Η Ελευθερία Αρβανιτάκη ακόμα απορεί που την αναγνωρίζουν στον δρόμο

Και για να μιλήσω στη δική της «γλώσσα», τι δεν θα ‘δινα για μια κουβέντα με την Ελευθερία Αρβανιτάκη.

-Επιστροφή λοιπόν στα live μετά από καιρό. Ξεκινάτε από τη Θεσσαλονίκη;

Σωστά. Κάνουμε πρεμιέρα στις 22 Ιουνίου στη Μονή Λαζαριστών και στις 29 Ιουνίου θα βρεθούμε στον όμορφο χώρο του City Garden Festival στο Γαλάτσι.

-Θα σας πάω πίσω στο 1979, σ’ εκείνο το εμβληματικό καλοκαίρι στη Σκόπελο όπου πρωτοσυναντήσατε τα παιδιά της Οπισθοδρομικής Κομπανίας. Ποιο στοιχείο του χαρακτήρα σας άλλαξε άρδην και ποιο έχετε κρατήσει αναλλοίωτο σε σχέση με τότε;

Στη Σκόπελο όταν είπα το «ναι» στα παιδιά της Οπισθοδρομικής Κομπανίας που μου πρότειναν να ενταχθώ στην ομάδα και να πάρουμε μέρος σε μια παράσταση του Διονύση Σαββόπουλου είχα «άγνοια κινδύνου». Δεν είχα στρες, όλο αυτό που συνέβη ήταν σαν παραμύθι. Ήταν χρόνια πιο ανέμελα, ήταν όλα μπροστά ανοιχτά κι ελπιδοφόρα. Μετά τη διάλυση της Οπισθοδρομικής Κομπανίας η απόφαση να συνεχίσω την σόλο μου πορεία στην μουσική άλλαξε και την στάση μου.

Μπήκε η παράμετρος του άγχους που δεν ήταν μόνο το δημιουργικό άγχος αλλά είχε και μια αγωνία. Σε μια ομάδα μοιράζεσαι τη χαρά της επιτυχίας αλλά και το βάρος. Αλλά στην προσωπική διαδρομή είναι όλο δικό σου το θέμα. Ε, από τότε, το στρες δεν με εγκατέλειψε ποτέ. Πάμε παρέα. Εξακολουθεί πάντως όπως και τότε η μουσική να με συναρπάζει, καθώς και οι αναζητήσεις γύρω από τη μουσική να είναι το ζητούμενο.

Μάρα Λαζαρίδη

-Έχετε συνειδητοποιήσει πόσο σπουδαία τραγουδίστρια είστε;

Σας ευχαριστώ γι’ αυτό που λέτε αλλά εγώ εκ φύσεως είμαι πιο ταπεινός χαρακτήρας. Φανταστείτε ότι πολλές φορές έχω την εντύπωση ότι δεν με αναγνωρίζουν στο δρόμο στην καθημερινότητά μου και όταν έρχεται κόσμος και μου μιλάει, οι φίλοι που είναι μαζί μου με πειράζουν γι’ αυτό. Αυτό που ξέρω είναι ότι είμαι περήφανη για το ρεπερτόριο που κατάφερα να φτιάξω, για τις πολύ ξεχωριστές συνεργασίες με τους ομότεχνούς μου μουσικούς, τραγουδιστές αλλά και με στιχουργούς και ποιητές και για τις έντονα συγκινητικές στιγμές που μοιραζόμαστε με το κοινό εδώ και τέσσερις δεκαετίες.

-Στα τραγούδια σας οι άνθρωποι εντοπίζουν στίχους απόλυτης ταύτισης που έχουν αποκτήσει τη δική τους, αυτόνομη υπόσταση πια. Αναφέρω ένα ελάχιστο δείγμα: «Δεύτερη ζωή δεν έχει», «Εδώ να μείνεις», «Τα κορμιά και τα μαχαίρια άντε κάποτε αλλάζουν χέρια», «Γίναν όλα δυνατά τ’ αδύνατα», «Βάλαμε φωτιά στα φρένα». Εσείς με ποιον δικό σας στίχο ταυτίζεστε περισσότερο; 

«Όσο κι αν κανείς προσέχει, όσο κι αν το κυνηγά, πάντα θα ‘ναι αργά, δεύτερη ζωή δεν έχει». Συνειδητοποιείς ότι πρέπει να ζεις το τώρα γιατί δεν ξέρεις αν θα έχεις ξανά την ευκαιρία της στιγμής.

«Το “Παράπονο” είναι ένα τραγούδι που αλλάζει ζωές. Τη δική μου την άλλαξε».

-Έχετε πει πως η πρόωρη απώλεια του πατέρα σας όταν ήσασταν κοριτσάκι, πέρα από ισχυρός κλονισμός, λειτούργησε για εσάς καθοριστικά για την ανεξαρτησία σας ως γυναίκα. Αποφασίσατε να μην εξαρτηθείτε ποτέ από κάποιον άλλο. Πώς κάνατε πράξη αυτή την απόφαση;

Δουλεύω από μικρή, από τότε που τελείωσα το σχολείο. Επεδίωξα την οικονομική ανεξαρτησία που μάλιστα ήταν και μονόδρομος ειδικά αφού μεγαλώσαμε με μια οικονομική στενότητα λόγω της απώλειας του μπαμπά. Η μητέρα μου δεν εργαζόταν και μας μεγάλωσε βασισμένη στη σύνταξη του μπαμπά με μεγάλες θυσίες. Εγώ είπα ότι δεν θα εξαρτώμαι από κανέναν οικονομικά και το κατάφερα. Θεωρώ ότι πρέπει να επιδιώκουμε ως γυναίκες και ως προσωπικότητες την οικονομική μας αυτάρκεια. Σε ωριμάζει, σε δυναμώνει, σε κάνει να λειτουργείς αλλιώς.

Μάρα Λαζαρίδη

Ελευθερία Αρβανιτάκη: «Ήμουν μάλλον τυχερή γιατί ούτε βίωσα απαξιωτικές συμπεριφορές επειδή ήμουν γυναίκα ούτε έχω την εμπειρία υποτιμητικής ή βίαιης συμπεριφοράς. Γενικά στην πορεία μου προχώρησα με τους δικούς μου όρους».

-Κατάγεστε από τους Παξούς και την Ικαρία. Πόσο «κουβαλάτε» από τον χαρακτήρα του κάθε νησιού; 

Τους Παξούς, τόπο καταγωγής του πατέρα μου, τους λατρεύω. Είναι μοναδικής ομορφιάς μέρος. Δεν το έζησα όμως πολύ και η αλήθεια είναι ότι το ανακάλυψα σχετικά πρόσφατα. Η Ικαρία, το νησί της μαμάς μου, είναι πιο πολύ ο τόπος μου. Εκεί πέρναγα τα καλοκαίρια μου. Με την Ικαρία και τους ανθρώπους της είχα δεθεί. Νιώθω ότι η Ικαρία και η κουλτούρα της με διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό. Αγαπώ τα πανηγύρια, τον τόπο, την κουζίνα του νησιού. Οπότε θα έλεγα ότι είμαι περισσότερο “team Ικαρία”.

-Πόσο κλασική Ελληνίδα μάνα είναι η Ελευθερία Αρβανιτάκη;

Είμαι κανονική, «μαμαδένια» μαμά. Ήμουν και είμαι πολύ κοντά με τα παιδιά μου. Παρόλο που έχασα στιγμές λόγω των πολλών υποχρεώσεων του επαγγέλματος, φρόντιζα πάντα να τις αναπληρώνω. Πέρναγα πολύ χρόνο με τα παιδιά. Όσο μπορούσα  κατέβαζα διακόπτες ακόμα και μέσα σε πιεστικές περιόδους για να είμαι δίπλα τους σε σημαντικές τους στιγμές. Είμαι τρυφερή μαμά και μαμά της αγκαλιάς, αλλά υπήρξα και αυστηρή όταν έπρεπε. Καμαρώνω πολύ για τα παιδιά μου και τη σχέση μου μαζί τους.

-Έχετε τραγουδήσει σε καθεδρικό ναό στην Ισλανδία, σε έθνικ φεστιβάλ στα Κανάρια Νησιά, σε στάδιο στην Ιερουσαλήμ. Ποια «διεθνή» σας στιγμή είναι χαραγμένη βαθιά μέσα σας; 

Είναι πολλές οι ξεχωριστές στιγμές κι είμαι ευτυχής γι’ αυτό. Θα σας πω ό,τι μου έρχεται πρώτο στο μυαλό. Η στιγμή που τραγούδησα στο Ιωβηλαίο του Πάππα Ιωάννη Παύλου στο Βατικανό το 2000, η συγκίνηση του να τραγουδάω στα αρμένικα το παραδοσιακό “Yar Ko Parag”- που εδώ το ξέρουμε ως “Παράπονο/Ξενιτιά” με τα λόγια της Λίνας Νικολακοπούλου – στην όπερα του Ερεβάν, της πρωτεύουσας της Αρμενίας το 2007 με τον κόσμο να σηκώνεται όρθιος και να τραγουδάει μαζί μου, αλλά και την βαθιά συγκίνηση στη συναυλία μου στο Carnegie Hall της Νέας Υόρκης τον Φλεβάρη του 2014. Όλες αυτές- και πολλές ακόμα- είναι «στιγμές-φυλαχτά» στη μνήμη μου.

.

Μάρα Λαζαρίδη

-Κοινωνικά, πώς θα χαρακτηρίζατε την εποχή που διανύουμε; Βλέπετε την πολυπόθητη αλλαγή στον ορίζοντα;

Από τη μία πλευρά θεωρώ ότι έχουν γίνει σοβαρά βήματα. Το σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια ήταν μια μεγάλη νίκη, όπως και η σύλληψη και αποκαθήλωση κακοποιητών- ανεξάρτητα από την επωνυμία τους- ανοίγουν έναν πολύ σημαντικό ορίζοντα για τον περιορισμό σεξιστικών και ομοφοβικών συμπεριφορών. Όμως έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε ως κοινωνία γιατί είμαστε βαθιά συντηρητικοί και με πολλές αγκυλώσεις.

Ελευθερία Αρβανιτάκη: «Εύχομαι κι ελπίζω οι επόμενες γενιές να είναι πιο ώριμες στο να δεχθούν το διαφορετικό και να δώσουν ίσες ευκαιρίες».

-Θέλετε να μας περιγράψετε μία τυπική σας μέρα, όταν δεν έχετε πολλές επαγγελματικές υποχρεώσεις;

Είμαι ένας άνθρωπος θεωρώ σαν όλους τους άλλους. Έχω βρει τον τρόπο να περνάω καλά μ’ εμένα και μ’ αρέσουν οι φάσεις της ηρεμίας. Μ’ αρέσει να πηγαίνω θέατρο και σινεμά, μ’ αρέσει να πηγαίνω με φίλους για φαγητό και να συζητάμε. Και το καλοκαίρι θέλω να πηγαίνω στη θάλασσα. Απολαμβάνω τον ήλιο, το κολύμπι και το ωραίο φως που έχει το ελληνικό καλοκαίρι.

Ευχαριστούμε την Κατερίνα Ιωαννίδη για την παραχώρηση των φωτογραφιών της Ελευθερίας Αρβανιτάκη.
Επιμέλεια φωτογράφισης: Στέφανος Μάλαμας

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Πώς η Ελεωνόρα Ζουγανέλη χώρεσε ολόκληρη σε μία Τσάντα