ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Ειρήνη Παππά: Η ζωή της μέσα από τις ατάκες της

Στον χωριό Κανάκι της Ελλάδας το 1976. @2022 Kurt Hilliges/AP Images

Η Ειρήνη Παππά έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών, την Τετάρτη, 14 Σεπτεμβρίου. Η απώλειά της αφήνει σίγουρα πιο φτωχό τον κόσμο της τέχνης, ενώ η είδηση του θανάτου της ταξίδεψε στα πέρατα του κόσμου κι έγινε είδηση ακόμα και στους The New York Times. Άλλωστε και η Ειρήνη Λελέκου όπως την έλεγαν όταν γεννήθηκε το 1926 στο Χιλιομόδι Κορινθίας, η Ρηνούλα για τους δικούς της, ήταν γεννημένη για να ξεπεράσει τα στενά σύνορα της Ελλάδας.

Η Ειρήνη Παππά γεννήθηκε σε μία οικογένεια δασκάλων, φανερά ανοιχτόμυαλων για την εποχή και η ίδια είχε πάρει απόφαση ότι θα ασχοληθεί με την τέχνη από μικρό κορίτσι. Κάπως έτσι μετακόμισε στην Αθήνα, σπούδασε υποκριτική, ξεκίνησε την καλλιτεχνική της πορεία και σύντομα έγινε η Irene Papas όλου του κόσμου. Η Ειρήνη Παππά δεν ένιωσε ποτέ star. Ένιωσε άνθρωπος, ένιωσε θνητή, ένιωσε γυναίκα που είχε να παλέψει με χίλιες δύο παρανοήσεις και στερεότυπα, ένιωσε ιδεαλίστρια που παλεύει για έναν καλύτερο κόσμο όπως μπορεί. Η ζωή της περιλάμβανε ταινίες υποψήφιες για Όσκαρ, βραβεύσεις και λόγια τιμής. Ήταν γεμάτη ταξίδι στον χώρο, στον χρόνο μέσα από τους ρόλους της, αλλά και στο πνεύμα. Αυτό που την ένοιαζε περισσότερο να καλλιεργεί. Κι αυτό είναι που λάμπει μέσα από τις ατάκες που μοιράστηκε η Ειρήνη Παππά στις συνεντεύξεις της.

Ειρήνη Παππά ατάκες Στη Ρώμη το 1967. Είχε ανακοινώσει ότι δεν θα παίξει ξανά στην Ελλάδα μέχρι να αποκατασταθεί η δημοκρατία στη χώρα μας. / @2022 AP Images
Στη Ρώμη το 1967. Είχε ανακοινώσει ότι δεν θα παίξει ξανά στην Ελλάδα μέχρι να αποκατασταθεί η δημοκρατία στη χώρα μας.

Η Ειρήνη Παππά ήταν αγωνίστρια, ένα πνέυμα ανήσυχο που ήθελε συνέχεια να εξελίσσεται. Από πολύ νωρίς κατάφερε το πιο σημαντικό στόχο όλων μας, να τα έχει καλά με τον εαυτό της. Και τη σοφία της ζωής της, τη μοιραζόταν γενναιώδορα μέσα από συνεντεύξεις της. Από τέτοιες συνεντεύξεις προέρχονται και οι παρακάτω ατάκες της για τη ζωή, τον έρωτα, το Hollywood και τις γυναίκες.

Για τον πατέρα της

Διδάχθηκα την ασέβεια από τον πατέρα μου. Με έμαθε πως υπάρχει μόνο μία αριστοκρατία, του πνεύματος. Δεν υπάρχουν κύριοι και επίσημοι, αλλά άνθρωποι. Με έμαθε ότι ο σεβασμός με υποτιμάει, ενώ η αγάπη με εξυψώνει.

Για τους stars και τον εαυτό της

Πιστεύω ότι πρώτα είσαι άνθρωπος, μετά γυναίκα, μετά ηθοποιός.

Ειρήνη Παππά ατάκες Η Ειρήνη Παππά ως Hollywood starlet το 1955. / @2022 AP Images
Η Ειρήνη Παππά ως Hollywood starlet το 1955.

Η Ειρήνη Παππά για τον Marlon Brando και τη μυστική αγάπη τους

Αγαπηθήκαμε παράφορα. Εγώ δεν αγάπησα ποτέ έναν άνδρα όπως αγάπησα τον Μάρλον, ήταν το μεγάλο πάθος της ζωής μου, ο άνδρας που αγάπησα και εκτιμούσα περισσότερο στη ζωή μου. Δύο πράγματα που δύσκολα συμπίπτουν.

Η Ειρήνη Παππά για τους ρόλους που ήθελε να παίζει

Δεν ήθελα ποτέ να υποδυθώ αισθησιακούς ρόλους, σαν αυτούς της επιθυμητής γυναίκας. ‘Ηθελα να παίζω εμένα. Την ανεξάρτητη αγωνίστρια.

Για τα δοκιμαστικά

Ποτέ δεν τα καταφέρνω όταν κάνω οντισιόν. Δεν μου αρέσει η σκέψη ότι με κρίνουν.

Για το Όσκαρ που δεν πήρε

Ποτέ δεν κέρδισα ένα ‘Οσκαρ και τα ‘Οσκαρ ποτέ δεν κέρδισαν την Ειρήνη Παππά.

Η Ειρήνη Παππά για τον έρωτα

Το να ερωτεύεσαι είναι σαν να πεθαίνεις, είναι και τα δύο γεγονότα.

Ειρήνη Παππά ατάκες Στις Κάννες το 1979. / @2022 AP Images

Στις Κάννες το 1979.

Για την Ελλάδα

Πάνω απ’ όλα είμαι Ελληνίδα. Εδώ είναι ο τόπος όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα. Γυρίζω όλο τον κόσμο, γιατί με καλούν οι επαγγελματικές μου υποχρεώσεις. Ζω βέβαια τον περισσότερο καιρό έξω, γιατί εκεί υπάρχουν περισσότερες δυνατότητες να δουλέψει κανείς.

Όταν η Ειρήνη Παππά περιέγραφε το πώς ένας χορός με τον Άλι Χαν έγινε ψωμοτύρι στον σκανδαλοθηρικό Τύπο, είπε την πιο σοφή ατάκα για τα παραμύθια

Με ρωτήσανε εμένα; Αν είμαι εγώ Σταχτοπούτα και αν θέλω να γίνω εγώ ποτέ πριγκίπισσα; Εγώ θέλω να τα κερδίσω όλα με τη δικιά μου την αξία και με το σπαθί μου {…} Ε, λοιπόν εγώ θεωρώ το παραμύθι της Σταχτοπούτας το πιο χυδαίο που υπάρχει.

Η παραπάνω ατάκα είναι ένα απόσπασμα της περιγραφής που είχε κάνει του περιστατικού εκείνου στον Φρέντυ Γερμανό και τον Νίκο Χατζηνικολάου σε τηλεοπτική εκπομπή κι αξίζει να την παρακολουθήσεις ολόκληρη.

Για τις γυναίκες και τους «άγριους» περιορισμούς της πατριαρχίας

Εγώ θα γεράσω άνετα και ωραία και χωρις ντροπή και καμία ενοχή γιατί αυτή είναι η μοίρα μου. Αλλά το “δεν επιτρέπεται να γεράσω” και “δεν μπορώ να γεράσω” είναι αυτά που αναθέτουν στη γυναίκα. Δεν επιτρέπεται σε εμάς που κάνουμε αυτή τη δουλειά να γεράσουμε κι αυτό είναι λίγο άγριο για τη γυναίκα.

Η Ειρήνη Παππά όταν έσβηναν τα φώτα

Όταν σβήσουν τα φώτα είσαι μόνος σου. Σκοτάδι. Πας σπίτι, ξεβάφεσαι, τέλειωσε, ίσως το ξανακάνεις, που εμένα δεν μου αρέσει να κάνω πολλές παραστάσεις. Δεν μου αρέσει η επανάληψη.

Για την πραγματική, απόλυτη ομορφιά της

Μου αρέσει που ήμουν όμορφη. Αλλά εγώ αγαπώ τον χαρακτήρα μου. Τα πάω καλά με μένα. Δεν έχουμε κάνει λαδιές. Όταν ζεις 24 ώρες με έναν άνθρωπο που είσαι εσύ, τι θα κάνεις; Δεν μπορείς να του πεις ψέματα.