Χριστίνα Σταθάκη, οδηγός αγώνων: “Οι άνδρες θεωρούσαν πως το να τους περνά γυναίκα ήταν υποτιμητικό”

24MEDIA

Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου – Watkinson

Η πρώτη μου «επαφή» με το αυτοκίνητο γίνεται πριν ακόμα γεννηθώ. Το πρώτο Rally Acropolis  το «έκανα» ένα μήνα πριν γεννηθώ. Ο πατέρας μου ήταν υπεύθυνος στο αγωνιστικό τμήμα της Alfa Romeo και πήγε με τη μητέρα μου, η οποία ήταν έγκυος, να κάνουν τη διαδρομή για να δει πού θα τοποθετηθούν τα service, τα οποία τότε γίνονταν στο δρόμο. Πήγαν λοιπόν μαζί για να βάλει στο χάρτη τα σημάδια. Την πρώτη μου επαφή δεν τη θυμάμαι αλλά μάλλον την ένιωσα.

Ζω το αυτοκίνητο από πολύ μικρή. Δε διανοήθηκα να μπω στο αυτοκίνητο χωρίς καθισματάκι όταν ήμουν παιδί – κι εκείνα τα χρόνια δεν ήταν υποχρεωτικά. Δεν κάθισα ποτέ στο πίσω κάθισμα χωρίς ζώνη ασφαλείας. Ήξερα ότι η χρήση του αυτοκινήτου είναι αυτή και είναι πολύ συγκεκριμένη. Δεν ήξερα κάποιον άλλο τρόπο.

Μαθαίνω να οδηγώ σε ηλικία 6-7 ετών. Ο αδερφός μου που ήταν πιο ψηλός έμαθε πιο νωρίς. Εμένα δε με βοήθησε η φύση, δεν έφταναν και τα πόδια μου κάτω και δεν μπορούσα ταυτόχρονα να βλέπω κι έξω. Όσο δεν έβλεπα έξω ο πατέρας μου με έπαιρνε, με πήγαινε σε αλάνες και μου έδειχνε τα πόδια χωριστά, τα χέρια χωριστά. Οπότε γύρω στα 6 μπορούσα να οδηγήσω μόνη μου χωρίς αυτό να σημαίνει πως πήρα ποτέ το αυτοκίνητο χωρίς να έχω δίπλωμα. Ούτε μέσα στην πυλωτή της πολυκατοικίας δεν το πήρα, έστω και για ένα μέτρο χωρίς δίπλωμα.

Είχα μάθει το αυτοκίνητο πολύ διαφορετικά. Ήξερα τη χρήση του χωρίς να χρειάζεται να το χρησιμοποιώ. Έτρεχα ήδη σε καρτ οπότε μπορούσα να κάνω αυτό που ήθελα και μου άρεσε.

24MEDIA

Πριν πάω στο καρτ είχα ξεκινήσει μπαλέτο με στόχο τη Λυρική. Έβαλα πουέντ στα 8 μου. Μετά έκανα πιάνο και ιππασία για πολλά χρόνια. Το καρτ ήρθε μετά από όλα αυτά κι όταν πια συνειδητά κατάλαβα πως θέλω να τρέξω αλλά δεν μπορούσα να το κάνω με το αυτοκίνητο γιατί δεν το επέτρεπε η νομοθεσία πριν τα 19.

Ήμουν τόσο αφοσιωμένη σε αυτό που έκανα που δε συνειδητοποιούσα πως δεν υπάρχουν άλλες γυναίκες.

Έβλεπα γύρω μου αθλητές, όχι άνδρες. Ήμουν η μοναδική γυναίκα αλλά δεν ήταν κάτι που φάνταζε ξεχωριστό, το κατάλαβα πολύ αργότερα.

Είναι το μόνο άθλημα που δε διαχωρίζει άνδρες από γυναίκες, δεν υπάρχει άλλο άθλημα που να το κάνει. Πρόκειται για τον χειρισμό μηχανήματος οπότε δεν υπάρχει κάποια ουσιαστική διαφορά.

Δεν είχα διαφορά από τους άνδρες στις πίστες. Το μόνο που ήθελα ήταν να γίνομαι συνεχώς καλύτερη. Κάθε φορά που έκανα προπόνηση, αυτός ήταν και ο στόχος μου.

Στους φίλους μου δεν το έλεγα και πολύ γιατί θεωρούσα πως ήταν κάτι φυσικό για ‘μενα. Εγώ έτρεχα σε αγώνες καρτ, κάποιος άλλος έπαιζε μπάσκετ. Έτσι, το είχα στο μυαλό μου. Για εκείνους δεν ίσχυε το ίδιο και το κατάλαβα αργότερα. Έκανα ένα πάρτι για τα 17α γενέθλιά μου και καλέσα τους φίλους μου στην πίστα του καρτ για να οδηγήσουν και τότε συνειδητοποίησα πως αυτό που κάνω είναι κάτι διαφορετικό. Τους φάνηκε παράξενο. Για μένα ήταν κάτι πολύ φυσικό μέσα στη ζωή μου και ήταν έτσι όλο το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσα.

24MEDIA

Το 1996 έτρεχα στο Πρωτάθλημα Καρτ κι εκείνη τη χρονιά κέρδισα στο διαγωνισμό ‘’Εuropean Young Driver Of The Year’’ και μπόρεσα να πάρω την άδεια για να τρέξω σε αγώνες αυτοκινήτου. Με βοήθησαν τα καλά αποτελέσματα από το καρτ γιατί αλλιώς για να τρέξεις σε Rally, ήσουν υποχρεωμένος να τερματίσεις κάποιες πίστες και κάποιες αναβάσεις που δε με ενδιέφεραν.

Πρώτος μου αγώνας είναι το Rally Cinquecento. Μεικτός, μία ημέρα άσφαλτος, μία ημέρα χώμα και ξεκινούσε από την πλατεία Συντάγματος.

Κεφάλαιο Rally Acropolis. Τα παρακολουθούσα πάντα γιατί, για καλή μου τύχη, γίνονταν όταν το σχολείο είχε τελειώσει ή τελείωνε. Ήμουν στο Λύκειο, έδινα εξετάσεις και είχα τη μητέρα μου να με περιμένει να τελειώσω και να με πάει να παρακολουθήσω. Τότε, έτρεχε ο Ισπανός Σάινθ.

Ο Κάρλος Σάινθ ήταν για ‘μενα ο θεός. Δε γινόταν να χάσω την ειδική διαδρομή. Φύγαμε με τη μητέρα μου από την Παλλήνη και πήγαμε στις Κουρούτες για να παρακολουθήσουμε. Για την ιστορία, όταν φτάσαμε ο Σάινθ είχε μείνει και δεν τον είδα.

Το πρώτο μου Acropolis το έκανα το 1999 με Starlet. Συνολικά έτρεξα σε 8 Rally Acropolis, 4 από τα οποία τα τερμάτισα.

Το 2001 τουμπάραμε και μπήκε μία πέτρα από το τζάμι μου και σφήνωσε το χέρι μου ανάμεσα στην πέτρα και το τιμόνι. Το χέρι μου ράγισε αλλά συνέχισα μέχρι τέλους. Το ιατρικό team με βοήθησε πολύ γιατί δεν είχα σκοπό να σταματήσω. Δεν πέρασε ούτε μία στιγμή από το μυαλό μου να τα παρατήσω. Από τη στιγμή που βεβαιώνομαι πως το αυτοκίνητο κινείται και μπορούμε να τρέξουμε δεν είχα λόγο να σταματήσω.

Το Rally Acropolis για τους Έλληνες ερασιτέχνες είναι περιπέτεια. Είναι μία μοναδική εμπειρία.

Έχω ξανατρέξει με ραγισμένο χέρι αλλά και πάλι ο γιατρός ήταν συνεχώς δίπλα μου ώστε να μπορέσω να τερματίσω.

Δεν καταλαβαίνεις πόνο. Κατά τη διάρκεια του αγώνα είσαι ακμαίος. Καταλαβαίνεις πόνο μόλις τελειώσει. Έχω κρατήσει ενθύμιο τις ακτινογραφίες μου μαζί με το πρόγραμμα του αγώνα.

Στον αγώνα φοράμε μία άφλεκτη φόρμα ολόσωμη που αποτελείται από τρία στρώματα. Φοράμε από μέσα ένα κολάν, ένα ζιβάγκο και κάλτσες από το ίδιο υλικό. Στο κεφάλι βάζουμε την μπαλακλάβα (κουκούλα) και το κράνος. Αυτά τα ρούχα τα φοράμε είτε έχει -10 βαθμούς, είτε 40 βαθμούς. Έτσι, ενώ πίνεις ηλεκτρολύτες, χάνεις συνεχώς υγρά λόγω της ζέστης. Στα τρία τελευταία Acropolis είχα χάσει 8 κιλά κατά τη διάρκεια του αγώνα. Κάνεις υπερπροσπάθεια αλλά είναι περιπέτεια.

Ο συνοδηγός είναι μεγάλη υπόθεση. Είσαι με έναν άνθρωπο στο ίδιο αυτοκίνητο σε δύσκολες συνθήκες για 12-14 ώρες και στις δοκιμές άλλες τόσες. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην υπάρξει κάποια στιγμή ένταση.

24MEDIA

Είναι πολύ σημαντική η χημεία του πληρώματος. Πρέπει να «κουμπώσουν» οι δύο άνθρωποι και να υπάρξει μεταξύ τους απόλυτη εμπιστοσύνη. Ακόμα κι αν εγώ θεωρήσω πως πρέπει να κάνω κάτι άλλο, εμπιστεύομαι τον συνοδηγό μου και θα κάνω αυτό που μου λέει, εν ώρα αγώνα. Ο συνοδηγός διαβάζει και μου λέει το σωστό, είναι υποχρέωσή μου να τον ακολουθήσω.

Ο οδηγός δε μιλά ποτέ στο συνοδηγό, παρά μόνο εάν υπάρξει πρόβλημα. Ακούει πολύ προσεκτικά τις οδηγίες του κατά τη διάρκεια του αγώνα.

Με την υπέρβαση πας πιο γρήγορα.

Άνθρωποι καταξιωμένοι και μίας ηλικίας διαφορετικής από τα 18-19 που ήμουν τότε εγώ, ήταν πάντοτε πάρα πολύ ευγενικοί μαζί μου και με βοηθούσαν.

Οι συνομήλικοί μου άνδρες θεωρούσαν πως το να τους περνά γυναίκα είναι υποτιμητικό. Και το ίδιο θεωρούσαν και οι οικογένειές τους και οι μηχανικοί τους. Υπήρξε φορά που στο service τα μάζεψαν και έφυγαν και του είπαν «αν σε περνάει γυναίκα γιατί να συνεχίσεις».

Δεν πληγώθηκα ποτέ από τέτοιες αντιδράσεις, αντίθετα τις έβρισκα πολύ διασκεδαστικές.

Έχει τύχει σε αγώνα συναθλητής μου να κρεμάσει τα γάντια στην τέντα λέγοντας επιδεικτικά: «αν με πέρασε γυναίκα εγώ σταματάω». Στον επόμενο αγώνα που τρέξαμε του απάντησα: «βλέπω, τα ξαναβρήκατε τα γαντάκια σας.»

Όταν τον περνούσαν άνδρες δεν έδειχνε να έχει πρόβλημα. Το αστείο είναι πως δεν ενοχλήθηκε από τους 6-7 άνδρες που μεσολαβούσαν, αλλά ενοχλήθηκε από το γεγονός ότι υπήρχε μία γυναίκα πιο μπροστά από εκείνον, ανεξαρτήτως κατάταξης. Ήθελα να τον περάσω για να δω πώς θα αντιδράσει στον επόμενο αγώνα.

Είναι αστείες τέτοιες αντιδράσεις, δεν μπορείς να τις αντιμετωπίσεις ως σοβαρές. Είναι αστείο να γίνεται αυτό και την ίδια στιγμή ο πρωταθλητής αναβάσεων της χρονιάς που γεννήθηκα να έρχεται σε ανάβαση που τον έχω περάσει για 4 εκατοστά του δευτερολέπτου και να μου λέει: «μπράβο, ήσουν καλύτερη από ‘μενα».

Ένας άνθρωπος που δεν έχει κόμπλεξ έχει πολύ σωστή συμπεριφορά απέναντι σε οποιονδήποτε, χωρίς να εξετάζει αν είναι γυναίκα ή άνδρας.

24MEDIA

Το επώνυμό μου δε θεωρώ πως έπαιξε κανένα ρόλο. Έτσι κι αλλιώς ο πατέρας μου δεν ερχόταν στους αγώνες, δεν ήταν το καλύτερό του. Μόνο η μητέρα μου με παρακολουθούσε.

Ο πατέρας μου δεν ήθελε να τρέξω σε αγώνες. Ήταν ο άνθρωπος που με έπαιρνε μαζί του από 4 ετών για να μάθω να οδηγώ και στα 18 μου είπε να μην τρέξω. Τελικά έτρεξα. Δεν τον ρώτησα, τον έφερα προ τετελεσμένου.

Το να τρέχει μία γυναίκα σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο, όπως αυτόν τον αγώνων, κάνει τα πράγματα λίγο πιο εύκολα στο ξεκίνημα. Πριν ξεκινήσω ήμουν σε μία έκθεση και πλησίασα τον υπεύθυνο της Fiat και ρώτησα πώς θα μπορούσε να πάρω κι εγώ Cinquecento για να τρέξω. Μου απάντησε «θα το κανονίσουμε» και έμεινε εκεί η κουβέντα μας. Στον επόμενο αγώνα που γινόταν, εγώ είχα βγάλει δίπλωμα και μπορούσα να πάρω μέρος. Τότε συνάντησε τον πατέρα μου και του είπε: «κανονίσαμε και το Fiat της Χριστίνας». Το αυτοκίνητο βρέθηκε με αυτόν τον τρόπο. Δεν έπαιξε ρόλο ούτε το όνομά μου, ούτε ο πατέρας μου. Για μία εταιρεία ήταν «δελεαστικό» μία γυναίκα να θέλει να κατέβει σε αγώνες. Έτσι, μου δόθηκε η ευκαιρία και την άρπαξα.

Δεν έχω νιώσει ποτέ φόβο κατά τη διάρκεια αγώνα. Υπάρχουν και μέτρα παθητικής ασφάλειας που είναι δικλείδες ασφαλείας ακόμα κι αν το αυτοκίνητο πάρει φωτιά ή χάσεις τις αισθήσεις σου. Σίγουρα μπορεί να σου συμβεί το οτιδήποτε γιατί οι αγώνες δε γίνονται σε κλειστές διαδρομές. Αν ήμουν απ’ έξω θα φοβόμουν.

24MEDIA

Έγινα περισσότερο ανταγωνιστική με την πάροδο των χρόνων και το χρησιμοποιούσα και εκτός του αγώνα. Δε θέλησα να με δουν με το χέρι χτυπημένο, συνέχεια είχα το γάντι επάνω. Ήμουν ανταγωνιστική και πέρα από το να κάνω χρόνο στην ειδική διαδρομή. Πρόσεχα και τις υπόλοιπες λεπτομέρειες. Εγώ μπορεί να ήμουν αγχωμένη αλλά δεν άφησα να το καταλάβει κανείς. Όταν είσαι σε ένα τέτοιο περιβάλλον δεν πρέπει ο άλλος να καταλάβει ότι σ’ έχει, ακόμα κι αν σ’ έχει.

Είναι ένα εξαιρετικά ακριβό σπορ. Για να κάνεις έναν αγώνα και να ενοικιάσεις το αυτοκίνητο θέλεις περίπου 4.000 ευρώ. Οι αγώνες πια δεν έχουν προβολή οπότε ποιος χορηγός θα σου δώσει αυτά τα χρήματα;

Νομίζω πως δεν τόσο έντονο πια το στερεότυπο «οι γυναίκες δεν είναι καλοί οδηγοί». Καλοί και κακοί οδηγοί υπάρχουν και στα δύο φύλα. Υπάρχουν άνδρες συνοδηγοί σε αγώνες με γυναίκες οδηγούς στο πλευρό τους. Σιγά σιγά έχει αρχίσει να αλλάζει η νοοτροπία.

Καλός οδηγός είναι ο οδηγός που οδηγεί με ασφάλεια. Η εκπαίδευση είναι το άλφα και το ωμέγα.

Σήμερα ασχολούμαι με το ‘’StAr’’. Είναι το μη κερδοσκοπικό Ίδρυμα Άρη Σταθάκη για την οδική ασφάλεια. Συνεχίζουμε το δικο του έργο, με τον τρόπο που εκείνος το έκανε. Προσφέρουμε αυτό που ξέρουμε, χωρίς να ζητάμε αμοιβή από κανέναν, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει πως δε θα μπορέσουμε να κάνουμε όλα όσα θέλουμε. Πηγαίνουμε στα σχολεία και κάνουμε πρόγραμμα κυκλοφοριακής αγωγής που λέγεται «Άριστα», ήταν το δεύτερο όνομα που είχε διαλέξει για το Ίδρυμα.

Η λογική μας είναι πως δεν πρέπει κάποιος να πληρώσει για να μάθει πώς δε θα σκοτωθεί. Για τα δικά μου δεδομένα, για τη δική ηθική, για τις δικές μου αρχές, για τον τρόπο που εγώ έμαθα αυτό δεν είναι κάτι που αγοράζεται. Θα βάλουμε και από την τσέπη μας αν χρειαστεί, όπως έκανε και ο πατέρας μου, αλλά δε θα πάρουμε ποτέ από τους γονείς των παιδιών ούτε ένα ευρώ. Το Ίδρυμα φέρει το όνομα του πατέρα μου και πρέπει να φέρει τις δικές του αρχές.

24MEDIA