Η Dr Mandeep Rai βλέπει στους Έλληνες το φιλότιμο και θέλει να μας θυμίσει πόσο σημαντικοί είμαστε

Η Dr Mandeep Rai, χρόνια αφού αντιμετώπισε την πρώτη της μεγάλη σύγκρουση αξιών με τη μητέρα της για το θέμα του γάμου και των παραδόσεων, ξέρει πως μόνο αν η εσωτερική σου πυξίδα προσανατολιστεί στις θεμελιώδεις αξίες σου, μπορείς να είσαι ευτυχισμένος. Το βιβλίο της Ταξίδι στη Γη σε 101 αξίες, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα, θα σου δείξει τον δρόμο. Η Dr Mandeep Rai ταξίδεψε στην Ελλάδα με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου και περάσαμε μαζί και με τη μεταφράστρια του βιβλίου, Ελπίδα Τροίζη ένα μεσημέρι στα Εξάρχεια.

Η ενέργειά της ήταν ζεστή και εγκάρδια. Ο τρόπος που μιλούσε για τις αξίες φανέρωνε το πάθος της για τη δουλειά που έκανε μέσα σε αυτό το βιβλίο, την πίστη της ότι η ζωή του καθενός μπορεί να αλλάξει μόλις αναλάβει την ευθύνη του εαυτού του και αποφασίσει να ακολουθήσει τα δικά του θέλω. Της έκαναν εντύπωση πολλά πράγματα από την ελληνική σύγχρονη πραγματικότητα. Ο τρόπος που φαίνεται όλοι να ρίχνουμε τις ευθύνες για όλα τα κακώς κείμενα ο ένας στον άλλο, ο τρόπος που βλέπει όλο αυτό να μην μας εξελίσσει τελικά.

Της έκανε εντύπωση η στάση της αστυνομίας στη γυναικοκτονία της Κυριακής Γρίβα, για την οποία όλοι συζητούσαμε σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, καθώς το προηγούμενο διάστημα είχε βρεθεί στην Σπάρτη και η αστυνομία εκεί την είχε βοηθήσει με ζήλο, όταν της έκλεψαν την τσάντα της με όλα τα ταξιδιωτικά έγγραφα της οικογένειάς της.

Της έκανε εντύπωση το γεγονός ότι όλος ο δυτικός κόσμος λειτουργεί με τις αξίες που δίδαξε ο ελληνικός πολιτισμός, με δημοκρατία με την Ελλάδα στη συνείδησή του ως κάτι πολύ σημαντικό κι εμείς, στα δικά της μάτια, μοιάζουμε να μην βλέπουμε τη σημασία της. «Τα παιδιά μου μαθαίνουν αρχαία ελληνικά, δεν μαθαίνουν κάποια άλλη γλώσσα, αυτή είναι η κύρια γλώσσα που έχουν μάθει», θα μου τονίσει.

Με τη Dr Mandeep Rai μιλήσαμε για αξίες, ενώ ταυτόχρονα απολαμβάναμε ένα γεύμα κάτω από τον ήλιο σε μία αυλή των Εξαρχείων. Κι αυτό για εκείνη ήταν μία έκφραση της αξίας η οποία βρήκε να ορίζει την Ελλάδα: Φιλότιμο.

– Τι σε έκανε να ασχοληθείς με τις αξίες;

Όταν ήμουν στο Harvard Business School, ήταν ένας καθηγητής που μου γνώρισε τον καθηγητή που τον μύησε τις αξίες. Ο καθηγητής ονομαζόταν Sumatra Gokhale, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής καθηγητής στο London Business School, τώρα έχει φύγει από τη ζωή.

Oι δύο καθηγητές στο Harvard που δούλευαν μαζί του, ήταν ο Nitin Nohria και ο Rakesh Khurana. Και έτσι αρχίσαμε να κάνουμε μαζί όλη αυτή τη δουλειά γύρω από τις αξίες. Εντωμεταξύ ο Nitin, έγινε ο κοσμήτορας του Harvard Business School και ο Rakesh έγινε κοσμήτορας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Σαν να ήταν τόσο σημαντικό αυτό το έργο.

Και από τότε εργάζομαι σε αυτόν τον χώρο. Σαν να πήγα στο Harvard Business School, γιατί ήταν τόσο ξεκάθαρο ότι έτσι παίρνουμε τις αποφάσεις μας. Mοιάζει με το λογισμικό που υπάρχει στο μυαλό μας και επίσης με τον τρόπο που λειτουργεί κάθε ίδρυμα. Έτσι λειτουργεί κάθε εταιρεία. Είναι το πώς λειτουργεί κάθε σχολείο, πώς κάθε πολιτισμός, τα πάντα.

Οπότε ήταν απλώς ένα φοβερό θέμα, για το οποίο κανείς δεν μιλάει ποτέ, αλλά είναι θεμελιώδες σε ό,τι κάνουμε.

– Πώς μπορεί οι αξίες να γίνουν συνήθειες;

Θα σου φέρω ένα παράδειγμα για την υγεία, που είναι η αξία της Βουλγαρίας. Ξέρεις στην Αγγλία μιλάμε όλη την ώρα για τον καιρό (είναι σαν ο καιρός να είναι εθνική εμμονή). Αλλού σε ρωτούν όλη την ώρα οι άνθρωποι τι έφαγες. Στη Βουλγαρία, επειδή η βασική τους αξία είναι η υγεία, θα σου πουν στον δρόμο «Ω, έχεις έναν ελαφρύ βήχα. Ξέρω μια πραγματικά καλή συνταγή για τον βήχα», έχουν όλους αυτούς τους φυσικούς τρόπους να διαχειρίζονται την υγεία. Είναι η φυσική εθνική τους εμμονή.

«Τι γίνεται όταν η υγεία είναι νούμερο ένα αξία για τον κόσμο; Όλοι άλλαξαν τον τρόπο που ζούσαν με τον Covid, επειδή αυτό έγινε η νούμερο ένα αξία».

Αλλά σήμερα, αν αποφασίσεις ότι η υγεία είναι η νούμερο ένα αξία σου, μπορεί να πεις: σήμερα, θα αποφύγω τους υδατάνδρακες. Δεν θα καταναλώσω κάτι ζαχαρούχο από τη στιγμή που θα ξυπνήσω, θα φροντίσω να κάνω κάποια μορφή άσκησης τότε γιατί διαφορετικά είναι δύσκολο να τη βάλω στο πρόγραμμά μου. Θα βεβαιωθώ ότι το σώμα μου έχει ένα αλκαλικό σύστημα, χωρίς τεχνητά σάκχαρα. Γιατί δεν ξεκινήσω έτσι, δεν θα έχω γρήγορο μεταβολισμό και μετά θα λαχταρώ τη ζάχαρη όλη τη μέρα. Οπότε εφαρμόζεις όλες αυτές τις διαφορετικές συνήθειες, ώστε να γίνει πιο εύκολη η ενσωμάτωση της αξίας της υγείας στη ζωή σου. Μόλις αυτό γίνει συνήθεια κι είναι πραγματικά ρουτίνα το να ξυπνάς κάθε πρωί και να ξεκινάς έτσι, δεν χρειάζεται να το σκέφτεσαι πια.

Είναι λες και έχεις προγραμματίσει το μυαλό σου, σύμφωνα με αυτή τη συγκεκριμένη αξία.

– Χρειάζεται να περάσεις ένα εμμονικό στάδιο με την αξία σου, λοιπόν, πριν αυτή μπει ως συνήθεια στη ζωή σου;

Πρώτα εσύ πρέπει να γίνεις ο εαυτός σου. Το βιβλίο σε βοηθά να αναγνωρίσεις τις αξίες σου και μετά να τις βάλεις σε προτεραιότητα. Έρχεται μια στιγμή που σκέφτεσαι, πώς θέλω να επηρεάσει τη ζωή μου το νούμερο ένα μου; Μόλις η επιλογή γίνει αυτές είναι οι αποφάσεις που παίρνεις, κι όταν γίνουν συνήθεις αυτές οι επιλογές, τότε αποκτούν πραγματικό αντίκτυπο. Είναι, λοιπόν, εμμονή; Όχι πραγματικά. Εμμονή σημαίνει ότι πρέπει να σκέφτεσαι ξανά και ξανά κάτι. Πρόκειται απλώς για τη δημιουργία συνηθειών.

Σε βοηθά να βάλεις τον σπόρο που σε βοηθά να παίρνεις κάθε φορά τις αποφάσεις σου. Κάθε φορά που παίρνεις μια απόφαση, διχάζεται ανάμεσα σε αυτό που είναι σωστό για ‘σένα, για τον σύντροφό σου, τους γονείς σου, τα παιδιά σου, την κοινωνία, ανάλογα με τη φάση της ζωής σου. Κι επίσης αναρωτιέσαι τι θα σε κάνει ευτυχισμένη. Υπάρχουν όλα αυτά τα διαφορετικά πράγματα να αναρωτηθείςμ που σε τραβούν προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση.

«Το βιβλίο σε βοηθά να εξορθολογήσεις τη λήψη αποφάσεων με βάση τις 5 βασικές αρχές ή προτεραιότητες, που έχεις σε κάθε φάση της ζωής σου. Επειδή έχεις ήδη θέσει τις προτεραιότητές σου, ξέρεις ήδη τι είναι πιο σημαντικό για σένα».

Δημιουργείς μια πυξίδα, έτσι ώστε η απόφαση να συρρικνώνεται να μην είναι πάντα διάσπαρτη.

– Σε ποιες αξίες είναι προσανατολισμένη η δική σου πυξίδα;

Ένα πράγμα που ήταν πάντα σημαντικό για μένα στη ζωή μου, ήταν η ελευθερία. Όταν σκέφτομαι τις ευκαιρίες που πήρα ή τις δουλειές που πήρα, ή ακόμα και πώς έχω σχεδιάσει τη ζωή μου, η ελευθερία είναι πραγματικά σημαντική. Η οικογένεια είναι επίσης πραγματικά σημαντική. Η εξυπηρέτηση είναι πολύ σημαντική. Η υγεία είναι σημαντική, αλλά θα έλεγα ότι η υγεία έχει γίνει πλέον συνήθεια, επομένως δεν χρειάζεται πραγματικά να επικεντρωθώ σε αυτήν τόσο πολύ.

– Τι σε επηρέασε πιο πολύ στο να καθορίσεις τις αξίες σου; Η οικογένειά σου, η κουλτούρα, ο εαυτός σου;

Νομίζω η εκπαίδευση. Με βοήθησε να καταλάβω τι έβλεπα σε όλο τον κόσμο. Όταν ταξίδευαν δεν έψαχνα για αξίες. Αλλά όταν σκέφτηκα πραγματικά για την εκπαίδευση που λάμβανα μπορούσα να πω «Ω ναι, καταλαβαίνω πώς έρχονται οι αποφάσεις στην κοινωνία μας ή πώς είναι όλα». Είναι σαν η οπτική σου απέναντι στον κόσμο να καθορίζεται από το πόσες κουρτίνες έχουν τραβηχτεί μπροστά από τα μάτια σου. Η εκπαίδευση με βοήθησε να ανοίξω αυτή την κουρτίνα και να δω τον κόσμο σε σχέση με τις αξίες του. Κι αυτό με βοήθησε να καταλάβω όλα τα υπόλοιπα.

– Πόσο καιρό μένεις σε κάθε χώρα που επισκέπτεσαι για να μπορέσεις να καταλήξεις στην αξία της;

Έχω ταξιδέψεις σε 180 χώρες. Κι έχω κάνει μία δέσμευση, ότι δεν θα γράψω για κανένα μέρος αν δεν το έχω γευτεί πρώτα ως εμπειρία. Είναι πολύ σημαντικό, γιατί αλλιώς η δουλειά μου δεν θα είχε κύρος. Σε μερικά μέρη μένω παραπάνω, σε άλλα λιγότερο, αλλά κατά μέσω όρο μένω το λιγότερο έναν μήνα.

Από την επίσκεψή της στην Ελλάδα.

– Ποια σχέση έχεις αποκτήσει με την Ελλάδα αφού την γνώρισες;

Η σχέση μου με την Ελλάδα είναι ότι είναι τόσο θεμελιώδης για όλες μας τις ζωές σε όλο τον κόσμο, σε τόσους πολλούς τομείς, όπως και όσον αφορά τη φυσική μας αγωγή, τη φιλοσοφική μας κατανόηση, την πολιτική μας κατανόηση, όλα είναι σαν μια γλώσσα. Τόσο πολλά από αυτά προέρχονται και θα ήθελα να υπενθυμίσω, σχεδόν να δείξω στον κόσμο τα καλύτερα και να υπενθυμίσω στην Ελλάδα τα καλύτερα από τον εαυτό της. Μπορεί να ακούγεται τρελό ή ιδεαλιστικό, αλλά δεν είναι.

Είναι πράγματα που πρέπει να χρησιμοποιηθούν όπως όλος ο υπόλοιπος κόσμος χρησιμοποιεί τη δημοκρατία σας ή τη γλώσσα σας ή τους Ολυμπιακούς Αγώνες σας ή όλες τις αρχές σας. Υπάρχει μεγάλη διαφορά στον τρόπο που βλέπετε τον εαυτό σας με τον τρόπο που σας βλέπει ο υπόλοιπος κόσμος.

– Και πώς διάλεξες το φιλότιμο για εμάς;

Ένα παράδειγμα ήταν το σακίδιο που μου έκλεψαν στη Σπάρτη και η αστυνομία μπήκε με πολιτικά, μέσα στο πλήθος των τουριστών και δεν σταμάτησε να ψάχνει μέχρι που ανέκτησε όλα τα υπάρχοντά μου. Το βλέπω σε όλες τις ρυθμίσεις σας, γιατί είναι μέσα στην κουλτούρα σας. Όταν βρίσκεστε σε ένα μικρό χωριό στην Κρήτη, ακόμα και στην Αθήνα, όπου ζει ο μισός πληθυσμός της χώρας, είναι σαν το DNA σας. Κάπου τη διδάσκεστε αυτή την εγγενή καλοσύνη.

Και νομίζω ότι εάν δεν το είχατε αυτό, δεν θα είχατε τίποτα απ’ όσα επικρατούν σήμερα, την απογοήτευση, την κατηγόρια, την αναζήτηση ευθυνών. Τίποτα δεν θα ήταν απογοητευτικό για εσάς, αν δεν είχατε αυτή την αίσθηση, ότι «Θα μπορούσαμε να είμαστε καλύτεροι».

«Υπάρχει αυτή η καλοσύνη, αλλά ολόκληρος ο αρχαίος πολιτισμός σας βασίζεται σε αυτό. Αλλά και οι τρέχουσες απογοητεύσεις σας βασίζονται σε αυτό το αίσθημα ότι “γνωρίζουμε ότι είμαστε αρκετά αξιόλογοι που είμαστε εδώ”».

Έτσι, παρόλο που μπορεί να το αισθάνεται κανείς σαν βαρύ φορτίο ή ευθύνη, είναι στην πραγματικότητα ένα απίστευτο, δώρο για ολόκληρο τον πλανήτη. Έχετε δώσει αυτό το δώρο και οι προσδοκίες σας είναι υπερβολικά εξωπραγματικά υψηλές. Εξ ου και το γεγονός ότι, ξέρετε, κάθε φορά ζητάτε ευθύνες από τον Πρωθυπουργό σαν να είναι κάτι που είναι αναμενόμενο από κάθε άνθρωπο κάθε φορά.

Κανείς άλλος δεν το περιμένει πουθενά. Είμαι Βρετανή, περιμένουμε η αστυνομική μας υπηρεσία να είναι σκ@@@. Όλοι περιμένουν από την αστυνομία να είναι σκ@@@. Εσείς περιμένετε το καλύτερο από τον καθένα.

– Πώς καταλαβαίνει κανείς ποιες είναι οι αξίες του;

Υπάρχουν πολλοί τρόποι. Ένας είναι να δεις πώς αντιδρά το σώμα σου. Μερικές φορές συμβαίνουν πράγματα που νιώθεις σαν να σε χτυπάνε σαν γροθιά στο στομάχι. Πρέπει λοιπόν να ακούσεις το ένστικτό σου. Επομένως, υπάρχει μια διαδικασία στο βιβλίο που σε βοηθά να αναγνωρίσεις από τις 100 διαφορετικές αξίες το δικό σου top 20 σου και μετά να φτάσεις στην κορυφαία σου 5άδα και να της δώσεις προτεραιότητα. Το σημαντικό είναι να το κάνεις με κάποιον που μπορεί να σου πει «Όχι, δεν τα λες σωστά εδώ». Αν το κάνεις μόνος σου, θα πεις ψέματα στον εαυτό σου. Θα προσποιηθείς ότι είσαι καλύτερη απ’ ό,τι είσαι. Προσπάθησα αυτό το βιβλίο να λειτουργήσει πρακτικά, αντί να είναι σαν μία άσκηση σε ένα βιβλίο που θα τσεκάρεις όλα τα σωστά κουτιά.

Στο βιβλιοπωλείο της Διόπτρα υπογράφοντας αντίτυπα του βιβλίου της.

– Υπάρχει διάκριση λόγω φύλου στο θέμα των αξιών και στον τρόπο που τις αντιλαμβάνονται οι γυναίκες και οι άνδρες;

Μακάρι όλες οι αξίες να αντιμετωπίζονταν με τον ίδιο τρόπο. Αλλά δεν ισχύει. Όπως και οι αξίες της φροντίδας γενικά στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα δεν αποτιμώνται με τον ίδιο τρόπο που αποτιμώνται οι αξίες τύπου ισχυρής ανδρικής ηγεσίας.

Έτσι, αν σκεφτούμε την αξία ως χρηματική αξία, τότε θα μπορούσε κανείς να πει ότι, ναι, υπάρχει διάκριση λόγω φύλου λόγω του συνόλου του τρόπου με τον οποίο είναι στημένο ολόκληρο το πατριαρχικό σύστημα.

Αυτό στο οποίο επιλέγουμε να εστιάσουμε δεν πρέπει να είναι έμφυλο. Μπορεί να είναι και ίσως οφείλεται στο πολιτικό σύστημα που ζούμε. Αλλά στην πραγματικότητα, δεν πρέπει να υπάρχει προκατάληψη φύλου σε αυτό που επιλέγουμε.

Για παράδειγμα η αξία της υπηρεσίας. Σε ορισμένους πολιτισμούς μπορεί να φαίνεται ότι αυτό είναι περισσότερο γυναικεία αξία. Είμαι Σιχ, στην κουλτούρα μας, η εξυπηρέτηση είναι νούμερο ένα ή σημαντική. Είτε είσαι άνδρας, είτε γυναίκα ή οποιοσδήποτε άλλος, η εξυπηρέτηση είναι πολύ σημαντική ή η αγάπη. Η αγάπη δεν πρέπει να είναι έμφυλη αξία.

Άρα η απάντηση είναι όχι, οι αξίες δεν έχουν φύλο. Η αλήθεια είναι ότι στην τρέχουσα κοινωνία, δεδομένου του πού βρίσκεσαι, του πού ζεις και των φυσιολογικών προκαταλήψεων φύλου που υπάρχουν, πρέπει να αμφισβητήσεις τον εαυτό σου ως άτομο. Να σκέφτεσαι, αυτό με εξυπηρετεί; Είναι η κληρονομιά που δημιουργώ αυτή με την οποία θα είμαι ευχαριστημένη; Τι θέλω να ζήσω; Αν σε προκαλούν και σε πιέζουν και σε τραβάνε προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση διάφορα πράγματα στη ζωή σου πρέπει να επικεντρωθείς πέρα από την ενστικτώδη και στην ενεργή επιλογή. Η επιλογή σου να προέρχεται πιο πολύ από το σοφό μυαλό σου. Κάτι που δεν συμβαίνει αν δεν αφιερώσεις λίγο χρόνο στην επεξεργασία, στην κατανόηση και στην εστίαση σε αυτό που χρειάζεσαι.

Αλλά πρέπει να έχεις επίγνωση του συστήματος για να είσαι ελεύθερος να επιλέξεις την πορεία σου.

– Έχεις περάσει και από τον επιχειρηματικό τομέα. Ποιες 3 αξίες πιστεύεις ότι θέλουν ενίσχυση στις εταιρείες του 2024;

Η κοινότητα είναι πραγματικά μία αξία στην οποία θα μπορούσε κανείς να εστιάσει αν δημιουργούσε μια startup σήμερα. Γιατί στους ανθρώπους λείπει πραγματικά το αίσθημα  σύνδεσης.

Ωστόσο, δεν θα έλεγα ποτέ ότι οποιαδήποτε εταιρεία πρέπει να επικεντρωθεί στην αξία Α ή στην αξία Β. Πρέπει να είναι ό,τι είναι σημαντικό για εκείνους, γιατί αυτό θα δουλέψει πραγματικά. Μόλις αναγνωριστεί ότι «αυτό είναι σημαντικό για εμάς» όλα τα υπόλοιπα θα έρθουν μόνα τους.

– Είσαι μητέρα 2 παιδιών. Πώς μαθαίνεις στα παιδιά σου τις αξίες;

Από τότε λοιπόν που γεννήθηκαν, κάνουμε μαθήματα αξιών. Κάνουμε μαθήματα για την αξία της φιλίας για παράδειγμα. Τα ρωτάω αν ξέρουν τι είναι να είσαι καλός φίλος και πώς ξέρουν ότι κάποιος δεν είναι φιλικός και τους ζητάω παραδείγματα. Τα γνωρίζουν ήδη. Το δίχρονο ξέρει πώς είναι να είσαι πιστός ή να είσαι φίλος. Η διαφορά είναι ότι το βάζεις στη ζωή τους άμεσα, βλέπουν τις αξίες με έναν πολύ πραγματικό πρακτικό τρόπο.

– Τι γίνεται με την παρερμηνεία των αξιών που συμβαίνει σε τόσες πολλές χώρες γιατί, ξέρετε, είναι τα μεγαλύτερα εγκλήματα που γίνονται στο όνομα της τιμής ή της αγάπης. Για παράδειγμα η γυναικοκτονία τώρα, ο σύντροφός της τη σκότωσε γιατί  ίσως νόμιζε ότι έπρεπε να αγαπά μόνο αυτόν, ότι του ανήκε…

Θίγεις ένα πολύ βασικό σημείο, που αφορά την ισορροπία. Ποτέ μα ποτέ δεν μιλάω για μία μόνο αξία. Το όλο νόημα αυτής της διαδικασίας είναι να μιλήσουμε είναι να εξετάσουμε, τουλάχιστον πέντε, όπως να δούμε τις πέντε βασικές αξίες ή τις πέντε αξίες και να τις ιεραρχήσουμε. Γιατί; Γιατί οτιδήποτε είναι σε υπερβολή, αγάπη, εξυπηρέτηση, δημιουργικότητα, οτιδήποτε, είναι σαν να εστιάζεις μόνο σε ένα πράγμα, κι αυτό το ένα έχει μια μεγάλη σκιά.

Έτσι, αν θες να έχεις ισορροπία, πρέπει να έχεις πολλές αξίες. Διαφορετικά γίνεται παρερμηνεία.

«Μια υπερβολή δεν πρόκειται ποτέ να σε εξυπηρετήσει. Αυτός είναι ο λόγος που είτε είσαι οργανισμός είτε άτομο τίποτα δεν μπορεί να είσαι μόνο ένα πράγμα. Έχει όλο να κάνει με την ισορροπία».

– Δεν πιστεύεις στην τύχη;

Όχι, πιστεύω ότι μπορεί να κάνεις τυχαίες επιλογές. Αλλά είναι πάντα επιλογές.

Στο γεύμα μας και τη συζήτησή μας για τις αξίες.

– Το πώς βγήκε το βιβλίο στα ελληνικά πάντως είναι μία ιστορία που με κάνει να πιστεύω στο πεπρωμένο…

Το βιβλίο κυκλοφόρησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Καθόμουν πίσω από μία οθόνη όπως όλοι. Και έχω μία φίλη από το London School of Economics που είναι και φίλη της Ελπίδας Τροίζη. Δεν έχω πει κάτι για το βιβλίο στη φίλη μου, αλλά το ξέρει μάλλον μέσω των social media. Και η Ελπίδα δούλευε για μία μεγάλη εταιρεία, ζούσε στη Γερμανία κι ήθελε να διοργανώσει κάτι σαν σεμινάριο ηγεσίας για να τονώσει το ηθικό και να εμπνεύσει την ομάδα της. Και κάνουμε αυτό το workshop μέσω Zoom και η Ελπίδα κάπως επηρεάστηκε πολύ από τη δουλειά μου με τις αξίες. Κι άρχισε να σκέφτεται ποιες είναι οι δικές της και τι θα έκανε μετά. Επικοινώνησε μαζί μου και μου είπε ότι είναι έτοιμη να κάνει μία στροφή στην καριέρα της και τελικά θέλει να γίνει leadrship coach. Κι όπως μου τα λέει αυτά, μου είπε ότι πιστεύει ότι το βιβλίο μου θα έπρεπε να εκδοθεί στα ελληνικά γιατί οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν πώς δουλεύει αυτό το σύστημα με τις αξίες.

Της είπα «ενδιαφέρον Ελπίδα. Αλλά δεν γίνεται έτσι, πρέπει να βρω εκδότη. Αλλά καλή ιδέα». Και από απόλυτο συγχρονισμό με κάλεσε ο ατζέντης μου και μου είπε υπάρχει αυτή η ελληνική εταιρεία, η Διόπτρα που μπορεί να θέλει να αγοράσει τα δικαιώματα. Και του είπα «ξέρω ήδη τη μεταφράστρια». Κάλεσα την Ειρήνη και τη ρώτησα αν ξέρει την εταιρεία. «Είναι μία πολύ καλή μου φίλη εκεί. Είναι ο μόνος εκδοτικός οίκος στην Ελλάδα που ξέρω», μού είπε. Κι έτσι έγινε, και μετακόμισε πίσω και βγήκε το βιβλίο κι αυτή είναι η πρώτη μέρα που συναντιόμαστε αυτοπροσώπως και οι 3 (σ.σ. εννοεί μαζί με την Αλεξάνδρα Αυγερινού της Διόπτρα που γνωριζόταν προσωπικά με τη μεταφράστρια).

– Αυτό εννοώ, πώς γίνεται να μην πιστεύεις στην τύχη;

Οι συνθήκες μπορεί να είναι λίγο προϊόν της τύχης. Αλλά το πώς τις χρησιμοποιείς είναι πάντα επιλογή σου. Στην πραγματικότητα φτιάχνουμε κάπως την τύχη μας. Φέρνουμε στη ζωή μας αυτό που χρειαζόμαστε περισσότερο κάθε φορά. Και καμιά φορά είναι και λίγο επώδυνο γιατί για να κάνεις ριζικές αλλαγές, πρέπει κάτι να αφήσεις πίσω. Δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Δεν είναι απλό, χρειάζεται κουράγιο.

Info: Η Dr Mandeep Rai είναι διεθνώς αναγνωρισμένη αυθεντία στο θέμα των αξιών και έχει συνεργαστεί με εταιρείες, ιδρύματα και μεμονωμένα πρόσωπα σε όλο τον κόσμο. Έχει ταξιδέψει σε περισσότερες από 150 χώρες και, μεταξύ άλλων, έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος για το BBC World Service και το πρακτορείο Reuters. Ξεκίνησε την καριέρα της στην ιδιωτική τραπεζική στην JP Morgan και αργότερα εργάστηκε για τα Ηνωμένα Έθνη, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διάφορες ΜΚΟ, προτού ιδρύσει το πρώτο Ταμείο Επιχειρηματικών Κεφαλαίων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Σπούδασε Φιλοσοφία, Πολιτική και Οικονομία, έχει μεταπτυχιακό στην Ανάπτυξη από το London School of Economics και ολοκλήρωσε MBA στο London Business School, στο Harvard Business School και στο MIT. Είναι επίσης κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στις Παγκόσμιες Αξίες.

Το βιβλίο της Ταξίδι στη Γη σε 101 αξίες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.