Tαξίδι στη Σουηδία και στα μυστικά του ύπνου με την ΙΚΕΑ

Πατώντας σε 4 χώρες (Ελλάδα, Ελβετία, Δανία και τελικά Σουηδία), βρεθήκαμε στο Almhult της Νότιας Σουηδίας. Εκεί, που ο ιδρυτής της ΙΚΕΑ, Ingvar Kamprad (το όνομα του brand είναι τα αρχικά του, μαζί με το όνομα της φάρμας που μεγάλωσε και το χωριό καταγωγής του) άνοιξε το πρώτο ποτέ κατάστημα IKEA το 1943.

Σήμερα, ουσιαστικά το Almhult είναι το χωριό made by IKEA. Φιλοξενεί:

• Το Μουσείο IKEA από το 2016 (η αναδρομή στα πιο εμβληματικά κομμάτια της μέσα στις δεκαετίες σε κάνουν να συνειδητοποιείς πόσο κομμάτι της ζωής σου είναι -και πόσο θέλεις να ξανακυκλοφορήσει υπέροχα design από τα 60ς και τα 70ς).

• Το μοναδικό ΙΚΕΑ hotel που άνοιξε το 1964 και είναι προφανώς διακοσμημένο με τον σκανδιναβικό μινιμαλισμό του brand (υπάρχει και ένα πιάνο -ένα από τα απροσδόκητα αντικείμενα που κατά καιρούς πουλούσε η IKEA).

• Τα κεντρικά τους γραφεία, όπου είναι τα ατελιέ των σχεδιαστών που ευθύνονται για το design και τις καινοτομίες.
• Τα test labs όπου με τη βοήθεια ΑΙ και ρομπότ τεστάρονται από τα αρχικά τους κιόλας στάδια όλα τα προϊόντα (π.χ. ο μηχανισμός σε έναν καναπέ – κρεβάτι ανοιγοκλείνει 10.000 φορές σε 5 μέρες για να δουν την αντοχή του).

• Το κέντρο marketing και επικοινωνίας, με τα χολιγουντιανού μεγέθους στούντιο και τις τελευταίας τεχνολογίας κάμερες και CGI τεχνολογίες τεχνητής νοημόσυνης, όπου κάποτε φωτογραφίζονταν ο περίφημος κατάλογος και πλέον δημιουργείται όλο το audiovisual περιεχόμενό της για κάθε πλατφόρμα.

Θα προσθέσω εδώ και το εστιατόριο Grillen γιατί αν καμιά φορά πετάγεσαι σε ένα κατάστημα IKEA μόνο για τα hot dog της, οι εδώ παραλλαγές του θα σου προκαλέσουν εθισμό. 

Ο βασικός λόγος που βρεθήκαμε στο Almhult ήταν η αποκάλυψη μιας τεράστιας έρευνας ύπνου που διεξήγαγε η IKEA σε παγκόσμιο επίπεδο σχετικά με τις συμπεριφορές που επηρεάζουν τον ύπνο. Τα αποτελέσματα πίσω από αυτήν την καθημερινή ρουτίνα είναι συναρπαστικά. Λατρεύουμε τον ύπνο, όμως δεν κοιμόμαστε πάντα αρκετά. Για την ακρίβεια, παρατηρείται χάσμα 1 ώρας και 20 λεπτών ανάμεσα στο πόσο κοιμόμαστε και στο πόσο θα θέλαμε πραγματικά.

Μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα είναι ότι:

• Οι πιο ευτυχισμένοι με τον ύπνο τους ποσοτικά και ποιοτικά είναι οι Αιγύπτιοι (64%).
• Το 37% των Ινδών (το υψηλότερο ποσοστό στον κόσμο) παίρνουν σκευάσματα για να κοιμηθούν.
  
• Οι ΗΠΑ έχουν τον πιο διακεκομμένο ύπνο. 
• Οι πιο πρωινοί τύποι βρίσκονται στην Κολομβία (ξυπνούν 5 το πρωί). 
• Οι κουκουβάγιες είναι οι Τούρκοι που κοιμούνται αργότερα από όλους (0.45π.μ. Η μέση ώρα που πέφτουν για ύπνο).
• Οι Ιάπωνες κοιμούνται λιγότερο από όλους, μόλις 6 ώρες και 10 λεπτά ανά νύχτα. 

Σύμφωνα με το ΙΚΕΑ Sleep Score που συνυπολογίζει διάφορους παράγοντες και εκτείνεται από 0-100, οι κάτοικοι της ηπειρωτικής Κίνας κάνουν τον πιο ποιοτικό ύπνο (score 74), ενώ αυτοί της Νορβηγίας τον χειρότερο (score 56). Εμείς, αν το έχεις απορία, τα πάμε αρκετά καλά (score 66, το υψηλότερο Ευρωπαϊκό μαζί με την Εσθονία) και αγαπάμε τα naps, τις σιέστες. 

Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι και ο ύπνος υποκύπτει σε ανισότητες. Έτσι, άτομα με οικονομική δυσχέρεια, αναπηρία, μέλη της LGBTQ+ κοινότητας, έχουν χειρότερη ποιότητα ύπνου -εξαιτίας παραγόντων που μπορεί να είναι η πολύωρη εργασία, η κοινωνική πίεση, κ.ο.κ. 

Επίσης, οι γυναίκες καταφέρνουν να κοιμηθούν δυσκολότερα από τους άντρες, το κινητό μας καθυστερεί τον ύπνο (και άρα τον μειώνει, αν ούτως ή άλλως πρέπει να ξυπνήσουμε συγκεκριμένη ώρα), η διαφορά ύπνου ανάμεσα στις καθημερινές και τα σαββατοκύριακα λέγεται κοινωνικό τζετ λαγκ και μας αποσυντονίζει, ενώ οι αγαπημένες στάσεις ύπνου είναι η εμβρυακή στος singles και η ό,τι τύχει στα ζευγάρια (το πλάτη-πλάτη είναι η αμέσως επόμενη συνηθέστερη).

Πώς όμως το “God Natt” (η «καληνύχτα» στα Σουηδικά) μπορεί να γίνει πράξη;

Εδώ ακριβώς μπαίνει η ΙΚΕΑ και οι άνθρωποι που φροντίζουν να γίνει η ζωή μας καλύτερη με την εκδημοκρατικοποίηση του design. Όπως πολύ χαρακτηριστικά μας είπε ο Johan Ejdemo, Design Manager της IKEA «Επικεντρωνόμαστε στις ανάγκες των ανθρώπων, αυτές είναι ο γνώμονάς μας, και με το design τους δίνουμε χαρά, κάνουμε τον πιο σημαντικό χώρο τους πιο ευχάριστο. Και αγαπάμε την απλότητα. Ξεκινάμε να σχεδιάζουμε ένα αντικείμενο και κρατάμε την ουσία, αφαιρώντας τον περιττό θόρυβο». 

Οι βασικοί τομείς που βελτιώνουν ή χαλάνε τον ύπνο μας είναι οι εξής:

Άνεση: Ακούγεται απλούστερο από ό,τι είναι. Όμως η κατάλληλη επιλογή στρώματος είναι η βάση των πάντων. Τα Vagstranda έχουν σίγουρα την απάντηση είτε προτιμάς ελατήρια, είτε memory foam, είτε σκληρό στρώμα ή fluffy σύννεφο (και μάλιστα μειώνοντας τα υλικά που χρησιμοποιούν, χωρίς καθόλου να μειώνεται η ποιότητά τους). Το Comfort Guide είναι ο ιδανικός οδηγός για να διαλέξεις το δικό σου.

«Δεν υπάρχει συγκεκριμένος χρόνος που συνιστούμε να αλλάζει κάποιος το στρώμα του, τα δικά μας στρώματα έχουν εγγύηση 10 χρόνων και αντέχουν αρκετά παραπάνω από αυτό, αλλά νομίζω ότι καθένας πρέπει να αποφασίζει πότε να το αλλάξει, ανάλογα με το πώς αλλάζουν οι ανάγκες του. Και σίγουρα, πρέπει να δίνει μεγάλη σημασία στο μαξιλάρι του, ανάλογα με το πως κοιμάται» λέει ο Johan Kroon, Product Design Developer για τα κρεβάτια και τα στρώματα της IKEA. 

Tip: Για τους «απ’ όλα», δηλαδή τους αναποφάσιστους στο πως κοιμούνται, το μαξιλάρι Klubbsporre είναι η λύση. 

Θερμοκρασία: Ξέρω ότι μπορεί να νομίζεις ότι ένα ζεστό δωμάτιο λειτουργεί σαν κουκούλι, όμως στην πραγματικότητα σε κάνει να κοιμάσαι βαριά, αλλά όχι ξεκούραστα. Η θερμοκρασία στο δωμάτιο πρέπει να είναι μεταξύ 17-19 βαθμών. Πώς όμως το πετυχαίνεις όταν έξω έχει 30 και βάλε (ή όταν η δική σου θερμοκρασία είναι τσιμπημένη προς τα πάνω);

Μια καινοτόμα τεχνολογία (Adaptive Material Comfort Technology) και ένα έξυπνο υλικό που ρευστοποιείται και σταθεροποιείται ανάλογα με τη θερμοκρασία του σώματός σου, το phase change material, ας το λέμε cooling gel, αναλαμβάνει να κρατάει ιδανική τη θερμοκρασία του μαξιλαριού (είναι ενσωματωμένο στο Klubsporre) και του στρώματος (ζήτα το κάλυμμα για το στρώμα Rexbegonia και thank me later). 

Καθαρός Αέρας: Αναπνέουμε 11.000 λίτρα αέρα καθημερινά και η καθαρότητά του επηρεάζει τόσο τον ύπνο όσο και τη συνολική υγεία. Ο καθαριστής αέρα STARKVIND αφαιρεί τη σκόνη, τη γύρη, τις χημικές ουσίες και τον καπνό δημιουργώντας ένα πιο υγιεινό περιβάλλον. Και είναι σαν τέλειο design διακοσμητικό. Ο Design Leader στο IKEA Home Smart, Stjepan Begic, θέλει κάθε του τεχνολογικά εξελιγμένο αντικείμενο να είναι όμορφο, αλλά και πολυχρηστικό (ο καθαριστής αέρας βγαίνει και σε τραπεζάκι σαλονιού). 

Ήχος: Η ησυχία είναι πολύ βασικό συστατικό ενός καλού ύπνου, ιδίως αν κοιμάσαι ελαφρά. Μπορείς να τον απομονώσεις τελείως με τις ηχοαπορροφητικές κουρτίνες GUNNLAUG ή να χρησιμοποιήσεις κάποια απαλή μουσική ή φυσικούς ήχους που βοηθούν στον ύπνο με τα ηχεία SYMFONISK σε συνεργασία με τη SONOS (που είναι και τέλεια φωτιστικά για το κομοδίνο ή ράφια βιβλιοθήκης, είπαμε ο Stjepan Begic δεν θέλει τα αντικείμενά του να έχουν μία μόνο χρήση) και όταν έρθει η ώρα να τα κλείσεις να μην χρειαστεί να ανοίξεις κινητό και να σε ξανατραβήξει στο περιεχόμενό του με κάποιο notification, αλλά να το κάνεις με το μικροσκοπικό και πολύ απλό remote control τους.

«Δεν ξεκινάμε από την τεχνολογία, σχεδιάζουμε αντικείμενα για καλύτερη ζωή και χρησιμοποιούμε την τεχνολογία σαν εργαλείο, για να προσδώσουμε στο αντικείμενο έξτρα δυνατότητες» λέει ο Stjepan. 

Φως: Ναι θα σου μιλήσω για το Home Smart App της Ikea, γιατί εκεί, με το adaptive lighting μπορείς να ξυπνήσεις με προσομοίωση της ανατολής του ήλιου και να κατεβάσεις ρυθμούς με τη wind down scene που μιμείται το ηλιοβασίλεμα, μειώνοντας σταδιακά το φως, ώστε ο οργανισμός σου να μπει σταδιακά σε διαδικασία ύπνου. 

Ακαταστασία: Ένα χαοτικό δωμάτιο σίγουρα δεν αφήνει το μυαλό να ηρεμήσει και να βυθιστεί σε έναν χαλαρό, ποιοτικό ύπνο. Εμένα δεν με αφήνει να ηρεμήσω ούτε στον ξύπνιο μου. Το σύστημα αποθήκευσης PAX θα γίνει ο καλύτερός σου φίλος, αλλά γενικά τα συστήματα και οι ιδέες αποθήκευσης της ΙΚΕΑ ακόμα και για τους πιο μικρούς χώρους, θα σε βοηθήσουν να είναι τα πράγματά σου τακτοποιημένα και το μυαλό σου ήρεμο. 

Ο ύπνος δεν είναι κάτι που απλώς συμβαίνει στο σώμα μας. Είναι από τα βασικότερα συστατικά της καλής υγείας (πνευματικής και σωματικής) και της καλής ζωής. Και στην ΙΚΕΑ αντιμετωπίζεται σαν μια συνολική εμπειρία που μπορεί να φτάσει στα βέλτιστα επίπεδά της με καινοτομία, έρευνα και design με επίκεντρο τον άνθρωπο.

Και στο Almhult κατάλαβα ακριβώς αυτό. Ότι με απλές, έξυπνες και αποτελεσματικές λύσεις, ό,τι τον διαταράσσει μπορεί να λυθεί, ώστε το «όνειρα γλυκά» να μην είναι μια τυπική ευχή, αλλά η καθημερινή σου πραγματικότητα. 

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

WELLNESS

Το φρούτο που βοηθά στον ύπνο για όνειρα γλυκά

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Τι συμβαίνει τα βράδια σε ένα εργαστήριο ύπνου; Όσα θες να μάθεις για να μην «μετράς προβατάκια»