To bullying στο internet και η ψυχολογία των trolls

Από τη Μυρτώ Μπεχράκη, Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια

Τι είναι το trolling;

Το trolling ξεκίνησε από τα online παιχνίδια και αναφέρεται στα κακόβουλα σχόλια χρηστών του διαδικτύου που συνήθως δεν προσθέτουν κάτι ουσιαστικό στη συζήτηση. Τα trolls έχουν 4 βασικά χαρακτηριστικά: είναι επιθετικά, αναληθή, αναστατώνουν το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται και δεν σταματούν μέχρι να πετύχουν το στόχο τους. Χρησιμοποιούν υβριστικές εκφράσεις και συχνά προσβάλλουν τους τρίτους. Στόχος τους είναι να προκαλέσουν. Τελικά καταφέρνουν να γεννούν αρνητικά συναισθήματα όπως εκνευρισμό, απέχθεια, αηδία, ακόμα και έντονο θυμό. Εκείνο που διαχωρίζει το trolling από το cyber-bullying είναι πως τα trolls μερικές φορές κρύβονται πίσω από ψεύτικα προφίλ, ενώ οι cyber-bullies είναι εύκολα αναγνωρίσιμοι και συνήθως είναι άτομα που περνούν πάρα πολύ από το χρόνο τους μπροστά σε μια οθόνη.

Η προσωπικότητα των trolls

Η επιστήμη έρχεται να επιβεβαιώσει την κοινή λογική: τα trolls είναι σαδιστές. Καναδοί ψυχολόγοι ανέλυσαν τη προσωπικότητα καθώς και την online συμπεριφορά 1215 ανθρώπων και κατέληξαν πως όσοι τρολλάρουν έχουν έντονα σαδιστικά, Μακιαβελικά και ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά. Αυτό σημαίνει πως τα trolls είναι άνθρωποι που αντλούν ευχαρίστηση προκαλώντας πόνο στους άλλους (σαδισμός), δεν αισθάνονται ενοχές όταν κάνουν κάτι κακό μιας και δεν μπορούν να συναισθανθούν τους άλλους (ψυχοπαθητικά στοιχεία) και έχουν την τάση να χειραγωγούν τους άλλους εξαπατώντας τους (Μακιαβελισμός). Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στο άρθρο τους, «trolls και σαδιστές δεν έχουν πολλές ευκαιρίες να εκφράσουν τα σαδιστικά τους ενδιαφέροντα με έναν κοινωνικά επιθυμητό τρόπο. Έτσι, θέλουν απλώς να διασκεδάσουν… και το διαδίκτυο είναι η παιδική τους χαρά!».

Σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουν πολλοί τα trolls δεν έχουν ναρκισσιστικά στοιχεία, δηλαδή δεν αντλούν επιβεβαίωση από τους άλλους, μήτε και εστιάζουν τη προσοχή τους στην εικόνα που θα προβάλλουν στους άλλους. Υπάρχουν όμως θεωρίες που υποστηρίζουν πως τα trolls έχουν υπάρξει ‘θύματα’ του bullying (δηλαδή της ενδοσχολικής βίας) και τρολλάρουν για να εγκαθιδρύσουν μια αίσθηση δικαίου για ό,τι έχουν περάσει οι ίδιοι.

Γιατί τρολλάρουν;

Πέραν της προσωπικότητας τους, τα trolls συμπεριφέρονται έτσι επειδή γράφουν και δεν μιλάνε προφορικά. Αυτό τους δίνει αυτόματα μια απόσταση ασφαλείας, η οποία στο προφορικό λόγο δεν θα υπήρχε. Έτσι, έχουν την ευκαιρία να ‘κλείσουν’ τη συζήτηση όποτε θέλουν, χωρίς επιπτώσεις. Επίσης, λόγω της ανωνυμίας που παρέχει το διαδίκτυο, το troll δημιουργεί ένα virtual avatar, στο οποίο αντανακλώνται τόσο τα πραγματικά χαρακτηριστικά του, όσο και ο ιδεατός εαυτός, ο οποίος δεν βιώνεται στην offline πραγματικότητα. Τέλος, σε ομαδικές συζητήσεις παρατηρείται αυτό που οι ψυχολόγοι ονομάζουν ‘διάχυση της ατομικής ευθύνης’. Δηλαδή, το troll αισθάνεται πως ‘χάνεται’ ανάμεσα στους υπολοίπους και έτσι αφενός δεν πιστεύει ότι φέρει ευθύνη για ό,τι λέει και αφετέρου είναι πιο πιθανό να εκδηλώσει μη-κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά.

Συμβουλή:

Do Not Feed The Trolls! Με άλλα λόγια, αγνόησε τα trolls. Μην απαντάς, μην τους δίνεις τροφή για να ζουν. Κάποια στιγμή, θα λιμοκτονήσουν και θα πεθάνουν.