7 επικές φωτογραφίες του Peter Lindbergh που άλλαξαν τον τρόπο που βλέπουμε τις γυναίκες

«Με μεγάλη μας λύπη ανακοινώνουμε ότι ο Peter Lindbergh πέθανε στις 3 Σεπτεμβρίου 2019. Ήταν 74 ετών. Αφήνει πίσω του τη σύζυγό του Petra, την πρώτη του σύζυγό Astrid, τους τέσσερις γιους του Benjamin, Jeremy, Simon, Joseph και τα 7 εγγόνια του. Αφήνει ένα μεγάλο κενό», έγραφε η ανακοίνωση. Ο φωτογράφος γεννήθηκε στην Πολωνία το 1944 αλλά ήταν Γερμανικής καταγωγής. Συνεργάστηκε με τα σημαντικότερα περιοδικά μόδας στον κόσμο (Vogue, Vanity Fair, Harper’s Bazaar, W κ.α.) βρέθηκε πίσω από τον φακό για διαφημιστικές καμπάνιες ενώ συμμετείχε και σε τρία ημερολόγια Pirelli: το 1996, το 2002 και το 2017. Κυκλοφόρησε 10 βιβλία με φωτογραφικές συλλογές του, πραγματοποίησε εκθέσεις σε όλο τον κόσμο και έμεινε διάσημος για το κινηματογραφικό του βλέμμα στα μοντέλα του που μετέτρεπε αυτόματα τις εικόνες τους σε ιστορίες.

Διάβασε κι αυτό: Οι γυναίκες του Franco Zeffirelli

Ο ίδιος ήταν ορκισμένος εχθρός του retouche, αλλάζοντας ουσιαστικά τον τρόπο που έβλεπε το κοινό τη μόδα με τη δουλειά του στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Στις εικόνες του δεν έδινε τόση σημασία στα ρούχα, σημειώνοντας ότι οι ιστορίες ποτέ δεν ξεκινούν από αυτά. «Αν βγάλεις έξω τη μόδα και το τεχνητό, θα δεις τον αληθινό άνθρωπο», έλεγε. Κι αυτό αποτύπωνε σε φωτογραφίσεις των διασημότερων μοντέλων και καλλιτεχνών της γης. Εμείς θα σου θυμίσουμε πέντε φορές που μας έκανε να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε τη γυναίκα και την ομορφιά της.

Ντυμένες απλά με λευκά πουκάμισα με σχεδόν ανύπαρκτο μακιγιάζ και παραταγμένες η μία δίπλα στην άλλη οι Estelle Lefébure, Karen Alexander, Rachel Williams, Linda Evangelista, Tatjana Patitz και Christy Turlington ποζάρουν στην παραλία της Santa Monica το 1988. O οπαδός της αλήθειας Peter Lindbergh τόνιζε: «Δεν είναι ότι με νοιάζει να είμαι αληθινός, είναι ότι αυτό είναι το μόνο που βρίσκω ενδιαφέρον να είμαι». Πήρε τις φωτογραφίες του και τις πρότεινε στην Αμερικανική Vogue. H Grace Mirabella τις έριξε στα σκουπίδια, αλλά ευτυχώς για εκείνον σύντομα ανέλαβε τα ηνία η Anna Wintour που τον προσέλαβε για να κάνει το πρώτο εξώφυλλο υπό την ηγεσία της. Τα supermodel είχαν γεννηθεί και εκείνος είχε βρει τον άνθρωπο να εκτιμήσει τη ματιά του.

«Δεν μπορούσα να αντέξω το είδος γυναίκας που παρουσίαζαν τα περιοδικά, αυτή που στηρίζεται μόνο στον πλούσιο άνδρα της. Ποτέ δεν με εντυπωσίασε κάποιος που κρατούσε μια τσάντα με δέρμα κροκοδείλου, κατάλαβες;» είχε πει σε συνέντευξή του. Γι’ αυτό και σε αυτό το πορτρέτο της Kate Moss βλέπεις όλη την απλότητα του κόσμου, ένα ρούχο σε σχεδόν αναγκαστικό ρόλο και όλο το focus στο αψεγάδιαστο, φυσικό και σχεδόν άφυλο πρόσωπό της.

Ο λόγος που ο Peter Lindbergh έκανε ημερολόγια για την Pirelli παρέμεινε διαχρονικά ίδιος από το πρώτο ως το τελευταίο. Να απελευθερώσει τις γυναίκες από την τεχνική του airbrushing, το υπερβολικό photoshop. Γι’ αυτό το σκοπό εξέδωσε ένα βιβλίο με εκατοντάδες μη δημοσιευμένες φωτογραφίες από τη δουλειά του για την Pirelli όπου οι ρυτίδες, οι φακίδες και οι σκιές κάτω από τα μάτια είχαν μείνει ανέγγιχτες.

Άλλωστε όποιοι ήθελαν να δουλέψουν μαζί του έπρεπε να υπογράψουν ένα συμβόλαιο που προέβλεπε ότι δεν θα προβεί σε κανενός είδους retouche. «Δεν κάνω retouche. “Α, μα μοιάζει κουρασμένη” μου λένε. Ε και τι έγινε αν δείχνει κουρασμένη; Κουρασμένη και όμορφη». Φυσικά είναι εξαιρετικά εύκολο κάτι τέτοιο αν εξαρχής δουλεύεις με μία γυναίκα εκπάγλου καλλονής και με ιδιαίτερα κινηματογραφικό πρόσωπο όπως η Kate Blanchet παραπάνω.

Από την άλλη ο ίδιος χρησιμοποιούσε αυτή την τέλεια πρώτη ύλη είτε με τρόπο εντελώς «γυμνό» είτε με τρόπο μαγικό. Ένα νέο είδος μαγικού ρεαλισμού γεννιόταν στον φακό του σε φωτογραφίσεις όπως αυτή της Amber Valletta το 1993 όπου με τα κατάλευκα φτερά της στους ώμους και τα μαλλιά της ανάκατα γύριζε στο αστικό τοπίο της Νέας Υόρκης.

Από τον αγώνα του για την απελευθέρωση της γυναίκας και του ανθρώπου εν γένει από τις επιταγές της κοινωνίας για την τέλεια εξωτερική εμφάνιση φυσικά περιλάμβανε και το θέμα ηλικία. Φωτογραφίζοντας την Helen Mirren ο ίδιος είχε πει: «Θα έπρεπε να είναι καθήκον όλων των φωτογράφων που δουλεύουν σήμερα να χρησιμοποιούν τη δημιουργικότητά τους και την επιρροή τους για να απελευθερώσουν τις γυναίκες και τελικά τον καθέναν από την τρομοκρατία της νιότης και της τελειότητας». Και όλο αυτό έγινε λίγο πιο εφικτό χάρη στα κλικ του.

Ένα από τα τελευταία εξώφυλλα με την υπογραφή του, ήταν αυτό της Βρετανικής Vogue με guest editor τη Meghan Markle.

Και θα σε αφήσω με μία τελευταία φωτογραφία του (της Milla Jovovich στο Παρίσι το 1997) και μία ακόμα ατάκα του που μας έκανε να σκεφτούμε λίγο περισσότερο την πραγματική έννοια της γοητείας. «Το να κοιτάζεις τις γυναίκες δεν έχει να κάνει μόνο με την κυριολεκτική ομορφιά, αλλά περισσότερο με την παρουσία τους, την προσωπικότητά τους, την επιρροή και τη δύναμή τους. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα τόσο ενδιαφέρον concept». Ω, ναι, είναι.

Κεντρική φωτογραφία: AP Photo/Martin Meissner