Η συνταγή makeup της Βασίλισσας Ελισάβετ -της πρώτης- ενδέχεται να στοίχισε τη ζωή της
- 2 ΜΑΡ 2022
Στον 18ο αιώνα ήταν trendy οι γυναίκες που είχαν λευκό πρόσωπο. Όχι το φυσιολογικά λευκό. Αυτό που αργότερα έκαναν πάλι, μόδα οι Κινέζες χορεύτριες. Θα πάρεις το ακριβές αποτέλεσμα, αν πέσεις με το πρόσωπο σε ασβέστη. Παρεμπιπτόντως, αυτό που χρησιμοποιούσαν οι κοσμικές εκείνου του αιώνα, για να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα ήταν από ουσία που μπορούσε να τις σκοτώσει -και συχνά αυτή ήταν η κατάληξη.
Δημοφιλής είναι η ιστορία της Κόμισσας του Coventry, Maria Gunning, η οποία ήταν γνωστή παντού ως οικοδέσποινα των πιο επιτυχημένων πάρτι, που αρνήθηκε να σταματήσει να φοράει αυτήν την άσπρη «μάσκα» από μόλυβδο, ενώ ζούσε τις τελευταίες ημέρες της στη Γη.
Η Fiona E. McNeill, καθηγήτρια φυσικής και αστρονομίας στο McMaster University, η οποία δημιούργησε βιοϊατρικές συσκευές, οι οποίες αξιολογούν -ανώδυνα- το φορτίο τοξικών μετάλλων στο ανθρώπινο σώμα την τελευταία 30ετια. Στόχος της είναι να διαπιστώσει εάν η έκθεση σε δηλητηριώδη μέταλλα συνδέεται με συγκεκριμένες επιπτώσεις στην υγεία. Έγραψε στο Conversation για τον λόγο που οι γυναίκες του 18ου αιώνα επέλεγαν να φορούν μακιγιάζ που τις σκότωνε, εν γνώσει τους. Και αν αξίζει να πεθαίνουμε για την ομορφιά.
«Η έρευνά μου δείχνει ότι οι γυναίκες μεταβολίζουν τον μόλυβδο διαφορετικά από τους άνδρες. Επίσης δείχνει ότι οι γυναίκες που εκτίθενται σε μόλυβδο ως παιδιά, έχουν αυξημένα επίπεδα στο αίμα 20 χρόνια αργότερα. Οι γυναίκες που εκτίθενται σε μόλυβδο διατρέχουν κίνδυνο υπέρτασης και πρώιμης εμμηνόπαυσης». Επειδή αυτές οι διαπιστώσεις δεν είχαν κάποια λογική, στο μυαλό της, άρχισε να μελετάει τα καλλυντικά εκείνης της εποχής.
Αυτό που έκανε ήταν να δημιουργήσει, με την ερευνητική της ομάδα, αυτό το μακιγιάζ, ακολουθώντας συνταγές που χρονολογούνται από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα. Η Dr. McNeill σημείωσε πως «αν δείτε τους πάγκους οι οποίοι διαθέτουν καλλυντικά προϊόντα, στο όποιο κατάστημα, θα δείτε σε πολλά λέξεις όπως ‘φωτίζει’ και ‘δίνει λάμψη’. Θα δείτε και προϊόντα που υπόσχονται πως θα μειώσουν τη γυαλάδα του προσώπου σας ή θα ‘θολώσουν’ τις ατέλειες σας. Αυτά τα μοντέρνα προϊόντα αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο το φως αντανακλάται στο δέρμα -και θεωρούνται πως ενισχύουν την ομορφιά.
Θέλαμε να δούμε αν το μακιγιάζ από λευκό είχε κάποιες από αυτές τις ιδιότητες, γι’ αυτό μελετήσαμε το χρώμα και το επίπεδο φωτός που ανακλάται από το μακιγιάζ, χρησιμοποιώντας ένα οπτικό φασματόμετρο.
Το πιο εκπληκτικό μας εύρημα ήταν ότι το μακιγιάζ από λευκό μόλυβδο μπορεί να φαίνεται αρκετά όμορφο και φυσικό. Δεν μοιάζει με τη φωτεινή λευκή μάσκα που έχουμε δει να απεικονίζεται σε τηλεoπτικές οθόνες και θεατρικές σκηνές -είναι γενικά πολύ πιο διακριτική και εκλεπτυσμένη σκόνη.
Δοκιμάσαμε το μακιγιάζ σε δέρμα χοίρου -ηθικής προέλευσης. Τα γουρούνια που χρησιμοποιούμε έχουν χλωμή επιδερμίδα, η οποία είναι πολύ κοντά στο πιο ανοιχτό χρώμα του ανθρώπινου δέρματος -το οποίο καίγεται εύκολα και δεν μαυρίζει. Το μακιγιάζ από λευκό μόλυβδο συνήθως δεν αλλάζει καθόλου το χρώμα αυτού του δέρματος.
H επικεφαλής της μελέτης για τα καλλυντικά του 16ου αιώνα, έκανε συγκεκριμένες δοκιμές. / McNeill
Στα σύγχρονα καλλυντικά, αντί του λευκού μολύβδου χρησιμοποιείται οξείδιο τιτανίου. Όταν κάναμε κι εμείς τη σχετική αντικατάσταση στις συνταγές των προηγούμενων αιώνων, η αλλαγή του χρώματος ήταν δραματική. Υπήρχε μια “στροφή” προς το μπλε και το μακιγιάζ φαινόταν αρχικά λευκό. Οι ηθοποιοί που φορούν προϊόντα μακιγιάζ από παλιές συνταγές λευκού μολύβδου, έχοντας αντικαταστήσει με τιτάνιο, φορούν λάθος χρώμα».
Ακολούθως έγινε δοκιμή διαφορετικών ιστορικών συνταγών μακιγιάζ, με στόχο να διαπιστωθεί πώς επηρεάζεται το χρώμα. «Όλα τα μακιγιάζ από λευκό μόλυβδο που δοκιμάσαμε, αύξησαν την ποσότητα φωτός που αντανακλούσε στο δέρμα. Καθώς οι γυναίκες μεγαλώνουν το δέρμα γίνεται λιγότερο αντανακλαστικό, από ό,τι όταν είμαστε νέες.
Η αντανάκλαση του φωτός συμβαίνει με δύο τρόπους: α) το φως μπορεί να αντανακλάται, όπως στον καθρέφτη -“μπαίνει” και “βγαίνει” υπό γωνία. Αυτό το ονομάζουμε κατοπτρική αντανάκλαση. Τα αντικείμενα με υψηλή κατοπτρική αντανάκλαση φαίνονται γυαλιστερά ή λαμπερά, β) το φως μπορεί να ανακλάται ή να διασκορπίζεται στις τραχιές επιφάνειες, προς διάφορες κατευθύνσεις. Αυτή είναι η διάχυτη αντανάκλαση. Τα αντικείμενα με υψηλή διάχυτη ανάκλαση φαίνονται θολά ή ελαφρώς εκτός εστίασης.
Η αυξημένη διάχυτη ανάκλαση στο μακιγιάζ από λευκό μόλυβδο δίνει στο δέρμα μια πιο “soft” εμφάνιση και θολώνει τις ατέλειες -ένα ακόμα αποτέλεσμα που προσφέρουν τα σύγχρονα καλλυντικά.
Οι συνταγές που αναδημιουργούμε στο εργαστήριό μας, δημιουργούν μια πιο απαλή εμφάνιση που θολώνει τις κηλίδες και τις ατέλειες ή αποτέλεσμα όμοιο με νεανική, δροσερή επιδερμίδα».
Το άσχημο τίμημα της ομορφιάς
Προφανώς και όσα ανακάλυψε η ομάδα της Dr. McNeill δεν ήταν καλά. «Η ομορφιά έρχεται μεν, αλλά έχει και μια άσχημη πλευρά: τη γιορτή του λευκού δέρματος. Ενώ οι συνολικές μετρημένες χρωματικές αλλαγές στο χλωμό δέρμα είναι μικρές, οι φασματικές αλλαγές κάνουν το δέρμα να φαίνεται πιο ανοιχτό. Αυτά ήταν προϊόντα που θα είχαν ενισχύσει τη λευκότητα του δέρματος.
Ιστορικοί, ανθρωπολόγοι και κοινωνιολόγοι έχουν μελετήσει εδώ και χρόνια τη λεύκανση του δέρματος, όπως και τους λόγους που οι άνθρωποι επιλέγουν να την επιτύχουν. Η επιστήμη δείχνει πώς το μακιγιάζ από λευκό μόλυβδο θα μπορούσε να το πετύχει αυτό με διακριτικό τρόπο (στη λογική του no make up make up).
Δοκιμάζουμε και το αν ορισμένες συνθέσεις μακιγιάζ επιτρέπουν την απορρόφηση του μολύβδου από το δέρμα. Ο λευκός μόλυβδος δεν μπορεί να απορροφηθεί εύκολα -από το δέρμα- και είναι τοξικός, μόνο εάν καταναλωθεί ή τον εισπνεύσουμε. Εάν όμως, οι συνθέσεις του μακιγιάζ άλλαζαν τη μορφή του μολύβδου ή μαλακώνουν το εξωτερικό στρώμα του δέρματος, κάποιος μόλυβδος θα μπορούσε να περάσει στα ενδότερα. Αυτό θα έκανε αυτές τις συνθέσεις μακιγιάζ πιο δηλητηριώδεις.
Η έρευνά μας δείχνει κάποιες ενδείξεις διαφορών στην απορρόφηση του δέρματος, που σημαίνει ότι ορισμένες συνταγές ήταν πιο τοξικές από άλλες. Είναι πιθανό ότι ορισμένες συνταγές μπορεί να προκαλούσαν μικρό πρόβλημα. Άλλες, οι οποίες έκαναν νεαρές γυναίκες θανάσιμα άρρωστες, ήταν πιθανώς δηλητηριώδεις σε αυτόν το βαθμό, επειδή ο μόλυβδος είχε απορροφηθεί από το δέρμα.
Μέχρι στιγμής, η έρευνά μας υποδηλώνει ότι οι περισσότερες συνταγές μακιγιάζ των προηγούμενων αιώνων, που είχαν λευκό μόλυβδο πιθανότατα δεν σκότωσαν τις κοσμικές κυρίες του 18ου αιώνα, μέσω της απορρόφησης από το δέρμα. Η έρευνα δείχνει και ότι μερικές συνταγές ήταν πιο τοξικές από άλλες.
Το πιο τοξικό μείγμα που έχουμε παρατηρήσει μέχρι στιγμής είναι το πολύ απλό σκεύασμα που λέγεται ότι χρησιμοποιούσε η βασίλισσα Ελισάβετ Α’ της Αγγλίας: ήταν ένα μείγμα από λευκό μόλυβδο και ξύδι. Αυτό πέρασε μόλυβδο στο δέρμα σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες, από άλλες συνταγές. Κάτι που εγείρει το ερώτημα εάν αξίζει να επανεξετάσουμε το ενδεχόμενο να οφείλονταν ή να επιδεινώθηκαν ορισμένα προβλήματα υγείας της Ελισάβετ Α’, από τη δηλητηρίαση της από μόλυβδο».
