Όταν ο David Lynch σκηνοθέτησε τις πιο σουρεάλ καμπάνιες μόδας

Σε μια πρόσφατη επίσκεψή μου στο Παρίσι και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Centre Pompidou, είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω την έκθεση Surréalisme που «βουτάει» στα άδυτα του σουρεαλιστικού κινήματος που ξεκίνησε το 1924, με την κυκλοφορία του Manifesto του André Breton. Ανάμεσα στα έργα του Salvador Dalí, του René Magritte και του Joan Miró, υπήρχε και μια προβολή της ταινίας του Alfred Hitchcock, Spellbound (1945) που είχε αρκετές αναφορές στο εν λόγω κίνημα. Αν και η έκθεση ήταν άκρως ενημερωμένη αναδεικνύοντας όλα τα σημαντικά πρόσωπα που ενίσχυσαν τον σουρεαλισμό από το ξεκίνημά του και που το έκαναν γνωστό σε ένα ευρύτερο κοινό, αναρωτιέμαι αν θα έπρεπε να τιμήσει και τη συνεισφορά του David Lynch σε αυτό.

Πιστεύω ότι ο David Lynch είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα ενός σουρεαλιστικού καλλιτέχνη που τίμησε το κίνημα, που το εξέλιξε και που έδωσε πρόσβαση ακόμα και στον πιο απαθή θεατή να νιώσει κάτι. Γιατί αυτό κατάφερνε να κάνει καλύτερα ο γνωστός σκηνοθέτης. Να μας προκαλέσει να νιώσουμε, βλέποντας τον κόσμο αλλιώς. Αν και για χρόνια θεωρούσα ότι ήταν μια σύγχρονη εκδοχή του Man Ray, ο David Lynch ήταν μια κατηγορία μόνος του, έβλεπε τον κόσμο μέσα από τη δική του μοναδική ματιά κι αυτή ήταν που τον έκανε και τόσο «ιδιόρρυθμα» ιδιαίτερο.

H Lynchian αισθητική του επηρέασε τρομερά την pop κουλτούρα, τόσο τον κινηματογράφο και τη μουσική όσο και στη μόδα, η οποία έπαιζε πάντα σημαντικό ρόλο στις δουλειές του. Από τη σημειολογική χρήση των χρωμάτων στα κοστούμια της ταινίας Blue Velvet μέχρι και αυτά του Twin Peaks και του Mulholland Drive που έπαιξαν τεράστιο ρόλο στην απεικόνιση των εκκεντρικών και μυστηριωδών χαρακτήρων, ο David Lynch έβλεπε τη μόδα ως ένα μέσο για να πει την ιστορία του καλύτερα.

Φυσικά αυτή η τόσο αναγνωρίσιμη αισθητική του, επηρέασε άρρηκτα τον χώρο της μόδας, που μπήκε σε άπειρα mood boards σχεδιαστών που τίμησαν τη δουλειά του Lynch μέσα από τις συλλογές του. Από τη Spring 2016 συλλογή της Rei Kawakubo για τον οίκο Comme des Garçons, Blue Witch, μέχρι και τις πιο άμεσες αναφορές στις δημιουργίες σχεδιαστών όπως του Raf Simons και του καλλιτεχνικού διευθυντή του Undercover Jun Takahashi που χρησιμοποίησε εμβληματικές εικόνες του σκηνοθέτη στα ρούχα του, ο David Lynch αποτελούσε πάντα το golden child της μόδας.

Μια από τις πιο γνωστές συνεργασίες μόδας που έκανε, ήταν το 2007 με τον υποδηματοποιό Christian Louboutin, όταν ο σχεδιαστής αποφάσισε να σχεδιάσει μια σειρά από φετιχιστικά στιλέτο που δεν ήταν προορισμένα να φορεθούν. Ο σχεδιαστής ζήτησε από τον σκηνοθέτη να τα φωτογραφήσει, μια συνεργασία που έγραψε ιστορία και που ήταν τόσο πετυχημένη ώστε οι εικόνες και τα παπούτσια εκτέθηκαν στο Palais de la Porte Dorée στο Παρίσι στην έκθεση L’Exhibition[iste], το 2020. Ήταν μια ρετροσπεκτίβα που ήταν ένα μέσο για να συνδέσει τις τέχνες με τη μόδα και φυσικά, το φετίχ, μέσα από τα «γλυπτά»-παπούτσια του Louboutin και τις εκπληκτικές φωτογραφίες του σκηνοθέτη.

Η σχέση του καλλιτέχνη με την κινηματογράφιση δεν περιορίστηκε στη μεγάλη οθόνη και εκτός από τις τηλεοπτικές σειρές που έκανε, είναι υπεύθυνος και για μερικά από τα πιο εμβληματικά διαφημιστικά σποτ. Στα 80s και τα 90s, ο David Lynch σκηνοθέτησε αρκετές καμπάνιες μόδας και ομορφιάς (μεταξύ άλλων), επιτρέποντας σε ένα μεγάλο κοινό να γνωρίσει την ιδιαίτερη αισθητική του. Ανάμεσα στις διαφημίσεις για καφέ και για μακαρόνια, λοιπόν, σκηνοθέτησε και μερικές από τις πιο συναρπαστικές καμπάνιες μόδας που δείχνουν το εύρος του σαν καλλιτέχνη, αλλά και την εκτίμησή του απέναντι στον χώρο αυτό που με τη σειρά του, τον έχει τιμήσει και αναγνωρίσει.

Με αφορμή τα θλιβερά νέα του θανάτου του, λοιπόν, σου παρουσιάζω μερικές από τις καλύτερες καμπάνιες μόδας και ομορφιάς που είχε σκηνοθετήσει ο μάστερ του σουρεαλισμού. «Η αρνητικότητα είναι ο εχθρός της δημιουργικότητας», έλεγε. Μάλλον δεν είχε ίχνος αρνητικότητας πάνω του.