“Άγριες Μέλισσες” και “Κόκκινο Ποτάμι”. Οι σειρές εποχής έφεραν τη νέα εποχή στην ελληνική τηλεόραση
- 31 ΟΚΤ 2019
Το τηλεκοντρόλ είχε γίνει η μικρή συσκευή που όλοι λατρεύαμε να μισούμε. Για χρόνια λέγαμε ότι δεν υπάρχουν ποιοτικές επιλογές, σειρές μυθοπλασίας με πρωτότυπο σενάριο, καλές ερμηνείες και παραγωγή προσεγμένη, για να το γυρίσουμε από τα reallities που είχαν κατακλύσει την οθόνη μας. Η μόνιμη απάντηση σε κάθε μας παράπονο για την ποιότητα της ελληνικής τηλεόρασης είναι «Αυτά θέλει ο κόσμος» και το «μπάτζετ δεν επαρκεί». Το δεύτερο είναι αν μη τι άλλο μια σεβαστή δικαιολογία. Το πρώτο, αποδείχθηκε, φτηνή δικαιολογία. Η επιστροφή των μεγάλων παραγωγών στον χώρο της ελληνικής μυθοπλασίας μέσα από δύο σειρές εποχής, τις «Άγριες Μέλισσες» και το «Κόκκινο Ποτάμι» μας έδειξε πιο ξεκάθαρα από ποτέ, ότι ο κόσμος θέλει κοστούμια, και ερμηνείες και μια ιστορία να τον παρασύρει.
Διάβασε επίσης: Έρωτας Μετά: Το αουτσάιντερ που γίνεται έρωτας εδώ και τώρα γιατί είναι (απλά) μία υπέροχη σειρά
Οι σειρές εποχής έγιναν το βάλσαμο για το τηλεοπτικό κοινό που έψαχνε καιρό να βρει μια επιλογή να σταθεροποιήσει το τηλεκοντρόλ του. Να ανανεώσει το ραντεβού του με έναν σταθμό και ένα πρόγραμμα. Πόσο πια να κυλιστείς στις λάσπες του Άγιου Δομίνικου, πόσα ρούχα να κομποζάρεις και να βρίσκεσαι εντός κόνσεπτ; Πόσους όρους φωτογραφίσεων να μάθεις (αν και το chin down έχει αποδειχθεί ιδιαιτέρως χρήσιμο). Κάπου θα το λέγαμε το «νισάφι» και θα κλείναμε την τηλεόραση. Αντίθετα φέτος όχι μόνο δεν την κλείσαμε αλλά την ανοίγουμε συχνότατα όπως αποδεικνύουν και οι μετρήσεις τηλεθέασης.
Ενδεικτικά θα σου αναφέρω τα νούμερα που σημείωσαν οι «Άγριες Μέλισσες» αυτή την εβδομάδα και το «Κόκκινο Ποτάμι» τις τελευταίες τρεις Κυριακές για να καταλάβεις τι εννοώ. 28,6% με πρωτιά έναντι του GNTM σημείωσε την Δευτέρα η σειρά του ΑΝΤ1, 28,7% -στη δεύτερη θέση αυτή τη φορά αλλά πρώτη στο δυναμικό κοινό με 31,1%- την Τρίτη και 34%, βασιλιάς στη ζώνη του, την Τετάρτη. 28,3% Το «Κόκκινο Ποτάμι» αφήνοντας πίσω τα talent shows της Κυριακής στις 20 Οκτωβρίου, 34,9% την Κυριακή 13 Οκτωβρίου. Τα νούμερα ψέματα δεν λένε, όπως αρέσκονται να λένε όσοι τα κοιτάνε για να αποφασίσουν το τηλεοπτικό μέλλον διαφόρων εκπομπών και σε αυτή την περίπτωση μας το λένε ξεκάθαρα. Ο κόσμος έχει ανάγκη από ιστορίες, έχει ανάγκη από «καλούς» και «κακούς» να ταυτιστεί, έχει ανάγκη τους έρωτες, τα πάθη, τα λάθη και τα μίση των χαρακτήρων ενός καλού δραματικού σεναρίου. Και όπως φαίνεται από την αφοσίωσή του στα δύο αυτά προγράμματα έχει ανάγκη και τη νοσταλγία.
Το ιστορικό ενδιαφέρον και η αξία του σεναρίου
Από την εποχή των Πανθέων (1977 – 1979) κιόλας είχε φανεί η αγάπη του ελληνικού κοινού στις σειρές εποχής. Η σειρά που σκηνοθετούσε ο Βασίλης Γεωργιάδης είχε σημειώσει τεράστια επιτυχία και έκανε σταρ την Κάτια Δανδουλάκη εν μία νυκτί και ακολουθούσε τη ζωή μιας οικογένειας με φόντο τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, βασισμένη στο λογοτεχνικό έργο του Τάσου Αθανασιάδη. Επιτυχία όμως σημείωναν οι σειρές εποχής και μεταγενέστερων δεκαετιών της ελληνικής τηλεόρασης. «Πρόβα Νυφικού», «Βαμμένα Κόκκινα Μαλλιά», «Η αίθουσα του θρόνου», «Το τρίτο στεφάνι», «Το δέκα», «Το νησί» είναι μόνο λίγες από τις σειρές που μας μετέφεραν σε άλλες εποχές, σε μια άλλη Ελλάδα και κράτησαν το ενδιαφέρον μας αμείωτο στα χρόνια που πέρασαν. Όλες τους είχαν ένα κοινό, ήταν βασισμένες σε λογοτεχνικά βιβλία.
Ίσως αυτός να είναι ένας από τους συντελεστές της επιτυχίας της σειράς «Κόκκινο Ποτάμι» του Open. Η σειρά είναι βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Χάρη Τσιρκινίδη και την σκηνοθετεί ο Μανούσος Μανουσάκης. Αλλά δεν μπορεί να είναι μόνο αυτό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η σειρά άπτεται ενός αντικειμένου που η ελληνική μυθοπλασία είχε για χρόνια αφήσει στην άκρη: Την γενοκτονία των Ποντίων. Το συναίσθημα των απογόνων των ανθρώπων που εκδιώχθηκαν από τον Πόντο με αφορμή την ιστορία αγάπης μεταξύ της Ιφιγένειας (Αναστασία Παντούση) και του Μίλτου (Ιωάννης Παπαζήσης) εγείρεται ατόφιο και ρουφά τα στοιχεία της σειράς με ένταση, όπως προδίδουν και τα σχόλια στο Twitter.
Οι «Άγριες Μέλισσες» από την άλλη παρόλο που δεν έχουν βασιστεί σε κάποιο λογοτεχνικό έργο, στήνονται και κατακτούν το κοινό πάνω στο σενάριο της Μελίνας Τσαμπάνη. Έχοντας στο ενεργητικό της ήδη την επιτυχία της «Επιστροφής» η σεναριογράφος συνεργάστηκε ξανά με τον ΑΝΤ1 σε μία δουλειά που προδίδει την δική της ατομική προσπάθεια και έρευνα για να αποδώσει στο σήμερα, με γλώσσα σημερινή μια άλλη εποχή, να παρουσιάσει τόσους διαφορετικούς χαρακτήρες σύμφωνους και κόντρα στα κοινωνικά πρότυπα και να υφάνει τον ιστό της συγκάλυψης ενός εγκλήματος στο οποίο ξέρουμε τον ένοχο από την αρχή. Κι αυτή η αντιστροφή φαίνεται πάντα πολύ περισσότερο δύσκολη από αυτή μιας κλασικής αστυνομικής σειράς που το νήμα ξετυλίγεται προς τη διαλεύκανση μιας εγκληματικής πράξης.
Οι ερμηνείες και οι «ωραίοι» της TV
Η επιτυχία μιας σειράς όσο καλά και να είναι τα επιμέρους στοιχεία της, δεν είναι εξασφαλισμένη αν οι ηθοποιοί της δεν καταφέρνουν να περάσουν στον θεατή το συναίσθημα. Και στην περίπτωση τόσο του «Κόκκινου Ποταμιού» όσο και των «Άγριων Μελισσών» οι ερμηνείες είναι αυτές που ξεχωρίζουν. Στο «Κόκκινο Ποτάμι» συμμετέχουν 171 ηθοποιοί, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι πιο γνωστοί για τις δουλειές τους στο θέατρο ή τον κινηματογράφο (βλέπε Αργύρης Πανταζάρας και Χαρά Μάτα Γιαννάτου) παρά στην τηλεόραση. Αυτό το στοιχείο γίνεται ακόμα πιο έντονο στην περίπτωση των «Άγριων Μελισσών». Οι βραβευμένες Μαρία Κίτσου (Καρφίτσα της Μελίνας Μερκούρη) και Έλλη Τρίγγου (βραβείο β’ γυναικείου ρόλου από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου για το Suntan) είναι οι δύο από τις τρεις «Άγριες Μέλισσες», ενώ το καστ συμπληρώνουν ηχηρά ονόματα του ελληνικού θεάτρου όπως ο Γιώργος Γάλλος, ο Λεωνίδας Κακούρης, ο Γιάννης Στάνκογλου, αλλά και η (επιστροφή στην εποχή των Πανθέων και όλα δένουν γλυκά) Κάτια Δανδουλάκη. Ενδεικτικό του ότι οι ταλαντούχοι αυτοί ηθοποιοί ήταν «άγνωστοι» στο ευρύ κοινό είναι το γεγονός ότι οι εκπομπές του ΑΝΤ1 έχουν αναλάβει το έργο να μας τους «γνωρίσουν» ακόμα καλύτερα. Οι πρωταγωνιστές της σειράς εμφανίζονται στο “The 2Night Show” ο ένας μετά τον άλλο και τα νούμερα δείχνουν ότι το κοινό έχει ανάγκη να τους γνωρίσει πραγματικά.
Ξεχωριστό ρόλο όπως πάντα στην προτίμηση του κοινού, όπως αυτή εκφράζεται στο Twitte, παίζουν οι «ωραίοι» της σειράς, γιατί είπαμε βλέπουμε σειρές για να διασκεδάσουμε και το χάζι είναι μέρος αυτής της διασκέδασης. Ο Αργύρης Πανταζάρας από τη μια στο «Κόκκινο Ποτάμι» και οι Δημήτρης Γκοτζόπουλος, Γιάννης Κουκουράκης, Γιάννης Στάνκογλου (και φυσικά ο Ανδρέας Κωνσταντίνου κι ας τον «χάσαμε» από το πρώτο επεισόδιο) είναι οι φετινοί «ωραίοι» των ελληνικών σειρών και το κοινό τους έχει σε ξεχωριστή θέση στην καρδιά του. Ωστόσο φέτος η έμφαση δίνεται στο ταλέντο.
Νοσταλγία εσύ super star
Όλα τα παραπάνω είναι απλά συστατικά της επιτυχίας. Το κυριότερο όμως από αυτά, κατά τη γνώμη μου, είναι η σχεδόν νοσταλγία που μας πιάνει όταν βλέπουμε σειρές εποχής. Και η επιλογή της λέξης σχεδόν μόνο τυχαία δεν είναι. Ως τηλεθεατές δείχνουμε να νοσταλγούμε εποχές που δεν έχουμε ζήσει. Βλέπουμε πράγματα τα οποία έχουμε μόνο ακούσει, βλέπουμε τονισμένη τη ρομαντική πλευρά μιας εποχής όπου ο κόσμος έχτιζε αληθινές σχέσεις μέσα από την πραγματική συναναστροφή και όχι μέσα από τα social media που έχουμε συνηθίσει πλέον να είναι το μέσο επικοινωνίας μας και το μέσο των σχέσεών μας.
Καθώς βλέπουμε αυτές τις εποχές όπου οι άνθρωποι ερωτεύονταν με τα μάτια και που ένας λόγος ήταν αρκετός για να περάσουν μία ζωή μαζί, σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, αυτό της σειράς μυθοπλασίας, είναι δύσκολο να μην μαγευτούμε. Γιατί η σειρά δεν θα μας δείξει εύκολα το γεγονός ότι τότε τα κορίτσια σταματούσαν το σχολείο στο δημοτικό υποχρεωμένα να φροντίζουν το σπίτι όσο οι δικοί τους ήταν στα κτήματα, δεν θα μας δείξει την έλλειψη ατομικής υγιεινής και την απουσία αποχετευτικών δικτύων, δεν θα μας δείξει την φτώχεια και την πείνα των αγροτικών οικογενειών, δεν βλέπουμε το ξύλο που έτρωγαν τότε τα παιδιά στο σχολείο, στο σπίτι ακόμα και στον δρόμο από όλες τις αυθεντίες της περιοχής επειδή απλά έκαναν κάτι που κατ εκείνους δεν έπρεπε. Όπως και οι γυναίκες πάνω κάτω.
Ναι είναι εύκολο να νοσταλγήσουμε το παρελθόν όταν δεν μας παρουσιάζεται ολόκληρο. Αλλά από την άλλη στη μυθοπλασία κάτι τέτοιο δεν μπορεί να θεωρηθεί ελάττωμα. Δεν βλέπουμε ντοκιμαντέρ, έτσι δεν είναι;
Η επόμενη μέρα
Φέτος αυτό που έχει ήδη αποδειχθεί περίτρανα στον τομέα ελληνική τηλεόραση είναι ότι οι πραγματικά προσεγμένες σειρές μας είχαν λείψει. Οι σειρές όπου όλα τα κομμάτια μπαίνουν ένα ένα στο παζλ και συμπληρώνουν αυτό που λέμε καλή τηλεόραση. Κι ενώ μπροστά μας στο υπόλοιπο της σεζόν βλέπουμε να ορθώνονται «απειλητικά» προγράμματα όπως το Big Brother, το My Style Rocks και πόσα ακόμα από όσα θα θέλαμε να προσπερνά η πλειοψηφία με το τηλεκοντρόλ της, ελπίζουμε οι ιθύνοντες να ερμηνεύσουν τα σημάδια που πασχίζουν να αφήσουν πίσω τους οι «Άγριες Μέλισσες» και το «Κόκκινο Ποτάμι». Η στροφή στη μυθοπλασία ήταν πιο αναγκαία από ποτέ. Ας μην αποτελέσει απλά μια αναλαμπή στην σύγχρονη τηλεοπτική μας ιστορία.