Steven Spielberg: Οι 10+1 ταινίες του που άφησαν εποχή part 2

5. Τα Σαγόνια του Καρχαρία – 1975

Το πρώτο αληθινό blockbuster και μία από τις πιο τρομακτικές ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ, ‘Τα Σαγόνια του Καρχαρία’ έμελλε να γράψουν εισπρακτική ιστορία και να κάνουν τους ιθύνοντες των στούντιο του Χόλυγουντ να αναδιαμορφώσουν όλο τον κινηματογραφικό σχεδιασμό στην διανομή. Τίποτα δεν ήταν πια το ίδιο μετά το καλοκαίρι του 1975. Ο Roy Scheider στην ερμηνεία που σημάδεψε την καριέρα του, ήταν ο Chief Brody, ο τοπικός Σερίφης του νησιού Amity που παρά την φοβία του για το νερό (ειρωνεία που φτιάχνει δράμα αξιώσεων) καλείται να αντιμετωπίσει κι εντέλει να εξοντώσει το τρομακτικό ‘ψάρι’ που αποδεκατίζει σιγά-σιγά όλη την τοπική κοινωνία.

Γιατί είναι στο Τοπ 10(+1) μας: Το εμβληματικό μουσικό σκορ που ίσως να μπορεί να μουρμουρίσει οποιοσδήποτε άνθρωπος σε αυτή τη γη μεταξύ των ηλικιών 30 έως 80 κι ένας μαεστρικά δομημένος ρυθμός, κάνουν αυτή την ταινία συνώνυμο των εννοιών ‘τέλειο’ και ‘κλασσικό’.  4 Υποψηφιότητες στα Όσκαρ μεταξύ των οποίων και ‘Καλύτερης Ταινίας’, αλλά και δημόσια κατακραυγή προς την Ακαδημία που δεν αναγνωρίζει τη σκηνοθεσία του Spielberg. Όχι ακόμη δηλαδή γιατί….

4. Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου – 1977

Δύο χρόνια μετά τα Σαγόνια του Καρχαρία, ο Spielberg γυρίζει την πρώτη του ταινία με θέμα την ύπαρξη εξωγήινης νοημοσύνης, θεματολογία που αγαπά και στην οποία επιστρέφει πολύ σύντομα με το ‘Ε.Τ.’ αλλά και πολύ αργότερα με το ‘Α.Ι. Τεχνητή Νοημοσύνη’ αλλά και το ‘Ο Πόλεμος των Κόσμων’. Ο ανθρωποκεντρικός σκηνοθέτης παίρνει όλο το θέαμα που το μέγεθος και τα οπτικά εφέ μιας ταινίας επιστημονικής φαντασίας -φυσικά- κουβαλά και το ‘χωράει’ μέσα στο πλαίσιο μιας ανθρώπινης οικογένειας με κανονικά προβλήματα και αληθινές σχέσεις που ο καθένας μας μπορεί να σχετιστεί. Επίσης κάνει και κάτι άλλο ακόμα διασκεδαστικότερο: Δείχνει την υποψία ότι όλες οι πιθανές εξωγήινες μορφές, δεν είναι εχθρικές. Μερικοί εξωγήινοι απλά θέλουν να τους συνεπάρει η ‘γήινη’ μουσική.

Γιατί είναι στο Τοπ 10(+1) μας: Πολλοί τον έχουν κατηγορήσει για ‘συνταγή’ εξαιτίας αυτής της ‘ανθρωποκεντρικής’ εμμονής του, εμείς απλά θα λέγαμε ότι ένα καλό sci-fi δεν χρειάζεται άπειρες εκρήξεις και aliens να δολοφονούν ανθρώπους. Χρειάζεται απλά να είναι καλό. 8 Υποψηφιότητες για Όσκαρ και η πρώτη για τον Spielberg στη Σκηνοθεσία.

3. Μόναχο – 2005

Μία από τις ωριμότερες σκηνοθεσίες του Spielberg, στο ‘Μόναχο’ ο σκηνοθέτης εξιστορεί τα γεγονότα που πυροδότησε η δολοφονία 8 αθλητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972, αφήνει στην άκρη τη ‘συναισθηματικά φορτισμένη’ σκηνοθετική του σφραγίδα και βάζει το πολιτικό θρίλερ στο επίκεντρο. Παραδίδει μία από τις λιγότερο Σπιλμπεργκικές (ναι το ξέρουμε ότι αυτό δεν είναι λέξη, αλλά φευ!) αλλά ταυτόχρονα και μία από τις καλύτερες ταινίες του, κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντα. Το Μόναχο είναι η πιο σοφιστικέ ταινία του σκηνοθέτη, ένα κατασκοπικής υφής αγωνιώδες θρίλερ που κρατάει τον θεατή στην άκρη της καρέκλας του επί δυόμιση ώρες.

Γιατί είναι στο Τοπ 10(+1) μας: Η απουσία συναισθηματισμού που λέγαμε κάνει θαύματα. Εκεί που θα μπορούσε (έστω και δικαιολογημένα εν μέρει λόγω της καταγωγής του) να ‘χρωματίσει’ τους Ισραηλινούς ως τους ‘καλούς’ που ζητάνε εκδίκηση για την ανήθικη και άδικη δολοφονία των 8 αθλητών, κρατά αποστάσεις και παρουσιάζει την παράνοια αυτού του πολέμου αλλά και την ανθρώπινη τραγωδία χωρίς να φέρνει στο πιάτο του θεατή καμία θέση. Πολύ συχνά οι Ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες φαντάζουν σαν αιμοδιψείς δολοφόνοι που ζητούν εκδίκηση, όχι γιατί το πιστεύει ο Σπίλμπεργκ, αλλά επειδή δεν φοβάται να δείξει ότι είναι.

2. Η Λίστα του Σίντλερ – 1993

O βιομήχανος Όσκαρ Σίντλερ (ο Liam Neeson στον ρόλο που τον έκανε σταρ) είναι ένας playboy που δεν είχε ποτέ βλέψεις να γίνει ήρωας. Χρησιμοποιώντας τις διασυνδέσεις του με τους Ναζί, δράττεται της ευκαιρίας που η αυξημένη ζήτηση βιομηχανικών προϊόντων εξαιτίας του πολέμου του δίνει κι αναλαμβάνει ένα εργοστάσιο επεξεργασίας σμάλτου στην Κρακοβία της Πολωνίας, με σκοπό να βγάλει εύκολα χρήματα. Οι Εβραίοι όμως δεν αποτελούν το φθηνότερο είδος εργασίας κι ο καπιταλιστής Σίντλερ αρχίζει να αλλάζει στάση βλέποντας το έγκλημα των Ναζί να ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια του. Αυτή η κρίση συνείδησης τον οδηγεί στη χρεοκοπία, καταφέρνοντας όμως να σώσει γύρω στους 1000 ανθρώπους στο μεταξύ.

Γιατί είναι στο Τοπ 10(+1) μας: O Spielberg, αν και Εβραϊκής καταγωγής κι ο ίδιος, δεν κηρύττει, ούτε χειραγωγεί το συναίσθημα ξεδιπλώνοντας την ιστορία που εύκολα θα μπορούσε να συγκινήσει τον θεατή με τους πλέον φτηνούς τρόπους. Παρουσιάζει τους Ναζί, τους Εβραίους αλλά και τον ίδιο τον Σίντλερ, όπως ακριβώς είναι, μέσα από τις πράξεις τους κι αφήνει το θεατή να αποφασίσει μόνος του. Το αποτέλεσμα είναι ένα βαθιά συγκινητικό και δυνατό δράμα, απόδειξη της δύναμης του καλλιτέχνη Spielberg να λέει ιστορίες στοχεύοντας και στο μυαλό κι όχι μόνο στην ευσυγκίνητη καρδιά. 12 υποψηφιότητες για Όσκαρ, 7 Νίκες κι ανάμεσα τους το πολυπόθητο πρώτο του βραβείο για σκηνοθεσία.

1. Saving Private Ryan – 1998

Η διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν είναι μια εντελώς διαφορετική ταινία για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο απ’ ότι η ‘Λίστα του Σίντλερ’. Εδώ πια φεύγουμε από τις σκιές και τις το παρασκήνιο του πολέμου και βρισκόμαστε μέσα στην εκκωφαντική και αιματοβαμμένη παράνοια του πολέμου σε –σχεδόν-πραγματικόό χρόνο. Σαν δυο ταινίες σε μία, ο Spielberg μας πιάνει από τη μύτη από το πρώτο δευτερόλεπτο της ταινίας και σε ένα εκπληκτικό 38λεπτο απίστευτης και ‘βρώμικης’ σκηνοθετικής βιρτουοζιτέ, μας βάζει σχεδόν ‘μέσα’ στην απόβαση της Νορμανδίας, δείχνοντας πόσο πραγματικά μεγάλος σκηνοθέτης είναι.

Γιατί είναι στο Τοπ 10(+1) μας:  Μετά την πρώτη αυτή εκπληκτική σεκάνς, η ταινία αλλάζει κλίμακα εστιάζοντας στην προσπάθεια διάσωσης του τελευταίου ζωντανού αδερφού μιας ξεκληρισμένης οικογένειας, ακολουθώντας την ομάδα που ηγείται ο χαρακτήρας του Tom Hanks. Εκεί αποδεικνύεται αντάξιος των προσδοκιών, επαναφέροντας το ρυθμό ενός αγωνιώδους θρίλερ, όπως στη σκηνή του εγκαταλελειμμένου χωριού όπου παρακολουθούμε μια συγκλονιστικό κρυφτό γάτας και ποντικού μεταξύ του σκοπευτή της ομάδας και του κρυμμένου αντιπάλου του. Δεύτερο, απολύτως δικαιολογημένο, Όσκαρ Σκηνοθεσίας, είναι πραγματικά απορίας άξιο πως αυτή η ταινία έχασε το μεγάλο βραβείο από το ‘Shakespeare in Love’.

Και ακόμη μία: το ΑΠΟΛΥΤΟ Σπιλμπεργκικό παραμύθι “E.T. ο Εξωγήινος” – 1982

Αυτό είναι κλασσικός Spielberg. Ένας πιτσιρικάς βρίσκει έναν εξωγήινο ο οποίος προσπαθεί να έρθει σε επαφή με το ‘σπίτι’ του στο έξω διάστημα και κατά τη διάρκεια αυτής τους της περιπέτειας, φτιάχνουν έναν δυνατό δεσμό φιλίας που δείχνει την ισότητα ανάμεσα στα πλάσματα όλου του κόσμου αρκεί να μπορούν να νιώσουν αγάπη. 

Γιατί είναι στο Τοπ 10(+1) μας:  Το φιλμ που έδειξε σε ολόκληρο τον κόσμο ότι ο σκηνοθέτης έχει μια πραγματικά αξιοθαύμαστη φαντασία και καρδιά μικρού παιδιού, συγκίνησε και θα συγκινεί, γενιές και γενιές. 9 Υποψηφιότητες για Όσκαρ και 4 νίκες.