Ημέρα της Γυναίκας: Σημαντικές Ελληνίδες μιλούν για τις γυναίκες που τις στήριξαν και τους έδωσαν έμπνευση
- 8 ΜΑΡ 2020
Μια ξεχωριστή μέρα για όλες εμάς. Ημέρα της Γυναίκας. Μια μέρα που χωράει τη γιορτή, την υπενθύμιση, τον απολογισμό, τον προβληματισμό και την ελπίδα για ένα μέλλον στο οποίο η ισότητα θα είναι πραγματική κι αυτονόητη συνθήκη για κάθε μα κάθε άνθρωπο που γεννιέται κι αισθάνεται γυναίκα.
Γυναίκες που στηρίζουν γυναίκες λοιπόν, μια στάση αμφισβήτησης προς την άποψη πως το γυναικείο φύλο είναι άκρως ανταγωνιστικό για να μιλάμε για ουσιαστικές συμμαχίες. Είναι αλήθεια πως στην πορεία αυτού του αφιερώματος, το ακούσαμε κι αυτό αρκετά, υπενθυμίζοντάς μας εκείνη την εύστοχη φράση της Αμερικανίδας πολιτικού Madeleine Albright: «Υπάρχει ένα ξεχωριστό μέρος στην κόλαση για τις γυναίκες που δεν βοηθούν γυναίκες».
Με αφορμή την 8η Μαρτίου, ζητήσαμε από διάσημες γυναίκες που διαπρέπουν σε χώρους της δημόσιας σφαίρας να ξεχωρίσουν εκείνες που τις στήριξαν, τις ενέπνευσαν, τις ενδυνάμωσαν και με κάποιο τρόπο ή συνολικά καθόρισαν αυτό που είναι σήμερα. Κάποιες επέλεξαν να μιλήσουν για το απόλυτο θηλυκό πρότυπο, τη μητέρα τους, κι άλλες για μία ή περισσότερες γυναίκες- σταθμό στην επαγγελματική και προσωπική τους πορεία.
Επιμέλεια κειμένου: Μαριλέλλα Αντωνοπούλου
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Δέσποινα Δημά, Λία Παπαϊωάννου, Δήμητρα Τσιγγενέ, Μαριλέλλα Αντωνοπούλου, Γωγώ Θωμά.
Φώφη Γεννηματά
«Η μητέρα μου η Κάκια. Μία γυναίκα που δεν πέρναγε ποτέ απαρατήρητη. Είχε άποψη και την υπερασπιζόταν, είχε συναίσθημα , έμπαινε μπροστά σε όλα, πρώτη έσερνε το χορό, ήταν ένας χείμαρρος.
Μας έμαθε να διεκδικούμε στη δουλειά, στις σχέσεις, στις φιλίες, στον έρωτα. Μας έμαθε να χαιρόμαστε κάθε λεπτό της ζωής , να αγαπάμε, να έχουμε ένα σπίτι ανοιχτό σε όλους, να είμαστε απλές, προσιτές. Ήταν το στήριγμα για μένα και την αδερφή μου, ήταν το στήριγμα για το σπίτι μας. Μας έμαθε ότι στη ζωή δεν φτάνει μόνο να ονειρεύεσαι , τα όνειρα πρέπει να αγωνιστείς να τα κάνεις πράξη .
Μας έμαθε να έχουμε μια διαφορετική σχέση με την πολιτική, μέσα από τη δράση της στην Ένωση Γυναικών Ελλάδος , εδώ ταυτιζόταν η άποψή της με τον πατέρα μου.
Ο πατέρας μου ήταν υπουργός και εκείνη διατηρούσε ένα μαγαζί στο Χαλάνδρι. Δεν διανοήθηκε ποτέ να αλλάξει τη ζωή της.
Η μητέρα μου είναι μέσα μου. Είναι η γυναίκα που με εμπνέει και με καθοδηγεί. Μου μιλά και με συμβουλεύει. Έφυγε νωρίς από τη ζωή, αλλά δεν έφυγε ποτέ από την καρδιά μου».
Θέμις Μπαζάκα
«Αυτό που θέλω να πω εγώ, είναι ότι οι φίλες μου ήταν πάντα στο πλευρό μου. Η γυναικεία φιλία για μένα είναι πολύ δυνατή παρόλο που τόσοι πολλοί την κακολογούν. Τι να πρωτοπώ; Από το ότι δεν είχα πού να μείνω και γυναίκα με φιλοξένησε, ότι δεν είχα να φάω και γυναίκα με τάισε. Και τώρα με το χέρι μου γυναίκες φίλες μου με φρόντισαν (σ.σ. η Θέμις Μπαζάκα έσπασε το χέρι της την ημέρα της επίσημης πρεμιέρας της παράστασης “Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι”). Όχι βέβαια, πως οι άντρες φίλοι ήταν απόντες, αλλά νομίζω κάτι τέτοια δεν μπορούν τόσο εύκολα να τα διαχειριστούν.
Από εκεί και πέρα πιστεύω ότι η ενδυνάμωσή μου, η ψυχική και πνευματική, προήλθε από γυναίκες συγγραφείς όπως η Simone de Beauvoir ή η Virginia Woolf. Δεν το λέω για να κάνω εντύπωση αλλά γιατί πάντα με ενδιέφεραν πολύ οι γνώσεις για το φύλο μου. Φυσικά κρατώ τη φράση που έχει γράψει η De Beauvoir: “Γυναίκα δε γεννιέσαι, γίνεσαι”. Είναι κάτι που το έψαξα και εμβάθυνα σε αυτό σε όλη τη ζωή μου».
Έλενα Ράπτη
«Η Ημέρα της Γυναίκας, αποτελεί μία ημέρα μνήμης και υπενθύμισης. Μία υπενθύμιση της δύναμης και της αξίας της γυναίκας, όχι μόνο στο να διεκδικήσει τα αυτονόητα δικαιώματά της, αλλά και να κάνει τη φωνή της να ακουστεί μέσα στη φασαρία του σύγχρονου κόσμου. Γιορτάζουμε το δικαίωμα στην ψήφο και την ισότητα των φύλων. Αυτά που θεωρούμε αυτονόητα, αλλά κάποτε δεν ήταν, μέχρι που κερδήθηκαν με αγώνες από γυναίκες (και άνδρες) που αγωνίστηκαν και κέρδισαν.
Μια τέτοια γυναίκα δυναμική είναι η μητέρα μου. Μαζί της με δένει μια σχέση μοναδική και ανεκτίμητη. Είναι το στήριγμα και η αγκαλιά σε κάθε στιγμή αδυναμίας. Η φιγούρα που κάθε πρωί θα μου πει “καλημέρα”. Η καλύτερή μου φίλη.
Η μητέρα μου είναι η δική μου ηρωίδα. Μια γυναίκα βράχος και φύλακας άγγελος σε όλη μου τη ζωή. Ένας άνθρωπος ευφυής, γενναιόδωρος, ευγενικός. Μία γυναίκα που το χαμόγελό της ζεσταίνει τις καρδιές όλων γύρω της. Τη θαυμάζω για τη δύναμή της, το πάθος της για τη ζωή, την ψυχραιμία που μεταδίδει στις στιγμές έντασης, στη ζεστασιά που έχει ο λόγος της και η καρδιά της.
Σε όλη μου τη ζωή η μητέρα μου αποτελεί για εμένα μία πραγματική έμπνευση. Η μητέρα μου είναι ο άνθρωπος που με στήριξε σε κάθε στιγμή της ζωής μου. Που στάθηκε δίπλα μου στα πρώτα μου βήματα και στο πλάι μου διακριτικά σε όλα τα υπόλοιπα μέχρι σήμερα. Είναι αυτή που με έμαθε να αγωνίζομαι, να διεκδικώ και να σκέφτομαι. Είναι αυτή που μου έκλεισε τα αυτιά για να μην ακούω τις φωνές της αποδοκιμασίας στις αρχές της πορείας μου.
Αξίζει ως κοινωνία να ακούσουμε καλύτερα τις γυναίκες γύρω μας. Μητέρες, αδελφές, φίλες, συναδέλφους, επιστήμονες, εργαζόμενες. Όλα αυτά τα πρόσωπα, όλες αυτές τις γυναίκες που γεμίζουν τη ζωή μας. Κάναμε βήματα μπροστά, αλλά χρειάζονται κι άλλα. Μεγαλύτερα και πιο σταθερά. Από την κορυφή της πολιτικής και την Πρόεδρο της Δημοκρατίας μέχρι τη βάση της πολιτικής, την απλή Ελληνίδα γυναίκα, είναι ανάγκη να βάλουμε τη σφραγίδα μας σε μια κοινωνία που θα δίνει περισσότερες ευκαιρίες, σε περισσότερες γυναίκες».
Άντζελα Δημητρίου
«Η γυναίκα που με ενέπνευσε και με βοήθησε έμπρακτα στα πρώτα μου επαγγελματικά βήματα ήταν η Τζένη Βάνου. Βρέθηκε στον δρόμο μου στις πρώτες μου δουλειές. Είχα πάντα πρότυπο μεγάλες κυρίες του ελληνικού τραγουδιού και ήθελα να ακολουθήσω τα βήματά τους. Μία από αυτές ήταν και η Τζένη Βάνου και ήμουν πολύ τυχερή που τη συνάντησα. Συναντηθήκαμε για πρώτη φορά το 1975. Θυμάμαι να με συμβουλεύει να είμαι ο εαυτός μου, να είμαι αληθινή, να είμαι αυθόρμητη, να είμαι ειλικρινής, να ντύνομαι πολύ ωραία και να φοράω άρωμα. Η Τζένη Βάνου τότε μεσουρανούσε. Εγώ, ακόμα δεν είχα μπει στη δισκογραφία. Συνεργαστήκαμε το 1975 στο Φαληρικό Δέλτα με Τζένη Βάνου, Πόλυ Πάνου και Ρίτα Σακελλαρίου».
Δούκισσα Νομικού
«Ο φύλακας άγγελός μου ήταν, είναι και θα είναι η μητέρα μου. Είναι πάντα δυνατή, πάντα γενναιόδωρη, πάντα δοτική, πάντα χαμογελαστή. Με στήριξε από την αρχή της καριέρας μου, σε κάθε μου βήμα, μέχρι τώρα, μιας και στο νέο μου εγχείρημα με τα κοσμήματα είναι η πιο πολύτιμη συνεργάτιδά μου! Και πέρα από τη δουλειά όμως, η μητέρα μου είναι η πιο καλή μου φίλη, η πιο έμπιστη, η πιο αληθινή. Είναι το πρότυπό μου, η έμπνευσή μου, το στήριγμά μου».
Κόρα Καρβούνη
«Στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού είχα μία φοβερή δασκάλα την κα Γκέλυ. Το σχολείο μου ήταν η Λεόντειος Νέας Σμύρνης και πηγαίναμε και ορθόδοξοι και καθολικοί σε αυτό. Η κα Γκέλυ ήταν καθολική και κόρη ιερέα και λάτρευε να παίζει και ακορντεόν. Πολύ συχνά μετά το μάθημα μάς έπαιζε μουσική και τραγουδούσαμε.
Λοιπόν, εγώ, δεν ήμουν άριστη μαθήτρια στην Α’ Δημοτικού. Είχα κάποια προβλήματα και κυρίως λόγω του ότι χώριζαν οι γονείς μου ήμουν ένα αναστατωμένο παιδί εκείνη την περίοδο. Η κα Γκέλυ το ήξερε αυτό και μία μέρα λέει μπροστά στην τάξη: «Κόρα πρέπει να μείνεις μετά το μάθημα, να σου μιλήσω». Ωχ, σκέφτηκα, θα μου πει πόσο κακή είμαι. Έμεινα να της μιλήσω και μου έδωσε δύο καραμέλες, μία για μένα και μία για τη δίδυμη αδερφή μου. Μου είπε: «Σου δίνω αυτές τις καραμέλες γιατί είσαι η καλύτερη μαθήτρια της τάξης». Από τότε έπρεπε να σταθώ αντάξια των προσδοκιών της και να μην την απογοητεύσω κι έγινα μια από τις καλύτερες μαθήτριες.
Δεν μπορώ να την ξεχάσω αυτή την ιστορία. Αυτή η γυναίκα μου έδωσε τόση αξία, με βοήθησε τόσο πολύ σε τόσο τρυφερή ηλικία και όντως έγινα μια πολύ καλή μαθήτρια και μετά κατάφερα αυτά που ήθελα, να μπω στο πανεπιστήμιο κλπ. Χωρίς τη δική της υποστήριξη δεν θα μπορούσα να γίνω έτσι όπως είμαι. Με σημάδεψε και με έκανε να προσπαθώ να γίνω καλύτερη. Γιατί από μέσα μου ήξερα ότι δεν είμαι τόσο καλή, αλλά αν το πίστευε εκείνη ότι είμαι η καλύτερη, έπρεπε να γίνω. Η κα Γκέλυ έχει συνταξιοδοτηθεί αλλά ακόμα έχουμε επαφές, μου κάνει την τιμή κι έρχεται να με δει στο θέατρο».
Γωγώ Μπρέμπου
«Η Ελένη Ανουσάκη είναι η γυναίκα που με βοήθησε και με στήριξε στα πολύ πρώτα μου επαγγελματικά βήματα. Την γνώρισα όταν ήμουν 17 χρονών, ήμουν η κόρη της στη σειρά το «Σόι Μας» που έπαιξε στο Mega το 1992. Είχα κάνει κάποια σεμινάρια Αρχαίου Δράματος αλλά ήμουν εντελώς άπειρη από τηλεόραση, ακόμα δεν είχα ιδέα περί τίνος πρόκειται αυτή η δουλειά. Θυμάμαι πως όσες φορές με “στρίμωχναν” και ζοριζόμουν στα γυρίσματα, η Ελένη έπαιρνε πάντα το μέρος μου και με υπερασπιζόταν. Αλλά δεν έκανε μόνο αυτό. Όταν δεν μου έφερναν καλά ρούχα και δεν με πρόσεχαν- κάτι που συμβαίνει σε νέους ηθοποιούς και ειδικά στα κορίτσια- εκείνη με πήγαινε σε σχεδιαστές, σε κομμωτήρια στο Κολωνάκι, πηγαίναμε παρέα για φαγητό. Μού γνώρισε σημαντικούς ανθρώπους, όπως ο εκδότης του περιοδικού «Θέατρο», Κώστας Κίτσος, η μητέρα της, με την οποία μιλούσαμε για Σαίξπηρ. Η Ελένη Ανουσάκη μού είχε πολλή μεγάλη αγάπη κι εγώ σ’ εκείνη. Μια γυναίκα που πολιτεύτηκε κι έχει δώσει μάχες για το γυναικείο κίνημα δίπλα στη Μελίνα Μερκούρη. Την τοποθετώ δίπλα στη μητέρα, τη γιαγιά, τις αδελφές και τη θεία μου».
Αθηνά Οικονομάκου
«Οφείλω πολλά στη Μιμή Ντενίση. ‘Ηταν ο πρώτος άνθρωπος που πίστεψε σε εμένα στο κεφάλαιο «Υποκριτική». Μάλιστα, εκείνη μού έδωσε την ώθηση που χρειαζόμουν για να κυνηγήσω τα όνειρά μου, χωρίς να χάσω χρόνο. Συγκεκριμένα, θυμάμαι ότι πήγα στη σχολή της για να πάρω κάποιες πληροφορίες, ενώ ήμουν φοιτήτρια στη Γεωπονική. Στόχος μου ήταν να τελειώσω το πανεπιστήμιο και στη συνέχεια να ασχοληθώ με αυτό που αγαπώ. Εκείνη την περίοδο σκεφτόμουν ότι δεν έπρεπε να το κάνω παράλληλα, γιατί δεν ήξερα αν μπορώ να αντεπεξέλθω σε δυο τόσο απαιτητικές σχολές. Μόλις της είπα τις σκέψεις μου, η Μιμή Ντενίση αντέδρασε. Με προέτρεψε να το σκεφτώ ξανά, γιατί όπως χαρακτηριστικά μου είπε «δεν έπρεπε να χάνω χρόνο». Αν και γνωριζόμασταν λίγα λεπτά, μού είπε πως βλέπει “κάτι” σε εμένα και μού εξήγησε με πολύ όμορφο τρόπο και με επιχειρήματα, τον λόγο που έπρεπε να ξεκινήσω άμεσα τη σχολή κι ας πιεζόμουν χρονικά. Επίσης, μού είπε πως θα είναι δίπλα μου σε ό,τι χρειαστώ. Κι έτσι έγινε. Μάλιστα, στα πρώτα βήματα της καριέρας μου, έχω παίξει μαζί της σε περιοδεία που έκανε στη Θεσσαλονίκη, αποκτώντας ακόμα μια μεγάλη εμπειρία. Έχω ακούσει σοφά λόγια από εκείνη και νιώθω τυχερή που υπήρξε στη ζωή μου. Τη θεωρώ από τις πιο έξυπνες γυναίκες σε αυτό τον χώρο».
Αθηναΐς Νέγκα
«Η γυναίκα που με στηρίζει είναι η γυναίκα που πάντα θα στηρίζω, η φίλη μου και ένα εξαιρετικό παράδειγμα ανθρώπου, η Τζέλη Σκαρλάτου. Είναι έξυπνο, ταλαντούχο και βαθύτερα ευγενικό άτομο, έχει χιούμορ, είναι έντιμη και γενναία, είναι ενημερωμένη, η πιο δυνατή και ευαίσθητη φίλη. Μια συναρπαστική παγκόσμια πρωταθλήτρια του windsurfing που έχει πάει 4 φορές στους Ολυμπιακούς κι ελπίζω να πάει και 5η. Με έχει βοηθήσει σ όλες τις δύσκολες φάσεις της ζωής μου τα τελευταία χρόνια πολύ περισσότερο απ’ ό,τι την έχω βοηθήσει εγώ και έχει έναν μαγικό τρόπο να μού φέρνει μόνο καλά. Την θαυμάζω, την εμπιστεύομαι, τής λέω τα πράγματα που θέλω να παραδεχτώ στον εαυτό μου. Ο δρόμος για να συνέλθω περνάει πάντα από την Τζέλη. Υπάρχουν συγκεκριμένα άτομα μ’ αυτή τη δράση. Μεταξύ γυναικών στην Ελλάδα είναι σπάνιο γιατί είμαστε ανταγωνιστικές και συνήθως συγκεκριμένα ενδιαφέροντα μας φέρνουν κοντά. Με την Τζέλη αυτό δεν ισχύει. Και μπορεί θεωρητικώς να κάνουμε ακραία διαφορετικές δουλειές και διαφορετική ζωή, αλλά για κάποιο λόγο μοιραζόμαστε κοινές απόψεις, έχουμε παρόμοιες αντιδράσεις, γελάμε και κλαίμε με τα ίδια και έχουμε ένα κοινό περίεργο σύστημα αξιών που δεν καταλαβαίνουν οι υπόλοιποι. Μου λείπει γιατί ταξιδεύει πολύ και εγώ με τα παιδιά και την δουλειά δεν την βλέπω όσο θα ήθελα».
Λένα Παπαληγούρα
«Βασανίστηκα πολύ με το θέμα της ερώτησης. Υπάρχουν πολλές γυναίκες που έχουν επηρεάσει βαθιά τη σκέψη και την καρδιά μου. Άλλες είναι γυναίκες που είχα την τύχη να γνωρίσω μέσα από τη δουλειά μου, άλλες γυναίκες για τις οποίες διάβασα και με γοήτευσαν η ακόμα άλλες είναι γυναίκες ηρωίδες ταινιών η μυθιστορημάτων που με έκαναν να θέλω να τους μοιάσω. Κάποια χρόνια πριν θα επέλεγα σίγουρα να μιλήσω για μια γυναίκα που με έχει σημαδέψει στη δουλειά μου. Θα επέλεγα την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, τη Ρένη Πιττακή, τη Μάγια Λυμπεροπούλου ή τις αγαπημένες μου δασκάλες, Κάτια Γέρου κι Αθανασία Καραγιαννόπουλου. Όλες γυναίκες που με σημάδεψαν, με καθόρισαν. Όλες γυναίκες που θαυμάζω απεριόριστα.
Όμως, πριν ένα χρόνο και κάτι είχα την τύχη να γίνω μητέρα. Είχα την τύχη να βιώσω αυτή την υπέροχη εμπειρία που άλλαξε άρδην την ζωή και τον τρόπο σκέψης μου και που με έκανε να θέλω να μιλήσω για την επιρροή μιας γυναίκας σε προσωπικό επίπεδο. Πια έχω πολύ συχνά την τύχη να παρατηρώ τη μητέρα μου με το γιο μου, κι έτσι είναι λίγο σαν να μπορώ να γυρίσω το χρόνο πίσω και να τη δω με εμένα μωρό . Είναι, λοιπόν, αυτές οι στιγμές που γεμίζω ευγνωμοσύνη και συγκίνηση. Είναι οι στιγμές αυτές που με κάνουν να μην μπορώ παρά να μιλήσω για τη μητέρα μου. Τη γυναίκα που είμαι πια σίγουρη ότι με έπλασε και με διαμόρφωσε. Τη γυναίκα που αναμφισβήτητα θαυμάζω περισσότερο από όλες στη ζωή μου.
Η μητέρα μου τελείωσε το σχολείο και επειδή δεν ήταν καλή μαθήτρια αρχικά δεν συνέχισε τις σπουδές της. Παντρεύτηκε νωρίς και ήθελε παιδιά. Δυσκολεύτηκε πολύ να αποκτήσει όμως. Τα χρόνια που προσπαθούσε και για να μην τρελαθεί, όπως η ίδια ισχυρίζεται, τελείωσε το πανεπιστήμιο. Ύστερα, όταν ήρθα στη ζωή της συνέχισε τις σπουδές της στη Ψυχολογία. Έκανε ως και διδακτορικό στη Σκωτία με ένα μωρό παιδί και αργότερα οδηγήθηκε στην ακαδημαϊκή καριέρα. Αφιέρωσε τη ζωή της στις γυναίκες που δεν μπορούν να κάνουν παιδιά, γιατί ήξερε αυτόν τον πόνο από πρώτο χέρι, και ως σήμερα μέσα απ’ τη δουλειά της και την έρευνα, τις βοηθά με όποιον τρόπο μπορεί.
Όταν ο γάμος της δεν πήγαινε καλά δεν δίστασε να χωρίσει, γιατί πίστευε βαθιά ότι όταν κάτι σπάσει, και δεν κολλάει ξανά, είναι καλύτερα να φεύγεις, αν και ήταν 30 χρόνια μαζί με τον πατέρα μου και αναμφίβολα ήταν ο άντρας της ζωής της.
Είναι μια υπέροχη μητέρα και μια γιαγιά ηρωίδα. Ξέρει να βοηθά ουσιαστικά χωρίς να παρεμβαίνει. Ξέρει να παραστέκεται, αναγνωρίζει τα όποια λάθη της και μπορεί να δώσει ό,τι έχει για κάποιον που έχει ανάγκη. Την ευγνωμονώ για καθετί που έχει κάνει για μένα και της εύχομαι να είναι γερή».
Γωγώ Δελογιάννη
«Ημέρα της Γυναίκας. Μια γιορτή που φτιάχτηκε για να ξεπλύνει τις αμαρτίες του ανθρώπινου γένους κατά των γυναικών. Μια γιορτή που φτιάχτηκε για να θυμόμαστε ότι ένα από τα θύματα του πολιτισμού, όλα τα χρόνια που εκείνος που πάλευε να γίνει σύγχρονος και δυτικός, είναι οι γυναίκες. Οι γυναίκες της έμπνευσης και της δημιουργίας. Της ομάδας, του πνεύματος, της καρδιάς.
Έχω συναντήσει πολλές τέτοιες στη ζωή μου που υπηρετούσαν την αγάπη, τον υψηλό τους σκοπό ή απλώς το ανθρώπινα και κοινωνικά αυτονόητο και η καθεμιά τους ήταν η μικρή έμπνευση της στιγμής, η φροντίδα συγκεντρωμένη σε μια κίνηση ή το έναυσμα για το μεγάλο άλμα.
Είναι κάποιες που ξέρω τα ονόματά τους, όπως η Μιράντα, που την ανακαλύπτω κάθε μέρα, ακόμα και σήμερα και κάθε μέρα, απλώς επιβεβαιώνει αυτό που ήξερα πάντα: είναι ο πιο δυνατός άνθρωπος που έχω γνωρίσει. Μια δύναμη που δεν εξαντλείται και μας μοιράζεται απλόχερα, όποτε τη χρειαστούμε. Η Πένη που, στα μάτια μου, κάνει μια από τις πιο δύσκολες δουλειές του κόσμου -ψυχοθεραπεύτρια (και κάτι άλλοι διάφοροι χαρακτηρισμοί που ποτέ δεν τους θυμάμαι σωστά) ασχολούμενη με παιδιά που έχουν τα ζόρια τους, παιδιά με αυτισμό και μαθησιακές δυσκολίες- κι όμως την κάνει με όλη της τη καρδιά και όλη της την ενέργεια. Η Κωνσταντίνα, που στα 23 της, ασκούμενη δικηγόρος τότε, αποφάσισε να παραιτηθεί από τη δικηγορική εταιρεία που δούλευε γιατί ασχολούνταν με κατασχέσεις ακινήτων, ενώ εκείνη ήθελε να τους φωνάξει «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη» κι έτσι έκανε την πρώτη της πράξη κοινωνικής αντίστασης κι εγώ τη θαύμασα και τη θαυμάζω ακόμα. Η Γωγώ, που, από όταν ήμουν παιδί, τα χέρια της μου έμαθαν το νόστιμο φαγητό και όλη την έγνοια που αυτό έχει πάνω του. Η Σοφία που μού έδειξε, με αγάπη και υπομονή, πώς να ανοίγω την καρδιά μου στους άλλους και πόση δουλειά θέλει το κάθε μικρό άνοιγμα. Η Αγγελική, που μού έμαθε πως τα πράγματα της καρδιάς μας, όταν χαλάσουν, τα φτιάχνουμε, δεν τα πετάμε και ότι το καινούργιο είναι εύκολο αλλά δεν είναι ίδιο με εκείνο που αγαπήσαμε.
Η Αμαλία που, στα 22 μου, με έμαθε τι ακριβώς σημαίνει να αναλαμβάνεις την ευθύνη της πράξης σου, προστατεύοντάς με ταυτόχρονα, και ότι η πιο σημαντική μας δύναμη είναι η γνώση. Η Σοφία, που στα 16 μου, μου έμαθε να αγωνίζομαι για όλα εκείνα που θέλω, ακόμα κι όταν όλοι ποντάρουν εναντίον μου, κι ακόμα αυτό κάνω.
Η Νατάσσα που είναι η πιο αγνή ιδεολόγος που έχω γνωρίσει και που, κάθε φορά που δεν μπορεί να αντέξει την ασχήμια του κόσμου, θέλει να κάνει κάτι για να τον κάνει ομορφότερο, με την ίδια της τη ζωή και με την τέχνη της. Η Μαίρη, που, αναγνωρίζοντας την επίδρασή της στα κοινωνικά δίκτυα, ανοίγει το στόμα της για να πει μόνο το καλό και παίρνει κι άλλους μαζί της σε αυτή την αλυσίδα κι είναι εκεί και λερώνει τα χέρια της για να βοηθήσει όπου υπάρχει ανάγκη.
Κι είναι κι άλλες που δεν ξέρω το όνομά τους ή δεν τις γνώρισα ποτέ. Η μάνα που έρχεται με τρύπιες βάρκες από τον πόλεμο, με τα δυο τις παιδιά αγκαλιά, η άλλη μάνα που την μαζεύει και την περιθάλπει και τις ταΐζει τα παιδιά στα νησιά μας, η κυρία που στις πυρκαγιές στο Μάτι ήρθε να βοηθήσει στο μαγείρεμα για τους υπόλοιπους, γιατί, παρότι κάηκε όλη της η περιουσία, εκείνη ήταν γερή και ήξερε ότι άλλοι είχαν περισσότερες ανάγκες, η κυρία που ταΐζει τα αδέσποτα της γειτονιάς της από εκείνο που δεν της περισσεύει.
Κι είναι κι άλλες ακόμα, αμέτρητες, που δίνουν τη μάχη τους κάθε μέρα, κάθε στιγμή. Μια μάχη για μια καλύτερη καθημερινότητα, έναν κόσμο πιο ίσο και πιο δίκαιο, μια κοινωνία πιο καθαρή και πιο δεκτική, μια ζωή πιο όμορφή και πιο φωτεινή.
Κι αν πρέπει να κάνω μια ευχή για αυτή τη μέρα είναι να είμαι τυχερή να συναντάω καθημερινά τέτοιες γυναίκες, γεμάτες έμπνευση και ζεστασιά».
Μαριάννα Τουμασάτου
«Το κακό με μένα είναι ότι δεν είναι μόνο μία γυναίκα που νιώθω να με έχει βοηθήσει. Σε κάποια πράγματα είναι άλλοι οι «φάροι» και σε άλλα, διαφορετικοί. Για τον τρόπο που αντιμετωπίζω την οικογένειά μου, τα βήματά μου τα είχε οδηγήσει η μαμά μου, που ήταν πάντα ένας άνθρωπος πολύ της οικογένειας. Μού έδειξε πόσο σημαντικό πράγμα είναι η οικογένεια, ότι έχει τον πρώτο ρόλο στη ζωή των ανθρώπων χωρίς να καταργούνται όλοι οι υπόλοιποι τομείς. Γιατί κανένας μας δεν είναι μόνο μαμά, μόνο μπαμπάς ή μόνο παιδί. Έχουμε πολλές πλευρές.
Τα βήματά μου στη δουλειά μου τα έδειξαν άλλες γυναίκες. Τον σκληρό τρόπο της δουλειάς μου, τη σκληρή δουλειά που απαιτεί, μού τον έδειξε η Τζένη Καρέζη, με την οποία έτυχε να είμαι κοντά για πάρα πολύ καιρό. Τη γοητεία της αστειότητας της δουλειάς μου τον έδειξε η Άννα Παναγιωτοπούλου με την οποία είμαστε πολύ φίλες και έχουμε δουλέψει και μαζί αρκετά. Νομίζω ότι αυτά είναι τα δύο πιο φωτεινά κομμάτια στον τομέα της δουλειάς μου».
Ιωάννα Παππά
«Επειδή πρόσφατα έγινα μητέρα, μπαίνω πολύ στη διαδικασία να εκτιμήσω την προσφορά της μητέρας μου, της Αλεξάνδρας. Ξέρω ότι είναι ένας άνθρωπος που μεγάλωσε σε πολύ δύσκολες συνθήκες και χωρίς ιδιαίτερη αγάπη, αλλά που με έμαθε το εντελώς αντίθετο. Νιώθω ότι έχει συμβάλει πολύ ώστε να είμαι ένας άνθρωπος που νιώθει δυνατός και συναισθηματικά και ψυχικά, που έχω αυτοπεποίθηση, έχω ψυχική γενναιοδωρία σε σχέση με τους ανθρώπους, μου αρέσει να μοιράζομαι πράγματα.
Νομίζω ότι ακριβώς επειδή έχω γνωρίσει την αγάπη μπορώ και να την προσφέρω. Αυτό το λέω και σε σχέση με το μεγάλωμα ενός παιδιού. Γιατί ξέρεις μετά και τα επαγγελματικά και οι σχέσεις οι διαπροσωπικές, οι ερωτικές, όλα εξαρτώνται από αυτό το πρώτο στάδιο της ουσιαστικής φροντίδας του γονέα. Εγώ νομίζω ότι από εκεί ξεκινούν και εκεί τελειώνουν όλα».
Δωροθέα Μερκούρη
«Dorotea,η Ιταλίδα γιαγιά μου. Είχε ένα πνεύμα πολύ ζωντανό, ήταν απίστευτα αστεία και κοκέτα με τον δικό της τρόπο. Πολύ δυναμική γυναίκα. Νύχι βαμμένο και βαθύ ντεκολτέ όχι για τους άλλους, για τον εαυτό της, για να νιώθει καλά εκείνη. Ένας δυναμισμός σπάνιος κι επιδραστικός από μια γυναίκα άλλης εποχής που ζούσε σ’ ένα χωριό της Κάτω Ιταλίας. Η γιαγιά μου είχε πάρα πολλή πίστη αλλά όχι σε κάποια θρησκεία. Πίστευε με τον δικό της τρόπο, πως όλα κάποια στιγμή λειτουργούν όπως πρέπει, πώς έχουμε δύναμη που δεν ανακαλύπτουμε πάντα και πρέπει να την αναζητάμε. Είχε σπουδαίο χιούμορ και ατάκες. Ήξερε πως ο κόσμος υποφέρει οπότε θεωρούσε πως όταν κάποιος είναι μαζί της, πρέπει να γελάει.Δυστυχώς έφυγε από κοντά μας πριν 2 χρόνια, αλλά ήταν και παραμένει μεγάλη πηγή έμπνευσης για μένα, την έχω σταθερό σημείο αναφοράς. Μοιάζουμε κιόλας».
Ντορέττα Παπαδημητρίου
«Για μένα είναι η μαμά μου. Μια γυναίκα- στήριγμα που όλη τη ζωή της προσπαθεί για μένα και την αδερφή μου. Ο βράχος της οικογένειας. Ο πατέρας μου έχει φύγει εδώ και μερικά χρόνια και είμαστε οι τρεις μας. Τρεις γυναίκες που στηρίζουν η μία την άλλη. Αν δεν είχα τη μητέρα μου δεν νομίζω ότι θα είχα καταφέρει ό,τι έχω κάνει μέχρι σήμερα. Ένας δυνατός κι ακούραστος άνθρωπος που δεν σταματά πουθενά».
Δανάη Μπάρκα
«Οι γυναίκες είμαστε σούπερ ηρωίδες. Είμαστε πολυτάλαντες. Είμαστε ικανές για όλα. Έχω σαν εικόνα την γιαγιά μου να φτιάχνει στην κουζίνα 4 φαγητά,να σφουγγαρίζει,να κρατάει αγκαλιά το μικρό μου ανιψάκι και συγχρόνως να φτιάχνει τον κήπο. Αυτό είναι σίγουρα σούπερ δύναμη. Έχω σαν εικόνα την μαμά μου να δουλεύει,να σπουδάζει στη δραματική σχολή και ταυτόχρονα να έρχεται να με παίρνει απ’ το σχολείο για να πάμε σπίτι να με φροντίσει, να με διαβάσει, να μάθει λόγια, να με κοιμίσει και να φύγει για δουλειά. Έχω σαν εικόνα τη Σοφία -είμαι η νονά της κόρης της- να έχει δυο μωρά αγκαλιά, ένα στο ένα χέρι ένα στο άλλο και την ίδια ώρα να δουλεύει στο γήπεδο -είναι γυμνάστρια- και να ταΐζει την Έλενα, ενώ πετάει μπάλες στους μαθητές της.
Οι γυναίκες είμαστε δυνατές απ’ τη φύση μας. Με εμπνέουν όσες αγαπούν τον εαυτό τους, με εμπνέουν όσες σέβονται τον εαυτό τους, με εμπνέουν όσες αγαπούν τους γύρω τους και προσφέρουν κάτι καλό, με εμπνέουν οι γυναίκες που αγαπούν τις άλλες γυναίκες. Με εμπνέουν τα χαμόγελά τους και η αγκαλιά τους που πάντα είναι ανοιχτή στις δύσκολες στιγμές.
Με εμπνέουν και με βοηθούν η μαμά μου, η γιαγιά μου, η Χριστίνα και η Αντιγόνη οι κολλητές μου που καθημερινά δουλεύουν, προσφέρουν, χαμογελούν κι ονειρεύονται. Με εμπνέει οτιδήποτε καταφέρνει να μου κεντρίσει το ενδιαφέρον και να κατακτήσει τον σεβασμό μου. Αγαπώ τις γυναίκες γιατί γεννηθήκαμε για να ομορφαίνουμε τον κόσμο. Να δημιουργούμε,να γεννάμε, να εξελίσσουμε και να εξελισσόμαστε.
Κορίτσια ενωμένα,ποτέ ηττημένα που λέγαμε και στο γυμνάσιο. Χρόνια μας πολλά!»