ΕΡΕΥΝΑ

Είναι τοξικά τα ταμπόν; Αρσενικό και μόλυβδος σε προϊόντα περιόδου που πωλούνται (και) στην Ελλάδα  

Pexels

Πρέπει να ανησυχούμε για τοξικά μέταλλα όπως το αρσενικό και ο μόλυβδος στα ταμπόν που χρησιμοποιούμε; Αυτό είναι ένα ερώτημα που ενώ μπορεί καμιά μας μέχρι τώρα δεν είχε σκεφτεί να κάνει, ωστόσο μετά την κυκλοφορία μιας νέας επιστημονικής μελέτης, έρχεται στην επιφάνεια.

Συγκεκριμένα, η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Environment International διαπίστωσε ότι αρκετά τοξικά μέταλλα, συμπεριλαμβανομένου του μολύβδου ανιχνεύθηκαν σε ταμπόν που αγόρασαν οι ερευνητές από καταστήματα στη Νέα Υόρκη, την Αθήνα, την Ελλάδα και το Λονδίνο και από 2 μεγάλους διαδικτυακούς λιανοπωλητές. Οι ερευνητές μελέτησαν τις συγκεντρώσεις 16 μεταλλοειδών σε 30 ταμπόν, σε 18 σειρές προϊόντων από 14 εμπορικά σήματα. Η έκθεσή τους αναφέρει ότι βρήκαν υψηλές μέσες συγκεντρώσεις μολύβδου, καδμίου και αρσενικού σε όλα τα ταμπόν που δοκιμάστηκαν. Διαπίστωσαν επίσης ότι οι συγκεντρώσεις μολύβδου ήταν υψηλότερες σε μη οργανικά ταμπόν, ενώ τα οργανικά ταμπόν είχαν υψηλότερα επίπεδα αρσενικού. Η υψηλότερη συγκέντρωση οποιουδήποτε μεταλλοειδούς που βρέθηκε στα ταμπόν συνολικά ήταν ο ψευδάργυρος.

Τι σημαίνει λοιπόν αυτό για όσες χρησιμοποιούν ταμπόν;

Αρσενικό και μόλυβδος σε ταμπόν που πωλούνται στην Ελλάδα  Pexels

Πρέπει να πετάξεις τα ταμπόν σου και να στραφείς οριστικά σε κάποιο άλλο είδος προϊόντος εμμήνου ρύσεως; Είναι κατανοητό ότι βλέποντας τις λέξεις «μόλυβδος» και «αρσενικό» να σχετίζονται με κάτι που βάζεις μέσα στο σώμα σου σε τακτική βάση, μπορεί να σε πανικοβάλλει. Και τα 2 αυτά μέταλλα μπορούν να συμβάλλουν σε ορισμένα πολύ σοβαρά ζητήματα υγείας, ωστόσο οι ειδικοί συνιστούν ψυχραιμία.

«Οι γυναίκες θα πρέπει να ενημερώνονται, αλλά να μην πανικοβάλλονται», λέει η Δρ Lucky Sekhon, μιλώντας στο Allure. «Η μελέτη βρήκε ίχνη τοξικών μετάλλων στα ταμπόν, αλλά τα επίπεδα ήταν γενικά χαμηλά», εξηγεί, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι αυτά τα μέταλλα στα ανιχνευμένα επίπεδα μπορούν να διαρρεύσουν στο σώμα. «Δεδομένης της περιορισμένης ποσότητας έκθεσης σε ταμπόν – που χρησιμοποιούνται γενικά για 4 έως 7 ημέρες τον μήνα – και των μικρών ποσοτήτων βαρέων μετάλλων που ανιχνεύονται, είναι μάλλον ασφαλές να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν ταμπόν».

Κι αν αυτό το «μάλλον» σε προβληματίζει, το ίδιο ισχύει και για την εν λόγω μελέτη. Ενώ τα συνοπτικά ευρήματα φαίνονται ανησυχητικά στην αρχή, αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν πολλά «ίσως» σχετικά με αυτήν την έρευνα. Πρώτον, οι ερευνητές δεν μοιράστηκαν ποιες ποικιλίες ταμπόν μελέτησαν, επομένως, παρά τα όσα μπορεί να διαβάζουμε, οι χρήστριες δεν μπορούν να γνωρίζουν με βεβαιότητα εάν επηρεάζονται. Και χωρίς να γνωρίζουμε ποιες εταιρείες κατασκευάζουν τα εν λόγω ταμπόν, «είναι δύσκολο να εντοπιστεί, εάν υπάρχει μια συγκεκριμένη χώρα ή πηγή από την οποία προέρχονται», εξηγεί  στο Allure η Δρ Meleen Chuang, MD, επικεφαλής μαιευτικής και γυναικολογίας στο NYU Langone Hospital. Η ίδια μάλιστα προσθέτει: «Η μελέτη σημειώνει ότι μέταλλα όπως το ασβέστιο και ο ψευδάργυρος, προστίθενται σκόπιμα στα ταμπόν για να βοηθήσουν στον έλεγχο των οσμών».

Η μελέτη στην πραγματικότητα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω έρευνα, προκειμένου να καθοριστεί εάν τα τοξικά μέταλλα μπορούν να διασχίσουν το κολπικό επιθήλιο και να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος. 

Εάν τα τοξικά μέταλλα εισέρχονταν στο σώμα μέσω ταμπόν, θα μπορούσαν να επηρεάσουν την αναπαραγωγική ή τη γενική υγεία;

«Οι πιθανές επιπτώσεις στην υγεία θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν νευροσυμπεριφορικά ζητήματα από την έκθεση σε μόλυβδο», επισημαίνει η Δρ. Sekhon. «Ωστόσο, δεν υπάρχουν επί του παρόντος στοιχεία ότι αυτά τα μέταλλα απορροφώνται από το σώμα και τα επίπεδα έκθεσης είναι πολύ χαμηλά σε σχέση με αυτό που θεωρείται ασφαλής έκθεση». Η ίδια τονίζει  ότι η μέση ποσότητα μολύβδου που βρέθηκε στα ταμπόν ήταν στην πραγματικότητα πολύ μικρή.

«Αυτό δεν ακυρώνει τα ευρήματα της μελέτης, αλλά είναι ένα σημαντικό σημείο που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη καθώς οι γυναίκες αποφασίζουν εάν αισθάνονται άνετα να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν ταμπόν ή όχι», δηλώνει. Αυτό που δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα, είναι εάν τα μέταλλα απορροφώνται από τον βλεννογόνο του κολπικού τοιχώματος. Η Δρ Sekhon λέει ότι συνολικά, η έκθεση είναι ελάχιστη επειδή τα ταμπόν χρησιμοποιούνται μόνο για λίγες ημέρες κάθε μήνα.

Τι ισχύει τελικά;

Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να απορρίψουμε εντελώς τα αποτελέσματα της μελέτης. Άλλωστε, έχουμε αποδείξεις ότι τα αναφερόμενα τοξικά μέταλλα προκαλούν βλάβη σε άλλα πλαίσια: Οι άνθρωποι εκτίθενται συχνά σε μόλυβδο κατά τη διάρκεια μιας μέσης ημέρας, καθώς μπορεί να βρεθεί στο νερό, τον αέρα και προϊόντα όπως μπογιές, σωλήνες και μπαταρίες. Εάν αυτός ο μόλυβδος εισπνευστεί ή καταποθεί, όπως σημειώνεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μπορεί να οδηγήσει σε υψηλή αρτηριακή πίεση, νεφρική βλάβη και καρδιαγγειακά προβλήματα στους ενήλικες. Τα παιδιά και οι έγκυες είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στον μόλυβδο, καθώς η έκθεση στον μόλυβδο στην παιδική ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από παρενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της μόνιμης εγκεφαλικής βλάβης. Με άλλα λόγια, όπως το θέτει ο ΠΟΥ, «δεν υπάρχει κανένα επίπεδο έκθεσης στον μόλυβδο που είναι γνωστό ότι είναι χωρίς επιβλαβείς επιπτώσεις». Το αρσενικό, από την άλλη πλευρά, βρίσκεται πιο συχνά σε μολυσμένο νερό, το οποίο μπορεί στη συνέχεια να μολύνει τα τρόφιμα, καθώς και τον καπνό. Η μακροχρόνια έκθεση μπορεί να οδηγήσει σε δερματικές βλάβες που μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο του δέρματος, καρκίνο της ουροδόχου κύστης και του πνεύμονα και διαβήτη.

Ο Χαράλαμπος Χατζηχαραλάμπους, MD, PhD, ενδοκρινολόγος αναπαραγωγής και κλινικός γενετιστής, μιλώντας στο Allure προειδοποιεί ότι ορισμένα από αυτά τα μέταλλα δεν έχουν όριο ασφαλούς επιπέδου. Πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε πιθανή έκθεση θα μπορούσε να επηρεάσει την υγεία μας. «Οι περιβαλλοντικές εκθέσεις είναι εξαιρετικά σημαντικές για την υγεία και τη γονιμότητα των γυναικών. Καμία ποσότητα έκθεσης δεν είναι ασφαλής», επισημαίνει χαρακτηριστικά.

Σε κάθε περίπτωση αν τα ευρήματα της συγκεκριμένης μελέτης σε αγχώνουν σε οποιοδήποτε βαθμό, μπορείς πάντα να δοκιμάσεις μια εναλλακτική λύση στα ταμπόν, όπως για παράδειγμα ένα κύπελλo περιόδου. Σε περίπτωση αμφιβολίας, μίλα με τον/τη γιατρό σου για τις ανησυχίες σου.