Chloé Lopes Gomes: H πρώτη μαύρη χορεύτρια του κρατικού μπαλέτου του Βερολίνου καταγγέλλει ρατσισμό
- 10 ΔΕΚ 2020
Η πρώτη μαύρη γυναίκα που κατάφερε να κερδίσει μια θέση στο κρατικό μπαλέτο του Βερολίνου, κατηγόρησε μιλώντας στην Guardian το ίδρυμα για ρατσισμό και παρενόχληση λόγω του χρώματος του δέρματός της. Όπως ισχυρίζεται επανειλλημένα της έλεγαν ότι δεν ανήκει εκεί λόγω της απόχρωσης του δέρματός της.
Η Chloé Lopes Gomes, είναι Γαλλίδα πολίτης και μπήκε στους κόλπους του Staatsballet, όπως λέγεται το κρατικό μπαλέτο του Βερολίνου, το 2018. Έγινε μέλος του corps de ballet και εξαρχής αντιμετώπισε φυλετικές διακρίσεις. Στην συνέντευξή της με την εφημερίδα Guardian, κατηγόρησε επίσης για θεσμικό ρατσισμό το κρατικό μπαλέτο του Βερολίνου, αφού οι διευθυντές δεν ανέλαβαν δράση ακόμα και όταν τους επεσήμανε συγκεκριμένα και αρκετά περιστατικά διακρίσεων που είχε βιώσει.
Η 29χρονη χορεύτρια του κλασικού μπαλέτου καταγγέλλει ότι η δασκάλα χορού του κρατικού μπαλέτου την ανάγκαζε να φορά λευκό μακιγιάζ για να «ταιριάξει» με άλλους χορευτές όταν συμμετείχε στη Λίμνη των Κύκνων, το διάσημο μπαλέτο του Tchaikovsky ενώ σε άλλη περίπτωση αρνήθηκε να της παραχωρήσει ένα λευκό πέπλο που χρειαζόταν για την ερμηνεία της στο “La Bayadere”. «Είναι επειδή είσαι μαύρη», της είπε. Όπως λέει η Chloé Lopes Gomes, η δασκάλα συνεχώς της έλεγε ότι το χρώμα του δέρματός της δεν ήταν αισθητικά αποδεκτό και την χρησιμοποίησε για να αναπαραστήσει έναν πίνακα που απεικονίζει έναν μαύρο χορευτή περικυκλωμένο από λευκούς χορευτές. Όπως είπε θα το χρησιμοποιούσε για να δείξει στους φίλους της ότι το μπαλέτο «έχει επίσης έναν από αυτούς».
Η Chloé Lopes Gomes επεσήμανε ότι υπήρχε μια ατμόσφαιρα φόβου στην χορευτική εταιρεία. Όπως σημείωσε ο φόβος είναι συνηθισμένος σε όλο τον χορευτικό κόσμο. «Αυτό σήμαινε ότι οι συνάδελφοί μου, ακόμα κι αν ένιωθαν συχνά άβολα με τον τρόπο που μου συμπεριφέρονταν, φοβούνταν να μιλήσουν», σημείωσε η 29χρονη.
Το σκάνδαλο που προκλήθηκε βρήκε μεγάλη ανταπόκριση στα social media και πρόσωπα όπως ο πρώτος χορευτής του American Ballet Theatre, Misty Copeland δήλωσε τη στήριξή του στην Chloé Lopes Gomes. Μηνύματα στήριξης έστειλαν και χορευτές από το Ballet Opera του Παρισιού, από το English Ballet και την οργάνωση Blacks in Ballet. Αυτό είναι το δεύτερο συνεχόμενο σκάνδαλο που ταράζει την χορευτική κοινότητα του Βερολίνου καθώς, όπως επισημαίνει ο Guardian πρόσφατη έρευνα επιβεβαίωσε συστηματική σωματική και ψυχολογική κακοποίηση των μαθητών της Κρατικής Σχολής Χορού του Βερολίνου. Η κακοποίηση γινόταν συστηματικά και ανεξέλεγκτα για χρόνια και θεωρούνταν κοινή πρακτική στη σχολή.
Η προσωρινή καλλιτεχνική διευθύντρια του Staatsballet, Christiane Theobald ανέφερε σε επίσημη δήλωση της: η ρατσιστική συμπεριφορά που αποκαλύφθηκε στην εταιρεία μας, μάς θλίβει βαθιά. Πρέπει να υπάρξει διεξοδική δουλειά πάνω στην αντιμετώπιση αντιμετώπιση ζητημάτων, που αφορούν σε διακρίσεις». Η Chloé Lopes Gomes ένιωσε υπερήφανη όταν κατάφερε να μπει στο Κρατικό Μπαλέτο του Βερολίνου. Τότε, το 2018 δεν περίμενε αυτό το παιδικό της όνειρο να καταλήξει σε καθημερινό εφιάλτη.
«Ήταν η εκπλήρωση ενός παιδικού ονείρου. Δεν είχα ιδέα ότι ήμουν η πρώτη μαύρη χορεύτρια που έμπαινε στο Staatsballett αλλά το έμαθα όταν μου το είπαν ντόπιοι δημοσιογράφοι», σημείωσε μιλώντας στην Guardian η Gomes.
«Το Βερολίνο δεν είναι τόσο πολυπολιτισμικό όσο το Λονδίνο ή το Παρίσι. Αλλά ήμουν ευτυχισμένη που μπορούσα να έχω την ευκαιρία να δείξω σε άλλα νεαρά μαύρα κορίτσια ότι θα μπορούσαν να κάνουν το ίδιο», είπε για την εποχή εκείνη στην “Guardian”. Η χαρά έγινε γρήγορα άγχος και αίσθηση απομόνωσης. «Την επομένη της οντισιόν μου (σ.σ. για τη Λίμνη των Κύκνων), η επικεφαλής δασκάλα του μπαλέτου είπε σε έναν συνάδελφό μου ότι θεωρούσε λάθος που με προσέλαβαν γιατί μία μαύρη γυναίκα χαλάει την αισθητική. Αυτή η ίδια γυναίκα πέρασε τα επόμενα δύο χρόνια κάνοντας διακρίσεις εις βάρος μου», είπε χαρακτηριστικά η 29χρονη.
«Ήμουν υπό την επίβλεψή της τον περισσότερο καιρό όποτε δεν μπορούσα να την αποφύγω. Πάντα με διόρθωνε, μου έλεγε ότι είμαι εκτός γραμμής. Και δεν ήμουν. Δεν είναι ότι δεν αντέχω την κριτική αλλά μιλάμε για τα βασικά, αυτά που μαθαίνεις από τα 3 σου χρόνια», σημείωσε η Gomes. Όσο η πρεμιέρα πλησίαζε τόσο τα σχόλια γίνονταν περισσότερο αποκρουστικά. «Μου είπε ότι όλοι πρέπει να βάλουν πούδρα για να κάνουν το δέρμα τους λευκό και να ταιριάζουν μεταξύ τους. Της είπα ότι ποτέ δεν θα έμοιαζα λευκή γιατί είμαι μαύρη. Απλά μου είπε ότι πρέπει να χρησιμοποιήσω περισσότερη πούδρα», εξηγεί η χορεύτρια.
H Chloé Lopes Gomes μίλησε για το περιστατικό στον τότε καλλιτεχνικό συνδιευθυντή Johannes Öhman, ο οποίος της είπε ότι ποτέ δεν θα έπρεπε να αναγκάζεται να κάνει λευκότερο το δέρμα της. «Εκείνη ενοχλήθηκε που υπέσκαψα αποτελεσματικά την εξουσία της. Θύμωσε και έγινε ακόμα πιο δυσάρεστη απέναντί μου», συμπλήρωσε η χορεύτρια.
Η δασκάλα μπαλέτου στην οποία αναφέρεται έχει αρνηθεί να σχολιάσει τις κατηγορίες της Gomes. Η Chloé Lopes Gomes μιλούσε με τη Γερμανίδα δασκάλα της στα Ρωσικά, τα οποία έμαθε κατά την εκπαίδευσή της στην Ακαδημία Μπαλέτου Bolshoi πράγμα που σήμαινε ότι συχνά οι υπόλοιποι χορευτές δεν καταλάβαιναν τα ρατσιστικά σχόλια που δεχόταν. Ωστόσο ένας από αυτούς ήταν παρών όταν η δασκάλα αρνήθηκε να δώσει στην Gomes το λευκό της πέπλο για τη La Bayadere γελώντας «επειδή είναι λευκό κι εσύ είσαι μαύρη», και το επιβεβαίωσε στον Guardian.
Η Chloé Lopes Gomes χρειάστηκε να ξαναμιλήσει στον Johannes Öhman ο οποίος παρότι την υποστήριζε της ξεκαθάρισε ότι δεν μπορούσε να κάνει και πολλά. «Ως δημόσιος υπάλληλος, η δασκάλα είχε συμβόλαιο εφόρου ζωής, πράγμα που σήμαινε ότι δεν μπορούσε ποτέ να απολυθεί», της είχε πει και αρνήθηκε να της μιλήσει η ίδια γιατί πίστευε ότι τα πράγματα θα γίνονταν μόνο χειρότερα. Όταν ο Johannes Öhman παραιτήθηκε τον περασμένο Ιανουάριο, η κατάσταση ξέφυγε.
«Την μέρα που ανακοίνωσε ότι θα φύγει, η δασκάλα χορού μου είπε ότι από εδώ και στο εξής θα χρησιμοποιούσα λευκή πούδρα είτε μου άρεσε είτε όχι. Ήταν απαίσιο, το δέρμα μου γινόταν μια γκρι – πράσινη απόχρωση. Ένιωθα ασχημόπαππο. Πραγματικά με εξέπληττε το γεγονός ότι δεν μπορούσαν να αποδεχτούν ότι μπορεί να υπάρχει κι ένας μαύρος κύκλος», είπε στην Guardian.
Όσο για την προσωρινή καλλιτεχνική διευθύντρια κι εκείνη την είχε δει ενώ φορούσε τη λευκή πούδρα και της είχε εξηγήσει ότι δεν θα έπρεπε να χρειάζεται να το κάνει. Αλλά ούτε τότε έγινε κάτι. «Δείχνουν μικρή αίσθηση ευθύνης για τους χορευτές τους», είπε. Η ίδια ανακάλυψε επίσης κάποια στιγμή ότι το μπαλέτο δεν είχε καμία απολύτως αναστολή και ως προς τη χρήση του blackface.
Τον Οκτώβριο η Theobald την ενημέρωσε ότι το συμβόλαιό της δεν θα ανανεωθεί. «Είπαν ότι λόγω της πανδημίας άφηναν κάποιους χορευτές να φύγουν και πίστευαν ότι θα τα πήγαιναν καλύτερα σε μικρότερες ομάδες χορού. Επέμεινε ότι η φυλή δεν ήταν ο λόγος που με απέλυαν και παραδέχτηκε ότι αυτό που μου συνέβη ήταν απαίσιο», εξήγησε. Η Theobald πάντως ισχυρίζεται ότι έμαθε τα περιστατικά τον Σεπτέμβριο μέσα από μία επιστολή της Lopes, την οποία συνυπέγραφαν συνάδελφοί της, με την οποία εξηγούσε όλα όσα είχαν συμβεί στη διοίκηση. Η ίδια δήλωσε «βαθιά σοκαρισμένη» με τις αποκαλύψεις της χορεύτριας.
Εκπρόσωπος Τύπου του Staatsballett είπε ότι δεν μπορούσε να σχολιάσει θέματα που αφορούν το προσωπικό αλλά επιβεβαίωσε στην Guardian ότι η εταιρία διέρχεται μια «ενδελεχή διαδικασία επανεκτίμησης». Τέλος ο υπουργός πολιτισμού, Klaus Lederer, δήλωσε ότι ένιωσε αποστροφή για τις κατηγορίες και όπως ανέφερε εκπρόσωπος Τύπου του, παρόλο που ήξερε την υπόθεση, «δεν μπορούσε να παρέμβει λόγω της εργατικής νομοθεσίας».
