Ένα Xanax την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα;

Μιλήσα με ανθρώπους που βρήκαν μια αίσθηση ασφάλειας σε ένα μικρό χαπάκι και με ψυχίατρο που μας εξήγησε τους κινδύνους από τη μακροχρόνια χρήση βενζοδιαζεπινών. Είμαι ένας άνθρωπος που προσπαθεί να διαχειριστεί το άγχος του. Και δοκίμασα τα πάντα: γυμναστική, τρέξιμο, γιόγκα, βελονισμό, βιβλία αυτοβοήθειας, θεραπεία, podcasts, μασάζ χαλαρωτικά, προσευχές. Και, φυσικά, αγχολυτικά, σε καθεστώς ελεγχόμενης συνταγογράφησης. Κάθε φορά που μπαίνω σε αεροπλάνο παίρνω μισό (εξαρτάται, μπορεί και ένα ολόκληρο). Είναι ο μόνος τρόπος να ταξιδέψω. Το Xanax κάνει ένα άτομο να αισθάνεται ότι έχει ξεπεράσει το αίσθημα ανεπάρκειας που βιώνει. 

Στο σύγχρονο ιατρικό σύστημα, συχνά, προσπαθούμε να λάβουμε άμεση ανακούφιση αντί να εξαλείψουμε τη βασική αιτία του προβλήματος όπως μου λέει χαρακτηριστικά ο Βασίλειος Παντελεήμων Μποζίκας, καθηγητής ψυχιατρικής του ΑΠΘ και πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας ( ανάμεσα στους κύριους στόχους της ΕΨΕ είναι η προαγωγή και η ενίσχυση της ψυχιατρικής κλινικής πρακτικής στην Ελλάδα και της πρόληψης στην ψυχική υγεία, η διασφάλιση των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών και η προώθηση της ψυχιατρικής εκπαίδευσης και έρευνας στην Ελλάδα). Φυσικά ζήτησα τη γνώμη του πλέον ειδικού στην Ελλάδα για τα Xanax.

Xanax: Μα έχω πάθει εξάρτηση κι όλο εσένανε ζητάω

«Δεν είναι happy pills τα Χanax. Μπορούν να δράσουν άμεσα και να κατευνάσουν προσωρινά το άγχος. Είναι ηρεμιστικά. Ανήκουν στην κατηγορία ψυχότροπων που ονομάζονται βενζοδιαζεπίνες και η κατάχρηση τους δημιουργεί εξάρτηση. Κανείς ψυχίατρος δεν τα χορηγεί ελαφρά τη καρδία. Επίσης, είναι συνδυαστικά φάρμακα και χορηγούνται ως θεραπεία μαζί με άλλα φάρμακα για πρόσκαιρη χρήση. Ποτέ μόνα τους. Υπάρχουν άλλοι τρόποι να διαχειριστεί κανείς το άγχος του.

Ναι, τα βρίσκουν εύκολα οι Έλληνες. Συνταγογραφούνται κι από άλλες ειδικότητες (γενικούς γιατρούς, παθολόγους κτλ). Ανακουφίζουν το υπερβολικό άγχος».

«Είναι λάθος να αντιμετωπίζονται ως μια ολοκληρωμένη θεραπεία. Πρέπει να επισκεφτείτε πάντα τον ψυχίατρο και να συζητήσετε μαζί του το πρόβλημά σας».

«Δεν γίνεται να κάνετε αυτοδιάγνωση κι αυτοθεραπεία. Ο ψυχίατρος θα σας πει πότε να το διακόψετε». 

Και γιατί παίρνουν τόσο εύκολα Χanax οι νέοι σήμερα, ρώτησα τον κύριο Μποζίκη. «Αυτό είναι ένα ερώτημα για τα άτομα που το επιλέγουν» μου απάντησε. Και βρήκα, δύο. Δεν ήταν και δύσκολο. To 40% του ανθρώπινου πληθυσμού θα βιώσει κάποια στιγμή μια κρίση πανικού. 1/3 των ενηλίκων είχε ή θα έχει μια κρίση πανικού αυτή τη χρονιά. Τώρα που διαβάζεις αυτές τις γραμμές υπάρχουν 264 εκατομμύρια άνθρωποι που πάσχουν από διαταραχές άγχους. Μου ζήτησαν να μιλήσουν ανώνυμα. Για ευνόητους λόγους. Δεν έχουμε φτάσει ακόμη στην εποχή που δεν στιγματίζεται το άτομο που μιλά για τα ψυχικά του θέματα, επώνυμα. 

Μια γυναίκα 32 ετών πήρε Xanax γιατί το άγχος της δημιουργούσε αϋπνία 

«Τον Ιούνιο που μας πέρασε άρχισα να μην μπορώ να διαχειριστώ το άγχος μου όπως παλιότερα. Έγινα αρρωστοφοβική. Μετά από ένα τέστ ΠΑΠ μού ανακοινώθηκε (την ώρα της εξέτασης) ότι φαίνεται κάτι. Στο παρελθόν είχα κονδυλώματα και πίστεψα ότι κάποιο ΣΜΝ. Είχα σχέση εκείνο το διάστημα και με έπιασε το άγχος ότι μπορώ να μεταδώσω ένα σεξουαλικό νόσημα. Στην πραγματικότητα δεν είχα κάτι. Εμένα όμως μου έγινε έμμονη ιδέα. Την επόμενη ημέρα πήγα στο γυναικολόγο που βλέπω χρόνια και με διαβεβαίωσε πώς δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Ωστόσο, μετά το σεξ άρχισε να με πιάνει δύσπνοια. Σύμπτωμα κρίσης πανικού.

Ξέρω πώς είναι η κρίση πανικού γιατί με έπιασε και στο παρελθόν μετά από μια επέμβαση που έκανα για να μειώσω το μέγεθος του στήθους μου. Δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Κυκλοφορούσα γυμνή στο σπίτι, έμπαινα στο ντους για να τρέξει νερό πάνω μου, έβγαινα μετά στο μπαλκόνι. Ένιωθα εξουθενωμένη σωματικά και ψυχικά από την έντονη αϋπνία».

«Ζήτησα Χanax από ένα φίλο μου που τα έπαιρνε μαζί με άλλα φάρμακα για την κατάθλιψη. Κατάφερα να κοιμηθώ. Μισό πήρα. Εννοείται τα κουβαλώ μαζί μου. Δεν ξαναπήρα. Το σκέφτηκα σε περίοδο έντονου στρες αλλά φοβάμαι. Ήθελα απλά να κοιμηθώ».

«Ξεκίνησα ψυχοθεραπεία. Δεν θα αφήσω το άχγος να με νικήσει. Δεν θέλω να μου μείνει αυτό το άγχος για πάντα. Αλλά δεν θέλω μια εύκολη λύση. Τα βράδια που είμαι μόνη στο σπίτι δεν είναι πάντα εύκολα. Σιγά σιγά βρίσκω ξανά την όρεξη για σεξ. Όχι, δεν είναι κάποιος εχθρός τα Χanax. Αν μου έλεγες πριν από ένα χρόνο ότι θα πάρω κάποιο ψυχοφάρμακο, θα γελούσα. Τώρα καταλαβαίνω ότι η επιστήμη έχει προχωρήσει για να μας βοηθήσει να αντιμετωπίζουμε τις ζωές μας».

Ένας άντρας 37 ετών παίρνει Χanax μαζί με τα αντικαταθλιπτικά και τους σταθεροποιητές διάθεσης 

«Σε καταθλιπτικές περιόδους μου γίνομαι μη λειτουργικός. Απουσιάζει κάθε συναίσθημα. Κάνω επιτελεστικά πράγματα που στο παρελθόν με έκαναν χαρούμενο. Επαναλαμβάνω το βίωμα. Νιώθω ανηδονία. Έχω διαγνωστεί με κατάθλιψη (έπαιρνα Ζoloft) και αντιμετωπίζω κρίσεις πανικού, Χanax έπαιρνα στο παρελθόν μαζί με τα αντικαταθλιπτικά. Τώρα, με τους σταθεροποιητές διάθεσης.

Είμαι διαγνωσμένος. Έχω ψυχίατρο και ψυχολόγο. Ξέρεις γιατί έπαιρνα Χanax;  Στα μεγάλα καταθλιπτικά επεισόδια δεν μπορούσα να σηκωθώ από τον καναπέ μου. Δυσκολευόμουν να κάνω μπάνιο. Και όταν έβλεπα όλα τα αναπάντητα μηνύματα των φίλων στο κινητό με έπιανε το άγχος. Ροκάνιζα τη μέρα μου μπας και η επόμενη ήταν λίγο διαφορετική. Εκείνο το διάστημα δεν μπορούσα να εργαστώ. Και δουλεύω για να ζήσω. Δεν έχω άλλο τρόπο να βιοποριστώ. Με έπιανε, λοιπόν, και άγχος ότι δεν θα ξαναβρώ δουλειά. Ένιωθα overwhelmed. Συντετριμμένος μεταφράζεται. Δεν είναι ακριβής η μετάφραση. Έπαιρνα Χanax για να διαχειριστώ την κατάσταση».

«Η ψυχική υγεία είναι τρομερά πολύπλοκο θέμα και είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεις τη σωστή αγωγή. Δοκιμάζεις. Πλέον, δεν παίρνω αντικαταθλιπτικά. Έχω Χanax. Και τους ειδικούς, που συναντώ εβδομαδιαίως και μου δίνουν μια φαρμακευτική αγωγή και το πλέγμα στήριξης, που έχω ανάγκη. Δεν είμαι η διάγνωσή μου».

«Ξέρω ότι αν κάτι με τριγκάρει μπορώ να πάρω μισό Χanax και να μην πάθω εμμονή. Να μην εκνευριστώ υπερβολικά, να μην συγχυστώ. Να μην απογοητευτώ υπερβολικά. Πιστεύω ότι κάνω τον κόσμο καλύτερο επειδή ασχολούμαι με την ψυχική υγεία μου. Ναι, έχω ακούσει κόσμο να δαιμονοποιεί τα Xanax. Ότι θα σε κάνουν κουρέλι, ότι είναι εθιστικά. Έχουν περάσει μήνες που δεν χρειάστηκε να πάρω Xanax. Απλά, αυτό που μικροί υποθέταμε ότι θα είναι η ζωή μας, στην πραγματικότητα δεν είναι έτσι. Με τη διάγνωσή μου μπόρεσα επιτέλους να απενοχοποιήσω κάποια πράγματα. Και να βάλω σε προτεραιότητα τη δική μου ικανοποίηση.

Έγινα ένας πιο εκπαιδευμένος άνθρωπος στη διαχείριση του άγχους. Τα Xanax είναι απλά ένα εργαλείο να διαχειριστώ μια δύσκολη στιγμή. Την πρώτη φορά που πήρα Xanax ένιωσα μια φοβερή ανακούφιση. Ενώ, λίγο πριν δεν μπορούσα καν να δημιουργήσω μια πρόταση στο κεφάλι μου. Παλαιότερα, αγχωνόμουν για ένα επαγγελματικό deadline και οι σκέψεις μου έφταναν στο αυτομαστίγωμα, γιατί είμαι μόνος και τι είπα πριν 10 χρόνια στον τάδε. Ξέρω πλέον (μέσα από την ψυχοθεραπεία μου) ότι κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να σε στηρίξει όσο εσύ τον εαυτό σου. Κάποιες γενιές μεγάλωσαν με τη λογική ότι δεν είναι υποχρεωμένοι να νιώθουν χαρούμενοι».

«Η δική μου γενιά μεγάλωσε με το προνόμιο να θεωρεί δεδομένη την ευτυχία. Κι όταν συνάντησε τη ματαίωση εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, τότε ξεκίνησε τα Xanax».

Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου. Στόχος της είναι η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και η εκπαίδευση γύρω από τις ψυχικές ασθένειες σε όλο τον κόσμο, καθώς και η κινητοποίηση των προσπαθειών για τη στήριξη της ψυχικής υγείας.

Η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία επέλεξε ως φετινό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας: «Η ψυχική υγεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα». Στόχος να τονιστεί η ανάγκη εφαρμογής πολιτικών υγείας που θα διασφαλίζουν ότι καθένας και καθεμία θα λάβει ποιοτική φροντίδα για την ψυχική υγεία εφόσον χρειαστεί αλλά και ότι όλα τα δικαιώματα των ανθρώπων με ψυχική διαταραχή θα γίνονται σεβαστά.