ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Τι λένε για την προσωπικότητά σου οι ώρες που κοιμάσαι;

Pexels

Κι όμως οι ώρες που κοιμάσαι λένε για την προσωπικότητά σου πολλά περισσότερα απ’ όσα νομίζεις. Είσαι πρωινός ή βραδινός τύπος; Αποδίδεις καλύτερα κατά τη διάρκεια της ημέρας ή όταν η φύση ησυχάζει; Ανακάλυψε τι μπορεί να σημαίνουν για το χαρακτήρα σου οι συνήθειες κι η ρουτίνα της καθημερινότητάς σου.

Σύμφωνα με μια νέα μελέτη από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Warwick, υπάρχει μια σαφής σχέση ανάμεσα στον ύπνο και την προσωπικότητα και ένα συγκεκριμένο σύνολο επίκτητων αλλά και γενετικών χαρακτηριστικών διαμορφώνει τους πρωινούς και τους βραδινούς τύπους.

Προσωπικότητα και ύπνος

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Warwick με συναδέλφους του από το Πανεπιστήμιο του Tartu δημοσίευσαν επιστημονικό άρθρο με τίτλο «Χαρακτηριστικά προσωπικότητας που σχετίζονται με το χρονότυπο τόσο στο φαινοτυπικό όσο και στο γενετικό επίπεδο» στο «Journal of Personality».

Μέσα σε αυτό αποκαλύπτουν τη σύνδεση μεταξύ των διαφορετικών τύπων της προσωπικότητας, της ρουτίνας στις ώρες ύπνου και στα γενετικά χαρακτηριστικά. Ένα τυπικό παράδειγμα πρωινού ατόμου θεωρείται κάποιος ο οποίος ξυπνά εύκολα στις 6 το πρωί, πηγαίνει για τζόκινγκ, κάνει ντους, ετοιμάζει πρωινό και είναι έτοιμος για μια παραγωγική μέρα στη δουλειά μέχρι τις 9 το πρωί. Την ίδια στιγμή, οι βραδινοί  τύποι αγωνίζονται καθημερινά με το πρωινό ξύπνημα και νιώθουν πιο παραγωγικοί το βράδυ. Στη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν τη σχέση μεταξύ του χρόνου ύπνου (χρονότυπος), της προτίμησης ανάμεσα σε πρωί και βράδυ, αλλά και των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας σε φαινοτυπικό (επίκτητο) και γενετικό επίπεδο.

Τελικά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η σχέση μεταξύ των στοιχείων της προσωπικότητας και των προτιμήσεών μας ανάμεσα σε πρωί και βράδυ, οφείλεται εν μέρει σε γενετικούς παράγοντες. Χρησιμοποιώντας ένα μεγάλης κλίμακας δείγμα, οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, να απαντήσουν σε ερωτηματολόγια σχετικά με τους χρόνους ύπνου και την προσωπικότητά τους, ενώ η προσωπικότητα αξιολογήθηκε επίσης από κάποιον που γνώριζε καλά τον κάθε συμμετέχοντα. Μόλις τα ερωτηματολόγια απαντήθηκαν, οι ερευνητές προσδιόρισαν τις φαινοτυπικές σχέσεις μεταξύ ύπνου και προσωπικότητας. Παράλληλα υπολόγισαν και τις γενετικές συσχετίσεις μέσω συνοπτικών στατιστικών από επιστημονικές μελέτες που συσχετίζουν την προσωπικότητα με γενετικά χαρακτηριστικά και τις προτιμήσεις γύρω από τον ύπνο.

Ύπνος και προσωπικότητα: Τι λένε για εσένα οι ώρες που κοιμάσαι; PEXELS

Προσωπικότητα πρωινών vs προσωπικότητα βραδινών τύπων

Οι προσωπικότητες ιεραρχήθηκαν από τους μελετητές αξιολογώντας τις εξής κατηγορίες: τομείς προσωπικότητας, όψεις και στοιχεία. Οι ερευνητές ανέλυσαν και τις τρεις, αλλά συγκεκριμένα, διαπίστωσαν στο επίπεδο τομέα, ότι τα πιο οργανωτικά και με ισχυρή ενσυνείδηση άτομα, είναι πιο πιθανό να είναι πρωινοί τύποι, δηλαδή συνηθίζουν να πέφτουν νωρίς για ύπνο το βράδυ και ξυπνούν νωρίς το πρωί.

Σε επίπεδο όψης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι λιγότερο ευθείς άνθρωποι και αυτοί που ενώ αναζητούν την περιπέτεια, είναι πιο πειθαρχημένοι, είναι πιο πιθανό να είναι βραδινοί τύποι, δηλαδή να αργούν να κοιμηθούν το βράδυ και να δυσκολεύονται με το πρωινό ξύπνημα.

Η μεταπτυχιακή ερευνήτρια Δρ. Anita Lenneis, από το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Warwick, σχολίασε: «Τα ευρήματα μάς βοήθησαν να βρούμε δύο πιθανές οδούς για το πώς η προσωπικότητα μπορεί να επηρεάσει τον χρονότυπο του ύπνου μας. Χαρακτηριστικά προσωπικότητας όπως η ενσυνείδηση και η αυτοπειθαρχία, μπορεί να επηρεάσουν τις ώρες που επιλέγουμε να κοιμηθούμε. Ο χρονότυπος ύπνου διαμορφώνει τις προτιμήσεις των ανθρώπων για διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες και συμπεριφορές, οι οποίες με τη σειρά τους, μπορεί να επηρεάσουν την ώρα που οι άνθρωποι κοιμούνται ή ξυπνάνε. Την ίδια στιγμή προσωπικότητα μπορεί να επηρεάσει τον χρονότυπο μέσω ενεργών αποφάσεων που λαμβάνουν οι άνθρωποι σχετικά με τον ύπνο τους».

«Ωστόσο, μπορούμε επίσης να πούμε ότι ο χρονότυπος επηρεάζει την προσωπικότητα ή ότι ο χρονότυπος και η προσωπικότητα επηρεάζουν αμοιβαία ο ένας τον άλλον. Τα ευρήματα των γενετικών συσχετίσεων υποστηρίζουν αυτήν την άποψη, αλλά θα χρειαστούν περαιτέρω μελέτες για την καλύτερη κατανόηση των κοινών μηχανισμών μεταξύ των δύο δομών καθώς και την αιτιότητα των σχέσεών τους», πρόσθεσε η Δρ.Lenneis.

Η καθηγήτρια του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Warwick, Anu Realo υπογράμμισε με τη σειρά της: «Όχι μόνο δείξαμε ότι υπάρχει σχέση μεταξύ του χρονότυπου, της προσωπικότητας και εν μέρει των γονιδίων σας, αλλά τα ευρήματα υποδηλώνουν επίσης ότι μπορεί να είναι δυνατό να αλλάξει η ρουτίνα του ύπνου ή τουλάχιστον να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας σε ένα διαφορετικό, κοινωνικά πιο βολικό μοτίβο ύπνου αυξάνοντας τον αυτοέλεγχό μας».

«Ιδανικά οι ώρες εργασίας θα προσαρμόζονταν στον χρονότυπό σας, αλλά εάν όχι, οι απογευματινοί άνθρωποι οι οποίοι αντιμετωπίζουν πιο συχνά προβλήματα υγείας,  θα μπορούσαν να μάθουν να πέφτουν για ύπνο νωρίς, κάτι που μπορεί επίσης να επιταχύνει την απελευθέρωση μελατονίνης», πρόσθεσε η Realo.

«Η μελατονίνη επηρεάζεται επίσης από το τεχνητό φως, επομένως το να σβήνετε τα φώτα στο σπίτι νωρίτερα το βράδυ, μπορεί να βοηθήσει στο να κοιμηθείτε νωρίτερα. Ωστόσο, μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να διερευνήσουν εάν τέτοιες παρεμβάσεις για την ενίσχυση του αυτοελέγχου θα οδηγούσαν σε μια μόνιμη αλλαγή ή εάν πράγματι θα προωθούσε την καλύτερη υγεία στους βραδινούς τύπους», κατέληξε η Realo.