Πώς τα κύματα καύσωνα απειλούν και την ψυχολογία μας;
- 13 ΙΟΥΛ 2023
Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο, βιώνουν όλο και πιο συχνά κύματα καύσωνα, σε μια αδυσώπητη διαδοχή ημερών υγρασίας και υψηλών θερμοκρασιών. Αν και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η υπερβολική ζέστη μπορεί να είναι σωματικά άβολη, η έρευνα δείχνει ότι τέτοιες συνθήκες μπορεί να επηρεάζουν και την ψυχολογία μας.
Σχετική επιστημονική μελέτη που ανέλυσε τους κινδύνους της ψυχικής υγείας από την κλιματική αλλαγή, διαπίστωσε ότι οι ακραίες θερμοκρασίες βλάπτουν την ψυχολογία και την ψυχική ευεξία μας. Άλλες επίσης μελέτες, έχουν βρει συσχετίσεις μεταξύ των ολοένα και πιο συχνών κυμάτων καύσωνα και μιας σειράς προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως η ψυχική κόπωση, η επιθετικότητα και ακόμη υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών. Αυτή η σύνδεση ωστόσο δεν περιορίζεται μόνο σε αυξήσεις της θερμοκρασίας. Είναι επίσης παρούσα για ανθρώπους που ζουν σε κλίματα όπου έχει σταθερά ζέστη. Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη ανακαλύψει γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό και εάν η ίδια η θερμότητα μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικές αλλαγές, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε αυτά τα αποτελέσματα. Ωστόσο οι ειδικοί υποστηρίζουν, πως είναι σαφές ότι η υπερβολική ζέστη και τα κύματα καύσωνα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία.
Καύσωνας και ψυχική υγεία
Pexels
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ακραίες θερμοκρασίες μπορούν να επηρεάσουν την ψυχολογία μας με διάφορους τρόπους. Από την καθημερινή μας διάθεση, μέχρι να αυξήσουν την πιθανότητα για μια οξεία κρίση ψυχικής υγείας.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο JAMA Psychiatry, για παράδειγμα, εξέτασε τα ιατρικά αρχεία περισσότερων από 2,2 εκατομμυρίων ενηλίκων που επισκέφθηκαν τμήματα επειγόντων περιστατικών από 2.775 κομητείες στις ΗΠΑ, μεταξύ 2010 και 2019. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι υπήρχαν περίπου 8% περισσότερες επισκέψεις στα τμήματα επειγόντων περιστατικών για προβλήματα ψυχικής υγείας τις πιο ζεστές μέρες του καλοκαιριού. Οι επείγουσες επισκέψεις για θέματα όπως ο αυτοτραυματισμός, καθώς και η χρήση ουσιών, το άγχος, οι διαταραχές της διάθεσης και η σχιζοφρένεια, όλα αυξήθηκαν σταθερά ανάλογα με τη θερμοκρασία. Αυτή η τάση ήταν αρκετά ομοιόμορφη, τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες όλων των ηλικιών.
Άλλες έρευνες έχουν επίσης βρει ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες ενός καύσωνα, μπορεί να προκαλέσουν προσωρινά υποτροπές σε άτομα με διπολική διαταραχή και ότι η υψηλότερη έκθεση στο ηλιακό φως θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο μανιακών επεισοδίων. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες έχουν επίσης συσχετιστεί με θανάτους ατόμων με σχιζοφρένεια και άλλες παθήσεις ψυχικής υγείας.
Τι συμβαίνει στο σώμα μας κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα;
Όταν δεν νιώθουμε άνετα, δεν είμαστε και στα καλύτερά μας. Η δυσφορία που προκαλεί ένα κύμα καύσωνα και η ενέργεια που χρειάζεται για να δροσιστεί το σώμα, μπορούν να μειώσουν τη συνολική ανθεκτικότητα μας. Έτσι τα πάντα γίνονται λιγότερο υποφερτά.
Τα σώματά μας είναι επίσης συνηθισμένα σε ένα ορισμένο βασικό επίπεδο στρες. Όταν το σώμα προσπαθεί να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του κατά τη διάρκεια ενός κύματος καύσωνα, τα επίπεδα πίεσης, άγχους και φλεγμονής αυξάνονται. Τα άτομα με προϋπάρχουσες παθήσεις ψυχικής υγείας μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στο πρόσθετο θερμικό στρες, το οποίο μπορεί να εντείνει τα συμπτώματά τους.
Οι ζεστές νύχτες του καλοκαιριού, μπορούν επίσης να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου. Και σύμφωνα με τους ειδικούς, οι διάφορες διαταραχές ύπνου και η αϋπνία, συνδέονται πολύ στενά με χειρότερη κατάσταση ψυχικής υγείας με την πάροδο του χρόνου.
Όσο για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της υπερβολικής ζέστης, αυτό είναι δύσκολο να μελετηθεί. Και αυτό γιατί όπως οι επιστήμονες υποστηρίζουν, σε ένα εργαστήριο, μπορεί να κανείς να μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος και το υπόλοιπο σώμα αντέχουν λίγα λεπτά ή πιθανώς ώρες σε υψηλές θερμοκρασίες. Όχι όμως για μέρες, εβδομάδες ή μήνες κάθε φορά. Και είναι αυτά τα μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα έκθεσης, που είναι πραγματικά σημαντικά για να κατανοήσουμε πώς η κλιματική αλλαγή μπορεί να μας επηρεάσει μακροπρόθεσμα.
Το άγχος πίσω από κάθε καύσωνα
Δεν μπορούμε επίσης να ξεχάσουμε το άγχος για την κλιματική αλλαγή. Οι πυρκαγιές και τα κύματα καύσωνα, μεταξύ άλλων γεγονότων που σχετίζονται με τον καιρό, αυξάνονται σε συχνότητα και ένταση λόγω της κλιματικής αλλαγής. Καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη επιδεινώνεται, το οικολογικό άγχος μπορεί να επιδεινώσει άλλα συμπτώματα στρες, άγχους, κατάθλιψης ή ακόμα και συμπτώματα διαταραχής μετατραυματικού στρες που σχετίζονται με καταστροφές.
Ορισμένοι άνθρωποι είναι επίσης πιο ευάλωτοι στη ζέστη από άλλους. Η έρευνα έχει δείξει ότι άτομα με χαμηλότερο εισόδημα αντιμετωπίζουν χειρότερες επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία, σε σχέση με άτομα με υψηλότερα εισοδήματα. Οι γυναίκες επίσης είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν περισσότερο από τους άνδρες. Συνδυαστικά, οι επιστήμονες διαπιστώνουν ότι η επίδραση των υψηλών θερμοκρασιών στην ψυχική υγεία, είναι δύο φορές χειρότερη για τις γυναίκες με χαμηλό εισόδημα από ό,τι για τους άνδρες με υψηλό εισόδημα.
Στη δίνη ενός καύσωνα, δεν είναι πάντα ξεκάθαρο πώς να προστατευτείς. Αλλά το να προσέχεις την έκθεσή σου στη ζέστη, να παραμένεις ενυδατωμένη και να αποφεύγεις την έκθεση στον ήλιο όταν μπορείς, είναι πάντα καλές επιλογές. Το να προσέχεις τους ανθρώπους γύρω σου επίσης, είναι μια καλή στρατηγική την οποία συχνά παραβλέπουμε.
