ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Η Έλενα Συλλιγνάκη δημιούργησε το No Baby News για να μην νιώσει καμία υπογόνιμη γυναίκα μόνη

Έλενα Συλλιγνάκη, istock, 24Media Creative Team

Δεν ξέρω πώς ακολούθησα το No Baby News, αλλά κάποια στιγμή το ακολούθησα. Παρακολούθησα τις ανώνυμες ιστορίες των μελών του που μοιράζονταν το δικό τους ταξίδι υπογονιμότητας με τη σελίδα. Τις παρακολουθούσα από ανάγκη να αποκτήσω περισσότερη ενσυναίσθηση. Δεν ήταν ότι εγώ είχα ξεκινήσει ένα τέτοιο ταξίδι η ίδια, ήταν ότι ήθελα να έχω μία ιδέα για το πώς είναι να μπαίνεις «στα παπούτσια» μιας υπογόνιμης γυναίκας. Η άγνοια είναι κάτι που ακόμα και σήμερα χαρακτηρίζει τα θέματα υπογονιμότητας. Επανέρχεται σε αυτή η συζήτησή μας με τη δημιουργό της σελίδας @no_baby_news στο Instagram, Έλενα Συλλιγνάκη, με αφορμή τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας.

Η 15η Ιουνίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας και αποτελεί μέρα ενημέρωσης για την υπογονιμότητα των ζευγαριών. Για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας υπογόνιμο θεωρείται ένα ζευγάρι όταν δεν επιτυγχάνει σύλλυψη μετά από εναν χρόνο συχνών σεξουαλικών επαφών χωρίς τη χρήση αντισύλληψης. Παρόλο που είναι συχνό φαινόμενο (περίπου το 17,5% του ενήλικου πληθυσμού θα βιώσει υπογονιμότητα), η ενημέρωση γι’ αυτήν είναι ελλιπής, περιβάλλεται με τόσα ταμπού και όλα ξεκινούν από την άγνοια, όπως επισημαίνει η Έλενα Συλλιγνάκη του No Baby News.

Με την Έλενα Συλλιγνάκη πήραμε τα πράγματα από την αρχή. Μιλήσαμε για όσα την οδήγησαν να δημιουργήσει το No Baby News, για τις ενοχλητικές ερωτήσεις που άκουσε ως υπογόνιμη γυναίκα και ακούει ως υπογόνιμη μαμά, για τη μη επαρκή στήριξη του κράτους, για την εκπαίδευση που χρειαζόμαστε και για τα όνειρά της για την επόμενη μέρα της κοινότητας που έφτιαξε με τους 16 χιλιάδες followers της.

– Πώς αποφάσισες να δημιουργήσεις τη σελίδα No Baby News στο Instagram και πως λειτούργησε αυτό για σένα;

Ήταν μια απόφαση που προήλθε από τη δική μου ανάγκη να νιώσω περισσότερο «κανονική» και λιγότερο μόνη. Γιατί προφανώς είμαι και εγώ μια υπογόνιμη γυναίκα και το να μοιράζομαι το βίωμά μου μέσα από αυτό το account με έκανε να νιώθω αποδοχή.

Όταν δημιούργησα το No Baby News δεν είχα ακόμα γίνει μαμά. Δεν υπήρχε γενικά στο διαδίκτυο το ελληνικό κάτι τέτοιο, από την έρευνα που είχα κάνει, αλλά δεν υπήρχε και στο δικό μου κοινωνικό περίγυρο γενικότερα ένας άνθρωπος, κάποιο ζευγάρι που να βιώνει αντίστοιχες καταστάσεις. Ένιωσα πολλή μοναξιά και σκέφτηκα να το δοκιμάσω εγώ αυτό που έψαχνα σαν εγχείρημα.

– Δεν ξεκίνησες λέγοντας τη δική σου ιστορία, σωστά;

Ναι, στην αρχή για περίπου έναν χρόνο περισσότερο μίλαγα σε γενικό πλαίσιο για την υπογονιμότητα, μέσα από τα posts, αλλά μετά όσο πιο πολύ ανοιγόταν το account , σκέφτηκα ότι θα ήταν λίγο πιο «δίκαιο» να μοιραστώ τη δική μου ιστορία και το πρόσωπό μου γιατί τόσες γυναίκες ακουμπούσαν πάνω μου το δικό τους βίωμα. Θα ήθελα να έχουν αντίστοιχα την ενημέρωση για το τι συμβαίνει και από την άλλη πλευρά, οπότε έτσι κάπως το μοιράστηκα.

Έκανα φίλες μέσα από αυτή τη σελίδα, φίλες πραγματικές, που αυτά τα 3 χρόνια μοιραζόμαστε την καθημερινότητά μας κι ας μην έχουμε γνωριστεί δια ζώσης.

-Η αίσθηση του ανήκειν που δημιουργεί αυτή η σελίδα, πόσο σημαντική είναι για μια γυναίκα που περνάει αυτή τη διαδικασία;

Εγώ νιώθω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό το να νιώθουμε ότι ανήκουμε κάπου. Η συμπερίληψη, η αποδοχή, το να μπορείς να εκφράζεις όσα βιώνεις, ακόμα και τα πιο δύσκολα συναισθήματα σου χωρίς να κρίνεσαι, νομίζω ότι είναι μια παρηγοριά και μια ελπίδα στο δύσκολο ταξίδι της υπογονιμότητας.

Ήταν καταλύτης για μένα το No Baby News. Δηλαδή μέσα μου βαθιά πιστεύω ότι όλη αυτή η ενέργεια και το μοίρασμα και η κανονικότητα που βίωσα με βοήθησε και μένα στο να στο να «καταφέρω» να φέρω το μωρό μου στον κόσμο.

-Πώς ένιωσες όταν ξεκίνησαν να έρχονται σε σένα προσωπικές ιστορίες μελών της κοινότητας;

«Ένιωθα κανονική. Ένιωθα ότι δεν είμαι μόνη, δεν είμαι η μόνη που το βιώνω όλο αυτό».

Ένιωσα πως είμαστε πολλές που αθόρυβα και μόνες μας το βιώνουμε, καθεμιά με τον δικό της τρόπο. Τελικά το διαφορετικό δεν είναι άρρωστο και είναι πολύ ΟΚ να είμαστε διαφορετικές με τον δικό μας τρόπο.

-Νιώθεις και μία δυσκολία καμιά φορά έχοντας να διαχειριστείς προσωπικές ιστορίες;

Ναι, κάποιες φορές είναι πολύ ψυχοφθόρο. Ξέρεις, όταν οι ιστορίες έχουν να κάνουν με απώλεια είναι ούτως ή άλλως δύσκολα διαχειρίσιμες. Και όταν έχεις βιώσει και εσύ μια απώλεια και καλείσαι να μιλήσεις με έναν άλλον άνθρωπο για τη δική του απώλεια, ξυπνάνε όλες οι μνήμες και δεν ξέρεις πώς να το ακουμπήσεις αυτό το θέμα. Αλλά πολλές φορές δεν χρειάζεται να πεις κάτι, χρειάζεται απλά η κοπέλα που είναι απέναντί σου να μοιραστεί όσα έχει βιώσει και να νιώσει ότι την ακούει κάποιος.

-Ήταν η ανωνυμία το κλειδί για να ξεκινήσει το μοίρασμα;

Πιστεύω ναι. Πιστεύω ότι οι γυναίκες, οι άνθρωποι γενικότερα, μοιραζόμαστε πιο εύκολα ανώνυμα. Το βίωσα κι εγώ, γι’ αυτό και ένα χρόνο δεν μοιραζόμουν το δικό μου βίωμα επώνυμα, επειδή είναι μεγάλο ταμπού όλο αυτό που βιώνουμε. Και προφανώς η υπογονιμότητα και το ταμπού της υπογονιμότητας βαραίνει τη γυναίκα, γι’ αυτό και καθημερινά οι γυναίκες αντί να το μοιραστούν επώνυμα, προτιμούν ένα ανώνυμο post να γίνεται στη σελίδα. Το καταλαβαίνω απόλυτα.

-Γιατί πιστεύεις ότι παραμένει ταμπού η υπογονιμότητα;

Γιατί δεν αντιμετωπίζεται σαν ένα ακόμα ιατρικό πρόβλημα, όπως όλα τα άλλα με τα οποία ερχόμαστε καθημερινά αντιμέτωποι. Γιατί η γυναίκα, όταν κοντεύει τα 40, θεωρείται από την κοινωνία ότι ευθύνεται για το αναπαραγωγικό πρόβλημα του εκάστοτε ζευγαριού, πράγμα το οποίο ξέρουμε ιατρικώς ότι δεν ισχύει. Και τα 2 φύλα αναπαραγωγικά φθίνουν με την πάροδο των ετών και είναι απόλυτα OK αυτό.

Επίσης η κοινωνία θεωρεί ότι η γυναίκα είναι μη ολοκληρωμένη αν δεν έχει φέρει στον κόσμο ένα παιδί, πράγμα το οποίο δεν ισχύει για τον άντρα. Ο άντρας μπορεί να είναι ολοκληρωμένος και με μια καλή δουλειά ή έναν καλό γάμο.

Όλα αυτά βαραίνουν πάρα πολύ τη γυναίκα για να βγει έξω και να μιλήσει ελεύθερα, είτε θέλει είτε δεν θέλει να κάνει παιδί, είτε μπορεί, είτε δεν μπορεί.

-Τι νιώθεις εσύ από την εμπειρία σου με τη σελίδα, ότι χρειάζεται για να αλλάξει αυτό;

«Νιώθω ότι χρειάζεται να μιλάμε ανοιχτά για την υπογονιμότητα και για τις επιλογές που έχει κάθε άνθρωπος για το σώμα, αλλά και για τη γονιμότητά του».

Νομίζω ότι η παιδεία και η εκπαίδευση είναι τα κλειδιά για να μπορέσουμε να σπάσουμε κάθε είδους στερεότυπο, όχι μόνο της υπογονιμότητας.

-Το ταξίδι της υπογονιμότητας, εκτός από ψυχοφθόρο είναι και κοστοβόρο. Υπάρχει αρκετή στήριξη από την πολιτεία;

Λυπάμαι που το λέω, αλλά νομίζω ότι δεν επαρκούν αυτά που παρέχονται, σήμερα τουλάχιστον. Για κάποιες γυναίκες παρέχονται δωρεάν τα φάρμακα, για κάποιες όχι για όλες. Για όλες παρέχεται κάποιο επίδομα που δεν επαρκεί σε καμία των περιπτώσεων.

«Εκτός από αυτό, οι γυναίκες που θέλουν μονάχα να καταψύξουν το γενετικό τους υλικό ή να αναπαραχθούν με ξένο γενετικό υλικό, δεν έχουν πραγματικά καμία στήριξη. Δεν υπάρχει τίποτα γι αυτές τις γυναίκες. Αυτές και αν είναι αόρατες».

Ούτε η παρένθετη μητρότητα στηρίζεται, ούτε οι γυναίκες με καρκίνο ωοθηκών μπορούν να προβούν σε μια κατάψυξη δωρεάν πριν προβούν σε χημειοθεραπείες.

Είναι πάρα πολλά τα κενά που υπάρχουν. Τα ζευγάρια σαν ζευγάρια, σαν δυάδα βοηθιούνται κάπως από το κράτος. Οι υπόλοιπες μονάδες σχεδόν καθόλου, για να μην πω καθόλου και είμαι απόλυτη.

-Δυστυχώς, δεν υπάρχει ενημέρωση για κανέναν πριν του συμβεί κάτι τέτοιο…

Ναι, γι’ αυτό λέμε ότι χρειάζεται εκπαίδευση και παιδεία. Να ενημερώνονται όλα τα φύλα και τα κορίτσια και τα αγόρια για το πώς μπορούν να διαφυλάξουν τη γονιμότητά τους, τι επιλογές έχουν πάνω σε αυτό. Έπειτα το κράτος αν επιλέξει κάποιο νέο παιδί να καταψύξει το γενετικό του υλικό, να του παρέχει την οικονομική βοήθεια, γιατί ένα παιδί 25 χρονών δεν θα βάλει τα χρήματα που χρειάζονται για να κάνει κατάψυξη γενετικού υλικού, θα προτιμήσει να πάει ένα ταξίδι, πράγμα που είναι απόλυτα φυσιολογικό.

Είναι πάρα πολύ δύσκολο μετά στα 40 και στα 45 να βρεθεί υγιές γενετικό υλικό για να αναπαραχθεί ένας άνθρωπος συγκριτικά με τα 25 για παράδειγμα.

«Για να μην φτάσουμε στα 45 να υποβαλλόμαστε σε τόσες πολλές δύσκολες διαδικασίες, καλό θα ήταν να είχαμε προνοήσει και καλό θα ήταν κάποιος να μας είχε ενημερώσει για όλα αυτά».

Μία απλή ενημέρωση και ο καθένας να κάνει ότι θέλει και μια απλή βοήθεια από το κράτος για να έχουμε και αυτή την επιλογή.

-Ποιες φράσεις θυμάσαι εσύ να ακούς και δεν θες να τις ακούσει ξανά καμία γυναίκα που προσπαθεί να κάνει παιδί;

Νομίζω ότι η πρώτη και πιο sos ατάκα που ακούμε είναι το «Μην αγχώνεσαι», ότι για όλα όσα περνάμε φταίει το άγχος. Το έχω ακούσει και εγώ και πολλές φορές αυτές οι ατάκες λέγονται από καλή πρόθεση ή από αμηχανία. Δεν το κρίνω πάντα, αλλά δεν φέρνουν τα αποτελέσματα που θέλουμε.Το να λες σε μία υπογόνιμη γυναίκα «Μην αγχώνεσαι», αυτομάτως της δημιουργεί άγχος γιατί αγχώθηκε.

Επίσης, μια ατάκα που είναι πάρα πολύ ψυχικά τραυματική για τις περισσότερες από εμάς είναι το «Έλα, δεν πειράζει, θα κάνεις άλλο», όταν πρόκειται για αποβολή. Κανένα πλάσμα δεν αντικαθίσταται, όλα έχουν την αξία τους. Πόσο μάλλον ένα πλάσμα που έχει έρθει έστω και για λίγες εβδομάδες στη ζωή σου με τη μέθοδο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, που το έχεις αγαπήσει αυτό το έμβρυο από όταν ήταν μόνο ωάριο, για παράδειγμα. Είχες συναισθήματα γι’ αυτό πριν γίνει έμβρυο.

Και το τελευταίο που επίσης νομίζω κρύβει ένα μεγάλο στερεότυπο είναι το «έλα μωρέ, κάντε ακόμα μια προσπάθεια εξωσωματικής». Αυτό κρύβει πίσω όλη την άγνοια που έχει η ελληνική κοινωνία απέναντι στην εξωσωματική γονιμοποίηση.

«Θεωρούμε ότι οι μέθοδοι αυτοί είναι εύκολοι, είναι ανέξοδοι, δεν στοιχίζουν ψυχικά, σωματικά και προφανώς σού φέρνουν γρήγορα και εύκολα ένα παιδί στο σπίτι. Όμως τίποτα από όλα αυτά δεν ισχύει».

Οπότε το να λέμε σε κάποια γυναίκα «έλα μωρέ, κάνε μια προσπάθεια, είσαι νέα» ή «τώρα που ακόμα έχεις γενετικό υλικό κάν’ το», στοιχίζει ψυχικά.

Οι άνθρωποι έχουν άγνοια. Επειδή δεν έχεις περπατήσει με τα παπούτσια του άλλου δεν μπορείς να διανοηθείς πόσο δύσκολα είναι όλα αυτά, το να βρεις τα χρήματα, να βρεις το ψυχικό σθένος να το κάνεις, να πάρεις την άδεια από τη δουλειά σου, να εξηγήσεις στον εκάστοτε εργοδότη γιατί χρειάζεται να λείπεις και να διακυβεύεται και η θέση σου. Όταν δεν έχεις περπατήσει από αυτό το μονοπάτι, έχεις άγνοια, οπότε πάλι γυρνάμε πίσω στην εκπαίδευση. Να μιλάμε πιο άνετα για όλα αυτά, ωστε κάποιος που δεν το βιώνει να ξέρει τουλάχιστον τα στοιχειώδη.

-Ποια είναι η επόμενη μέρα για το No Baby News;

Εγώ ονειρεύομαι να γίνει όλη αυτή η διαδικτυακή αγκαλιά και μια αγκαλιά δια ζώσης. Δηλαδή κάποια στιγμή να καταφέρουμε να φτιάξουμε ομάδες ψυχικής υποστήριξης για υπογόνιμα ζευγάρια και για γυναίκες, γιατί νιώθω ότι υπάρχει ένα τεράστιο έλλειμμα στο κομμάτι αυτό της ψυχολογικής βοήθειας. Επειδή η ψυχή με το σώμα νομίζω πάνε χέρι χέρι, ονειρεύομαι να μπορούσε να καλυφθεί αυτό από το No Baby News.

-10 χρόνια προσπαθούσες να κάνεις παιδί;

Ναι, εγώ προσπαθούσα 10 χρόνια γιατί ήμουν από τις γυναίκες που φοβόμουνα να μπω στη διαδικασία της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και φοβάμαι ακόμα, οπότε δοκίμασα όλους τους πιθανούς τρόπους για μια φυσική σύλληψη που δεν ήρθε. Τώρα είμαι μία υπογόνιμη μαμά. Αυτό είναι ένα άλλο κεφάλαιο στο οποίο συνεχίζουν να λένε: «άντε κάνε ένα δεύτερο», το οποίο κρύβει από πίσω στερεότυπα. Το άλλο που σου λένε είναι ότι «τόσο καιρό το περίμενες γιατί γκρινιάζεις που είχες μια δύσκολη μέρα;».

«Γιατί οι υπογόνιμες μαμάδες, δεν είναι μαμάδες κι επειδή το περίμεναν 10 χρόνια θα πρέπει να τα ανέχονται όλα στωικά».

-Είχες κάποιο background στα media πριν ξεκινήσεις τη σελίδα;

Έχω σπουδάσει κοινωνιολόγος δεν εξασκώ όμως αυτό το επάγγελμα. Δεν έχω καμία σχέση με τα μίντια, δεν έχω πρότερη εμπειρία πάνω σε αυτό, αυτό ήρθε βιωματικά. Σιγά σιγά μοιραζόμουν το βίωμά μου, το No Baby News είναι καθαρά εθελοντικό κομμάτι. Το σημερινό μου επάγγελμα δεν έχει καμία σχέση με αυτό, απλά θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει να κάνει με τις σπουδές μου.

Το πόσο ασχολούμαι σήμερα με το account είναι ανάλογα την περίοδο που βρίσκομαι εγώ. Άλλες περιόδους ασχολούμαι πάρα πολύ με αυτό, άλλες το αφήνω λίγο πιο χαλαρά. Αν έρθουν πολλές ιστορίες δύσκολες που νιώθω ότι δεν μπορώ να το διαχειριστώ πάλι το αφήνω συνειδητά και παίρνω το χρόνο μου. Αλλά σε κάθε περίπτωση οι ακόλουθοί μου είναι εκεί, με περιμένουν, δεν με κρίνουν αν έχω να δημοσιεύσω μια βδομάδα, απλά θα μου στείλουν να με ρωτήσουν τι κάνω, όπως θα έκαναν οι φίλες μου.

– Υπάρχουν και αρνητικά σχόλια στη σελίδα;

Ναι, κάποιες φορές λίγα όμως πολύ λίγα. Γιατί κάποιες φορές, κάποιοι άνθρωποι θεωρούν ότι εγώ δίνω συμβουλές και λένε ότι δεν έχω αυτό το δικαίωμα. Αλλά πάντα εγώ λέω ότι αυτό είναι το δικό μου βίωμα και ότι αυτό όλο αυτό είναι βιωματικό, δεν είναι επαγγελματικό, δεν είμαι κάποια ψυχολόγος. Πάντα λέω συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό. Δεν είμαι εδώ για να το παίξω γκουρού.

-Ήθελες μόνο να προσφέρεις την αγκαλιά που εσύ δεν είχες;

Αυτό ακριβώς.