Ιλαρά: Ποια είναι τα συμπτώματα και τι ισχύει για τον εμβολιασμό;
- 23 ΣΕΠ 2017
7 χρόνια πριν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμούσε πως πλέον η ιλαρά ή οστρακιά, αυτή η ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού που θέριζε μέχρι και τη δεκαετία του '70, θα είχε εξαλειφθεί. Σήμερα αυτή η ξεχασμένη νόσος δυστυχώς έχει επανέλθει με τη μορφή επιδημίας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ως μοιραία συνέπεια του αντιεμβολιαστικού κινήματος, το οποίο έχει πάρει διαστάσεις και στην Ελλάδα, όπου τον τελευταίο χρόνο έχουν καταγραφεί 166 κρούσματα, όταν ο μέσος όρος τα τελευταία 3 χρόνια ήταν το 1 κρούσμα ετησίως.
Ποια είναι τα συμπτώματα και τι πρέπει να γνωρίζουμε για τον εμβολιασμό;
Σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ, οι κλινικές εκδηλώσεις διακρίνονται σε 3 στάδια:
Το πρόδρομο (καταρροϊκό), το οποίο διαρκεί 2-4 μέρες, χαρακτηρίζεται από έντονα καταρροϊκά συμπτώματα (δακρύρροια, ρινόρροια, φτέρνισμα), βήχα, επιπεφυκίτιδα, πυρετό και φωτοφοβία. 1-2 ημέρες πριν ή μετά την εμφάνιση του εξανθήματος εμφανίζονται οι κηλίδες του Koplik που είναι παθογνωμονικές της νόσου και είναι μικρά λευκωπά στίγματα που περιβάλλονται από ερυθρά άλω και εντοπίζονται στο βλεννογόνο της παρειάς αντίστοιχα προς τους κάτω γομφίους.
Το εξανθηματικό στάδιο διαρκεί 5-6 μέρες και το χαρακτηριστικό του είναι ένα κόκκινο εξάνθημα το οποίο στην αρχή είναι αραιό, ροδαλό και τα στοιχεία αφορίζονται σαφώς μεταξύ τους ενώ στη συνέχεια γίνονται ερυθρά και συρρέουν αλλά εξακολουθούν να αφορίζονται μεταξύ τους με υγιές δέρμα. Η έκθυση του εξανθήματος, δηλαδή το ξέσπασμά του γίνεται κατά ώσεις και συνήθως αρχίζει πίσω από τα αυτιά, γρήγορα εξαπλώνεται στο πρόσωπο, τον κορμό και τα άκρα.
Κατά την ανάρρωση ο πυρετός πέφτει και τα εξανθήματα εξαφανίζονται σταδιακά, πρώτα από το πρόσωπο και τελικά από τα άκρα. Σε μερικές περιπτώσεις παρατηρείται λεπτή απολέπιση του δέρματος εκτός από τις παλάμες και τα πέλματα.
Τα κρούσματα εντοπίζονται κυρίως στη Νότια Ελλάδα, αφορούν σε μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά και σε άτομα 25-44 ετών, μεταξύ των οποίων επαγγελματίες υγείας που ήταν ελλιπώς εμβολιασμένοι ή ανεμβολίαστοι. Δεν έχει καταγραφεί κανένας θάνατος από ιλαρά στην Ελλάδα κατά την πρόσφατη έξαρση του ιού.
Ως επιπλοκές της ιλαράς αναφέρονται η πνευμονία, η βρογχίτιδα, η μυοκαρδίτιδα και η εγκεφαλίτιδα.
Εμβολιασμός
Προφανέστατα το εμβόλιο της ιλαράς αποτελεί το κεντρικό σημείο της στρατηγικής πρόληψης του ιού. Στη χώρα μας άρχισε να κυκλοφορεί στο εμπόριο στις αρχές της δεκαετίας του ’70, εντάχθηκε στο Εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών το 1981 και το 1989 εντάχθηκε ως τριπλό εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας Το 1991 καθιερώθηκε η 2η δόση του MMR σε ηλικία 11-12 ετών και από το 1999 αυτή γίνεται σε ηλικία 4-6 ετών, εξασφαλίζοντας μακρόχρονη ανοσία κατά 98% σε παιδιά που εμβολιάζονται σε ηλικία 15 μηνών και 95% αντίστοιχα για όσα υποβλήθηκαν σε εμβολιασμό στους 12 μήνες τους.
Σύμφωνα πάντα με το ΚΕΕΛΠΝΟ Τα περισσότερα από τα παιδιά που δεν ανέπτυξαν αντισώματα μετά την πρώτη δόση, ανταποκρίνονται με τη δεύτερη δόση, ώστε 99% των εμβολιασθέντων με δυο δόσεις παιδιών παρουσιάζουν αντισωματική απάντηση ενδεικτική ανοσίας στην ιλαρά.
Παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970 και δεν έχουν ιστορικό ιλαράς πρέπει να είναι εμβολιασμένοι και με τις 2 δόσεις του εμβολίου, ώστε να θεωρούνται θωρακισμένοι έναντι της νόσου.
Ο εμβολιασμός αντενδείκνυνται σε 4 περιπτώσεις:
Σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή. Η HIV λοίμωξη δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη.
· Σε επίνοσες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας θα πρέπει να δίνονται σαφείς οδηγίες να αποφύγουν την εγκυμοσύνη για τουλάχιστον ένα μήνα μετά τον εμβολιασμό τους με εμβόλιο MMR για τον θεωρητικό κίνδυνο πρόκλησης βλάβης στο έμβρυο.
· Σε άτομα που παρουσίασαν αντίδραση υπερευαισθησίας σε προηγούμενη δόση του εμβολίου, στη ζελατίνη ή στη νεομυκίνη. Η αλλεργία στο αυγό δεν αποτελεί αντένδειξη.
· Το εμβόλιο θα πρέπει να χορηγείται τουλάχιστον 14 ημέρες πριν τη χορήγηση γ-σφαιρίνης ή μετάγγισης αίματος ή 3 μήνες μετά.
