Τζέην Σαμπανίκου, 1η γυναικεία συμμετοχή στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ταχύτητας Μοτοσυκλετών: “Ο χώρος του μηχανοκίνητου είναι από τους χειρότερους για τις γυναίκες”

Το θέμα της οδήγησης το είχα από μικρή. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήμουν πάνω σε ένα ποδήλατο. Ως παιδί στα Τρίκαλα ήμουν εξοικειωμένη με την οδήγηση δίτροχου, έστω κι αν αυτό ήταν ποδήλατο. Ακόμα έχω μνήμες με τον πατέρα μου στην Κέρκυρα να του ζητάω να με μάθει να οδηγώ, μόλις έφταναν τα πόδια μου.

Η μετακίνησή μου από την επαρχία στην Αθήνα ήταν και ο λόγος που αγόρασα μοτοσυκλέτα. Μείναμε στο Χαλάνδρι και έπιασα δουλειά στο Metal Hammer που ήταν στην αρχή της Βουλιαγμένης και πήγαινα στο Μαθηματικό που ήταν στου Ζωγράφου. Τα είδα όλα με τις μετακινήσεις και τις αποστάσεις.

Η ημέρα που αποφάσισα να πάρω μηχανάκι ήταν όταν είχα συμπληρώσει 9 ώρες μέσα σε λεωφορεία και αναμονή σε στάσεις. Τότε αποφάσισα πως είχε έρθει η στιγμή για δικό μου μεταφορικό μέσο. Χρήματα για αυτοκίνητο δεν είχα και μου ήταν πιο εύκολο να πάρω μηχανάκι κι έτσι ξεκινά η περιπέτειά μου.

24ΜEDIA

Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου – Watkinson

Μικρή δεν ανέβαινα στα μηχανάκια των φίλων μου. Δεν μπορώ την πίσω θέση, ούτε μπορώ τις μαγκιές με τα μηχανάκια. Όταν υπήρχαν μόνο μηχανάκια στην παρέα εγώ μετακινούμουν με ταξί για να μην ανέβω. Η πίσω θέση δε μου ταίριαξε ποτέ.

Μεγάλη «πληγή» το look μου. Οι γυναίκες που οδηγούν μοτοσυκλέτα έχουν πολύ λίγες δυνατότητες να αλλάξουν το look τους. Πριν τη μοτοσυκλέτα, ήταν metal το look. Είναι πια σήμα κατατεθέν μου. Έχω κουρευτεί μια φορά κι ένιωσα ότι έχασα τη δύναμή μου.

Η πρώτη μοτοσυκλέτα που αγοράζω είναι μία μεταχειρισμένη Yamaha XT 125 εισαγωγής που δεν έπαιρνε ποτέ μπροστά με τη μανιβέλα. Ήμουν 19 ετών. Μέσα σε 1,5 χρόνο αγοράζω τη δεύτερη κι αλλάζω κατηγορία. Πηγαίνω σε μία Yamaha XT 600, μεταχειρισμένη πάλι. Μονοκύλινδρες και οι δύο. Η επόμενη είναι μία Kawasaki KLX 650, που είναι και η αγαπημένη μου από όλες όσες πέρασαν από τα χέρια μου.

Στην αρχή ήταν ο απόλυτος τρόμος. Ακόμα φοβάμαι και ευτυχώς. Ο φόβος σώζει μέχρι ένα βαθμό. Χρειάζεται σε τέτοιο βαθμό ώστε να σου ενεργοποιήσει το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και της αυτοπροστασίας. Ο παραπάνω φόβος δεν είναι καθόλου καλός, σε αδρανοποιεί και σου μπλοκάρει τη σκέψη. Ήμουν πολύ προσεκτική και μάθαινα να οδηγώ, προοδευτικά.

24ΜEDIA

Μία ζωή είμαι πάνω σε μοτοσυκλέτες. Μέχρι που άρχισα να κάνω τις εκπομπές στην τηλεόραση και στο δημοσιογραφικό κομμάτι έμαθα το αυτοκίνητο. Και το αυτοκίνητο το έμαθα όπως έπρεπε.

Ήμουν δακτυλοδεικτούμενη όταν ξεκίνησα να οδηγώ μοτοσυκλέτα αλλά με την καλή έννοια. Οι γυναίκες ήμασταν ελάχιστες. Στο δρόμο δε με καταλαβαίνουν και πολύ γιατί δεν έχω το τυπικό image. Λόγω ύψους, ξεγελάω. Πήγαινα στις μοντελοδουλειές και οι άλλες είχαν το νεσεσέρ με τα καλλυντικά κι εγώ τα μπουζόκλειδα γιατί δεν έπαιρνε μπροστά η μηχανή μου.

Το bullying που τρώμε στο αυτοκίνητο ως γυναίκες, χάνεται στη μοτοσυκλέτα. Είναι τελείως διαφορετικά τα πράγματα. Υπήρχε ένας τεράστιος θαυμασμός από τους άλλους, εγώ δεν καταλάβαινα γιατί συνέβαινε.

Ξεκίνησα να δουλεύω στο Metal Hammer που ήταν μεσοτοιχία με το Moto και γνωρίστηκα με τα παιδιά από το περιοδικό. Το 1996 πιάνω δουλειά στο περιοδικό ”Rider” και γράφω για μοτοσυκλέτα. Το 1994 συμμετέχω στην πρώτη εκπομπή που έχει σχέση με το αυτοκίνητο και τη μοτοσυκλέτα το ”In Motion” στο Star. Το 1999 ακολουθεί το Traction στο Mega.

Εξαιτίας του φύλου μας και του σεξισμού αμειβόμουν πάντα πιο χαμηλά από τους άνδρες συναδέλφους μου στο χώρο της μηχανοκίνητης δημοσιογραφίας. Πίστευα ότι θα αλλάξει υπέρ μου «εκμεταλλευόμενη» το γεγονός της μοναδικότητας -ήμασταν ελάχιστες γυναίκες που ασχολούμασταν- αλλά τελικά έπεσα έξω.

24ΜEDIA

Η περίπτωση των συνομήλικων ανδρών συναδέλφων ήταν διαφορετική. Η δική τους αντιμετώπιση ήταν εξαιρετική και μάλιστα έλεγαν πως δεν είναι σωστό να υπάρχει μισθολογικό χάσμα.

Οι άνδρες σε υψηλόβαθμες θέσεις ένιωθαν ανασφάλεια. Ένιωθαν ότι θα τους πάρεις τη δουλειά. Υπήρχε μία περιφρόνηση για τη γυναίκα και το μηχανοκίνητο. «Σιγά μην ξέρει» έλεγαν. Φοβούνταν ότι το «προνόμιο» που είχε μία γυναίκα σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον θα τραβήξει την προσοχή και θα λειτουργήσει υπέρ της και εις βάρος τους.

Οι άντρες που συναντώ στο δρόμο μου δείχνουν απόλυτο σεβασμό. Τους αρέσει να βλέπουν μία γυναίκα να οδηγεί μοτοσυκλέτα.

«Τζέην, πες μου την αλήθεια. Τι παίζει με τον Στεφανη; Δεν τα ‘χετε;» Ήμουν σε μία αποστολή με έναν συνάδελφο και με ρώτησε αυτό ακριβώς και συνέχισε λέγοντας πως συζητιέται ότι δε γράφω τα κείμενά μου για την εκπομπή και μου τα γράφει κάποιος άλλος κι εγώ μόνο τα διαβάζω. Αυτό υπήρχε και ήταν πολύ έντονο. Υπάρχει ακόμα και σήμερα σε πολλές δουλειές. 

Ο χώρος του μηχανοκίνητου για τις γυναίκες είναι από τους χειρότερους και το λέω χωρίς δισταγμό σε ότι αφορά στα συγκεντρωμένα ανδρικά συμπλέγματα. Είναι σχεδόν, σοκαριστικό και στενάχωρο. Είναι ο βασικός λόγος που θεωρείται αποτρεπτικός για τις γυναίκες, ακόμα και σήμερα. Έχω ελπίδα για τις καινούργιες γενιές.

24ΜEDIA

Δε με πτόησαν αυτές οι συμπεριφορές γιατί ως άνθρωπος δεν είμαι ιδιαίτερα ανταγωνιστική. Δε μου λέει κάτι να βγω καλύτερη από κάποιον άλλο. Ανταγωνιστική γίνομαι όταν με εμπνέει κάτι ή κάποιος και θέλω να γίνω καλύτερη. Την ανταγωνιστική νοοτροπία την καλλιέργησα εξαιτίας των αγώνων.

Έχασα τον σύντροφό μου, τον δημοσιογράφο Χάρη Παπαγεωργίου, το 1999 σε τεστ μοτοσυκλέτας στα Λιμανάκια. Η ζωή μου είναι πριν από αυτό και μετά από αυτό. Είμαι η Τζέην με τον Χάρη και η Τζέην χωρίς αυτόν. Δεν μπορώ να εξηγήσω πώς μετά από αυτό μπήκα στους αγώνες. Δεν ξέρω αν αυτό το περιστατικό με έκανε να μπω πιο βαθιά στην οδήγηση μοτοσυκλέτας.

Ξεκίνησα την αγωνιστική μου δράση μετά το χαμό του Χάρη. Δεν κατεβαίνω στους αγώνες με δική μου πρωτοβουλία. Έτυχε. Μία εταιρεία μου έκανε την πρόταση.

Δε θέλησα να αποδείξω σε κανέναν τίποτα από παιδικό ψυχολογικό τραύμα. Μεγάλωσα στη γενιά του «μη» και του «όχι», των απόλυτων κοινωνικών συμβάσεων που σε όριζαν, και άκουγα ως επωδό κάθε απαγόρευσης το «τι θα πει ο κόσμος». Αυτή η φράση γύρισε ανάποδα στο δικό μου το μυαλό και δε με ενδιέφερε τι θα πει ο κόσμος. Από τότε δεν ήθελα να αποδείξω σε κανέναν τίποτα. Θέλω να κάνω αυτό που αρέσει και με κάνει να νιώθω καλά χωρίς να με νοιάζει η γνώμη του κόσμου. Δε βρίσκω κανένα λόγο να μπω στη διαδικασία να αποδείξω το οτιδήποτε. Μέσα στο πλαίσιο της φθαρτότητάς μας, όταν έχασα τον Χάρη την κατάλαβα, ήξερα πως δε θα χάσω χρόνο από την πολύτιμη ζωή μου να αποδείξω ποια είμαι και τι κάνω.

24ΜEDIA

Την εποχή που κατεβαίνω στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ταχύτητας δούλευα παράλληλα κι αυτός ήταν ένας λόγος ώστε να «κλείνω το γκάζι». Δεν ξεπερνούσα τα όριά μου, δε ρίσκαρα ατυχήματα γιατί την επόμενη ημέρα έπρεπε να πάω στη δουλειά. Ήθελα να γίνομαι καλύτερη ως αθλήτρια αλλά στην Ελλάδα αυτό είναι δύσκολο. Το πολύ απλό, δεν υπάρχουν πίστες.

Ένα από τα πράγματα που απολάμβανα στους αγώνες είναι ότι πρόκειται για ένα τόσο απαιτητικό διανοητικά σπορ που δε σου αφήνει περιθώριο να σκεφτείς κάτι άλλο. Για να μη σκοτωθείς πρέπει το μυαλό σου να είναι αποκλειστικά και μόνο εκεί. Είναι διαλογισμός. Λατρεύω και απολαμβάνω την οδήγηση.

Η μοτοσυκλέτα είναι η «ταφόπλακα» της γυναικείας κοκεταρίας. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που δεν οδηγούν πολλές γυναίκες μοτοσυκλέτα. Αν την επιλέξεις θα πρέπει να είσαι πάντα ντυμένη με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο για να είσαι ασφαλής. Δε θέλεις να είσαι συνέχεια με τις αρβύλες, θέλεις να βάλεις και κάτι άλλο και το καταλαβαίνω. Όταν ήμουν μοντέλο πήγαινα σε castings με τη μηχανή και πριν μπω άλλαζα όλο το outfit.

Η οδήγηση μοτοσυκλέτας για τις γυναίκες είναι «βάλσαμο» γιατί αναγκάζονται να βάλουν τις σκέψεις τους σε τάξη. Όπως έχουν δείξει έρευνες, είναι από τα πιο περίπλοκα εγκεφαλικά πράγματα. Οι διεργασίες που απαιτούνται από τον εγκέφαλο ώστε να ελέγξει τόσες πολλές παραμέτρους ταυτόχρονα είναι πολυάριθμες. Θα συνιστούσα σε κάθε γυναίκα να δοκιμάσει να οδηγήσει μηχανή, έστω και λίγο.

24ΜEDIA

Η οδήγηση είναι απόλυτη απόλαυση. Έζησα για να μπορέσω να πω πως έχω απόλυτο σεβασμό ως προς την οδήγηση με όρους ασφάλειας και για ‘μενα και για τους άλλους.

Όταν οδηγώ, εκτός πίστας, είμαι «κότα». Οδηγούσα πάντα με ηρεμία και δε μετέφερα τα ψυχολογικά μου στο δρόμο. Μικρότερη έκανα και κάποιες επιθετικές κινήσεις αλλά το πέρασα αυτό το στάδιο πολύ γρήγορα.

Μέσα στην πίστα λυσσάω. Ο εγκέφαλος πλημμυρίζει με ορμόνες. Είναι υπέροχη η αίσθηση. Τώρα πια σε αυτές τις συνθήκες προτιμώ τα αυτοκίνητα γιατί είναι περισσότερη η διασκέδαση με πολύ λιγότερο κίνδυνο.

Έχω μάθει από τους άντρες αλλά δεν ήμουν ποτέ ανταγωνιστική. Δεν πήγαινα να τους δείξω και γιατί να το κάνω. Δε θα έπαιζα ποτέ με αντρικούς εγωισμούς, αφού είναι χαμένο το παιχνίδι. Δεν έπαιρνα ποτέ κυριαρχική στάση, έπαιρνα στρατηγικά υποτακτική στάση. Ήξερα ότι εξ’ ορισμού δεν είχε νόημα και δε θα καταλήγαμε κάπου. Το έκανα μόνο αν υπήρχε διάθεση από μέρους τους. Να χάσω χρόνο και ενέργεια; Θα μου γύριζε και μπούμερανγκ και τα πράγματα που πραγματικά θα ήθελα να μάθω τελικά δε θα μου τα έδειχναν, θα με κόντραραν.

24ΜEDIA

Είμαι Εκπαιδεύτρια Ασφαλούς Οδήγησης Μοτοσυκλέτας στη σχολή Riding School του Θανάση Χούντρα.Οι ενήλικες που έχουν ήδη δίπλωμα μαθαίνουν να οδηγούν με περισσότερη ασφάλεια και υπάρχει και το Junior Academy που απευθύνεται σε παιδιά ή σε ενήλικες που δεν ξέρουν να οδηγούν. Δεν αντικαθιστά και δεν υποκαθιστά το δίπλωμα οδήγησης αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά. Τα μικρά παιδιά μαθαίνουν να οδηγούν σωστά από την αρχή κι αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό.

Δουλεύουμε με τη νευροπλαστική του εγκεφάλου. Προσπαθούμε να «προγραμματίσουμε» τον εγκέφαλο με δεδομένα-καταστάσεις ώστε όταν χρειαστεί να τα ενεργοποιήσει. Να «κερδίσεις» έστω και 3 δευτερόλεπτα όταν υπάρξει ανάγκη. Το άλλο κομμάτι είναι το πολύ βασικό. Πώς να καθίσεις, πού να κοιτάξεις, πράγματα που εμείς δε μαθαίναμε, παρά μόνο εμπειρικά.

Ευελπιστώ αυτή η γενιά να είναι μία γενιά ολοκληρωμένων οδηγών με διαφορετική νοοτροπία. Μαθαίνουν να οδηγούν σωστά χωρίς να χρησιμοποιούν το όχημα ως προέκταση του εγώ τους.

24ΜEDIA

Κάθε άνθρωπος, ανεξάρτητα από το φύλο του, πρέπει να μάθει να οδηγεί σωστά. Αν όμως δεν αρέσει σε κάποιον η οδήγηση να μην το κάνει, να μην πιέσει τον εαυτό του. Είναι πολύ επικίνδυνη η οδήγηση μοτοσυκλέτας, δε θέλω να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας.

Θα πρότεινα σε όσες γυναίκες έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν με το αγωνιστικό κομμάτι, να το κάνουν γιατί είναι αφάνταστα διασκεδαστικό και αφάνταστα εκπαιδευτικό και χρήσιμο.

Αν το όνειρό ενός ανθρώπου -και δεν το περιορίζω σε άνδρα και γυναίκα- είναι να οδηγήσει μοτοσυκλέτα να το κάνει χωρίς να δώσει βαρύτητα στις κοινωνικές συμβάσεις. Να κάνουμε αυτό που μας αρέσει χωρίς να χρειαστεί να λογοδοτήσουμε σε κανέναν για τα όνειρά μας, όποια κι αν είναι αυτά.

24MEDIA