Βαλκυρίες: Τα θηλυκά κομάντο της σκανδιναβικής μυθολογίας

Η valkyrja κατέχει αγέρωχη θέση στη σκανδιναβική κοσμογονία και όχι μόνο. Σε εποχές της ιστορίας που η θέση της γυναίκας υποβάλλεται σ’ έναν επαναλαμβανόμενο κλυδωνισμό ο οποίος απλά αλλάζει μορφή κι ένταση, η παρουσία στιβαρών, απειλητικών γυναικών έχει πάντα μία αναγκαστική σπουδαιότητα. Οι Βαλκυρίες σύμφωνα με τον μύθο είχαν συγγένεια με τα κοράκια και παρόλο που στη σύγχρονη τέχνη απεικονίζονται ως έφιππες, η δοξασία τις θέλει να καβαλάνε αγέλες λύκων. Και παρ’ όλη τη μακάβρια φύση της αποστολής τους, οι Βαλκυρίες αντιμετωπίζονταν από τους Βίκινγκς ως υπηρέτριες ενός υψηλού σκοπού. Ο Οντίν χρειαζόταν ένδοξους πολεμιστές που θα τον συνόδευαν στην προκαθορισμένη μάχη που θα σηματοδοτούσε το τέλος του κόσμου, το Ράγκναροκ.

Ο θεός Οντίν, ο Γκρίζος Θεός των ισχυρών.

Πολλές από τις Βαλκυρίες είχαν θνητούς γονείς και μεταμορφώνονταν σε θνητές γυναίκες, αλλά και σε κύκνους. Σε μία από τις προσθήκες που έκαναν οι άνθρωποι στο μύθο τους, οι ψυχοκόρες του Οντίν συνάπτουν ερωτικές σχέσεις με ανθρώπους. Η Χιλντρ, η Μπρύνχιλντρ, Σιγκρντρίφα, η Σιγκρούν, η Σβάφα, η Θρουντρ, η Γκουννρ είναι μερικά από τα δυσκολοπρόφερτα ονόματα των Βαλκυριών που έχουν σωθεί και αναφέρονται στο συναρπαστικό μυθολογικό σύμπαν που επινόησαν οι Βορειοευρωπαίοι. Δεν ήταν μόνο υπηρέτριες, αλλά μάντισσες, μάγισσες, προστάτιδες, φύλακες και μεταφορείς. Η γοητεία που ανέκαθεν ασκούσαν αυτές οι ελάσσονες θεότητες στον κόσμο εξηγεί την πολυπρόσωπη, χωρίς στεγανά παρουσία τους στο Μύθο, αλλά όχι μόνο εκεί.

Οι Βαλκυρίες της Τέχνης

Η αυθόρμητη στάση της σύγχρονης τέχνης ήταν να μπολιάσει το μύθο και την τρομακτική τους υπόσταση με πιο εκλεπτυσμένα χαρακτηριστικά. Ενώ λοιπόν στην Πεζή Έντα (οι περίφημες ποιητικές διηγήσεις παραδοσιακών ιστοριών που σχετίζονται με τη μυθολογία των Σκανδιναβών) οι Αμαζόνες του Βορρά εμφανίζονται μέσα σε μία καλύβα να υφαίνουν στον αργαλειό τα έντερα αντρών μαζί με τα κομμένα κεφάλια τους, ο Ρίχαρντ Βάγκνερ στο Δαχτυλίδι του Νιμπελούνγκεν και συγκεκριμένα στη 2η, ομώνυμη όπερά του φαντάστηκε την Βαλκυρία Βρουγχίλδη ως ένα ρομαντικό θεϊκό θηλυκό που ερωτεύεται έναν πολεμιστή και τιμωρείται γι’ αυτό. 

Τη ρομαντική Βαγκνερική διάσταση αλλά και το μύθο συνολικά ήρθε να αμαυρώσει με τον χειρότερο συνειρμό, έστω και σαν λεκτική αναφορά, η επιλογή των Ναζιστών αποστατών να βαφτίσουν το σχέδιό εξόντωσης του Χίτλερ ως “Επιχείρηση Βαλκυρία”.

Αλλά η πιο ρεαλιστική προσθήκη στο μύθο των Βαλκυριών ήρθε πριν μερικά χρόνια, από ερευνητές των Πανεπιστημίων της Ουψάλα και της Στοκχόλμης, οι οποίοι ανέφεραν πως ίσως οι Αμαζόνες του Βορρά να υπήρξαν στ’ αλήθεια. Οι ανθρωπολόγοι, αφού μελέτησαν δείγμα DNA από έναν σκελετό υψηλόβαθμου πολεμιστή που είχε βρεθεί σε έναν από τους πιο γνωστούς τάφους των Βίκινγκς, που εντοπίστηκε στη σουηδική πόλη Μπίρκα τη δεκαετία του 1880 κατέληξαν στο ότι το σώμα  που είχε ταφεί μαζί με πληθώρα όπλων, (ξίφη, τσεκούρια, δόρατα, βέλη, μαχαίρια κι ασπίδες) αλλά και 2 άλογα δεν ανήκε σε άντρα, αλλά σε γυναίκα. Μια ανακάλυψη που επιβεβαίωσε ότι οι γυναίκες στην παλιά Σκανδιναβία πολεμούσαν πλάι στους άντρες, στην πρώτη γραμμή.

Αν διψάς να μάθεις περισσότερα για τις Βαλκυρίες και για τα υπόλοιπα μυθολογικά πρόσωπα των Σκανδιναβών,αυτό το Σάββατο (04/11), έχεις την ευκαιρία να πάρεις στα χέρια τον πρώτο τόμο από τη  ‘Σκανδιναβική Μυθολογία’, μια πολύτιμη έκδοση με την υπογραφή του National Geographic που κυκλοφορεί μαζί με το Έθνος Σαββατοκύριακο. Ο δεύτερος τόμος, πάντα μαζί με την εφημερίδα, θα κυκλοφορήσει στις 11 Νοεμβρίου.