιστικός τρόπος ζωής μπορεί να συμβάλει στην αύξηση του σωματικού βάρους, αλλά η παχυσαρκία δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάποιος είναι λιγότερο δραστήριος. Έρευνα του 2011, που μέτρησε τη φυσική δραστηριότητα 2.832 ενηλίκων, έδειξε ότι η διαφορά στα βήματα μεταξύ ατόμων με διαφορετικό βάρος δεν ήταν τόσο μεγάλη όσο πιστεύεται.
Επιπλέον, υπάρχουν παράγοντες που καθιστούν δύσκολη τη φυσική δραστηριότητα, όπως:
- Σωματικές αναπηρίες
- Ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη
- Αρνητική εικόνα σώματος, που μειώνει την αυτοπεποίθηση για άσκηση
Έτσι, μιλάμε για μία είναι πολύ πιο περίπλοκη από μια απλή έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.
4. Είναι αυστηρά και αναπόφευκτα κληρονομική
Η σχέση μεταξύ γενετικής και παχυσαρκίας είναι περίπλοκη. Αν και οι άνθρωποι με οικογενειακό ιστορικό παχυσαρκίας έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να την αναπτύξουν, αυτό δεν είναι απόλυτο.
Έρευνες έχουν δείξει ότι το περιβάλλον παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο. Οι άνθρωποι που μεγαλώνουν μαζί μοιράζονται διατροφικές και καθημερινές συνήθειες που επηρεάζουν το βάρος. Παρόλο που κάποια γονίδια, όπως το FTO, συνδέονται με την παχυσαρκία, η φυσική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει την επίδραση αυτών των γονιδίων.
Επομένως, η γενετική προδιάθεση δεν σημαίνει ότι κάποιος είναι καταδικασμένος να αναπτύξει τη νόσο.
5. Η παχυσαρκία δεν επηρεάζει την υγεία
Αυτός είναι ένας από τους πιο επικίνδυνους μύθους, καθώς η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για παθήσεις όπως:
- Διαβήτης τύπου 2
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Καρδιαγγειακά νοσήματα
- Οστεοαρθρίτιδα
- Υπνική άπνοια
- Ψυχικές διαταραχές
Ακόμη και μια μικρή απώλεια βάρους (5-10% του συνολικού σωματικού βάρους) μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία, όπως η βελτίωση των επιπέδων σακχάρου, της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης.
Με βάση όλα τα παραπάνω η παχυσαρκία είναι ένα περίπλοκο φαινόμενο με πολλούς παράγοντες, πέρα από τη διατροφή και την άσκηση. Οι διαδεδομένοι μύθοι που τη συνοδεύουν, ενισχύουν το κοινωνικό στίγμα και δυσχεραίνουν τη διαχείρισή της.
Είναι σημαντικό λοιπόν, να βασιζόμαστε σε επιστημονικά δεδομένα και να προωθούμε την ενημέρωση, αποφεύγοντας τις απλοϊκές εξηγήσεις που αγνοούν την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης υγείας.
