Το σύνδρομο του απατεώνα και οι επιτυχημένες γυναίκες δεν πάνε μαζί
- 29 ΔΕΚ 2021
Μήπως έχει έρθει η ώρα να σταματήσουμε να λέμε στις επιτυχημένες γυναίκες ότι πάσχουν από το σύνδρομο του απατεώνα;
Το σύνδρομο του απατεώνα με μια ματιά
Pexels
Σύνδρομο του απατεώνα ή σύνδρομο της ψευδεπίγραφης επιτυχίας, είναι ένας όρος που επινοήθηκε το 1978 από τις κλινικούς ψυχολόγους Dr. Pauline R. Clance και Suzanne Α. Imes.
Aναφέρεται σε φιλόδοξα άτομα που χαρακτηρίζονται από αδυναμία να εσωτερικεύουν τα επιτεύγματά τους και έναν επίμονο φόβο ότι θα εκτεθούν ως «απατεώνες».
Παρά τα εξωτερικά αποδεικτικά στοιχεία της ικανότητας τους, εκείνοι που παρουσιάζουν το σύνδρομο παραμένουν πεπεισμένοι ότι είναι απατεώνες και δεν αξίζουν την επιτυχία. Οποιαδήποτε απόδειξη επιτυχίας απορρίπτεται ως τύχη. Ή ως αποτέλεσμα της εξαπάτησης των άλλων να πιστέψουν ότι είναι πιο ευφυείς και ικανοί από ότι πιστεύουν οι ίδιοι ότι είναι.
Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι το σύνδρομο του απατεώνα είναι ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο, μεταξύ των γυναικών με υψηλές επιδόσεις.
Είναι το σύνδρομο του απατεώνα ένα γυναικείο ζήτημα;
Πολλές διάσημες γυναίκες έχουν ομολογήσει ότι έχουν βιώσει το σύνδρομο του απατεώνα κάποτε στη ζωή τους. Σούπερ σταρ του Hollywood όπως η Charlize Theron και η Viola Davis. Επιχειρηματίες όπως η Sheryl Sandberg. Ακόμη και η πρώην Πρώτη Κυρία, Michelle Obama και η δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου Sonia Sotomayor.
Μια σύντομη αναζήτηση στο Google αποφέρει εκατομμύρια αποτελέσματα. Λύσεις που κυμαίνονται από τη συμμετοχή σε συνέδρια, έως ανάγνωση βιβλίων και υιοθέτηση πρακτικών αυτοβελτίωσης.
Αυτό που διερευνάται ωστόσο λιγότερο, είναι γιατί υπάρχει το σύνδρομο του απατεώνα και ποιος είναι ο ρόλος που παίζουν τα συστήματα στο χώρο εργασίας, ώστε να επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες.
Τα ψιλά γράμματα για το σύνδρομο του απατεώνα
Μήπως, ωστόσο, υπάρχει περιθώριο να αμφισβητηθεί το σύνδρομο του απατεώνα, ως ο λόγος που οι γυναίκες μπορεί να έχουν την τάση να δυσπιστούν για την επιτυχία τους;
Ο αντίκτυπος του συστημικού ρατσισμού, του ταξισμού, της ξενοφοβίας και άλλων προκαταλήψεων απουσίαζε κατηγορηματικά όταν αναπτύχθηκε η έννοια της ψευδεπίγραφης επιτυχίας. Πολλές ομάδες αποκλείστηκαν από τη μελέτη, δηλαδή έγχρωμες γυναίκες και άτομα διαφόρων εισοδηματικών επιπέδων, φύλων και επαγγελματικών καταβολών.
Ακόμη και όπως το γνωρίζουμε σήμερα, το σύνδρομο απατεώνων ρίχνει την ευθύνη στα άτομα. Χωρίς, ωστόσο, να λαμβάνει υπόψη τα ιστορικά και πολιτιστικά πλαίσια που είναι θεμελιώδη για το πώς εκδηλώνεται τόσο στις έγχρωμες όσο και στις λευκές γυναίκες.
Έτσι, το σύνδρομο απατεώνων κατευθύνει την άποψή μας προς το να διορθώσουμε τις γυναίκες στην εργασία, αντί να διορθώσουμε τους χώρους όπου εργάζονται οι γυναίκες.
Διορθώνοντας τις προκαταλήψεις, όχι τις γυναίκες
Το σύνδρομο απατεώνα είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο σε προκατειλημμένες, τοξικές κουλτούρες. Κουλτούρες που εκτιμούν τον ατομικισμό και την υπερβολική εργασία.
Η αφήγηση «διορθώστε το σύνδρομο απατεώνα στις επιτυχημένες γυναίκες» συνεχίστηκε για δεκαετίες. Οι επαγγελματίες των οποίων οι ταυτότητες έχουν περιθωριοποιηθεί και υφίστανται διακρίσεις, πρέπει να βιώσουν μια μεγάλη, πολιτιστική αλλαγή.
Οι ηγέτες πρέπει να δημιουργήσουν μια κουλτούρα για τις γυναίκες και τους έγχρωμους ανθρώπους, που θα αντιμετωπίζει τη συστημική προκατάληψη και το ρατσισμό. Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να μειώσουμε τις εμπειρίες που καταλήγουν στο λεγόμενο σύνδρομο απατεώνα, μεταξύ των εργαζομένων από περιθωριοποιημένες κοινότητες.
Ή τουλάχιστον, να βοηθήσουμε αυτούς τους εργαζομένους να διοχετεύσουν την υγιή αυτοαμφιβολία τους σε θετικά κίνητρα. Κίνητρα τα οποία καλλιεργούνται καλύτερα σε μια υποστηρικτική εργασιακή κουλτούρα. Ίσως τότε μπορούμε να σταματήσουμε μια για πάντα να κάνουμε λάθος διάγνωση στις γυναίκες με «σύνδρομο απατεώνα».
