6 γυναίκες που έζησαν ψυχολογική βία σε σχέσεις τους μάς μιλούν γι’ αυτό

Σύμφωνα με πανευρωπαϊκή έρευνα για τη βία κατά των γυναικών, «η ψυχολογική βία από συντρόφους αποτελεί διαδεδομένο φαινόμενο και οι επιπτώσεις της πρέπει να αναγνωριστούν. Για παράδειγμα, τα αποτελέσματα της έρευνας, δείχνουν ότι 2 στις 5 γυναίκες (43%) έχουν βιώσει κάποια μορφή ψυχολογικής βίας από έναν τέως ή νυν σύντροφο».

«25% έχουν υποστεί μείωση της προσωπικότητάς τους ή κατ’ ιδίαν εξευτελισμό από σύντροφο, 14% έχουν δεχθεί απειλές σωματικής βίας, ενώ στο 5% των περιπτώσεων τους απαγόρευσαν την έξοδο από το σπίτι, πήραν τα κλειδιά του αυτοκινήτου ή τις κλείδωσαν στο σπίτι.

Από τις γυναίκες, 7 % έχουν υποστεί 4 ή περισσότερες μορφές ψυχολογικής βίας. Πρέπει να αναγνωριστεί ότι οι πολλαπλές και επαναλαμβανόμενες μορφές ψυχολογικής βίας από στενούς συντρόφους υπονομεύουν την αυτονομία μιας γυναίκας, δηλαδή ότι της στερούν, ουσιαστικά, μια αυτόνομη προσωπική και οικογενειακή ζωή», αναφέρει η έρευνα.

Αυτό που είναι τρομακτικό σε σχέση με την ψυχολογική βία είναι το πόσο δύσκολα μπορείς να καταλάβεις ότι τη δέχεσαι από τον σύντροφό σου. Τουλάχιστον αυτό κατάλαβα από τις μαρτυρίες των 6 γυναικών που ακολουθούν. Τη δέχεσαι, πιέζεσαι, τη δικαιολογείς, συνεχίζεις να προσπαθείς, συνεχίζεις να τη δέχεσαι, μέχρι τη στιγμή που είσαι αρκετά τυχερή να το καταλάβεις και να αποχωρήσεις. Δεν είναι πολύ σύνηθες να σου πει κάποιος από το περιβάλλον σου ότι δέχεσαι βία. Αυτό συμπεραίνω με όσα ακούω. Ίσως γιατί καμία από εμάς δεν έχει εκπαιδευτεί αρκετά και από νωρίς να μάθει να αναγνωρίζει τα σημάδια της. Πώς να μιλήσεις στη φίλη σου για βία, όταν νομίζεις ότι έτσι είναι οι σχέσεις;

Είναι εύκολο να προκύψει αυτό μέσα σε μία κοινωνία που μας μεγαλώνει ακολουθώντας ακόμα τις προσταγές των έμφυλων στερεοτύπων. «Άντρας είναι, θα ζηλέψει, θα πει μια κουβέντα παραπάνω», είναι μία από τις φράσεις που κάπως είχαν εντυπωθεί στο DNA μας δικαιολογόντας μέσα μας τις ελεγκτικές συμπεριφορές που μπορεί να έχουμε δεχτεί κατά καιρούς.

«Κι εσύ γυναίκα είσαι, πρέπει να είσαι όμορφη, πρέπει να σε βλέπει περιποιημένη. Πρέπει να είσαι εύχαριστη, όχι να απαιτείς», μία άλλη φράση που μπορεί να δικαιολογήσει κάθε υποτιμητικό σχόλιο για την εμφάνισή μας. «Προκαλείς», μία λέξη που έχουμε ακούσει μυριάδες φορές και δικαιολογεί όλες τις αρνητικές συμπεριφορές που μπορεί να υποστούμε και για τις οποίες δεν ευθυνόμαστε εμείς.

Εν έτει 2024 ζούμε μία περίοδο αφύπνισης, ζούμε τη μετά το #MeToo στην Ελλάδα εποχή κι όπως μου λένε τουλάχιστον 2 από τις 6 γυναίκες με τις οποίες συνομίλησα, η περισσότερη πληροφόρηση γι’ αυτά τα θέματα, το γεγονός ότι πλέον τα συζητάμε ανοιχτά, έχουν παίξει ρόλο στο να συνειδητοποιήσουν ότι κι εκείνες έχουν υπάρξει θύματα ψυχολογικής βίας. Ένος είδους βίας που όπως και κάθε άλλη δεν κάνει διακρίσεις, μπορεί να συμβεί σε όλες μας, σε κάθε ηλικία, με κάθε οικονομικό – κοινωνικό status, από οποιονδήποτε μάς αντιμετώπισε ως κτήμα, ως τρόπαιο, ως κάποιον άνθρωπο λίγο πιο κάτω από το δικό του ναρκισιστικό βάθρο. Ακόμα κι από τα «καλά παιδιά» εκεί έξω.

Οι 6 γυναίκες με τις οποίες μίλησα έχουν βιώσει ψυχολογική βία σε σχέσεις που διατηρούσαν στο μακρινό ή κοντινό παρελθόν ή τη βιώνουν στο παρόν τους, καθώς σε μία από τις περιπτώσεις ο Γολγοθάς ξεκίνησε αφού χώρισε πριν λίγους μήνες από τον σύντροφό της. Ευτυχώς, όλες οι γυναίκες με τις οποίες μίλησα συνειδητοποίησαν αργά ή γρήγορα τι τους συνέβαινε, έμαθαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να θέτουν τα όρια τους κι ακόμα κι αν έχασαν για λίγο ή πολύ τον εαυτό τους με βήματα σταθερά τον ξαναβρίσκουν, τον ξανακερδίζουν, τον ξανακέρδισαν.

Ρώτησα τις 6 γυναίκες που μου εμπιστεύτηκαν τις ιστορίες τους, πότε ένιωσαν ότι τους έχει ασκηθεί ψυχολογική βία, αν το κατάλαβαν τότε που συνέβαινε ή πολύ αργότερα, πώς ένιωσαν τότε, τι περίπου βίωσαν ως ψυχολογική βία, πώς αντιδρούσε το περιβάλλον τους όταν συζητούσαν τι τους είχε συμβεί, τι κατάλοιπα τους άφησε, αλλά και τι μάθημα πήραν μετά από αυτή την εμπειρία. Όλες μου απάντησαν με ειλικρίνεια.

Χ.Μ. «Δεν το έβλεπα όλο αυτό, νόμιζα ότι έτσι είναι οι σχέσεις.»

Η Χ.Μ. συνάντησε κακοποιητικά στοιχεία σε όλες τις σχέσεις της, εκτός από αυτή στην οποία βρίσκεται τώρα. Μου μιλά και ποιο συγκεκριμένα για μία από αυτές τις σχέσεις όπου στο παιχνίδι του ψυχολογικού εκβιασμού έμπαινε και το σεξ. Μου μιλά για την υποτίμηση, την προσπάθεια του συντρόφου της να την ελέγξει αλλά και να την αλλάξει με τη χειριστική συμπεριφορά του. Αυτά είναι τα δικά της λόγια.

«Όλες μου οι σχέσεις είχαν κακοποιητικά στοιχεία. Μετά τον χωρισμό το καταλαβαίνεις αυτό, δεν το καταλαβαίνεις εκείνη την ώρα. Συζητώντας με τις φίλες κι έχοντας πάρει απόσταση από τα συμβάντα».

«Όταν συνέβαινε η ψυχολογική βία ένιωθα φόβο, θλίψη, ανασφάλεια, αμφισβητούσα τον εαυτό μου, πίστευα ότι δεν αξίζω, προσπαθούσα να κάνω τα πάντα για να ικανοποιήσω τον άλλο, να γίνω αυτό που θέλει χάνοντας τελικά τον εαυτό μου».

«Δεν μπορώ να θυμηθώ ακριβώς τα λόγια που μου έχουν πει, ήταν φράσεις επικριτικές και υποτιμητικές, τύπου “πώς κάνεις έτσι”, “μην είσαι έτσι”, “πώς ντύνεσαι έτσι”. Σε μία από αυτές τις σχέσεις ο σύντροφός μου στην αρχή με μείωνε και για τη μόρφωσή μου. Για απλά πράγματα, εγκυκλοπαιδικές γνώσεις που εγώ δεν είχα, με έκανε να αισθάνομαι άσχημα.

Στην ίδια σχέση όταν ήμουν μαζί του και με την παρέα του ήμουν σιωπηλή και με τις φίλες μου ήμουν άλλος άνθρωπος. Αυτός το παρεξηγούσε αυτό, πίστευε ότι φλερτάρω με άλλους όταν είμαι με τις φίλες μου, ενώ εγώ ήμουν απλά ο εαυτός μου και μπροστά του ήμουν πιο κλειστή και απόμακρη, επειδή με έκρινε για οτιδήποτε».

«Είχα βιώσει και σεξουαλική βία, πίεση μεγάλη για να γίνει η σεξουαλική πράξη, μού έλεγε ότι με αυτόν τον τρόπο θα του αποδείξω ότι τον θέλω».

«Τόση πίεση σε σημείο που να το κάνουμε τελικά και εγώ να κλαίω. Τώρα που το σκέφτομαι σε όλες μου τις σχέσεις πλην της τελευταίας το έχω ζήσει αυτό σε έναν βαθμό.

Εγώ δεν το έβλεπα όλο αυτό, νόμιζα ότι έτσι είναι οι σχέσεις. Άρχισα να αντιδρώ όταν το είδαν άλλοι. Τότε κατάλαβα ότι κάτι συμβαίνει. Άλλοι μου είπαν ότι είμαι άλλη το πρωί άλλη το βράδυ κι άρχισα να το σκέφτομαι με τον εαυτό μου. Δεν το συζητούσα με τις φίλες μου γιατί θεωρούσα ότι αυτό είναι κάτι φυσιολογικό που γίνεται μέσα στις σχέσεις. Έπρεπε να γίνει πολύ προφανές για να μου το επισημάνει κάποιος. Μου το είπε κάποιος από το επαγγελματικό μου περιβάλλον ότι είμαι άλλος άνθρωπος όταν εκείνος ήταν μπροστά.

Δεν μου επεσήμανε κανείς ότι ήταν ψυχολογική βία όλο αυτό. Το κατάλαβα έχοντας προχωρήσει στη ζωή μου, ότι έχω υποστεί κι εγώ μία μορφή βίας. Η πληροφόρηση που υπάρχει γι’ αυτά τα θέματα τα τελευταία χρόνια νομίζω συνέβαλε. Κι έχοντας ήδη ωριμάσει και κάνοντας αναδρομή στο παρελθόν, συνειδητοποιείς ότι έχεις υπάρξει κι εσύ θύμα ψυχολογικής και συναισθηματικής βίας.

Νομίζω όλες έχουμε υπάρξει. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια που να μπορεί να πει ότι όλα ήταν καλά και είχε μία σχέση τέλεια. Απλά νομίζουμε ότι έτσι είναι οι σχέσεις.
Μέσα από αυτό συνειδητοποίησα ότι δεν είναι έτσι οι σχέσεις τελικά. Βρήκα έναν άνθρωπο ο οποίος με δέχτηκε γι’ αυτό που είμαι με τα καλά μου και τα κακά μου, δεν με έκανε ποτέ να νιώσω ντροπή για τίποτα και τον παντρεύτηκα και κάναμε οικογένεια μαζί».

N.Κ. «Ζητούσα τα αυτονόητα και με έκανε να αισθάνομαι παράλογη»

Η Ν.Κ. βγήκε από μία σχέση στην οποία δέχτηκε ψυχολογική βία και ακόμα επεξεργάζεται τα βιώματά της και την ίδια τη συνειδητοποίηση ότι δέχτηκε συναισθηματική κακοποίηση. Μέσα στη σχέση της αυτά που αναγνώριζε ως βιώματα και συναισθήματα δικά της «βαφτίζονταν» υπερβολές. Δεχόταν επίθεση και ο σύντροφός της τήν κατηγορούσε ότι εκείνη την προκαλούσε. Δεχόταν πλήρη έλεγχο και την στέρηση του δικαιώματος σιγά σιγά να ρωτάει εκείνη το οτιδήποτε. Σχεδόν επί 1 χρόνο ένιωθε τον εαυτό της να καταπιέζεται για να χωρέσει στα θέλω του άλλου. Αυτά είναι τα δικά της λόγια.

«Αρκετά νωρίς στη σχέση, περίπου στο τρίμηνο, άρχισα να συνειδητοποιώ ότι οι καβγάδες ήταν ένα μεγάλο αγκάθι. Στην αρχή έλεγα ότι δεν μπορούμε να τσακωθούμε υγιώς, ότι είναι το “ελάττωμά” μας. Εγώ όμως αισθανόμουν ότι δεν ήμουν τόσο ανίκανη να τσακωθώ σωστά, αφού πάντα ήθελα να μιλάω και να λύνω τα θέματα με ειλικρίνεια και ανάληψη ευθύνης. Εκείνος δεν υποχωρούσε ποτέ, ακόμη κι αν είχε λάθος. Ποτέ δεν απολογήθηκε και ποτέ δεν δεσμεύτηκε ότι κάτι θα κάνει καλύτερα την επόμενη φορά. Το “δώρο” που μου έκανε, η μεγάλη του προσπάθεια για τη σχέση μας ήταν πολύ απλά ότι με κρατούσε στη ζωή του, και δεν με έδιωχνε»

Αυτό το συνειδητοποίησα όταν σε έναν καβγά με χαρακτήρισε “τρελή” και είπε ότι την τελευταία φορά που βρέθηκε με τρελή, έφυγε τρέχοντας. Από εκεί και πέρα, για αυτονόητα πράγματα που ζητούσα, με έκανε να αισθάνομαι παράλογη, απαιτητική, ανικανοποίητη. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι είμαι ένα δυναμικό άτομο, εξελίχθηκε στο ότι είμαι μια ανικανοποίητη νευρική, με πάρα πολλή ένταση».

«Άρχισα σταδιακά να αλλάζω τον τρόπο που μιλούσα, να προσπαθώ να μιλάω πιο ήρεμα, μετά πιο αργά, μετά να μη μιλάω καθόλου».

«Μετά δεν του άρεσε το ύφος μου, “διάβαζε” σε αυτό τη δυσαρέσκειά μου. Και προσπαθούσα να αλλάξω και αυτό. Ταυτόχρονα, ήθελε να ελέγχει με ποιον είμαι και πού, ποιος τηλεφωνεί ή στέλνει μήνυμα, ενώ αντίστοιχα όταν εγώ τα ρωτούσα, έβγαινε εκτός εαυτού. Με αποτέλεσμα εγώ να περιορίσω τα πάντα, ώστε να μην υπάρχουν αφορμές ζήλιας ή καβγά, κι εκείνος να συνεχίσει όπως ήταν».

«Το τραγικό ήταν ότι ενώ σταδιακά έχανα τον εαυτό μου, εκείνος με είχε σχεδόν πείσει πως είμαι τόσο τρελή και παράλογη που “εκείνος δεν ήταν ο εαυτός του μαζί μου”. Κάποια στιγμή έγραψα στο ημερολόγιό μου “ψυχολογικός εκβιασμός”. Ήμασταν σχεδόν έναν χρόνο μαζί τότε, που σημαίνει ότι μου πήρε καιρό να το καταλάβω».

«Από κάτω έγραψα: “Ποτέ δεν είμαι αρκετά καλή παρά μόνο όταν κάνω ζουζουνιές. Ακόμη και στα δικά του λάθη εγώ ευθύνομαι πάντα, που κάτι είπα, κάτι σχολίασα. Για να σκέφτομαι πάλι μήπως δεν ήμουν καλή και να αλλάζω εγώ ύφος ενώ ολοφάνερα μου έχει κάνει επίθεση”. Χωρίσαμε λίγο καιρό μετά. Ακόμη θεωρεί ότι μου έκανε χάρη που με είχε “κρατήσει” στη ζωή του. Με τους δικούς μου νομίζω το επικοινώνησα συνειδητά μετά τον χωρισμό. Ακόμη το συνειδητοποιώ».

Τ.Δ.: «Έχω σκεφτεί να πάω μέχρι και στην αστυνομία»

Η Τ.Δ. και ο πρώην σύντροφός της ήταν 13 χρόνια μαζί. Πριν από 2,5 μήνες και μετά από πολλούς χωρισμούς που είχαν προηγηθεί, η Τ.Δ. αποφάσισε να βάλει ένα οριστικό τέλος στη σχέση τους. Εκείνος όμως δεν το δέχεται κι από τότε μέχρι σήμερα, η Τ.Δ. νιώθει την ψυχολογική βία που της ασκεί να τη βαραίνει μονίμως και να τη φοβίζει κάθε μέρα. Αυτά είναι τα δικά της λόγια.

«Τώρα μετά τον χωρισμό ένιωθα ότι μου ασκείται ψυχολογική βία. Είμαι τρομερά πιεσμένη. Δεν μπορεί να αποδεχτεί με τίποτα τον χώρισμο, με ενοχλεί καθημερινά, με παίρνει κάθε 5 λεπτά στη δουλειά, τον έχω αποκλείσει από τα πάντα στο κινητό. Νομίζει ότι έχω νέα σχέση και με κατηγορεί γι’ αυτό. Έρχεται και με παρενοχλεί. Δεν ξέρω πώς να ξέμπερδεψω.

Με απειλεί συνεχώς ότι θα αυτοκτονήσει, με αποκαλεί δολοφόνο. Πάρα πολλές φορές έχει γίνει αυτό. Λέει ότι χωρίσαμε επειδή έχω βρει άλλον κι από εκεί που με εκθειάζει και μου λέει ότι δεν θα βρει άλλη σαν εμένα και με καλοπιάνει, κατευθείαν με βρίζει, με λέει που@@@@ κι ότι πηδιέμαι. Έχω φτάσει να εύχομαι να υπήρχε κάποιος άλλος να μπορούσα να του το πω και να τελειώναμε».

«Νιώθω θυμό. Φόβο μερικές φορές επειδή δεν ξέρω τι θα κάνει. Πολλές φορές τα βάζω με τον εαυτό. Μού λέω ότι κάκως επιτρέπω να γίνεται αυτό το πράγμα. Δεν παλεύεται».

«Έχω σκεφτεί να πάω μέχρι και στην αστυνομία, αλλά από τη μια είναι κλειστή κοινωνία εδώ και γνωριζόμαστε κι από την άλλη θα ήθελα να βρω και μία γυναίκα να συμβουλευτώ, αστυνομικό, δικηγόρο, κάτι, αλλά δεν έχω τολμήσει ακόμα.

Με το περιβάλλον μου δεν τα έχω συζητήσει. Αν τα συζητήσω με την κολλητή μου θα μου πει “εγώ στα έλεγα”. Σκέφτομαι ότι θα μου ρίξουν ευθύνες, θα μου πουν ότι το ήξερα ότι δεν έκανα τίποτα. Γιατί είχα επιχειρήσει πάρα πολλές φορές να φύγω αλλά με πίεζε πάντα και τελικά υποχωρούσα. Στο παρελθόν παρενοχλούσε και τις φίλες μου, τις ζάλιζε στα τηλέφωνα για να με πείσουν να τα ξαναβρούμε. Με πληροφόρησαν εκείνες για τη συμπεριοφορά του τότε».

«Κατάλαβα ότι αυτό που μου συμβαίνει είναι άσκηση ψυχολογικής βίας γιατί πιέζομαι πάρα πολύ ψυχικά. Μπήκα στο internet και διάβαζα γι’ αυτό, να δω τι μπορώ να κάνω και πού να απευθυνθώ για να απαλλαγώ».

«Ήθελα να διαβάσω άλλες κοπέλες που έχουν περάσει αυτό το πράγμα να δω πώς το έχουν χειριστεί και τι έχουν κάνει. Φοβήθηκα όταν το συνειδητοποίησα και κατάλαβα ότι δεν πάει άλλο. Ένιωσα απόγνωση.

Έχω πιάσει τον εαυτό μου πολλές φορές να σκέφτεται ότι καλύτερα να μείνω μόνη μου παρά να τραβήξω ξανά όλα αυτά».

Ε.Ρ. «Οι φίλες μου μού είχαν πει πως δεν με αναγνωρίζουν πια»

Η Ε.Ρ. έζησε για 3 χρόνια υπό τη συνεχή απειλή του χωρισμού. Φυσικά, κατά τα λεγόμενα του τότε συντρόφου της εκείνη ήταν υπεύθυνη για τον χωρισμό επειδή δεν συμπεριφερόταν όπως εκείνος θα ήθελε. Κάθε φορά. Προσπαθούσε να τον «διορθώσει» πετσοκόβοντας στην ουσία τη δική της προσωπικότητα. Μέχρι που οι φίλες της έπαψαν να την αναγνωρίζουν. Αυτά είναι τα δικά της λόγια.

«Έχω 1 σχετική εμπειρία σχέσης στην οποία να έχω νιώσει βία, μέσα από μια μεγάλη σε διάρκεια σχέση μου που κράτησε 3 χρόνια, από τα 21 έως τα 24 μου- εκείνος ήταν 10 χρόνια μεγαλύτερός μου. Αναφέρω την ηλικία γιατί έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Είχα πολλές ψυχολογικές αντοχές και μηδέν βιώματα από αντίστοιχα τοξικά περιστατικά στη ζωή μου. Το είδος της βίας ήταν ψυχολογική».

«Αυτό που συνέβαινε ήταν πως κάθε- μα κάθε- φορά που έκανα κάτι που δεν ενέκρινε υποτίθεται, από το πιο απλό -π.χ. να βγω έξω με τις φίλες μου μια μέρα που δεν ήταν σε καλή διάθεση, μέχρι έναν τσακωμό/ διαφωνία μας, μου έλεγε να χωρίσουμε».

«Πραγματικά, για ψύλλου πήδημα ζητούσε χωρισμό. Έλεγε ότι δεν ταιριάζουμε, ότι δεν τον καταλαβαίνω (φυσικά το πέταγε πάνω μου) και πως πρέπει να χωρίσουμε. Φυσικά και όλο αυτό, σιγά σιγά, άρχισε να με φιμωνει, με έκανε να φοβάμαι να αντιδράσω για να μην τον “προκαλέσω” και μου πει για άλλη μια φορά να χωρίσουμε.

Κάθε φορά που ήταν πεσμένη η διάθεσή του, αντανακλαστικά αγχωνόμουν ότι θα γίνει το γνωστό. Ακόμα με θυμάμαι να ανεβάζω παλμούς. Το είχε κάνει και σε διακοπές μας. Κάθε φορά εγώ αντιδρούσα με το να τον παρακαλάω να συνέλθει και να του επισημαίνω πόσο τον αγαπάω. Ένα βράδυ έφυγα από το σπίτι μου τρέχοντας με το αμάξι στις 04:00 το πρωί για να πάω στο σπίτι του να τον μεταπείσω. Ένιωθα ότι μπορώ να τον διορθώσω. Κάθε φορά γινόταν το ίδιο, άλλαζε γνώμη, αλλά από ένα σημείο και μετά ήταν αδύνατον να μην μπω στη διαδικασία να τον “συνεφέρω”. Ήταν ό,τι πιο ψυχοφθόρο έχω ζήσει. Εγώ βέβαια, του είχα πει: “Εσύ μου λες να χωρίσουμε κάθε 3 και λίγο. Εγώ θα σου το πω μία φορά και θα ισχύει”. Όπως κι έγινε τελικά».

«Οι φίλες μου μού είχαν πει πως δεν με αναγνωρίζουν πια. Ήμουν ένα δυναμικό κορίτσι και είχα γίνει αλοιφή. Μου είχε κόψει τα πόδια. Πραγματικά ένιωθα φόβο και εξάντληση. Θυμάμαι να λέω: “Όχι πάλι”. Σαν να είχε γίνει κανονικότητα για τη σχέση μας να μου λέει ότι θα χωρίσουμε γιατί δεν τον καταλαβαίνω».

«Δεν μου επεσήμανε κανείς οτι αυτό είναι ψυχολογική βία. Το όρισα μόνη μου ως μορφή βίας στο τέλος της σχέσης.

Ευτυχώς δεν χρειάστηκε ξανά να αγγίξω εκείνα τα επίπεδα ψυχικής καταπόνησης. Αντανακλαστικά δεν επέτρεψα ποτέ ξανά στον εαυτό μου να πέσει τόσο χαμηλά, από τέτοια συμπεριφορά. Ήταν κόκκινο πανί για μένα πλέον. Ο έρωτας είναι ευλογία και κατάρα. Αν έμαθα κάτι από όλο αυτό είναι πως χρειάζεται να κάνουμε αυτοκριτική συχνά για να βλέπουμε πού βρισκόμαστε, να μην την αμελούμε. Ειδικά τα νέα κορίτσια πρέπει να τα προσέχουμε πολύ. Η άποψη ότι “ο έρωτας πληγώνει” πρέπει να ανατρέπεται από πολύ νωρίς στις ζωές μας».

Α. Π. «Το συνειδητοποίησα πολλά χρόνια μετά το περιστατικό»

Η Α.Π. άρχισε να καταλαβαίνει ότι είχε υποστεί ψυχολογική βία αφού το #MeToo συνέβη στην Ελλάδα και η πληροφόρηση για τα ζητήματα της κακοποιητικής συμπεριφοράς έγινε πιο έντονη στην καθημερινότητά της. Είχε δεχτεί σε σχέσεις της στο παρελθόν υποτιμητικά σχόλια που την έκαναν να νιώθει ντροπή. Κι όλα αυτά ασυνείδητα λειτούργησαν ως τα επόμενα “red flags” που έμαθε να προσέχει. Αυτά είναι τα δικά της λόγια.

«Συνειδητοποίησα ότι αισθάνθηκα κάποια μορφή συναισθηματικής βίας πολλά χρόνια μετά το περιστατικό. Κατά κύριο λόγο, προσφάτως με την δημοσιοποίηση του κινήματος #ΜeToo, όπου είχα περισσότερη ενημέρωση για τις μορφές βίας και μπόρεσα να αποκωδικοποιήσω τη δική μου εμπειρία».

«Όταν συνέβαιναν όλα αυτά θυμάμαι να έχω άσχημα συναισθήματα, όπως θλίψη και ντροπή για μένα. Επίσης, αισθανόμουν μειονεκτικά και αδικημένη, ενώ από τα πιο έντονα συναισθήματα ήταν η αδυναμία αντίδρασης απέναντι σε αυτές τις συμπεριφορές».

«Δεν θυμάμαι ακριβώς τα λόγια αλλά δέχτηκα υποτιμητικά σχόλια για την εμφάνισή μου, αλλά και απειλές που όσο κι αν ξέρεις ότι δεν πρόκειται να υλοποιηθούν λειτουργούν εν μέρει εκφοβιστικά.

Οι φίλες μου στις οποίες το είπα, το κατέκριναν. Προσπάθησαν να με ενδυναμώσουν και να αρχίζω να θέτω τα αδιαπραγμάτευτα όριά μου μέσα σε μία σχέση. Μου επεσήμαναν ότι δεν έφταιγα εγώ για την οποιαδήποτε άσχημη συμπεριφορά του άλλου».

«Έκτοτε προσπάθησα συνείδητα πλέον, υποσυνείδητα πριν το ορίσω μέσα μου ως συναισθηματική βία, να διακρίνω αντίστοιχα σημάδια σε επόμενες σχέσεις».

Φ.Μ.: «Άρχισαν και οι 2 να βρίζουν τη μάνα μου. Αυτό σαν κατρακύλα έφτασε και σε μένα»

Η Φ.Μ. είχε 2 σχέσεις στις οποίες σήμερα καταλαβαίνει ότι είχε υποστεί ψυχολογική βία. Και στις 2 η ψυχολογική βία εκδηλώθηκε πρώτη φορά, όταν χωρίς να τους ζητηθεί άρχισαν να κρίνουν τη δυναμική μητέρα της που είχε προχωρήσει σε επόμενη σχέση μετά το διαζύγιό της. Και οι δύο προσπάθησαν να τη στρέψουν εναντίον της. Κι έπειτα ακολούθησε η ζήλια. Πάντα όμως διακωμωδούσε όλο αυτό που της συνέβαινε και φρόντιζε να κρατήσει το θετικό, το να καταλάβει όσο το δυνατόν νωρίτερα τι ήταν αυτό που τελικά ήθελε στις σχέσεις της. Αυτά είναι τα δικά της λόγια.

«Αρχικά νιώθω πολύ τυχερή που όλα αυτά συνέβησαν σε μικρή ηλικία και κατάλαβα από πολύ νωρίς τι ψάχνω ακριβώς, τι θέλω από μια σχέση. Δύο ήταν όλοι και όλοι από τους πρώην που ήταν έτσι, ο ένας φουλ ζηλιάρης και ο ένας φουλ κομπλεξικός. Με τον έναν ήμουν μαζί ως φοιτήτρια και με τον άλλο στο σχολείο.

Και οι δύο με προσέγγισαν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, με ωραίο ρομαντικό φλερτ, με ραντεβού και τέτοια. Όταν τους είπα για την οικογένειά μου, ότι οι γονείς μου είχαν χωρίσει από τότε που ήμουν 10 αλλά ποτέ δεν ήταν πρόβλημα αυτό κι είμαστε “Σουηδία” στο σπίτι, και οι δύο είχαν είπαν από μόνοι τους τη γνώμη τους για τη μητέρα μου, επειδή εκείνη είχε προχωρήσει στη ζωή της. Προέρχονταν και οι δύο από οικογένειες που ήταν πολυ υπέρ της παραδοσιακής οικογένειας, με μεγάλους σε ηλικία γονείς ο ένας και πολύ αυστηρούς ο άλλος.

Η μαμά μου είχε μία καινούργια σχέση και εγώ γνώριζα τη σχέση τους και γι’ αυτό έφτασαν και οι δύο σε σημείο να τη βρίζουν. Αυτό είναι που τώρα αναλογίζομαι ως παράδειγμα της ψυχολογικής βίας που ένιωσα σε αυτές τις σχέσης. Ότι προσπάθησαν και οι δύο να με στρέψουν εναντίον της. Κι ο ένας ειδικά που ήμουν μικρότερη κατάφερε να με κάνει να κοιτάζω τη μητέρα μου στραβωμένη. Με έκανε να έρθω σε αντιπαράθεση για χάρη του, όχι για μένα ή επειδή κάπου δεν ταιριάζαμε με τη μάνα μου στον χαρακτήρα».

«Τότε εντοπίζω ότι ήταν η αρχή για τη ψυχολογική βία που δέχτηκα, όταν άρχισαν και οι 2 να βρίζουν τη μάνα μου. Αυτό σαν κατρακύλα, βέβαια, έφτασε και σε μένα. Ειδικά εκείνος που ήταν ζηλιάρης, επειδή είχα βγει για ψώνια μαζί της, “που@@@@” με ανέβαζε, “τσ@@@@” με κατέβαζε».

«Ο άλλος που εγώ θεωρώ ότι ήταν κομπλεξικός επειδή τον περνούσα σε ύψος, μου είχε κόψει τα τακούνια, με είχε πείσει ότι είμαι πιο όμορφη όταν δεν βάφομαι, με περιόριζε με τέτοιους τρόπους.

Πώς αντιδρούσα; Δεν μίλαγα, δεν ξέρω. Δεν συνέχιζα καν την κουβέντα. Ήμουν κότα. Φοβερό χαρακτηριστικό μου, κότα. Και τότε μάλλον κατάλαβα ότι δεν ψάχνω σχέσεις που να έχουν ίντριγκα, να έχουν τσακωμούς, να έχουν δράμα. Ήθελα την ισορροπία, το άραγμα, την ηρεμία. Γιατί να τσακωθείς; Γιατί να θες να χαλάσεις όποιο ωραίο κλίμα. Αυτό που μου έβγαινε όταν μιλούσαν άσχημα οι άλλοι ήταν να μη δίνω σημασία. Αν τα είχα πάρει τοις μετρητοίς θα είχα χωρίσει μία ώρα αρχύτερα. Και μετά που χωρίσαμε δεν μου έμεινε αυτό. Το θυμάμαι τώρα, εντάξει, αλλά απλά το θυμάμαι. Δεν μου προκαλεί τίποτα σε νεύρα, κάτι.

Το περιβάλλον μου μου έδωσε Όσκαρ (γελάει). Ήμασταν σε ηλικία τότε που δεν βλέπαμε τα αρνητικά σε έναν σύντροφο, κάτι που θα μας έκανε να πούμε “Άντε παράτα τον”. Ήμασταν σε πολύ ροζ συννεφάκι. Με τις φίλες μου διακωμωδούσαμε τις καταστάσεις που ζούσαμε και σε εμένα δόθηκε το Όσκαρ υπομονής για τον ζηλιάρη. Το διακωμωδούσαμε γιατί δεν υπήρχε λόγος να κάτσω να στενοχωρηθώ, να κλάψω».

«Ούτε δάκρυ δεν έριξα γι’ αυτόν τον άνθρωπο όταν χωρίσαμε. Ένιωσα ανακούφιση, τεράστια ανακούφιση. Μία από τις φίλες μου μου έλεγε ότι ήταν μα@@@@@, αλλά όχι να μου πει “αυτό που σου κάνει είναι ψυχολογική βία”. Δεν μπορούσαμε να το διακρίνουμε κιόλας».

«Όταν κάτι τελειώνει παίρνω το δίδαγμα μου, κοιτάω το θετικό. Και οι 2 με κάνανε να καταλάβω ότι δεν μου αρέσουν οι ζηλιάρηδες, δεν μου αρέσουν οι ψευτόμαγκες. Στο τέλος και οι δύο με ρώτησαν πως ήσουνα μαζί μας. Μου έκανε φοβερή εντύπωση. Αυτός με τον οποίο ήμουν ως φοιτήτρια λίγες μέρες αφού χωρίσαμε, βγήκαμε σε μία κοινή παρέα και μου το αναγνώρισε αμέσως. Μου είπε “Απορώ πώς άντεξες μαζί μου έναν χρόνο” και του είπα “Κι εγώ απορώ”. Ο άλλος μου μίλησε χρόνια μετά. Αλλά τι κακία να κρατήσεις τώρα σε κάποιον που είναι ζηλιάρης και δεν κάνει τίποτα να το διορθώσεί ή σε έναν που είναι κομπλεξικός για κάτι που δεν μπορεί να διορθώσει;

Απλά κατάλαβα ότι θέλω ο σύντροφός μου να είναι όσο πιο ήσυχος γίνεται, να έχουμε τις διαφωνίες μας, αλλά να μη γινόμαστε από 2 χωριά χωριάτες. Είπαμε δεν είμαστε μαζί για να τσακωνόμαστε. Δεν χρειάζεται τοξικότητα. Δόξα τω Θεώ που αυτές οι σχέσεις ήταν σε ηλικία που διαμορφώναμε χαρακτήρα και θέλαμε να πειραματιστούμε και να δούμε πού είμαστε, τι μας αρέσει. Εμένα μου ταιριάζουν λίγο οι χαμηλών τόνων. Αυτοί που το φως τους βγαίνει από μέσα τους κι είναι η δύναμή τους και όταν κοιμούνται. Αυτό θέλω. Ούτε τον ζηλιάρη ούτε τον κομπλεξικό».

Όπως αναφέρει το WebMD, συνέπειες της εκτεταμένης έκθεσης στην ψυχολογική βία που μπορεί να λαμβάνει χώρα σε μία κακοποιητική σχέση μπορούν να είναι:

• Κατάθλιψη
• Άγχος
• Αυτοκτονικός ιδεασμός
• Σύνδρομο Μετατραυματικού Στρες

Από 01-01-23 μέχρι 31-10-23: Στα Συμβουλευτικά Κέντρα που λειτουργούν για την βία κατά των γυναικών απευθύνθηκαν 4.160 γυναίκες. Στους Ξενώνες φιλοξενήθηκαν 194 γυναίκες. Η Γραμμή SOS 15900 δέχθηκε 7.074 κλήσεις (4.802 κλήσεις αφορούσαν σε περιστατικά βίας).