Παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS: 10 διάσημοι Έλληνες και ξένοι που έχασαν τη ζωή τους από τη νόσο
- 1 ΔΕΚ 2022
Η 1η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS to 1988 με απόφαση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Τα τελευταία πολλά χρόνια έχουν γίνει τρομερές πρόοδοι στην διαχείριση της νόσου αλλά και στην ευαισθητοποίηση του κοινού για τους τρόπους προστασίας τους από αυτήν. Σύμφωνα με την πρωτοβουλία του ΟΗΕ, UNAIDS έχει υπάρξει μια παγκόσμια συμφωνία για δράσεις που θα βάλουν οριστικό τέλος στην επιδημία του HIV μέχρι το 2030.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ, η πρώτη περίπτωση AIDS εμφανίστηκε το 1981, ο πρώτος θάνατος από AIDS καταγράφηκε το 1983 και τα πρώτα δηλωθέντα περιστατικά μόλυνσης HIV το 1984. Το 2021, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ είχε σημειωθεί «μείωση που παρατηρείται στις νέες διαγνώσεις του HIV». Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση του 2021, «τo 81% των ατόμων που έχουν διαγνωσθεί και ζουν με HIV στη χώρα μας έχει λάβει αντιρετροϊκή αγωγή».
«Η έγκαιρη έναρξη θεραπείας αποτελεί εκτός από θεραπευτική στρατηγική, και στρατηγική πρόληψης, καθώς η αποτελεσματική αντιρετροϊκή αγωγή μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV», επεσήμανε ο ΕΟΔΥ. Για τη φετινή παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS, ο ΕΟΔΥ έχει διοργανώσει δωρεάν διαγνωστικά τεστ για τους πολίτες. Συγκεκριμένα την Πέμπτη 1 Δεκεβρίου τοποθετήθηκε: «Κινητή Μονάδα Εξέτασης του ΕΟΔΥ από τις 10:00 έως τις 18:00 στην πλατεία Κοραή (προς την οδό Σταδίου) όπου κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό θα διενεργεί δωρεάν και ανώνυμα διαγνωστικούς ελέγχους για τον HIV με τη μέθοδο της ταχείας δοκιμασίας (rapid test), με συμβουλευτική πριν και μετά το τεστ με σκοπό τόσο την έγκαιρη διάγνωση, όσο και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού».
Τα πρώτα χρόνια της εμφάνισης του ιού HIV – ο πρώτος ασθενής διαγνώστηκε το 1981 στις ΗΠΑ- τα πράγματα δεν ήταν τόσο ευοίωνα όσο τώρα καθώς τα θύματα του ιού ήταν πολλά. Κάποια από αυτά ήταν και διάσημα.
Διάσημοι που έχασαν τη ζωή τους από επιπτώσεις του AIDS: Αλέξανδρος Ιόλας
Ο συλλέκτης Αλέξανδρος Ιόλας -το πραγματικό του όνομα ήταν Κωνσταντίνος Κουτσούδης- αποτέλεσε μια σημαντική προσωπικότητα της διεθνούς εικαστικής σκηνής. Έφυγε από την Αλεξάνδρεια στα 18 του χρόνια, βρέθηκε στην Αθήνα και από εκεί στο Βερολίνο όπου έγινε χορευτής. Έπειτα το Παρίσι, η Βραζιλία, η Νέα Υόρκη κι ύστερα όταν ξεκίνησε να ανοίγει γκαλερί κατέκτησε όλη την Ευρώπη. Επέστρεψε στην Ελλάδα όπου θεωρήθηκε αμφιλεγόμενη προσωπικότητα για τις απόψεις του, τις εκκεντρικές εμφανίσεις του, ενώ «χτυπήθηκε» από τον Τύπο της εποχής που ενέπλεκε το όνομά του σε υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας, πορνείας, ναρκωτικών. Ο Αλέξανδρος Ιόλας πέθανε στις 8 Ιουνίου 1987 στη Νέα Υόρκη νικημένος από τις επιπτώσεις του AIDS. Μετά τον θάνατο του η βίλα του στην Ελλάδα λεηλατήθηκε.
Μπίλι Μπο
Την ίδια χρονιά με τον Ιόλα έφυγε από τη ζωή από τη νόσο και ο Έλληνας σχεδιαστής Μπίλι Μπο, ή άλλως Βασίλης Κουρκουμέλης. Ο Μπίλι Μπο ήταν 33 ετών. Ο νεαρός και όμορφος σχεδιαστής είχε ξεκινήσει τη ζωή του ως παιδί πολύτεκνης οικογένειας στα Καμίνια του Πειραιά, τη δεκαερία του 1960 απασχολήθηκε ως χορευτής σε μπουάτ και το 1971 γνώρισε τον Μάκη Τσέλιο με τον οποίο ξεκίνησαν να συνεργάζονται και έφτιαξαν και το κατάστημα Billy Bo στο Κολωνάκι. Το success story του Μπίλι Μπο απογειώθηκε όταν επιλέχθηκε να σχεδιάσει τις στολές των αεροσυνοδών της Ολυμπιακής και όταν το 1986 άνοιξε κατάστημα στην 5η Λεωφόρο της Νέας Υόρκης. Λόγω της ασθένειάς του όμως που είχε αρχίσει να τον καταβάλει, δεν κατάφερε να παρευρεθεί στα εγκαίνια. Όπως σου είπα και στον πρόλογο τα πράγματα δεν ήταν εύκολα για τους ασθενείς με AIDS. Το κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει την ασθένεια, που σε πολλές περιπτώσεις ακόμα παλεύουμε να εκλείψει, ήταν πανίσχυρο.
«Θέλω να με αφήσουν ήσυχο να σεβαστούν την κατάστασή μου. Πέρασα πολλά, πήγα στην κόλαση και γύρισα. Πιστεύω πως ο Θεός δεν θα με αφήσει να χαθώ -πίστευα πάντα στο Θεό- εσείς το ξέρετε, σας το έχω ξαναπεί σε μια παλιά μας συνέντευξη. Μετά από όσα πέρασα έκανα πολλές ανακατατάξεις στη ζωή μου, την είδα από άλλη σκοπιά, είδα τις ματαιότητές της, τις προσφορές τις μικροχαρές, τις οδύνες, τις πληγές της. Αν τα βάλεις σε μια ζυγαριά, τι βαραίνει άραγε περισσότερο; Αυτό που σου δίνει ή αυτό που σου παίρνει;», δήλωνε ο Μπίλι Μπο στη Λένα Ζαννιδάκη για τον Ταχυδρόμο το 1987.
Διάσημοι που έχασαν τη ζωή τους από επιπλοκές του AIDS: Αλέξης Μπίστικας
«Με στενοχωρεί που το λες. Δεν το λέω, γιατί το θεωρώ πλεονασμό -νομίζω πως όλοι το ξέρουν. Λοιπόν να το πούμε: εδώ και δύο χρόνια έχω AIDS και έχω μάθει να ζω μαζί του. Δεν είναι κάτι για το οποίο ντρέπομαι και νομίζω ότι το να το πει κανείς, αντί να το κρύψει, βοηθάει κάπως τον πόλεμο εναντίον της προκατάληψης. Το έχω, το παλεύω, μου έχει στερήσει πολλά πράγματα, τον τελευταίο καιρό είμαι καθηλωμένος στην κλινική, παίρνω συνεχώς φάρμακα -και μόνο τα Σαββατοκύριακα με αποσυνδέουν και πάω καμιά βόλτα. Μου ΄χει στερήσει τους φίλους μου. Με αγκαλιάσανε. Όπως και η οικογένεια μου, παραδόξως: θείες, παπούδες κ.λ.π. Δεν είχα καμία απόρριψη» έλεγε το 1994 ο Αλέξης Μπίστικας στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο μέσα στο δωμάτιο του Ευαγγελισμού που νοσηλευόταν. Ο σκηνοθέτης της ταινίας Χάραμα στην οποία πρωταγωνίστησαν ο Σταύρος Ζαλμάς και η Κατερίνα Κούκα πέθανε από τη νόσο στις 29 Σεπτεμβρίου 1995.
Rock Hudson
AP Photo / Wally Fong
Ο Rock Hudson ήταν ο πρώτος διάσημος που πέθανε από τη νόσο του AIDS λίγο πριν συμπληρώσει τα 60 του χρόνια. Παρότι υπήρξε παντρεμένος για τρία χρόνια και δεν το παραδέχτηκε ποτέ ο ίδιος ήταν γνωστό ότι ήταν ομοφυλόφιλος πράγμα που επιβεβαιώθηκε στα μάτια του κοινού όταν νόσησε με AIDS το 1985, μια εποχή όπου ο ιός HIV ήταν ταυτισμένος με την γκέι κοινότητα.
Διάσημοι που έχασαν τη ζωή τους από επιπλοκές του AIDS: Brad Davis
O Brad Davis με τη Χρυσή Σφαίρα του για το 'Midnight Express,' και η Irene Miracle το 1979. / AP Photo/Mao
Ο πρωταγωνιστής της ταινίας Το Express του Μεσονυχτίου διαγνώστηκε με τον ιό HIV το 1985 και κράτησε μυστική την κατάσταση της υγείας του μέχρι σχεδόν το τέλος της ζωής του. Πέθανε το 1991 στο Los Angeles σε ηλικία 41 ετών. Η ασθένεια του αποκαλύφθηκε μετά τον θάνατό του σε βιογραφία του. Όπως ανέφερε έπρεπε να κρατήσει την κατάσταση της υγείας του μυστική για να συνεχίζει να εργάζεται και να συντηρεί την οικογένειά του. Αργότερα η σύζυγός του Susan αποκάλυψε ότι όταν η ασθένεια τον κατέβαλε, ο Davis προχώρησε σε υποβοηθούμενη αυτοκτονία παίρνοντας υπερβολική δόση φαρμάκων.
Klaus Nomi
Ο Γερμανός τραγουδιστής με την ιδιαίτερη φωνή, που έχει μείνει περισσότερο γνωστός για το Total Eclipse και την μοναδική σκηνική του παρουσία, πέθανε στις 6 Αυγούστου 1983 στο Sloan Kettering Hospital Center της Νέας Υόρκης. Ήταν ένα από τα πρώτα διάσημα θύματα του AIDS.
Διάσημοι που έχασαν τη ζωή τους από επιπλοκές του AIDS: Anthony Perkins
AP Photo
Ο διασημότερος πρωταγωνιστής θρίλερ της δεκαετίας του 1960 ήταν σίγουρα ο Anthony Perkins του Psycho. Παρόλο που δεν μίλησε ποτέ ανοιχτά για την σεξουαλικότητά του, σύμφωνα με τον βιογράφο του είχε σχέσεις με άτομα του ίδιου φύλου μέχρι τα 30 του -μεταξύ αυτών λέγεται ότι είχε σχέση και με τον Rock Hundson που αναφέραμε πιο πάνω αλλά και με τον Rudolf Nureyev που θα δεις πιο κάτω- ενώ στα 39 του έκανε πρώτη φορά σχέση με γυναίκα.
Παντρεύτηκε την φωτογράφο Berry Berenson με την οποία έμεινε μαζί μέχρι το θάνατο του και με την οποία απέκτησε δύο γιους. Ο Anthony Perkins διαγνώστηκε με HIV όταν γύριζε την τέταρτη ταινία της σειράς Psycho και πέθανε στο σπίτι του σε ηλικία 60 ετών τον Σεπτέμβριο του 1992. Η αιτία του θανάτου του ήταν πνευμονία ως επιπλοκή του AIDS.
Διάσημοι που έχασαν τη ζωή τους από επιπλοκές του AIDS: Rudolf Nureyev
O χορευτής και χορογράφος Rudolf Nureyev όταν υποδύθηκε τον Rudolph Valentino σε ταινία για τη ζωή του. / @2022 AP Images
Ένας από τους σπουδαιότερους χορευτές του 20στου αιώνα, διαγνώστηκε ως οροθετικός το 1984 και για αρκετά χρόνια αρνιόταν να παραδεχθεί ότι έχει κάποιο πρόβλημα υγείας. Στα τέλη του 1980 είδε τις δυνάμεις του και τις σωματικές του ικανότητες στον χορό να φθίνουν, και μέχρι την άνοιξη του 1992 είχε μπει στο τελικό στάδιο της ασθένειας. Παρουσίασε περικαρδίτιδα και πέθανε από τις επιπλοκές του AIDS στις 6 Ιανουαρίου 1993 στο Παρίσι. Η κηδεία του τελέστηκε στο φουαγιέ της όπερας Palais Garnier τιμώντας τον για την προσφορά του στην τέχνη. Ήταν 54 ετών.
Freddie Mercury
AP Photo/File / Marco Arndt
Ο θρυλικός Άγγλος τραγουδιστής των Queen Freddie Mercury, πέθανε από τη νόσο το 1991, σε ηλικία 45 ετών. Ο ίδιος είχε πάρει μέρος σε πολλές εκστρατείες για την ευαισθητοποίηση του κοινού απέναντι στη νόσο, ωστοσο αρνιόταν ότι είχε διαγνωστεί με τον ιό μέχρι και μία ημέρα πριν τον θάνατό του. Τότε ήταν που παραδέχτηκε ότι έχει AIDS ενώ τα πρώτα δημοσιεύματα που έκαναν λόγο για διάγνωσή του είχαν εμφανιστεί ήδη από το 1986.
Gia Carangi
Η Gia Carangi που θεωρείται το πρώτο supermodel που έκανε καριέρα πριν τη χρυσή δεκαετία των 90’s πέθανε στις 18 Νοεμβρίου 1986 σε ηλικία 26 ετών από επιπλοκές του AIDS σε νοσοκομείο της Philadelphia. Είχε μπει στο νοσοκομείο τον Οκτώβριο και μόλις τότε διαγνώστηκε με τη νόσο. Ήταν μία από τις πρώτες διάσημες γυναίκες που πέθαναν από την ασθένεια που ως τότε ήταν συνδεδεμένη κυρίως με την γκέι κοινότητα. Η Gia Carangi το μεγαλύτερο μέρος της πολύ σύντομης ζωής της μαχόταν τους εθισμούς της σε ναρκωτικές ουσίες. Η ζωή της έγινε ταινία το 1993 με την Angelina Jolie να την υποδύεται.
