10 αποφθέγματα της Simone de Beauvoir για να μάθουν φεμινισμό και οι αδαείς
- 9 ΙΑΝ 2025
Σαν σήμερα, γεννήθηκε η Simone de Beauvoir στο Παρίσι, η μητέρα του σύγχρονου φεμινισμού και υπέρμαχος της σεξουαλικής ελευθερίας. Στις 9 Ιανουαρίου του 1908. Πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής επαναστατώντας ενάντια στις αξίες της πίστης και της αστικής ιδεολογίας της. Έγινε το πρόσωπο της φεμινιστικής λογοτεχνίας (με το πιο διάσημο βιβλίο της, το The Second Sex που ερευνά τι σημαίνει να είσαι γυναίκα) που ήξερε ότι οι βασικές επιλογές ενός ατόμου πρέπει να γίνονται με βάση την ισότητα του ανδρός και της γυναίκας.
Το 1971, η Simone de Beauvoir συνέγραψε και υπέγραψε το Μανιφέστο 343, μια δημόσια δήλωση 343 γυναικών που παραδέχθηκαν ότι έκαναν έκτρωση σε μια εποχή που ήταν ακόμα παράνομη στη Γαλλία. Η πιο διάσημη φράση της είναι το: «Δεν γεννιέται κανείς, αλλά μάλλον γίνεται γυναίκα». Μίλησε δηλαδή για την κοινωνική κατασκευή των φύλων. Και είχε και τη λύση για τις έμφυλες διακρίσεις: «Η κοινωνία, κωδικοποιημένη από τον άνδρα, ορίζει ότι η γυναίκα είναι κατώτερη. Μπορεί να εξαλείψει αυτή την κατωτερότητα μόνο καταστρέφοντας την ανωτερότητα του αρσενικού».
Η σημασία της ως ακτιβίστρια και διανοούμενη είναι ξεκάθαρη και το 2025. Η ζωή της έχει εμπνεύσει γενιές γυναικών που αναζητούν την ανεξαρτησία. Κατάλαβε ότι το «το να χειραφετήσεις τη γυναίκα σημαίνει να αρνηθείς να την περιορίσεις στις σχέσεις που έχει με τους άντρες, όχι να της τις αρνηθείς».
Η δική μου αγαπημένη διδαχή της Simone de Beauvoir είναι η εξής: «Από μόνη της, η ομοφυλοφιλία είναι εξίσου περιοριστική με την ετεροφυλοφιλία: το ιδανικό θα έπρεπε να είναι να είσαι ικανός να αγαπάς μια γυναίκα ή έναν άνδρα, είτε έναν άνθρωπο, χωρίς να νιώθεις φόβο, περιορισμό ή υποχρέωση».
Προσκολλημένη στα ερωτήματα για την ύπαρξη και τη ζωή σε όλες τις μορφές, το θεμελιώδες, για εκείνη, ήταν η ελευθερία. Ποτέ δεν παντρεύτηκε με τον Jean-Paul Sartre, αλλά είχαν μια πολυγαμική και αμφιφυλόφιλη σχέση, που αντικατοπτρίζει την αντισυμβατική διάθεσή τους να αρνηθούν οποιοδήποτε περιορισμό τους έθεσε η κοινωνία. «Φαινόταν ότι υπήρχα με 2 τρόπους: ανάμεσα σε αυτό που ήμουν εγώ και σε αυτό που οι άλλοι πίστευαν ότι είμαι, που δεν είχε καμία σχέση μαζί μου», γράφει η Simone de Beauvoir στα απομνημονεύματά της. Η ζωή της θέτει ένα ερώτημα: είμαστε το άθροισμα όλων των πράξεών μας ή το άθροισμα των χειρότερων;
H Simone de Beauvoir επανεφηύρε την απελευθέρωση των γυναικών, η κληρονομιά της έχει τις αντιφάσεις της (κι αυτό το προέβλεψε γράφοντας ότι «είναι αναμφίβολα αδύνατο να προσεγγίσουμε οποιοδήποτε ανθρώπινο πρόβλημα με μυαλό απαλλαγμένο από προκαταλήψεις»). Πίσω από τη μυθική περσόνα ήταν ένας φιλόσοφος που ήθελε οι γυναίκες να είναι «ελεύθερες να επιλέγουν τον εαυτό τους». Βέβαια, ποτέ δεν θέλησε να είναι η γυναίκα που έγραψε τη φεμινιστική Βίβλο. Δεν έκρυψε το γεγονός ότι η ζωή της παραμορφώθηκε από τις παραλείψεις της.
Αν και πίστευε ότι η οικονομική εργασία βοηθούσε τις γυναίκες, δεν πίστευε ότι η εργασία από μόνη της θα μπορούσε να κάνει τις γυναίκες ελεύθερες, ούτε ότι ο γάμος και η μητρότητα δεν είχαν αξία. Επειδή οι γυναίκες δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν σε όλους τους ασυμβίβαστους μύθους της θηλυκότητας, σκέφτηκε η Simone de Beauvoir, συχνά ένιωθαν σαν αποτυχημένες. Αντί να αναρωτηθούν τι ήθελαν για τη ζωή τους, επέπληξαν τον εαυτό τους επειδή δεν ήταν αυτό που ήθελαν οι άλλοι. Είπε ότι «η κοινωνία νοιάζεται για το άτομο μόνο στο βαθμό που είναι κερδοφόρο».
Είναι πιο επίκαιρη από ποτέ η Simone de Beauvoir; Ναι, αν διαβάζεις ξανά και ξανά τη φράση της «κάθε καταπίεση δημιουργεί μια κατάσταση πολέμου», θα συμφωνήσεις. Μετά τον θάνατό της, το 1986, οι τίτλοι στις εφημερίδες έγραφαν «Γυναίκες, της χρωστάτε τα πάντα!».
Η απάντηση της στα υπαρξιακά ερωτήματα είναι το viral απόφθεγμά της: «Άλλαξε τη ζωή σου σήμερα. Μη στοιχηματίζεις στο μέλλον, ενέργησε τώρα χωρίς καθυστέρηση». Αυτή είναι η κληρονομιά της Simone de Beauvoir.
