Γεωργιάννα Νταλάρα: «Η Φόνισσα υπερβαίνει τη διάκριση ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι»
- 1 ΝΟΕ 2023
Βασισμένη στο κοινωνικό μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Η Φόνισσα, της Εύας Νάθενα μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη ένα από τα σημαντικότερα έργα της ελληνικής λογοτεχνίας. Με ένα εντυπωσιακό πρωταγωνιστικό καστ, σενάριο με την υπογραφή της Κατερίνας Μπέη, γυρίσματα στα επιβλητικά τοπία της Λακωνικής Μάνης, της Κρήτης, αλλά στην ιδιαίτερη πατρίδα του Παπαδιαμάντη, την Σκιάθο, όλοι μιλούν για την ελληνική ταινία της χρονιάς.
Η κινηματογραφική μεταφορά της Φόνισσας, αντιμετωπίζει τον πυρήνα της ηρωίδας του Παπαδιαμάντη, τόσο ψυχολογικά, όσο και κοινωνιολογικά, παρουσιάζοντας σφαιρικά το πλαίσιο στο οποίο η Χαδούλα, η χήρα του Ιωάννου Φράγκου, επαναστατεί μέσα της και προχωρά σε φριχτά εγκλήματα. Τα μικρά κορίτσια του νησιού γίνονται θύματά της, σε μια αρρωστημένη αντίληψη περί προστασίας του φύλου της. Αφαιρώντας τους τη ζωή, η ίδια νιώθει ότι τα απαλλάσσει από το κοινωνικό φορτίο που η ύπαρξή τους επιφέρει. Όμως, όσο και αν η ηθική της τής υπαγορεύει ότι έπραξε σωστά, στην πραγματικότητα το χρόνιο τραύμα της την ακολουθεί παντού. Η Εύα Νάθενα, ουσιαστικά στρέφει τον φακό της σε ένα δυστοπικό νησί της Ελλάδας και στο ιστορικό αποτύπωμα της εποχής γύρω στο 1900, για να μας βοηθήσει να καταλάβουμε το πλαίσιο μέσα στο οποίο γεννήθηκε μια ηρωίδα σαν τη Φόνισσα.
Στην πολυαναμενόμενη νέα ταινία της Εύας Νάθενα, η Γεωργιάννα Νταλάρα υποδύεται τη Χαδούλα νεαρή, απαξιωμένη και κακοποιημένη από τη μητέρα της, σημαδεμένη με ισόβιο «πένθος» αδικιών και στερήσεων. Λίγο πριν την πρεμιέρα της Φόνισσας, μιλά στο LadyLike για τη διαχρονικότητα του έργου του Παπαδιαμάντη, τη θέση των σύγχρονων γυναικών στην κοινωνία, αλλά και πώς είναι για μια νεαρή μητέρα, να μεγαλώνει σήμερα αγόρια που αγαπούν και σέβονται πραγματικά τις γυναίκες.
– Μίλησέ μας για το ρόλο σου στην Φόνισσα. Ποια είναι η δική σου ανάγνωση στον χαρακτήρα της Φραγκογιαννούς και τι είναι αυτό που την κάνει τόσο διαχρονική;
Στην ταινία, ο ρόλος μου είναι αυτός της Χαδούλας σε νεαρή ηλικία, τον οποίο παρακολουθούμε σε φλας μπακ. Η γυναίκα αυτή σε μεγάλη ηλικία κοιτάζοντας πίσω, αναγνωρίζει τη ματαιότητα στη βαριά κι ανώφελη ζωή της.
Στο διήγημα και γενικά στη λογοτεχνία, χαρακτήρες σαν αυτόν της Φόνισσας είναι διαχρονικοί, ακριβώς επειδή υπερβαίνουν τη διάσταση του χρόνου και των αναγνωστών. Είναι μυθολογικά πρόσωπα, που υπερβαίνουν τη διάκριση ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι.
Θεωρώ ότι η ταινία είναι πολύ μακριά από το πρωτότυπο, παρ’ όλα αυτά έχει κρατήσει την ουσία και το απόσταγμα του ηθικού διδάγματος του Παπαδιαμάντη.
– Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη στιγμή (δύσκολη ή αστεία) από τα γυρίσματα της ταινίας που δεν θα ξεχάσεις ποτέ;
Προσπαθώ απ’ όλα να κρατώ τα αστεία και τα καλά. Και τα γυρίσματα της Φόνισσας σε εξωτερικούς χώρους, ήταν καλά.
– H Φραγκογιαννού είναι λόγω του φύλου της, συγχρόνως θύτης και θύμα. Κατά πόσο πιστεύεις ότι ισχύει σήμερα αυτό για τις σύγχρονες γυναίκες;
Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι, δεν κραδαίνουν στο ίδιο μήκος κύματος, ούτε βάλλονται από τα ίδια πράγματα.
Καλύτερα κανένας άνθρωπος να μην έμπαινε ποτέ σε κανένα παιχνίδι εξουσίας και σε κανέναν απ’ αυτούς τους δύο ρόλους.
– Έχεις βιώσει κάποια μορφή έμφυλης βίας;
Προσπαθώ να οριοθετούμαι όσο γίνεται καλύτερα. Οποιαδήποτε υπόνοια αρνητικού τύπου, σε οποιαδήποτε μορφή, τη μετουσιώνω σε δύναμη κι αγάπη για μένα κι αυτούς που αγαπώ.
– Ως νεαρή μητέρα δύο αγοριών η ίδια, πιστεύεις ότι αγόρια και κορίτσια μεγαλώνουν με διαφορετικό τρόπο σήμερα ή ότι «αγία ελληνική οικογένεια» εξακολουθεί να υπάρχει; Πώς μεγαλώνει μια γυναίκα γιους που να αγαπούν πραγματικά τις γυναίκες;
Είναι πάρα πολλά τα διαζύγια κι αυτό από μόνο του αλλάζει τις συνθήκες που μεγαλώνουν τα παιδιά. Ένας άνθρωπος βρίσκει ασφάλεια, υγεία κι αγάπη σε φυσικές, πολύ απλές, διαχρονικές, νομοτελειακές σταθερές.
Ένας γονέας δίνει το παράδειγμα πρώτα μέσω αυτού που είναι κι ύστερα μέσω των ποιοτήτων που μεταφέρει ως αρχές.
– Κινηματογράφος, θέατρο, εικαστικά, ποίηση. Η Τέχνη φαίνεται πως κυριαρχεί στη ζωή σου. Σε ποια μορφή της μπορούμε να γνωρίσουμε τελικά καλύτερα τη Γεωργιάννα;
Ένας άνθρωπος που παραδίδει ένα έργο δεν το κάνει για να τον γνωρίσει ο λαβών. Το δημιουργεί όσο πιο άδειος γίνεται και λαμβάνουν όσο περισσότεροι μπορούν, μια ποιότητα αφύπνισης κι οικειότητας, αμυδρής ή πασιφανούς.
– Σε πρόσφατη συνέντευξη μίλησες και για τη σχέση σου με τον πατέρα σου και το «βάρος» του ονόματος σου. Νιώθεις ότι οι δηλώσεις σου παρεξηγήθηκαν από κάποιους;
Ίσως έπρεπε να είχα κατευθύνει όλες τις απαντήσεις στην ιδέα πίσω από την εργασία των τελευταίων τριάμισι ετών. Ότι δηλαδή ξεκίνησα τα έργα ως εκτυπώσεις σε ρούχα κι αντικείμενα, χρηστικά και διακοσμητικά κι αυτός ο μετασχηματισμός μιας εικόνας από χαρτί ή καμβά σε άλλα μέσα και μορφές, τους πρόσδιδε μια ποιότητα οικειότητας. Ότι λόγω αυτού άρχισαν να έχουν βαρύτητα τα πρωτότυπα έργα, τα οποία λειτουργούν μεμονωμένα, αλλά και πολλά μαζί.
Ότι κρατώντας μόνο τις θετικές αλλαγές που προέκυψαν στην καθημερινότητα όλων στον πλανήτη από το 2020 (δυνατότητα αναθεώρησης εσωτερικών κι εξωτερικών χώρων, περισσότερος χρόνος εκτίμησης καταστάσεων που είχαμε ως δεδομένες, δυνατότητα εμπλοκής σε δραστηριότητες που είχαν παραμεληθεί κ.α.), τα έργα παρουσιάζονταν επί καιρό σε ανοιχτούς κι εναλλακτικούς χώρους σε μορφή παζαριού. Κι ότι ταυτόχρονα υπήρχε πάντα η δυνατότητα να τα δει κάποιος στο ίντερνετ ή από κοντά.
Ως προς τις προσωπικές ερωτήσεις, εκτιμώ τον πατέρα μου ως πατέρα προφανώς, αλλά και ως καλλιτέχνη. Ως πατέρας έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε και νιώθω ευγνωμοσύνη για όσα μου έδωσε.
Είναι άνθρωπος που τον απασχολεί η έννοια του δικαίου. Το όνομα πάλι δεν είναι αρνητικά βαρύ. Όλοι οι άνθρωποι έχουν ένα όνομα κι ο καθένας έχει μια αποστολή να ολοκληρώσει και κάποιες προτεραιότητες για να το κάνει που πρέπει να είναι σεβαστές. Μέχρι εκεί ήταν ήδη πολλές πληροφορίες, που δεν σχετίζονταν άμεσα με την έκθεση.
– Αν μπορούσες να δώσεις μια συμβουλή στη Γεωργιάννα καθώς μεγάλωνε, ποια θα ήταν αυτή;
Η ζωή κι η κτίση ολόκληρη είναι πολύ γεμάτες από πολλή ομορφιά.
– Η ελληνική τηλεοπτική μυθοπλασία, ζει τελευταία άνθηση. Θα έλεγες «ναι» σε έναν τηλεοπτικό ρόλο;
Δεν ξέρω.
– Μελλοντικά σχέδια;
Ζωγραφιές και τυπώματα σε χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα.
Ταυτότητα της ταινίας Η Φόνισσα:
- Πρωταγωνιστούν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Μαρία Πρωτόπαππα, Έλενα Τοπαλίδου,Πηνελόπη Τσιλίκα, Γεωργιάννα Νταλάρα, Χρήστος Στέργιογλου, Στάθης Σταμουλακάτος,Δημήτρης Ήμελλος, Χριστίνα Μαξούρη, Όλγα Δαμάνη, Έρση Μαλικένζου, ΑντώνηςΤσιοτσιόπουλος, Αγορίτσα Οικονόμου, Μιχάλης Οικονόμου, Βερόνικα Δαβάκη, ΝίκηΠαπανδρέου, Μάνια Παπαδημητρίου, Μαρία Σκουλά, Γιάννης Τσορτέκης, ΓαλήνηΧατζηπασχάλη, Αριάδνη Βελλή.
- Σκηνοθεσία – Production Design – Koστούμια: Εύα Νάθενα
- Σενάριο: Κατερίνα Μπέη
Η ταινία Φόνισσα έρχεται την 1η Δεκεμβρίου στους κινηματογράφους από την Τanweer.