“Βυζιά”: η ιστορία πίσω από την πιο ανατρεπτική ταινία για αυτό που μας ενώνει όλες

Σε αυτό το ανθρωπολογικό ντοκιμαντέρ, όπως σημειώνεται στην περιγραφή του, παρακολουθούμε διάφορες επιμέρους ιστορίες που μας παρουσιάζουν τι αντιπροσωπεύει το στήθος και για τις γυναίκες που το φέρουν, αλλά και για τους άντρες. Μέσα από την προσωπική ιστορία της ανθρωπολόγου Λιόπης Αμπατζή για τον καρκίνο του μαστού από τον οποίο νόσησε, μικρές βιωματικές αφηγήσεις από άντρες και γυναίκες για το στήθος, αλλά και τα ίδια τα βυζιά που αποκτούν φωνή και μιλούν, το σύμβολο της θηλυκότητας αποκτά πολλές διαφορετικές διαστάσεις, ερωτική, σεξουαλική, αυτή της τροφοδοσίας, του θαυμασμού, γίνεται χυδαίο, αντικείμενο ζήλιας, σε κάνει ακόμα και να πονάς.«Και ο πόνος που φέρνει ο καρκίνος του μαστού, εκτός από τη ζωή, απειλεί και το ίδιο το σύμβολο του στήθους», μου λέει η σκηνοθέτις Ανιές Σκλάβου.

Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ επιλέχτηκε άμεσα και μάλιστα ο Στέλος Τατάκης, ένας εκ των δύο σκηνοθετών επέμεινε γι’ αυτό. «Περικλύει τα πάντα και θέλαμε να θίξουμε το παράδοξο του να έιμαστε εντάξει με το ρήμα “βυζαίνω”, αλλά όχι με τα ίδια τα “βυζιά», μου εξηγεί η Ανιές.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Κρυβόμαστε πίσω από κανόνες και προκαταλήψεις. Κατακλυζόμαστε από εικόνες με γυναίκες που φορούν λιγότερα ρούχα, εσώρουχα ή και τίποτα ακόμα, αλλά αν μια γυναίκα θηλάσει δημόσια ή βγει έξω με λιγότερα ρούχα, μας ενοχλεί. Είναι πολύ υποκριτικό αυτό. 

«Υπάρχουν πολλά ταμπού που συντηρούνται ακόμα και τελικά δυσκολεύουν τη ζωή μας, αντί να προσπαθούμε να τη διευκολύνουμε. Για παράδειγμα μια γυναίκα δύσκολα θα πει στο περιβάλλον της ότι πάσχει από καρκίνο του μαστού με δικαιολογία το ότι δε θέλει να τους στεναχωρήσει. Θα ήταν όλα πολύ πιο εύκολα αν μαθαίναμαε να ζητάμε ή να δίνουμε βοήθεια», μου λέει η Ανιές όταν τη ρωτάω γιατί μπορεί να ντρέπεται μια γυναίκα που νοσεί.

Στη συνέχεια η κουβέντα πήγε προς τις αντιδράσεις όσων έχουν δει το ντοκιμαντέρ – το οποίο παρεμπιπτόντως μπορείς να δεις κι εσύ το Σάββατο, 3 Φεβρουαρίου, στην ταινιοθήκη της Ελλάδος, στις 12 το μεσημέρι. «Κι όταν είμαστε υγιείς, κάθε γυναίκα έχει το άγχος μην νοσήσει. Σχεδόν όλες ταυτίζονται σε κάποιο σημείο του ντοκιμαντέρ. Είναι και οι ιστορίες που δεν αφορούν στον καρκίνο, που τις κάνουν να βλέπουν σε κάποιες στιγμές τους εαυτούς τους στην οθόνη».

Το
ντοκιμαντέρ εστιάζει σε ιστορίες γλυκές,
ιστορίες πικρές, με αρχή, χωρίς τέλος.
Ιστορίες αγάπης, ιστορίες ζωής, παιδικές,
παλιές που τις ζούμε, τις σκεφτόμαστε
αλλά σπάνια τις ακούμε. Γυναίκες και
άντρες λένε προσωπικές τους ιστορίες
για το στήθος. Η μεγάλη ιστορία, ο καρκίνος
του μαστού. Μία γυναίκα μιλάει για την
αρρώστια, για τους φόβους, τις ελπίδες
της και για τη δύναμη ψυχής που χρειάζεται.
«Ως δημιουργούς
ντοκιμαντέρ μας ενδιαφέρει οι ταινίες
μας να αποτελούν αφορμή για συζήτηση
και σκέψη. Είναι για μας μεγάλη τιμή που
με αφορμή το ντοκιμαντέρ μας ‘ΒΥΖΙΑ’
το Κέντρο Ημέρας για την Ψυχολογική
Υποστήριξη Ασθενών Καρκίνου θα δώσει
την ευκαιρία σε ανθρώπους που ο καρκίνος
μπήκε στη ζωή τους  με τον ένα ή τον
άλλο τρόπο, να πληροφορηθούν, να μιλήσουν, να μοιραστούν ότι αισθάνονται και να
μη νιώθουν μόνοι», αναφέρουν
η κοινωνιολόγος και
σεναριογράφος, Λιόπη Αμπατζή, και οι
σκηνοθέτες Ανιές Σκλάβου και Στέλιος
Τατάκης.

Το στήθος είναι κάτι μοναδικό, κάτι που μας ορίζει και μας κάνει αυτές που είμαστε. Παρόλ’ αυτά, πάντα θα έχουμε κάποια θέματα με αυτό. “Ας μην κρυβόμαστε. Οι περισσότερες από εμάς, δεν είμαστε ευχαριστημένες με το στήθος που έχουμε. Κυνηγούμε το ιδανικό, ή θέλουμε κάτι άλλο”, μου λέει η Ανιές ενώ μου επισημαίνει το παράδοξο του ακόμα και όταν οι γυναίκες χρειάστηκε να εκθέσουν το σώμα του μπροστά στο φακό, ξέροντας το σκοπό για τον οποίο το έκαναν, ένιωθαν άνετα, παρά τις όποιες αναστολές μπορεί να ένιωθαν. Το ίδιο συνέβη και με όποια βοήθεια χρειάστηκαν, αφού πρόκειται για μια εντελώς ανεξάρτητη παραγωγή, όπου μόλις ανέφεραν την ιδέα που βρίσκεται από πίσω και τον σκοπό της, όλοι βοηθούσαν με περισσή προθυμία. «Η Λιόπη σκέφτηκε την ιδέα για τα “Βυζιά”, τον Μάρτιο του 2016. Το ντοκιμαντέρ ουσιαστικά ολοκληρώθηκε στις 9 Ιανουαρίου του 2017, όταν και ήταν η ημέρα κατάθεσης των ταινιών για το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης», μου λέει κλείνοντας η Ανιές.

* Μια ξεχωριστή προβολή του βραβευμένου ντοκιμαντέρ «ΒΥΖΙΑ» που θα συνοδευτεί από ανοιχτή συζήτηση διοργανώνει το Σάββατο, 3 Φεβρουαρίου 2018 στις 12.00 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, το Κέντρο Ημέρας για την Ψυχολογική Υποστήριξη Ασθενών με Καρκίνο (ΚΗΨΥΑΚ) της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας (ΕΚΨΥ & ΨΥ) με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, 4 Φεβρουαρίου.

* Οι
υπηρεσίες του ΚΗ παρέχονται δωρεάν σε
άτομα άνω των 18 ετών-κατοίκους Αττικής
και περιφέρειας-που μπορούν να λάβουν
συμβουλευτική στήριξη τηλεφωνικά, μέσω
βιντεοκλήσης (Skype)
ή κατόπιν προγραμματισμένης συνάντησης.
Ημέρες και ώρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή
8.00-20.00, 210 3233401 & 210 3233402. Η
λειτουργία και οι υπηρεσίες του ΚΗ
χρηματοδούνται από το Υπουργείο Υγείας
και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.