O David Lynch, η νέα μικρού μήκους ταινία του στο Netflix και μια ωδή στις αξεπέραστες γυναίκες του
- 21 ΙΑΝ 2020
David Lynch, αυτός ο παράδοξος μάγος της κάμερας. Μια αλλόκοτη, πολυσχιδής ευφυΐα που εκτείνεται από τη σκηνοθεσία και το σενάριο, στη μουσική, τη ζωγραφική, τη συγγραφή, ακόμα και τη μαγειρική (δες το “David Lynch on Cooking Quinoa” και θα καταλάβεις). Με αφορμή τα γενέθλιά του- έγινε 74 ετών στις 20 Γενάρη), επιβάλλεται αναδρομή στις εμβληματικές πρωταγωνίστριες των ταινιών του. Η γυναίκα στο σινεμά του Lynch έχει τον πρώτο ρόλο, κυρίως σαν φαντασίωση. Κάτι για το οποίο έχει εκθειαστεί αλλά και κατηγορηθεί ταυτόχρονα, σαν σωστός προβοκάτορας που είναι.
Πριν απ’ όλα όμως, πρέπει να δεις αυτό:
Το “What Did Jack Do” είναι η νέα προσθήκη στην weirdoo watchlist του David Lynch. «Έσκασε» μύτη ανήμερα των γενεθλίων του στην πλατφόρμα του Netflix, κάπως απροειδοποίητα κι εντελώς σουρρεαλιστικά. Πρόκειται για ένα μικρό μήκους φιλμ 17 λεπτών στο οποίο ο σκηνοθέτης σε ρόλο ντετέκτιβ ανακρίνει μία συμπαθέστατη μαϊμού. Κι όλα αυτά σε ασπρόμαυρο φόντο που θυμίζει τόσο μα τόσο την ατμόσφαιρα του “Eraserhead”. Σαν είδος, σκέψου κάτι ανάμεσα σε μιούζικαλ και φιλμ νουάρ.
Οι γυναίκες του David Lynch
Αινιγματική, μυστηριώδης, πλανεύτρα είναι οι τρεις χαρακτηρισμοί που έρχονται αυτόματα στο μυαλό μου ανατρέχοντας στην τυπική γυναικεία φιγούρα των ταινιών του Lynch. Από την Μπέτυ και τη Ρίτα της «Οδού Μαλχόλαντ» μέχρι τη Ντόροθι στο «Μπλε Βελούδο», το θηλυκό αρχέτυπο του σκηνοθέτη υπαγορεύει τη γυναικεία ύπαρξη ως παραίσθηση. Όσοι του κουνούν επικριτικά το δάχτυλο, πιστεύουν πως αντιμετωπίζει τα θηλυκά σαν ηδονιστικά εργαλεία, κι άρα τον κατηγορούν για διαστροφή. ‘Όταν κρεμάς ταμπέλες στην τέχνη, αναμφίβολα την αποδομείς.
Ο πιο αινιγματικός Αμερικανός σκηνοθέτης έχει παντρευτεί 4 φορές κι έχει αποκτήσει 4 παιδιά. Η κόρη του, Jennifer, ακολουθεί τα καλλιτεχνικά βήματά του.
H Naomi Watts και η Laura Harring στο Mulholland Drive
AP Photo / Laurent Rebours
Η πιο εμπορική ταινία του David Lynch. Ένα αίνιγμα από την αρχή μέχρι το τέλος. Για το τι είναι αληθινό και τι όνειρο, εξηγήσεις επί εξηγήσεων, μέχρι κι εγχειρίδιο είχε κυκλοφορήσει. Η ταινία που καθιέρωσε την Naomi Watts. Η Laura Harring γοητευτική στα όρια του υπερφυσικού. Μία από τις διάσημες λεσβιακές σκηνές στην ιστορία του σινεμά.
Η Isabella Rosellini στο Blue Velvet
Να βρείτε κάποιον να σας κοιτάει όπως ο Jeffrey τη Dorothy την ώρα που τραγουδάει το «Μπλε Βελούδο». Η γυναίκα εδώ είναι πόνος κι ευχαρίστηση, λυμαίνεται, όπως όλα κι όλοι. Ερωτισμός που νοσεί by all means. Η Rosellini στον ρόλο της τολμηρής παύλα βασανισμένης τραγουδίστριας καμπαρέ- θύματος ενός εντελώς διεστραμένου Dennis Hopper που έχει φετίχ με τα βελούδα αρκεί να ‘ναι μπλε. Σκηνή στα όρια της πορνογραφίας που ‘χει μείνει στην ιστορία, ο βιασμός της Dorothy από τον Hopper. Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, η γυμνή σκηνή της στον δρόμο βασίζεται σε μία δική του παιδική ανάμνηση. To «Μπλε Βελούδο» σε μια πρώτη ανάγνωση περικλείει όλες τις προκατειλημμένες αντιλήψεις που αφορούν τους θηλυκούς ρόλους στο αμερικανικό σινεμά, αλλά αν κοιτάξεις από πιο κοντά μπορεί και να τις ανατρέπει. Lynch είναι αυτός, ποτέ δεν ξέρεις.
H Patricia Arquette στο Lost Highway
Ο Lynch άφησε για άλλη μια φορά τη γεννήτρια ονείρων ανοιχτή και το μοτέρ έκαψε. Μια Patricia Arquette χωρισμένη στα δύο, όπως ακριβώς κι η ταινία, κομματιασμένη. Από τη μία, μελαχρινή στον ρόλο της γυναίκας ενός σαξοφωνίστα που την σκοτώνει γιατί πιστεύει ότι τον απατά. Από την άλλη ως ζωντανή ξανθιά ερωμένη ενός γκάνγκστερ που προφανώς μοιάζει καταπληκτικά με τη δολοφονημένη. Ρόλος σταθμός για την καριέρα της. Όπως έχει πει σε συνέντευξη η Arquette: «Είχα ρωτήσει τον David, “παίζω 2 διαφορετικούς άνθρώπους; είναι κάποια από τις δύο φάντασμα; παραίσθηση; είναι κι οι δύο αληθινές; τι παίζω ακριβώς εδώ”; κι εκείνος μου απάντησε “δεν ξέρω Patricia, εσύ τι νομίζεις; οπότε σκαρφίστηκα μόνη μου ένα κόνσεπτ πάνω στο οποίο βασίστηκα. Είναι συναρπαστικό να δουλεύεις μαζί του».
Η Laura Dern στο Inland Empire, το Μπλε Βελούδο, το Twin Peaks, την Ατίθαση Καρδιά
Σταθερή μούσα του David Lynch, μια γοητευτικά ακατάστατη, χαοτική περίπτωση ηθοποιού- και πώς θα ταίριαζαν άλλωστε; Η Laura Dern είναι βασική εκπρόσωπος του σκηνοθέτη. Ενσαρκώνει για χάρη του το απόκοσμο, το σύνθετο και το διαταραγμένο. Όταν θέλει είναι ξύλινη κι όταν η περίσταση το απαιτεί θα υποκριθεί κάτι απόλυτα νορμάλ. Είναι ο σκηνοθέτης της καρδιάς της. Ξεκίνησε μαζί του σε ηλικία 16 ετών, στο «Μπλε Βελούδο» Φανταστικό το soundtrack του “Inland Empire”, παρεμπιπτόντως.
Η Chrysta Bell στο Twin Peaks
Άλλη μια μούσα του σκηνοθέτη. Ένα κορίτσι με πολλά ταλέντα, επαρκώς αξιοποιήσιμα από τον Lynch. H Bell δεν είναι μόνο πρωταγωνίστρια στο “Twin Peaks” αλλά κυρίως συνεργάζεται μουσικά μαζί του στους δίσκους της, αφού είναι κυρίως τραγουδίστρια. Για εκείνη είναι κάτι περισσότερο από μέντορας. «Δεν υπάρχει κανείς που να γνωρίζω, που να έχω διαβάσει ποτέ ή ακούσει, που να έχει αφιερώσει περισσότερο τη ζωή του στο να δημιουργεί τέχνη από ό,τι εκείνος. Αυτό έχει σταθεί αξεπέραστη έμπνευσή μου». Τι λέει ο David Lynch για την Christa Bell; «Μοιάζει με όνειρο, τραγουδά σαν όνειρο. Και αυτό το όνειρο γίνεται πραγματικότητα!».
Δες εδώ μερικά από τα κορίτσια του David Lynch να μιλούν για εκείνον:
