Το ταξίδι μίας γυναίκας από πρόσφυγας στη Μέση Ανατολή σε σχεδιάστρια μόδας

“Η πιο πρώιμη ανάμνηση που έχω είναι να εγκαταλείπω έναν κατεστραμμένο από τον πόλεμο Λίβανο όταν ήμουν τριών και μισό χρονών. Ο πατέρας μου είχε καταφέρει να πάει στο εξωτερικό με ασφάλεια και περίμενε την μητέρα, την μικρότερη αδερφή μου και εμένα να τον ακολουθήσουμε, ελπίζοντας πως θα έβλεπε την οικογένειά του μία ακόμη φορά. Καθώς αποχαιρετιζόμασταν, θυμάμαι τα υγρά φιλιά των συγγενών μας. Θυμάμαι τα αναφιλητά και τις δακρύβρεχτες ευχές για ένα αβέβαιο μέλλον. Αφήναμε την πατρίδα μας ως πρόσφυγες, ελπίζοντας να αποκαταστήσουμε την έννοια του ‘σπιτιού’ κάπου ασφαλή.

Η φωτογραφία ανήκει στην Céline Semaan Vernon.

Αυτό ήταν πριν 30 χρόνια.

Με την έναρξη του Συριακού πολέμου το 2011, έβλεπα μία νέα γενιά από πρόσφυγες να εγκαταλείπουν το σπίτι τους στην αναζήτηση για ασφάλεια, στη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση που έχει αντιμετωπίσει ο κόσμος από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα Ηνωμένα Έθνη υπολογίζουν πως υπάρχουν σχεδόν πέντε εκατομμύρια Σύριοι πρόσφυγες στον πλανήτη: υπολογίζεται πως υπάρχουν ενάμιση εκατομμύριο πρόσφυγες μόνο στο Λίβανο, την χώρα από την οποία κατάγομαι. Από τον Απρίλιο του 2016, οι Ηνωμένες Πολιτείες, το μέρος που τώρα αποκαλώ σπίτι, έχει δεχθεί μόνο 1.285 Σύριους πρόσφυγες. Πρόοδος; Ναι. Αλλά αυτοί οι αριθμοί αντιπροσωπεύουν μόνο το 0,027% του συνολικού πληθυσμού εκείνων που βρίσκονται σε ανάγκη.

Η φωτογραφία ανήκει στην Céline Semaan Vernon.

Η οικογένειά μου ήταν τυχερή: Είχαμε κάπου να πάμε. Έχοντας υποχρεωθεί να φύγω και τελικά να ξαναγυρίσω πίσω στο Λίβανο όταν ο πόλεμος τελείωσε επίσημα, έχω δει τους γονείς μου να επανεφεύρουν τους εαυτούς τους επανειλημμένα -αυτού του είδους η δημιουργική ανάκαμψη δεν είναι απλά κοινό στοιχείο ανάμεσα στους πρόσφυγες και τους μετανάστες, είναι απαραίτητη αν θέλεις να επιβιώσεις. Ακόμα, έχει διαμορφώσει το πώς καταλαβαίνω τι σημαίνει να βγαίνεις εκεί έξω, ειδικά αφού έχω διαλέξει ένα ανορθόδοξο μονοπάτι για να γίνω κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συμφωνούν πως είναι μία ασφαλής και σταθερή καριέρα: σχεδιάστρια μόδας.

Παράτησα το μεταπτυχιακό στις Καλές Τέχνες το 2006 όταν ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ χτύπησε το Λίβανο και αφού είδα πόσο απρόσμενα η κρίση μπορεί να αλλάξει τις ζωές μας. Στην αναζήτηση για κάτι πιο ‘συμπαγές’, έκανα διάφορες δουλειές κατά τη διάρκεια των χρόνων σαν γραφίστρια, σύμβουλος για την εμπειρία του χρήστη και δασκάλα. Αλλά έξι χρόνια αργότερα, το πάθος μου με τράβηξε πίσω: ήθελα να ξεκινήσω την δική μου εταιρεία μόδας και μόλις μετακόμισα στο Brooklyn, το έκανα.

Στη Λιβανέζικη κουλτούρα, η μόδα και η αισθητική είναι πυρήνας -όχι απλά σαν κάτι για να εντυπωσιάσεις τους άλλους, αλλά ένας τρόπος να εκφράσεις την αξία σου. Ακόμα και στις πιο χαοτικές συνθήκες, οι γυναίκες στη ζωή μου έβρισκαν πάντα τον χρόνο να επιδιορθώνουν τα ρούχα τους και να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στα σύνολα που φορούν -ποτέ δεν έφευγαν από το σπίτι χωρίς να πάρουν μία τσάντα ή ένα μαντήλι, αντικείμενα που είναι καλοφτιαγμένα και έχουν νόημα. Για εμάς, το να δείχνουμε όμορφες ήταν ένας τρόπος να διατηρήσουμε την αξιοπρέπειά μας.

Με εκλεκτική εμπειρία, ισχυρή ηθική προσφυγικής εργασίας και επιθυμία για επιτυχία, μπήκα σε στην πορεία για να γίνω σχεδιάστρια μόδας. To να ξεκινήσω το Slow Factory ήταν πολύ παραπάνω απ’ το να δημιουργήσω την δική μου σειρά ρούχων: Είχε να κάνει με το να αναμείξω κομμάτια του παρελθόντος με το παρόν -κομμάτια όπως οι αχανείς αστρικές εικόνες από τους δορυφόρους της NASA και εικόνες από τηλεσκόπιο, που μου έδωσαν προοπτική και δύναμη όταν ένιωσα χαμένη όσο ταξίδευα τον κόσμο. Τα τύπωσα σε μετάξι, φτιάχνοντας μαντήλια που μου θύμιζαν αυτά που φορούσε η γιαγιά μου στα μαλλιά της, όπως η Sophia Loren.

Ως σχεδιάστρια, πάντα πίστευα πως είναι ευθύνη μου να παράγω όμορφα, ουσιώδη και ηθικά φτιαγμένα κομμάτια. Έχω έντονη την αίσθηση του να εκτιμάς αυτά που έχεις, γιατί ξέρω πόσο εύκολα (είτε είναι ένα υλικό αγαθό είτε κάτι μεγαλύτερο, όπως το σπίτι σου) μπορεί να στα πάρουν μακριά.

Η φωτογραφία ανήκει στην Céline Semaan Vernon.

Όσο το τωρινό κλίμα για τους πρόσφυγες γίνεται χειρότερο, θέλησα να βρω έναν πιο δηκτικό τρόπο να συνεισφέρω σε αυτούς που βρίσκονται σε παρόμοια θέση με εμένα κάποτε. Στο Λίβανο, το να φοράς το κλειδί σου κρεμασμένο στο λαιμό είναι μία παλιά παράδοση που αντιπροσωπεύει το σπίτι: ξεκίνησε από τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες και από τότε έχει γίνει το σύμβολο της προσφυγικής κρίσης. Προς τιμήν αυτής της παράδοσης, συνεργάστηκα με την αδερφή μου στο Beirut και με ντόπιους τεχνίτες για να φτιάξω το πρώτο μου κόσμημα -ένα λευκόχρυσο κολιέ, φορμαρισμένο από το κλειδί του σπιτιού μου στο Λίβανο. Για τη συλλογή, We Are Home, συνεργαστήκαμε με την ANERA, μία NGO που δουλεύει με τη UNICEF για να παρέχει, ανάμεσα σε άλλα, εκπαίδευση και μόρφωση στους πρόσφυγες που μένουν στο Λίβανο.

Κατά τη διάρκεια της ζωής μου, έχω νιώσει πολλές φορές πως η παγκόσμια αναταραχή, είτε είναι η Συριακή προσφυγική κρίση, είτε η κλιματική αλλαγή είτε η ευρέως διαδεδομένη πολιτική διαφθορά, είναι πέρα απ’ τον έλεγχό μας. Αλλά όποτε πιάνω τον εαυτό μου να σκέφτεται έτσι, του θυμίζω να λάβει υπόψιν το σύμπαν. Το να φοράς ένα κλειδί σαν περιδέραιο, συμβολίζει τον εκτοπισμό, μπορεί να μας υπενθυμίσει πως είμαστε μαζί σε αυτή την απεραντοσύνη -πως είμαστε σπίτι ανεξαρτήτως από το που βρισκόμαστε.”