Μάντεψε, τα ανάπηρα άτομα κάνουν σεξ και «κριντζάρουν» κάθε φορά που τους αποκαλούν ήρωες

Σε κανένα ανάπηρο άτομο δεν του αρέσει να ακούει ότι έχει ειδικές δεξιότητες και ικανότητες. Δεν ζητάνε την αποδοχή μας. Τα ανάπηρα άτομα απαιτούν το αναφαίρετο δικαίωμα της ισότιμης αντιμετώπισης. Να έχουν πρόσβαση σε όλους τους χώρους (όχι σε εγκαταστάσεις αποκλειστικά για ΑμέΑ, όρος που είναι cringe πλέον).  Τα ανάπηρα άτομα δεν βλέπουν σχεδόν πουθενά να υπάρχουν πολλά θέατρα, εστιατόρια, κλαμπ με ράμπες για αμαξίδια στην είσοδο, τουαλέτες που να εξυπηρετούν ανάπηρα άτομα, ανάπηρους ηθοποιούς στη σκηνή, υπότιτλους για κωφά άτομα, προγράμματα σε Braille.

Τα ανάπηρα άτομα δεν θέλουν να σκεφτούμε πώς θα ήταν η ζωή μας στη θέση τους. Ούτε ευχολόγια. Θέλουν να πάρουμε χαμπάρι ότι η αναπηρία είναι μια κοινωνική πραγματικότητα και ότι τα ανάπηρα άτομα δεν θέλουν να περάσουν τη ζωή τους κλεισμένα σπίτι τους. Η  Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία είναι πάντα μια καλή ημέρα για να δώσουμε ορατότητα (και το λόγο) στους ανάπηρους συμπολίτες μας. Αυτό που ξεχνάμε τα μη ανάπηρα άτομα είναι ότι κάθε μέρα είναι καλή μέρα για να μιλήσουμε για το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού. 

Στο εξωτερικό έχω δει σε εστιατόρια καταλόγους σε γραφή braile για άτομα με οπτική αναπηρία,  μπαρ με οπτικοακουστικές παραγγελίες για κωφά άτομα,  πολυχώρους με φωτεινές ενδείξεις ακόμη και στις τουαλέτες για τους μη ακούοντες, μέχρι και μπαρ για άτομα που κινούνται πάνω σε αναπηρικό αμαξίδιο. Ξέρω ότι υπάρχει σεξουαλικός βοηθός για τα ανάπηρα άτομα.

Μιλήσαμε με την stand up κωμικό Κατερίνα Βρανά, τον Σπύρο Νταντανίδη και Γρηγόρη Χρυσικό των Cool Crips και τη Δήμητρα Κοντοβά (Σύμβουλος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Συμπερίληψης & Προσβασιμότητας στo ΣΚΕΠ – SKEP). Τους ρωτήσαμε και για το σεξ. 

Cool Crips

-Τι βλέπουν οι Cool Crips να γράφεται τέτοια μέρα και κριντζάρουν τη ζωή τους;

Τους Cool Crips να κράζουν την παγκόσμια μέρα για την αναπηρία και ταυτόχρονα να εμφανίζονται σε 500 Μέσα εκείνη την ημέρα. Αλλά τι φταίμε και εμείς που οι περισσότεροι τότε θυμούνται τους ανάπηρους. Και, δυστυχώς, πολλά από αυτά που ανεβαίνουν είναι γεμάτα σάλτσες και ευφημισμούς. Πάνω κάτω σαν αυτά που γράφονται για τις γυναίκες από άντρες στην Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.

-Πώς μπορεί να γίνει η καθημερινότητα των ανάπηρων ατόμων πιο βιώσιμη στην Ελλάδα;

Εμείς θα σας πουμε ; Τι την έχετε την Άση Μπήλιου; Επειδή ομως θα πάρει πολλή ώρα όλο αυτό ας πουμε 2 βασικά πραγματάκια. Καταρχας, πρέπει εμείς οι ανάπηροι να μιλάμε, να διεκδικούμε τα δικαιώματα μας και να βγαίνουμε έξω όσο το δυνατόν μπορούμε για να γινόμαστε ορατοί. Όσο αντέχουμε φυσικά γιατί δεν είναι και το πιο εύκολα πράγμα στον κόσμο αυτό. Από την άλλη, εσείς, οι μη ανάπηροι, πρέπει να ακούτε περισσότερο τους ανάπηρους για θέματα που τους αφορούν!

–Είναι ταμπού να μιλάμε για το σεξ με ανάπηρα άτομα; Μήπως πρέπει να υπάρξουν ανάπηρα άτομα και σε τηλεοπτικές σειρές και στο γραφείο δίπλα μας και να κάνουμε αυτές τις συζητήσεις; 

Θελουμε να πουμε και λίγο τον πόνο μας εδώ. Για κάποιο λόγο όλοι μας ρωτάνε αν και πως μπορούμε να κάνουμε σεξ. Χωρίς μάλιστα να υπάρχει η οικειότητα για κάτι τέτοιο. Δεν είναι λίγο αμήχανο αυτό; Υποθέτουμε βέβαια ότι αν μπορούσαν οι ανάπηροι να είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας και είχατε κάναν 2 στον κύκλο σας δεν θα υπήρχε αυτή η περιέργεια.

«Τέλος πάντων, για να τελειώνουμε μια και καλή και θελουμε και μπορούμε. Αρκεί να μην νομίζετε ότι το σεξ είναι όπως το βλέπετε στις ταινίες. Και δεν χρειάζεται να είσαι ανάπηρος για να μην είναι έτσι. ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΤΣΙ. Και μάλλον καλύτερα γιατί είναι πολύ πιο fun!»

 

-Πώς φλερτάρετε;

Όπως όλοι! Βλέπουμε μια που μας αρέσει, προφανώς δεν πάμε να μιλήσουμε, ψάχνουμε μετά 3 ώρες να την βρούμε στα social και τελικά αν μας δεχτεί στέλνουμε ένα αμήχανο «Γεια! Τι κανεις;». 

Πλάκα πλάκα τα social έχουν βοηθήσει πολύ. Καταρχας, γιατί τα ανάπηρα άτομα δεν μπορούν το ίδιο εύκολα να συμμετάσχουν στην νυχτερινή ζωή, λόγω των εμποδίων που αντιμετωπίζουν. Πώς να παίξουν μπαλίτσα λοιπόν; Κατά δευτερον, αυτή η απόσταση προσφέρει μια ασφάλεια στα 2 μέρη και τους δίνει λίγο χρόνο να φύγει η πρώτη αμηχανία της άγνοιας και να καταρριφθούν τα πρώτα στερεότυπα. Αν θέλετε πάντως να φλερτ.. εεε να διασκεδάσετε ανεμπόδιστα παίζει παρταρα από Cool Crips στις 23 Δεκεμβρίου στο Σεράφειο.

-Τα μη ανάπηρα άτομα σας θεωρούν ασέξουαλ; Βιώνετε σεξουαλικούς αποκλεισμούς;

Παίζει λίγο η αντιληψη (και ακόμα περισσότερο στις νοητικές βλάβες) ότι μένουμε για πάντα παιδιά χωρίς σεξουαλικές ανάγκες. Ή ότι έχουμε σοβαρότερα προβλήματα να λύσουμε, οποτε δεν μας νοιάζει η σεξουαλικη ζωή. Πί@@@, μετά συγχωρήσεως. Ε, και αυτές οι αντιλήψεις αποσεξουαλικοποιουν τα ανάπηρα άτομα.

Φυσικά υπάρχουν και ασεξουαλ ανάπηρα άτομα. Όπως υπάρχουν και straight, gay, pansexual, bisexual κοκ. Αυτό που βέβαια ενισχύει την ιδέα ότι οι ανάπηροι/-ές/-ά δεν έχουμε «σοβαρότερα προβλήματα» όπως λέμε παραπάνω, είναι ένα σύμπλεγμα ιδεών που μπορούμε να το ονομάσουμε νοοτροπία αποκλεισμού. Αυτή η νοοτροπία εμπεριέχει συστατικά, όπως το στίγμα για τους ανάπηρους ανθρώπους, την εξιδανικευμένη εικόνα της κανονικότητας ενός σώματος, τον μισαναπηρισμό και ακόμα κι οι ιδέες όπως η ευγονική ή η τιμωρία από τον θεό πχ. έχω μια κινητική βλάβη επειδή δεν ήμουν καλός χριστιανός παλιότερα. Μέσα από αυτές τις ιδέες οι ανάπηροι θεωρούμαστε ντε φάκτο δυστυχισμένοι, υποδεέστεροι και ανάξιοι για πραγματική ζωή άρα και για έρωτα.

-Υπάρχει σεξουαλικός βοηθός για ανάπηρα άτομα στην Ελλάδα;

Όχι, και δεν πρόκειται να υπάρξει σύντομα. Εντάξει η αλήθεια είναι ότι λίγες χώρες έχουν κάνει αυτό το βήμα. Κακώς φυσικα! Εμείς βέβαια δυσκολευόμαστε ακόμα με τον προσωπικό βοηθό…

Κατερίνα Βρανά

-Κατερίνα Βρανά, τι βλέπεις  να γράφεται τέτοια μέρα και κριντζάρεις;  

Πιστεύω ότι έχει υπάρξει μια μικρή βελτίωση το τελευταίο διάστημα. Αλλά, μερικά πράγματα είναι ακόμη επίπονα να τα διαβάζεις. Ξέρεις, αυτά τα άρθρα που είναι -ξεκάθαρα- οίκτος μεταμφιεσμένος σε θαυμασμό. Με σόκαρε όταν έγινα ανάπηρη η έλλειψη γνώσης και παιδείας. 

«Μας αποκαλούν ήρωες τα άτομα που παρκάρουν στις ράμπες των πεζοδρομίων.»

-Πώς μπορεί να γίνει η καθημερινότητα των ανάπηρων ατόμων πιο βιώσιμη στην Ελλάδα;

Έχω ζήσει στο εξωτερικό χρόνια. Απορούσα, λοιπόν, παλαιότερα τι έχουν πάθει αυτοί οι λαοί και έχουν τόσους ανάπηρους. Μετά, κατάλαβα. Εκεί οι ανάπηροι φαίνονται. Έχουν πρόσβαση. Και μπορούν να κοινωνικοποιηθούν. Πες μου εσύ στην Ελλάδα πώς γίνεται αυτό, πέρα από τον αθλητισμό; Γιατί μόνο ως ανάπηρο αθλητή μπορούν να σε αποδεχτούν στην Ελλάδα, επειδή έτσι τους αποδεικνύεις ότι ξεπέρασες το εμπόδιο της αναπηρίας. Η προσβασιμότητα είναι ένα τεράστιο πρόβλημα στην Ελλάδα. Το βλέπω και στα θέατρα ή τους χώρους που παίζω. Πρέπει να είναι προσβάσιμο στο κοινό κάθε θέαμα. 

Έχεις δει τα πεζοδρόμια στην Αθήνα; Αν δεν είχα μείνει ανάπηρη στη Μαλαισία, υπάρχουν πιθανότητες μεγάλες να μου συνέβαινε με τα πεζοδρόμια της Αθήνας. Ένας εύκολος τρόπος να κάνεις ένα χώρο προσβάσιμο είναι να επιβληθούν οι ράμπες παντού. Και δεν θέλω να με δουλεύουν. Πες μου εσύ, πώς θα πάω στην τουαλέτα αναπήρων σε κτίριο με σκάλες;

-Είναι ταμπού να μιλάμε για το σεξ με ανάπηρα άτομα; Πώς φλερτάρεις;

Δυσκολεύομαι να φλερτάρω γιατί δεν βλέπω καλά και δεν ξέρω πώς είναι ο άλλος. Οπότε δεν μπορώ να βγω και να κάνω παιχνίδι. Επίσης, το να πάω για ένα ποτάκι δεν μου είναι και ιδιαίτερα άνετο. Μπορεί να είναι και θέμα ηλικίας, όλοι οι φίλοι μου βγαίνουν μόνο για φαγητό. Εκεί πάω κι εγώ με την παρέα μου. 

-Υπάρχει σεξουαλικός βοηθός για ανάπηρα άτομα στην Ελλάδα;

Όχι. Το συζητούσαμε και με τους Cool Crips στο podcast τους. Υπάρχει σίγουρα στην Πορτογαλία και στην Ολλανδία. Υπάρχουν 2 ειδών σεξουαλικοί βοηθοί, οι σεξεργάτες και σεξεργάτριες που είναι εκπαιδευμένοι στο σεξ με ανάπηρα άτομα και οι βοηθοί που μαθαίνουν στα ανάπηρα άτομα πώς να κάνουν σεξ. Σε κατευθύνουν. Προσθέτει λίγο στο γλέντι αυτό αν το σκεφτείς, γιατί φεύγει λίγο το άβολο του να λες έλα πιο δεξιά, κάνε ευθεία, μπήκε, λες και παρκάρεις. Είναι εξαιρετικό να έχεις κάποιον να σε βοηθήσει. Στην Ελλάδα, υπάρχει ψευτοπουριτανισμός γύρω από το σεξ.

Στην Αγγλία που ζούσα έβλεπα στα περιοδικά τα sex toys όπως τα αρώματα και το μακιγιάζ. Ήταν διαδεδομένο και φυσιολογικό να τα έχεις. Ως χώρα έχουμε πρόβλημα με τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Έχουμε ισχυρά ταμπού απέναντι στο σεξ. Και, έλλειψη παιδείας για το σεξ. 

Info: Η Κατερίνα Βρανά γιορτάζει τη Χριστουγεννιάτικη σεζόν 2023 κάνοντας μια best of stand-up comedy παράσταση στην Αθήνα στα Αγγλικά, μόνο για 2 βραδιές 20 και 29 Δεκεμβρίου στις 21:00 στο ARCH live stage.

Δήμητρα Κοντοβά

-Δήμητρα Κοντοβά,τι βλέπεις να γράφεται τέτοια μέρα και κριντζάρεις τη ζωή σου;

Με έχει κουράσει οτιδήποτε έχει στοιχεία συμπόνιας και φιλανθρωπίας. Όχι, μία ακόμη εκδήλωση την 3η Δεκεμβρίου δεν θα αποτρέψει κάποιον από το να παρκάρει για 5 λεπτά σε μία ράμπα, ούτε θα χτίσει μία συμπεριληπτική παιδική χαρά. Η ενσυναίσθηση, η προσβασιμότητα και η συμπερίληψη θα πρέπει να αποτελούν καθημερινές πρακτικές και να ενσωματωθούν στον τρόπο ζωής μας.

Το πιο cringe όμως γενικότερα είναι φράσεις όπως «Δεν είσαι εσύ ανάπηρη, ανάπηρος είναι αυτός που δεν έχει σωστή συμπεριφορά/ νοοτροπία κτλ απέναντι σου». Ας αφήσουμε τα ποσοστά αναπηρίας για τα ΚΕΠΑ και ας μη χρησιμοποιούμε τη λέξη αναπηρία ή ΑμεΑ για να προσβάλουμε ή να υποτιμήσουμε κάποιον, καθώς για πολλούς από εμάς αυτό είναι ένα ακόμη στοιχείο της ταυτότητας μας.

-Πώς μπορεί να γίνει η καθημερινότητα των ανάπηρων ατόμων πιο βιώσιμη στην Ελλάδα; 

Τα περισσότερα ανάπηρα άτομα ερχόμαστε καθημερινά αντιμέτωπα με εμπόδια που μας βάζει η κοινωνία και αναγκαζόμαστε να χρησιμοποιούμε την εφευρετικότητα μας για να συνεχίσουμε τη μέρα μας, ώστε να επιβιώσουμε. Αυτό όμως δεν πρέπει να θεωρείται κανονικότητα. 

Δεν θέλω να με βοηθήσεις να προσπεράσω ένα εμπόδιο, θέλω να βοηθήσεις ώστε να μην υπάρχει αυτό το εμπόδιο. Να διεκδικήσεις μαζί μου το αυτονόητο. Το δικαίωμά μου να ζω, να εκπαιδεύομαι, να εργάζομαι, να διασκεδάζω, να ερωτεύομαι, να κάνω ό,τι θέλω και ας το κάνω με διαφορετικό τρόπο από εσένα.

-Είναι ταμπού να μιλάμε για το σεξ με ανάπηρα άτομα; Μήπως πρέπει να υπάρξουν ανάπηρα άτομα και σε τηλεοπτικές σειρές και στο γραφείο δίπλα μας και να κάνουμε αυτές τις συζητήσεις; 

Νομίζω πως είναι ταμπού να μιλάμε για το σεξ γενικότερα. Μεγάλωσα σε μία επαρχιακή πόλη όπου το σεξ ήταν αφορμή για κουτσομπολιό και στιγματισμό – της κοπέλας κυρίως. Τέτοιες συμπεριφορές και νοοτροπίες σε εμποδίζουν από το να απολαύσεις και να δοκιμάσεις κάτι τόσο ωραίο και όχι η βλάβη που τυχόν μπορεί να έχεις στο σώμα σου.

Η εκπροσώπηση στα media και η συμπερίληψη στην πράξη, μπορεί να συμβάλει στο να κατανοήσουμε ότι όλοι έχουμε τις ίδιες ανάγκες, τα ίδια άγχη ή προβληματισμούς.

-Πώς φλερτάρετε; Τα μη ανάπηρα άτομα σας θεωρούν ασέξουαλ; Βιώνετε σεξουαλικούς αποκλεισμούς; Υπάρχει σεξουαλικός βοηθός για ανάπηρα άτομα στην Ελλάδα;

Στη σύγχρονη εποχή το φλερτ μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους πχ μέσω social media. Προσωπικά όμως, δεν είναι κάτι που προτιμώ γιατί δεν θα νιώσω τα vibes του άλλου ανθρώπου στο βαθμό που θα το κάνω όταν τον έχω απέναντι μου. Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει να βρεθώ σε προσβάσιμα μέρη – τα οποία σπανίζουν – άρα πάλι βλέπουμε πως τα εμπόδια προκαλούν αποκλεισμό.

«Όταν συνεχώς ακούγονται φράσεις όπως “άγγελοι επί γης” ή “ήρωες της ζωής” για τα ανάπηρα άτομα είναι λογικό να φαντάζεται κάποιος πως δεν θα έχουμε διάθεση ή χρόνο για σεξ γιατί πρέπει να σώσουμε τον πλανήτη!»

Ας καταρρίψουμε επιτέλους αυτά τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις. Εξάλλου, υπάρχει κάτι πιο σέξι από μία δίκαιη και συμπεριληπτική κοινωνία;

Info:Η Δήμητρα Κοντοβά εργάζεται ως Σύμβουλος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Συμπερίληψης και Προσβασιμότητας στο Σ.Κ.Ε.Π. – Σύνδεσμος Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους. Είναι κυριολεκτικά Lifestyle Influencer, όπως την αποκάλεσε μια μαθήτρια γυμνασίου, μιας και καθημερινά επισκέπτεται σχολεία όπου υλοποιεί προγράμματα συμπερίληψης μέσω βιωματικών ομιλιών. Όταν κάποιος την αποκάλεσε Role Model απάντησε πως απλά ζει τη ζωή της και είναι Roll Model στο Instagram της.