Παιδική παχυσαρκία: Τα αίτια και οι τρόποι αντιμετώπισης από τους γονείς

Παιδική παχυσαρκία και παράγοντες

Η παιδική παχυσαρκία οφείλεται σ’ ένα συνονθύλευμα παραγόντων. Είναι σημαντικό αρχικά να ελέγξουμε εάν οφείλεται σε κάποιο σύνδρομο γενετικό, όπως το Brady Williams ή/και σε κληρονομικούς παράγοντες. Η κακή διατροφή, η έντονη καθιστική ζωή, η πολύωρη έκθεση μπροστά στην τηλεόραση και τον ηλεκτρονικό υπολογιστή συμβάλλουν σε αυτή. Ωστόσο, η παιδική παχυσαρκία συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τα βιώματα ενός ατόμου, από τη στιγμή της σύλληψης, την διάρκεια της κύησης μέχρι και τα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής του, καθώς αυτά καθορίζουν τη μορφή και το σχήμα του σώματος του.

Το σώμα «κουβαλάει» τα κομμάτια των εμπειριών μας, έτσι κάθε άσχημο βίωμα είναι σαν ένας κόκκος που έρχεται να παρεμποδίσει και να διαταράξει την ομαλή λειτουργία του σώματος. Το «φαίνεσθαι» δείχνει το «είναι». Σπανίως, ο εσωτερικός κόσμος ενός παχύσαρκου παιδιού μένει ανέπαφος από τα συναισθηματικά προβλήματα, δηλαδή χωρίς κάτι να το βασανίζει.

Οι ψυχολογικοί παράγοντες

Η παχυσαρκία ενός παιδιού ενδέχεται να εκφράζει την ανάγκη του για προστασία. Συμπεριφορές που πιθανόν να δέχτηκε όπως, ταπείνωση, ύβρης, αυταρχικότητα, να του δημιούργησαν το αίσθημα ντροπής για τον εαυτό του. Τα περιττά κιλά επομένως μπορεί να λειτουργούν ως «ασπίδα προστασίας» για αυτό το παιδί, όσο περισσότερο βάρος έχει τόσο πιο ανθεκτικό και δυνατό νιώθει απέναντι στις δυσμενείς συνθήκες, καθώς το βάρος εμποδίζει να το διαπεράσουν οι ψυχικές επιθέσεις των τρίτων. Τα σημεία του σώματος που συσσωρεύεται το περιττό λίπος συνδέονται, ίσως, με το βίωμα ενός παιδιού. Επί παραδείγματι, η κοιλιακή χώρα μπορεί να κρύβει σεξουαλικής φύσεως τραύματα. Το παιδί καταπίνει συναισθήματα, πόνο και θλίψη.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

WOMEN TODAY

Επιλόχειος κατάθλιψη: Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα και πόσο συχνά συμβαίνει

Η γρήγορη και επιτυχής αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας είναι πολύ σημαντική καθώς, το αυξημένο σωματικό βάρος που φέρει κάποιος, ως παιδί, θα τον συνοδεύει και στην ενήλικη ζωή του. Η παχυσαρκία μειώνει το προσδόκιμο ζωής, καθώς συνδέεται με πολλά προβλήματα υγείας όπως, σακχαρώδης διαβήτης, διαταραχές της περιόδου στα κορίτσια, διαταραχές ύπνου κ.α. Η παιδική παχυσαρκία πλήττει την αυτοεκτίμηση του παιδιού, του δημιουργεί κατάθλιψη, το απομονώνει συναισθηματικά αφού δεν γίνεται αποδεκτό από τους συνομηλίκους του, το «εγώ» του θρυμματίζεται και τα όνειρά του περιορίζονται. Το υπερβολικό βάρος κατά την εφηβεία μπορεί να συνδέεται με κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα στην ενήλικη ζωή.

Χρήσιμες συμβουλές για τους γονείς

Οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία ή στην πρόληψη και αναστολή της παιδικής παχυσαρκίας. Οι γονείς που δεν φροντίζουν για τη σωστή διατροφή των παιδιών τους και καταφεύγουν στις λύσεις του έτοιμου φαγητού, ενδέχεται να δημιουργούν παχύσαρκα παιδιά έστω και αν δεν είχαν γενετική προδιάθεση. Τέλος, η σημασία των προτύπων για τα παιδιά λειτουργεί καθοριστικά για τη δόμηση της δικής τους εικόνας. ‘Ενας γονέας που φροντίζει και προσέχει το σώμα του θα μυήσει και το παιδί του σε έναν ανάλογο τρόπο ζωής.

• Ξεκινήστε με έναν ιατρικό έλεγχο, ψάχνοντας εάν η αιτία βρίσκεται σε κάποιο γονιδιακό ή οργανικό πρόβλημα.
• Στρέψτε το παιδί σας στην άθληση και τη δραστηριότητα, εάν το παιδί αρνείται, ωθήστε το στην άσκηση ως μορφή παιχνιδιού.
• Διατηρήστε συγκεκριμένες ώρες γευμάτων και μην χρησιμοποιείτε τις λιχουδιές (σοκολάτες, παγωτά, κ.ά.) ως μέσω επιβράβευσης για να παρακινήσετε το παιδί σας.
• Η ψυχοθεραπεία παιδιών είναι πολύτιμη. Το παιδί μέσω της ψυχοθεραπείας θα έρθει σε επαφή με τα ψυχικά κομμάτια που μπλοκάρουν το σώμα του. Καθώς το παιδί θα συνειδητοποιεί τα οδυνηρά συναισθήματα του, θα μπορέσει να τα εξαλείψει σταδιακά και να ανακτήσει την εικόνα ενός καλοσχηματισμένου σώματος.

• Μέχρι την ηλικία των 11 ετών η διατροφή των παιδιών οφείλει να ελέγχεται από τον παιδίατρο και οι γονείς οφείλουν να ακολουθούν τις οδηγίες και τις συμβουλές για άσκηση και διατροφή.
• Θέστε όρια κατά τη διάρκεια του φαγητού. Μην συνδέετε την τηλεόραση ή κάποια άλλη δραστηριότητα με τη διαδικασία του φαγητού.
• Φτιάξτε ημερήσια προγράμματα φαγητού, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά και περιορίστε το γλυκό/παγωτό σε μια κυριακάτικη απόλαυση.
• Δώστε το καλό παράδειγμα στα παιδιά σας με τις διατροφικές σας συνήθειες, διότι τα παιδιά μιμούνται τους ενήλικες.
• Μην ξεχνάτε ότι ένα παχύσαρκο παιδί είναι ένας μελλοντικός παχύσαρκος ενήλικας με όλες τις αρνητικές συνέπειες στην υγεία και στην ψυχή του, χωρίς να εξαιρέσουμε το αισθητικό αποτέλεσμα το οποίο μπορεί να προκαλέσει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα κατά τη διάρκεια της εφηβείας (π.χ. κατάθλιψη, απομόνωση, αντικοινωνική συμπεριφορά).

*Ευχαριστούμε τη Φραντζέσκα Καραγιάννη, MSc Κλινική Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια