Κατά φαντασίαν ασθενής: Το φαινόμενο nocebo στον εμβολιασμό κατά του Covid-19
- 19 ΙΑΝ 2022
Τουλάχιστον τα δύο τρίτα των κοινών παρενεργειών που νιώθουν όσοι εμβολιάζονται κατά του Covid-19, μπορούν να εξηγηθούν από το φαινόμενο του nocebo και όχι από το ίδιο το εμβόλιο. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.
Placebo – Nocebo σημειώσατε Χ
Pexels
Το placebo αφορά τη βελτίωση της σωματικής ή ψυχικής υγείας, μετά από μια εικονική θεραπεία. Ένα χάπι χωρίς δραστική ουσία, μια ένεση που περιέχει μόνο αλατόνερο κ.α. Το αντίστροφο φαινόμενο είναι το nocebo. Το nocebo ουσιαστικά παρατηρείται όταν κάποιος νιώθει δυσάρεστες παρενέργειες, όπως ναυτία ή κόπωση, μετά από μια εικονική θεραπεία. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να τον επηρεάσει αρνητικά.
Το δίδυμο φαινόμενο του placebo – nocebo αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση της δύναμης που έχουν οι νοητικοί και ψυχικοί παράγοντες στο να επηρεάσουν έναν άνθρωπο.
Η έρευνα για το placebo – nocebo και το εμβόλιο κατά του Covid-19
Eρευνητές με επικεφαλής τη δρα. Julia Haas και τον καθηγητή Ιατρικής του Χάρβαρντ, Ted Kaptchuk, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο JAMA Network Open. Στην έρευνα, σύμφωνα με τον Guardian, αξιολογήθηκαν στοιχεία από 12 ελεγχόμενες με placebo κλινικές μελέτες εμβολίων Covid-19. Αυτές περιλάμβαναν αναφορές για παρενέργειες που είχαν γίνει από σχεδόν 23.000 κανονικά εμβολιασμένους και άλλους 23.000, οι οποίοι είχαν κάνει εικονικό εμβόλιο.
Μετά την πρώτη δόση, πάνω από το 35% που είχε κάνει ψευδο-εμβόλιο, ανέφερε συστημικές παρενέργειες όπως πυρετό. Το 20% πονοκέφαλο, το 17% κόπωση και το 16% πόνο, ερυθρότητα ή πρήξιμο στο σημείο της ένεσης. Συγκριτικά, το 46% όσων είχαν κάνει πραγματικά εμβόλια, ανέφεραν τουλάχιστον μια συστημική παρενέργεια, ενώ τα δύο τρίτα κάποιο άλλο τοπικό σύμπτωμα.
Οι ερευνητές θεωρούν δεδομένο ότι ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των παρενεργειών στους εμβολιασμένους οφείλονται στο φαινόμενο placebo – nocebo και όχι στο ίδιο το εμβόλιο. Ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη πόσο συχνά αναφέρθηκαν οι ίδιες παρενέργειες από τα άτομα που νόμιζαν ότι έχουν κάνει εμβόλιο.
Αυτοδικαίωση
Η μελέτη, εκτίμησε ότι το 76% όλων των παρενεργειών της πρώτης δόσης μεταξύ των εμβολιασμένων πιθανότατα σχετίζονται με το placebo – nocebo.
Μετά τη δεύτερη δόση, οι συστημικές παρενέργειες στην ομάδα του placebo ήταν 32% και οι τοπικές 12%. Στην ομάδα του εμβολίου είχαν αυξηθεί σε 61% και 73% αντίστοιχα. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι το 52% αυτών των παρενεργειών, οφείλονταν στο placebo – nocebo. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τη δεύτερη φορά οι εμβολιασμένοι περίμεναν να έχουν περισσότερες παρενέργειες από την πρώτη δόση και αυτοδικαιώθηκαν.
Όπως η δρ. Haas επεσήμανε: «Οι ανησυχίες για τις παρενέργειες είναι μία από τις αιτίες για τους δισταγμούς απέναντι στον εμβολιασμό». O Ted Kaptchuk, συμφωνεί και επαυξάνει: «H Ιατρική βασίζεται στην εμπιστοσύνη και τα ευρήματα μας μάς οδηγούν στο ότι η πληροφόρηση του κοινού για τις πιθανές επιδράσεις του nocebo, μπορεί να βοηθήσει στο να μειωθούν οι ανησυχίες για τα εμβόλια Covid-19 και να μειωθεί η διστακτικότητα απέναντι σε αυτά».
