Tο #StopAsianHate είναι το συνώνυμο του #BlackLivesMatter: Η παθιασμένη ομιλία της Sandra Oh για τον διαχρονικό φόβο και τον θυμό μιας ολόκληρης φυλής

Το 2018, στις Χρυσές Σφαίρες η Sandra Oh είχε δηλώσει από σκηνής πως «είναι τιμή μου που είμαι Ασιάτισσα». Το επανέλαβε φέτος, κατά την παρουσία της στη διαμαρτυρία που έγινε στο Όκλαντ, με σύνθημα το #StopAsianHate. Στην παθιασμένη της ομιλία είπε μεταξύ άλλων «για πολλούς εξ ημών, μέσα στην κοινότητα μας αυτή είναι η πρώτη φορά που μπορούμε να μιλήσουμε για τον φόβο και τον θυμό μας. Νιώθω ευγνωμοσύνη για όσους θέλουν να ακούσουν. Θα είμαι σύντομη. Αν ξέρω κάτι είναι πως η κοινότητα μας είναι πολύ φοβισμένη, κάτι που καταλαβαίνω. Ένας τρόπος να το διαχειριστούμε είναι να ζητήσουμε βοήθεια στις κοινότητες μας. Προκαλώ τους πάντες εδώ, αν δείτε κάτι, θα με βοηθήσετε; Αν δείτε μια από τις αδελφές μας ή έναν από τους αδελφούς μας να χρειάζεται βοήθεια, θα μας βοηθήσετε;. Πολλοί δεν έχουν την ευκαιρία να τα πουν αυτά, οπότε θέλω να τους δώσω την ευκαιρία να ακουστούν. Είμαι υπερήφανη Ασιάτισσα και ανήκω εδώ».

#StopAsianHate: Οι αριθμοί μαρτυρούν άσβεστο μίσος προς τους Ασιάτες

Οι επιθέσεις (φραστικές και σωματικές) σε Ασιάτες/Αμερικανούς αυξήθηκαν κατά 150%, σε σύγκριση με ό,τι είχε συμβεί ένα χρόνο νωρίτερα. Εθνική έρευνα που διενεργήθηκε σε όλες τις πολιτείες από τις 19/3 του 2020 έως τις 28/2 του 2021 ενημερώνει πως κατεγράφησαν 3.795 περιστατικά μίσους, από το Stop AAPI Hate -μη κερδοσκοπικό κοινωνικό οργανισμό. Από τους ερωτηθέντες, το 68.1% δέχθηκε φραστική επίθεση, το 20.5% σνομπάρισμα και το 11.1% σωματική επίθεση. Το 35.4% παρενοχλήθηκε στο χώρο εργασίας, το 25.3% στο δρόμο, το 10.8% online. Οι γυναίκες έγιναν θύματα 2.3 φορές περισσότερες από τους άνδρες. Οι Κινέζοι/Αμερικανοί γνώρισαν το μεγαλύτερο ποσοστό μίσους (42.2%), ακολούθησαν οι Κορεάτες/Αμερικανοί (14.8%) και τρίτοι ήταν οι Βιετναμέζοι/Αμερικανοί (8.5%). Οι ΗΠΑ είναι η χώρα όπου ζουν περισσότεροι από 20 εκατομμύρια Ασιάτες Αμερικανοί.

Από το 2000 έως το 2015 ο πληθυσμός αυτός αυξήθηκε κατά 72%. Ήταν o πιο γρήγορος ρυθμός ανάπτυξης της όποιας μείζονος φυλετικής ή εθνοτικής ομάδας. Χαρακτηριστικά, στην ίδια περίοδο ο ισπανόφωνος πληθυσμός αυξήθηκε κατά 60%. Για να κατανοήσουμε τι συμβαίνει τώρα, είναι χρήσιμο να μάθουμε κάποια από όσα έχουν συμβεί στο παρελθόν και δείχνουν πως δεν υπάρχει πραγματική διάθεση αλλαγής από αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή

Θα χρειαστεί, έτσι να πάμε στην εκκίνηση του ευρωπαϊκού αποικισμού στη Βόρειο Αμερική, όταν εμφανίστηκαν εκεί οι πρώτοι Ασιάτες. Ήταν Φιλιππινέζοι, μέλη της ισπανικής γαλέρας “Nuestra Señora de Buena Esperanza” που είχε πλεύσει από τη Μανίλα στον κόλπο του Morro -στην ακτή της Καλιφόρνιας-, στις 17/10 του 1587, στο πλαίσιο εμπορίου μεταξύ των ισπανικών ανατολικών Ινδιών (σήμερα γνωστές ως Φιλιππίνες) και της Νέας Ισπανίας (των αποικιών της Ισπανίας στη Βόρειο Αμερική). Περισσότεροι Φιλιππινέζοι ναύτες έφτασαν στην Καλιφόρνια, όταν και τα δυο μέρη άνηκαν στην ισπανική αυτοκρατορία. Η μεταφορά των πρώτων Ασιατών έγινε από Ισπανούς και πολιτογραφήθηκαν για πρώτη φορά το 1775. Όταν άρχισε το εμπόριο μεταξύ της Κίνας και της Μεγάλης Βρετανίας, άρχισε και η άφιξη Κινέζων εμπόρων -με την πρώτη καταγραφή να γίνεται το 1815. Οι συγκεκριμένοι άνοιξαν επιχειρήσεις και καταστήματα – στην απαρχή αυτών που σήμερα είναι γνωστών ως China towns. Ακολούθησε η άφιξη μεγάλων γκρουπ Νοτιοασιατών (από Κίνα, Ιαπωνία, Κορέα, Ινδία και Ρωσία) στη Χαβάη, ως -φθηνού- εργατικού δυναμικού στις φυτείες και τους οικισμούς που είχαν ιδρύσει Αμερικανοί καπιταλιστές και ιεραπόστολοι.

Fact: σε πολλές περιοχές οι μηδαμινοί μισθοί των Ασιατών έγιναν η επικρατέστερη λύση στο τέλος της ελεύθερης εργασίας των σκλάβων.

Μετά την προσάρτηση της Χαβάης στις ΗΠΑ, το 1893 οι αφίξεις αυξήθηκαν, για να γίνουν ακόμα περισσότερες με τη δημιουργία φυτειών ζαχαροκάλαμου. Όταν άρχισαν οι διαμαρτυρίες και οι εντάσεις για τους χαμηλούς μισθούς, ευνοήθηκε η μετανάστευση πολιτών από άλλες ασιατικές χώρες. Έως το 1924
περί τους 170.000 Ιάπωνες ζούσαν και εργάζονταν στη Χαβάη. Οι Ιάπωνες κατέφυγαν στις ΗΠΑ για να γλιτώσουν από τον ιαπωνικό ιμπεριαλισμό. Κατόπιν παρατηρήθηκε κύμα μετανάστευσης από την Κορέα.

Ήταν άνθρωποι που ήθελαν να σωθούν από την πείνα, στις αρχές του 1900 και είχαν ενθαρρυνθεί για τη μετακίνηση από τους Χριστιανούς ιεραπόστολους.

Το 1848 είχε βρεθεί χρυσός στην Καλιφόρνια και έτσι προέκυψε η μετανάστευση Ασιατών κι εκεί. Οι 400 του 1848 έγιναν 25.000 το 1852. Το 1880 ήταν 105.465 και είχαν ξεπεράσει τους γηγενείς. Κάτι αντίστοιχο έγινε και στη Μασαχουσέτη, όπου οι μετανάστες εργάζονταν σε ορυχεία χρυσού, εργοστάσια
και τον σιδηρόδρομο.
Fact: ο κύριος όγκος των Ασιατών μεταναστών δανειζόταν χρήματα από μεσίτες για το ταξίδι, με την υπόσχεση να τα ξεπληρώσουν με τους μισθούς τους. Από τη δεκαετία του 1860 άρχισε η εχθρική αντιμετώπιση των Αμερικανών στους εργάτες από την Ασία και οι πρώτοι οργανισμοί που εναντιώνονταν απρόκλητα. Μια ήταν η Ομάδα Αποκλεισμού Ασιατών. Άρχισαν να χαρακτηρίζονται ως «κίτρινη απειλή» και ήταν θύματα βίας (επιθέσεων και λιντσαρισμάτων) και διακρίσεων. Στη σφαγή του Ροκ Σπρινγκς έχασαν τη ζωή τους 30 Κινέζοι. Δολοφονήθηκαν από λευκούς
ανθρακωρύχους, με την κατηγορία ότι τους έκλεβαν τη δουλειά.

Γυναίκες και παιδιά, από την Κίνα και την Ιαπωνία περιμένουν να καταγραφούν στα μητρώα των ΗΠΑ στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Έιντζελ Άιλαντ -από όπου πέρασαν 1.000.000 μετανάστες από το 1910 έως το 1940. / AP Photo/File

Εκβίασαν έτσι, τον πρώτο νόμο (Chinese Exclusion Act) των ΗΠΑ που απαγόρευε τη μετανάστευση, βασιζόμενος αποκλειστικά στο χρώμα του δέρματος. Εφαρμόστηκε από το 1875. Διήρκεσε έως το 1965. Έως τότε δεν αναγνωριζόταν το δικαίωμα στην υπηκοότητα. Προσδιόριζε τους καταναγκαστικούς εργάτες από την Ασία και τις γυναίκες που θα ασχολούνταν με την πορνεία, ως “ανεπιθύμητους” και ως εκ τούτου αποκλεισμένους από τις ΗΠΑ. Αποκλείστηκαν εξ ολοκλήρου οι γυναίκες από την Κίνα, ενώ δεν επιτρεπόταν στους εργάτες να συνοδεύονται με τις οικογένειες τους -ή να τις φέρουν αργότερα- στις ΗΠΑ. Επιτρέπονταν οι έμποροι, οι διπλωμάτες και οι φοιτητές. Άλλος νόμος του 1892 απαιτούσε από τους Κινέζους να εγγράφονται και να εξασφαλίζουν πιστοποιητικό απόδειξης του δικαιώματος τους να είναι στις ΗΠΑ. Όποιοι ήθελαν να ταξιδέψουν στη χώρα τους (ή αλλού) και να επιστρέψουν, φυλακίζονταν ή απελαύνονταν.

Οι Κινέζοι συνέχισαν να μάχονται για την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους -στη ψήφο και την υπηκοότητα. Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε το 1898 πως οι μετανάστες δεύτερης γενιάς, που είχαν γεννηθεί στις ΗΠΑ, θα αναγνωρίζονταν ως Αμερικανοί. Ο άνθρωπος που άλλαξε τα δεδομένα λεγόταν Wong Kim Ark. Το 1917 νόμος απαγόρευε την έλευση μεταναστών από μια ζώνη χωρών που αφορούσε τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία, την Νοτιανατολική Ασία και την Ινδία. Άλλος του 1924 απαγόρευσε όλο το ανατολικό ημισφαίριο και με την περίπολο των συνόρων να αναλαμβάνει καθήκοντα υπηρεσίας μετανάστευσης. Υπήρχαν κάποιες εξαιρέσεις: κατ’ αρχάς οι Φιλιππινέζοι που είχαν το status των Αμερικανών πολιτών, έως το 1934, αλλά και όσοι πήγαιναν στη Χαβάη που έγινε πολιτεία των ΗΠΑ το 1959. Προφανώς συνεχιζόταν ο ρατσισμός και η βία. Το αυτό ίσχυσε και για όσους αφίχθησαν στο ξέσπασμα του Πολέμου στο Βιετνάμ.

To στρατόπεδο συγκέντρωσης Ιαπώνων Αμερικανών στο Καμπ Άπτον της Νέας Υόρκης. / AP Photo

Στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο η αμερικανική κυβέρνηση έφτασε στο αποκορύφωμα την ρατσιστική και προκατειλημμένη συμπεριφορά της εις βάρος των Ασιατών μεταναστών. Μετά την επίθεση στο Περλ Χάρμπορ από ιαπωνικό αεροσκάφος, το Δεκέμβρη του 1941 το Υπουργείο Πολέμου άρχισε να υποψιάζεται πως οι Ιάπωνες Αμερικανοί ήταν σαμποτέρ και κατάσκοποι και παρ' ότι δεν είχαν στοιχεία που να αποδεικνύουν τον ισχυρισμό, με την υπογραφή του Φράνκλιν Ρούσβελτ στο Executive Order 9066, διατάχθηκε η επίσκεψη όσων ζούσαν στη Δυτική Ακτή (125.000 ανθρώπων) στα «κέντρα ελέγχου» για να γράψουν στα μητρώα τα μέλη της οικογένειας τους. Με το τέλος της εγγραφής ενημερώνονταν πού θα μετακόμιζαν. Δηλαδή, σε ποιο από τα 12 στρατόπεδα συγκέντρωσης που δημιουργήθηκαν για την περίσταση. Όπως γράφει η Britannica είχαν στη διάθεση τους από 4 μέρες έως δυο εβδομάδες να τακτοποιήσουν ό,τι δουλειές είχαν, πριν τη μετακόμιση. Σε κάποιες περιπτώσεις οικογένειες αναγκάστηκαν να πουλήσουν μέρος της περιουσίας τους (γη ή επιχειρήσεις). Έλαβαν τις διαβεβαιώσεις πως τα αυτοκίνητα τους θα είναι ασφαλή -τελικά πουλήθηκαν κοψοχρονιά στον Αμερικανικό στρατό. Όσοι αρνήθηκαν αυτό το deal έχασαν τα οχήματα τους με επίταξη.

Το concept ήταν “να φυλακιστούν, να ζήσουν περιστοιχισμένοι από αμερικανικά στρατεύματα και να μην μπορούν να αγοράσουν γη”. Με την αποφυλάκιση τους θα επέστρεφαν όπου ζούσαν. Το πρώτο στρατόπεδο που άνοιξε τις πύλες του ήταν στο Μάνζαναρ, στη Νότιο Καλιφόρνια. Οι «ασκούμενοι» (κρατούμενοι) ζούσαν σε στρατώνες που δεν είχαν μόνωση, διέθεταν σόμπες ξύλου, βρεφικές κούνιες αντί για κρεβάτια, κοινά μπάνια, κοινά πλυντήρια και περιορισμένη χρήση νερού. Τα στρατόπεδα είχαν συρματοπλέγματα που φρουρούσαν ένοπλοι, οι οποίοι είχαν λάβει τη διαταγή να πυροβολήσουν όποιον προσπαθούσε να αποδράσει. Μπορούσαν να πάνε στο σχολείο, στην εκκλησία και στις φάρμες και να ζουν με τις οικογένειες τους. Η κράτηση διήρκεσε τρία χρόνια. Υπήρξαν κάποιες ειρηνικές διαμαρτυρίες, αλλά και άλλες πιο έντονες. Κάποια στιγμή προστέθηκαν στους κρατούμενους μετανάστες από την Ιταλία και τη Γερμανία. Μια υπόθεση έφτασε στα δικαστήρια, με το Ανώτατο Δικαστήριο να αποφαίνεται το 1944 πως αυτή η συνθήκη ήταν συνταγματική. Πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να έχει υπό κράτηση Αμερικανούς πολίτες που είχαν αναγνωριστεί ως πιστοί. Έκτοτε οι πιστοί Αμερικανοί ελευθερώνονταν, για να αναλάβουν δουλειές στη Μίντουεστ και την Ανατολή.

Κάποιοι δούλευαν ως εργάτες και άλλοι κατατάσσονταν στον στρατό. Το 1976 ο Πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ ανακάλεσε το νόμο και ζήτησε συγγνώμη. Το Κογκρέσο αποζημίωσε περισσότερους από 80.000 Ιάπωνες Αμερικανούς με 20.000 δολάρια (έκαστο) για την ταλαιπωρία και εξέδωσε επίσημη συγγνώμη.
Μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο οι Ασιάτες Αμερικανοί κρίθηκαν από τις ΗΠΑ ως «οι ιδανικοί μετανάστες» χάριν της οικονομικής τους κατάστασης και έγιναν το επίκεντρο του 'σχεδίου πρότυπης μειονότητας'. Το 1965 ο Πρόεδρος Λίντον Μπι Τζόνσον υπέγραψε το νόμο Hart-Celler που αφορούσε σύστημα ποσοστώσεων αποκλεισμού των Ασιατών και Αφρικανών μεταναστών -βάσει point system. Οι Ασιάτες είχαν ήδη αποφασίσει να βρουν τις άκρες τους, στο μεταξύ τους και να μην περιμένουν τίποτα από κανέναν. Προφανώς και δεν άλλαξαν πολλά στην αντιμετώπιση της οποίας τύγχαναν σε επίπεδο διακρίσεων -όπως ίσχυσε και με τους Αφροαμερικανούς. Αυτό αποδείχθηκε περίτρανα το 2003 με την πανδημία του SARS και τις έντονες ρατσιστικές εκδηλώσεις εναντίον των Ασιατών. Ήταν ανάλογες με τις σημερινές.

Έρευνα του 2008 έδειξε πως οι Ασιάτες που εργάζονταν στον τομέα της υγείας, επί εποχής SARS φοβούνταν να επιστρέψουν σπίτι τους.

Την τελευταία δεκαετία έγινε μια στροφή, για το political correct του πράγματος και τη συνήθεια που έχουν οι Αμερικανοί να τιμούν κάθε trend (και όχι επί της ουσίας ό,τι πλήττει τα ανθρώπινα δικαιώματα). Χαρακτηριστικά, βλέπουμε πια σε κάθε σίριαλ ή κινηματογραφική παραγωγή εκπροσώπων όλων των φυλών που πια γίνει must -έως επιβεβλημένο, ώστε να αποδειχθεί το correctness.
Ενώ οι εκπρόσωποι της Ασίας δεν μπορούσαν να βρουν δουλειά στο Hollywood, ξαφνικά έγιναν ζητούμενο. Ο ιστορικός πολιτισμών, Ρόμπερτ Τζι Λι είχε πει πως η ενσωμάτωση των Ασιατών κρύβει και μια σκοτεινή πλευρά: την υπονόμευση των κινημάτων που αφορούν τους Αφροαμερικανούς, τους αυτόχθονες και εκπροσώπους άλλων περιθωριοποιημένων ομάδων ανθρώπων στις ΗΠΑ. Όπως είχε πει ο συγγραφέας Φρανκ Τσιν το 1975 «οι λευκοί μας αγαπούν γιατί δεν είμαστε μαύροι». Eνώ όλα φαίνονταν να κυλούν πρίμα ξέσπασε η νέα πανδημία και επιβεβαιώθηκε πως τελικά, δεν έχει κάτι αλλάξει κάτι κατ’ ουσίαν.