Τι ακριβώς είναι ο αναπαραγωγικός εξαναγκασμός και γιατί μπορεί να κινδυνεύεις κι εσύ
- 16 ΜΑΡ 2022
Σύμφωνα με μια νέα έρευνα, το 50% των νεαρών γυναικών έχουν βιώσει κάποια στιγμή στη ζωή τους, αναπαραγωγικό εξαναγκασμό. Για τι ακριβώς πράγμα όμως μιλάμε και γιατί θα πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στο ζήτημα;
Τι είναι ο αναπαραγωγικός εξαναγκασμός;
Ο αναπαραγωγικός εξαναγκασμός είναι ένας λιγότερο γνωστός τύπος έμφυλης βίας. Όταν κάποιος χρησιμοποιεί μια εγκυμοσύνη, την αντισύλληψη και το σεξ, προκειμένου να ελέγξει ένα άτομο. Τα παραδείγματα ποικίλλουν, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν τον εξαναγκασμό γυναικών σε έκτρωση, την καταστροφή ή την απόκρυψη αντισύλληψης και την πίεση να μην χρησιμοποιούν προφυλακτικά.
Σύμφωνα με έρευνα του BBC, το 50% των γυναικών, ηλικίας μεταξύ 18 και 44 ετών, δήλωσαν ότι είχαν βιώσει τουλάχιστον έναν τύπο αναπαραγωγικού εξαναγκασμού. Ειδικότερα, το ένα τρίτο των γυναικών, δήλωσαν ότι είχαν υποστεί πίεση να κάνουν σεξ χωρίς αντισύλληψη. Το ένα πέμπτο δήλωσε ότι αναγκάστηκε. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, πρόκειται για την πιο κοινή μορφή αναπαραγωγικού εξαναγκασμού.
Δικαιολογίες όπως «τα προφυλακτικά δεν εφαρμόζουν σωστά»
Μία στις δέκα γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα, είπε ότι κάποιος σύντροφός της, έκρυψε ή ακόμα κατέστρεψε την αντισύλληψή της (π.χ τρυπώντας σκόπιμα ένα προφυλακτικό). Μία στις δέκα επίσης, είχε πέσει θύμα stealthing. Μια πράξη κατά την οποία το προφυλακτικό αφαιρείται κατά τη διάρκεια του σεξ, χωρίς συγκατάθεση. Σύμφωνα με τη νομοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου το stealthing συνιστά βιασμό. Πρόκειται για ακόμη μορφή αναπαραγωγικού εξαναγκασμού.
O αναπαραγωγικός εξαναγκασμός, είναι πολύ πιο συνηθισμένος από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι. Υπάρχουν και άλλες, ακόμα πιο ακραίες περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων όπου γυναίκες παραμένουν έγκυες συνεχώς από τον σύντροφό τους.
«Έλεγχε όλη μου τη ζωή»
Αυτό συνέβη στην Maeve. Γνώρισε τον σύντροφό της όταν ήταν έφηβη και έμεινε έγκυος λίγους μήνες αργότερα. Λέει ότι ήταν «γόης» στην αρχή, αλλά δεν άργησε να την ελέγχει παντού. Απέκτησε έλεγχο ακόμα και στην πρόσβαση στα αντισυλληπτικά της χάπια.
«Αγόραζα τα αντισυλληπτικά μου και αμέσως μου τα έπαιρνε» εξομολογείται η ίδια. Κάπως έτσι ήταν «πάντα έγκυος». Ο σύντροφός της ήταν σε θέση να ελέγχει κάθε πτυχή της ζωής της. Δεν της επέτρεπε να βρει δουλειά.
«Κάθε φορά που έλεγα ότι θέλω να βρω δουλειά, δεν μου επέτρεπε να πάρω το χάπι μου», λέει. Ο σύντροφός της ήταν επίσης σωματικά, συναισθηματικά και σεξουαλικά κακοποιητικός απέναντί της. Η ίδια, υπογραμμίζει πως επαγγελματίες υγείας και οι αρχές, πρέπει να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο γύρω από τον αναπαραγωγικό εξαναγκασμό, καθώς αποτελεί μια μορφή καταναγκαστικού ελέγχου.
«Ένα πολύ συχνό φαινόμενο»
Η Winnie Porter, είναι μαία, η οποία ειδικεύεται στην ασφάλεια των γυναικών σε μια κλινική αμβλώσεων και σεξουαλικής υγείας. Όπως εξομολογείται, έχει κουραστεί να βλέπει γυναίκες να πιέζονται για τερματισμό κύησης ή σε άλλου είδους αναπαραγωγικό εξαναγκασμό.
«Ακούω τα ίδια πράγματα και ακούω τις ίδιες τεχνικές που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να εξαναγκάσουν τις γυναίκες να κάνουν αμβλώσεις, να μην κάνουν εκτρώσεις, να χρησιμοποιήσουν αντισύλληψη που δεν θέλουν». Το 15% των γυναικών στην προαναφερθείσα έρευνα, δήλωσε ότι είχε υποστεί πίεση να διακόψει μια εγκυμοσύνη ενώ δεν το ήθελαν.
«Ένας πολύ συγκεκριμένος τύπος ελέγχου»
Όπως η Maeve, έτσι και η Winnie πιστεύει ότι ο αναπαραγωγικός εξαναγκασμός δεν είναι αναγνωρισμένος μεταξύ των επαγγελματιών υγείας.
«Θα έλεγα ότι είναι σχεδόν ένα τυφλό σημείο για πολλές υπηρεσίες», λέει. «Είναι τόσο δυσδιάκριτος, σχεδόν δεν το προσέχεις. Μόνο αν υπάρχει κάποια αμφισβήτηση για την ποιότητα της ζωής των γυναικών, αρχίζεις να καταλαβαίνεις αυτό το πολύ συγκεκριμένο είδος ελέγχου».
«Αυτή την στιγμή, η δουλειά μου είναι απλώς να παίρνω αποφάσεις για ό,τι μπορεί να χρειάζεται μια γυναίκα, από τη στιγμή που θα έρθει στην κλινική. Να διασφαλίζω ότι τη δεδομένη στιγμή είναι καλά και ασφαλής».
Πώς μπορεί να σταματήσει;
Το ότι ο αναπαραγωγικός εξαναγκασμός δεν αποτελεί σπάνιο φαινόμενο ούτε για τα θύματα, ούτε για τους επαγγελματίες υγείας, υπογραμμίζει την ανάγκη για άμεση κινητοποίηση των αρμόδιων αρχών ως προς το ζήτημα. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ζητήματα στη ρίζα τους. Πρέπει να συνεχίσουμε να μιλάμε για συναίνεση: Συνεχίζοντας να τονίζουμε ότι «όχι σημαίνει όχι», αλλά και λαμβάνοντας υπόψη άλλες περιπτώσεις όπου τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα.
Κάνουμε πρόοδο, αλλά πρέπει να συνεχίσουμε να αναγνωρίζουμε ότι τα περιστατικά σεξουαλικού εξαναγκασμού δεν διαπράττονται πάντα από αγνώστους σε σκοτεινά σοκάκια – μερικές φορές ο δράστης μπορεί να είναι κάποιος που αγαπάς.