Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Αυτό το κείμενο είναι μια (πολύ) προσωπική υπόθεση

Αυτό που, χοντρικά, χρειάζεται να ξέρεις για το Διαβήτη είναι ότι χωρίζεται σε δύο τύπους, τους 1 και 2. Ο πρώτος είναι ινσουλινοεξαρτώμενος και συμβαίνει όταν το πάγκρεας του ασθενούς δεν μπορεί να παράξει καθόλου ή ελάχιστη ινσουλίνη, ώστε να ρυθμίσει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Ο δεύτερος, που συχνά εμφανίζεται σε υπέρβαρους ανθρώπους συμβαίνει όταν ο οργανισμός δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την παραγόμενη από το πάγκρεας ινσουλίνη. Η συνύπαρξη με την ασθένεια μπορεί να είναι καλή εφόσον ο πάσχοντας καθιερώσει μια ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό με άσκηση.

Κάπου εδώ, σταματά το καθαρά περιγραφικό κομμάτι όσον αφορά στην ασθένεια του Διαβήτη και το κείμενο θα γίνει περισσότερο προσωπικό. Ζητώ εκ των προτέρων την κατανόησή σου γι’ αυτή μου τη μεροληψία αλλά δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς, εφόσον πάσχω η ίδια από Διαβήτη Τύπου 1 από τα 18 μου χρόνια (είμαι αισίως 27), η αδερφή μου ομοίως από τα 5 της και είναι 32 και ο πατέρας μας από Διαβήτη Τύπου 2 από τα 37 του και είναι πλέον 63.

Εφόσον είμαι η μικρότερη της οικογένειας και όταν γεννήθηκα η αδερφή μου και ο πατέρας μου μόλις που είχαν νοσήσει, όπως καταλαβαίνεις μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον που οι εικόνες μέτρησης σακχάρου ή χορήγησης ινσουλίνης μού ήταν πολύ οικείες από πολύ μικρή ηλικία.

Βέβαια, είναι πολύ διαφορετικό μία κατάσταση να σου είναι ΑΠΛΩΣ οικεία ως εικόνα και πολύ διαφορετικό όταν καλείσαι να διαχειριστείς αυτό που μέχρι πρότινος ήταν πολύ κοντά σου, ναι, αλλά επί της ουσίας δεν σε άγγιζε όσο τους ανθρώπους σου.

Δεν μπορώ να πω πως η αντίδρασή μου ήταν ιδιαίτερα ψύχραιμη όταν, έπειτα από αρκετές εξετάσεις, μου ανακοίνωσαν πως πράγματι πάσχω από Σακχαρώδη Διαβήτη. Τότε, μόλις 18 χρονών, νομίζω ότι περισσότερο στενοχωρήθηκα που θα έπρεπε να περιορίσω τα γλυκά. Όχι ότι πριν τη διάγνωση έτρωγα και συνέχεια, αλλά είναι σαφέστατα αλλιώς να ξέρεις ότι μπορείς να φας εκείνο το προφιτερόλ που σου ανοιγοκλείνει το μάτι όλο χάρη αλλά να επιλέγεις να μην το κάνεις και αλλιώς όταν γνωρίζεις πως απλά δεν πρέπει να το φας. Γιατί ναι, ήμουν ανέκαθεν “γλυκατζού”, σε σημείο που αν έπρεπε να διαλέξω αλμυρό ή γλυκό στο ίδιο τραπέζι, θα διάλεγα το γλυκό.

Αφού ξεπέρασα το “σοκ” της αποχής από τα γλυκά, άρχισε να με διακατέχει ένας φόβος. “Τι θα γίνει αν δεν είμαι προσεκτική αρκετά;”, “Θα πάθω τίποτα;” “Θα χάσω τα πόδια μου; Την όρασή μου, ίσως;” και άλλες τέτοιες μαύρες σκέψεις με κυρίευαν ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια κι αυτό γιατί από πολύ μικρή είχα ζήσει καυγάδες μεταξύ της μητέρας μου και της αδερφής μου, στους οποίους μεταξύ άλλων συχνά γινόταν αναφορά στις επιπλοκές που προκαλεί ο ΠΑΡΑΜΕΛΗΜΕΝΟΣ Διαβήτης στον πάσχοντα.

Γρήγορα κατάλαβα ότι δεν “δικαιούμαι” να κάνω τέτοιες σκέψεις εφόσον το 2007 που με βρήκε ο Διαβήτης αφενός ήταν ήδη πολύ εξελιγμένα τα είδη αγωγής, αφετέρου είχαν ήδη κυκλοφορήσει προϊόντα για διαβητικούς, κάτι που επέτρεπε μια καλή ποιότητα ζωής, πράγμα που ισχύει ακόμα και σήμερα. Το ρήμα “δικαιούμαι” δεν είναι καθόλου τυχαία επιλογή, καθώς πάντα αναλογιζόμουν -και εξακολουθώ- πως τα πρώτα αρκετά χρόνια που η αδερφή μου νόσησε, δεν υπήρχε ούτε καν υποκατάστατο ζάχαρης για διαβητικούς (τύπου ασπαρτάμη ή στέβια), δεν μιλάω καν για διαιτητικά προϊόντα, όπως παγωτά με 0% ζάχαρη κλπ.

Και άντε να εξηγήσεις σε ένα 5χρονο παιδί ότι δεν πρέπει να φάει γλυκά, όταν όλα τα συνομήλικα παιδιά τρώνε καραμέλες και σοκολάτες χωρίς ενδοιασμό. Πώς να το εξηγήσεις; Πώς να σε καταλάβει; Δεν θα σε καταλάβει, όμως υποχρεωτικά θα συνηγορήσει.

Περισσότερο και από την ίδια την ασθένεια, με τα χρόνια άρχισε να με ενοχλεί ή άγνοια (μερικές φορές επικίνδυνη) των ανθρώπων σχετικά με το Διαβήτη. Δεν καταλάβαινα ποτέ και ακόμα απορώ πώς γίνεται σε μια χώρα με διαρκώς αυξανόμενα ποσοστά νεανικού Διαβήτη (Τύπου 1) ο κόσμος να γνωρίζει τόσο λίγα, φτάνοντας σε ακρότητες όπως αυτή που έγινε πρόσφατα γνωστή σε σχολείο της βόρειας Ελλάδας, όπου καθηγήτρια ταύτισε την ανάγκη μαθήτριάς της για χορήγηση ινσουλίνης με εκείνη των ναρκωτικών (!).

Δεν θα προσπαθήσω να ωραιοποιήσω καμία κατάσταση ούτε να φανώ ως ανέκαθεν δυνατή στο ζήτημα γιατί δεν θα είναι αλήθεια.

Μου ήταν και μου είναι ψυχοφθόρο κάθε φορά που κάνω το τριμηνιαίο τσεκ απ μου και οι εξετάσεις μου δεν είναι καλές, μου ήταν πολύ περισσότερο και μου είναι (αν και λιγότερο) ψυχοφθόρο όταν έρχεται η ώρα που για να φάω πρέπει πρώτα να τρυπηθώ με μια ένεση, με στενοχωρεί που δεν μπορώ να τρώω όσες τηγανητές πατάτες θέλω και μία βάφλα στην καθισιά μου γιατί απλά τη λιγουρεύτηκα.

Παρόλ’ αυτά, αν στεκόμουν στα αρνητικά, πολύ πιθανό να είχα ήδη πέσει σε κατάθλιψη και να έβρισκα μάταια την όποια προσπάθεια και συνέπεια στην καθημερινή αγωγή μου. Αλλά επειδή δεν είμαι αυτό, επιλέγω να ζω. Με όλη τη σημασία της λέξης.

Έχω πάψει να είμαι πολύ αυστηρή με τον εαυτό μου όπως άλλοτε, ξέρω πως και να φάω ένα γλυκό (με την ανάλογη δόση ινσουλίνης πάντα), εφόσον τηρώ μια ισορροπημένη διατροφή καθημερινά, δεν είναι δα και τόσο φοβερό. Δεν νευριάζω τόσο με τον εαυτό μου, αλλά προσπαθώ να τον αγκαλιάζω όταν δεν τα καταφέρνει και τόσο καλά στις εξετάσεις, λέγοντάς του ότι μπορεί να διορθώσει τα στραβά και θα το κάνει. Κι αν θυμώνω με τους ανθρώπους που δεν ξέρουν, ο θυμός περνάει και με κάνει να θέλω να τους μιλήσω, να τους εξηγήσω, να καταλάβουν.

Αυτό το κείμενο δεν ήταν μια εύκολη υπόθεση για μένα. Πρώτη φορά στα 9 χρόνια που πάσχω από Διαβήτη έρχομαι αντιμέτωπη με τον “καθρέφτη” μου, μιλώντας σε α’ πρόσωπο για κάτι τόσο προσωπικό μου. Έγραψα κι έσβησα λέξεις πολλές φορές. Δεν είμαι λογοτέχνης για να γράφω τσιτάτα αποφθέγματα, ούτε ψυχολόγος για να συμβουλεύω τον οποιονδήποτε, οπότε, αντί επιλόγου, θα παραθέσω μερικές προτάσεις του Χρόνη Μίσσιου, συνοψίζοντας σε αυτές όσα ήθελα να επικοινωνήσω με τούτες τις παραγράφους (συγγνώμη που δανείζομαι κάτι που δεν μου ανήκει, αλλά καμιά φορά οι άλλοι τα λένε καλύτερα για εμάς, πριν από εμάς):

Η ζωή μας μια φορά μας δίνεται. Άπαξ, που λένε. Σαν μια μοναδική ευκαιρία. Τουλάχιστον, μ’αυτήν την αυτόνομη μορφή της, δεν πρόκειται να ξαναϋπάρξουμε ποτέ…

Και επειδή δεν συστηθήκαμε στην αρχή, ας γίνει τώρα. Είμαι η Αθανασία, πάσχω από Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 και αγαπώ τη ζωή, έστω και με λιγότερες τηγανητές πατάτες.