Βαγγέλης Παπαθανασίου: 10 ατάκες του για την καριέρα του, τη μουσική και το σύμπαν
- 20 ΜΑΙ 2022
Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου έφυγε από τη ζωή την Τρίτη 19 Μαΐου. Ο άνθρωπος που με τη μουσική του «έντυσε» μουσικά μερικές σπουδαίες ταινίες, όπως Οι δρόμοι της φωτιάς, για την οποία απέσπασε και το βραβείο Όσκαρ πρωτότυπης μουσικής, και Blade Runner, και κυρίως ο άνθρωπος που επηρέασε γενιές μουσικών που τον ακολούθησαν, με τους πειραματισμούς του στην ηλεκτρονική, progressive και ambient μουσική, πέθανε σε ηλικία 79 ετών, αφήνοντας πίσω τη δική του πολύτιμη, μουσική παρακαταθήκη.
Ο Ευάγγελος Οδυσσέας Παπαθανασίου, ή αλλιώς Βαγγέλης Παπαθανασίου, έγινε διεθνώς γνωστός με το μικρό του όνομα, Vangelis. Ήταν κυρίως αυτοδίδακτος μουσικός και μεγάλωσε στην Αθήνα όπου δημιούργησε και το πρώτο του συγκρότημα, τους Forminx το 1963. Με τους Forminx έπαιζε την pop μουσική της εποχής. Το 1966 διαλύθηκαν κι ο Βαγγέλης Παπαθανασίου ξεκίνησε να γράφει για άλλους μουσικούς και για τα soundtrack ελληνικών ταινιών. Δύο χρόνια μετά έφυγε για το Παρίσι.
Εκεί ήταν που δημιουργήθηκε το κουαρτέτο της prog rock μουσικής, Aphrodite’s Child, στο οποίο συμμετείχε και ο Ντέμης Ρούσος. Το single τους Rain and Tears ήταν που τους καθιέρωσε σε όλη την Ευρώπη. Μετά τη διάλυσή τους, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου επέστρεψε στον κόσμο του κινηματογράφου. Αφού απέρριψε την πρόταση να αντικαταστήσει τον Rick Wakeman στα πλήκτρα του συγκροτήματος Yes (αργότερα έκανε ένα πολύ πετυχημένο ντουέτο με τον Jon Anderson του συγκροτήματος), μετακόμισε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 στο Λονδίνο και ξεκίνησε τη σόλο καριέρα του. Ανάμεσα στα πρώτα αυτά σόλο βήματα ήταν και η σύνθεση του soundtrack για το ντοκιμαντέρ του Carl Sagan, Cosmos, που τον έφερε σε μία πρώτη επαφή με μία μεγάλη του αγάπη, το σύμπαν.
Συνέχιζε να δημιουργεί μουσική για ταινίες και το 1981 άγγιξε το απόγειο της δόξας του στον κινηματογραφικό κόσμο με το soundtrack των Δρόμων της Φωτιάς και τη βράβευσή του με Όσκαρ. Το ίδιο χαρακτηριστικό είναι και το soundtrack που έφτιαξε για το Blade Runner, αλλά και για τον Αγνοούμενο του Κώστα Γαβρά, την ταινία 1492: Χριστόφορος Κολόμβος, τον Αλέξανδρο του Oliver Stone, και το τελευταίο του soundtrack για την ταινία Ελ Γκρέκο το 2007.
Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου έντυσε μουσικά και τεράστιες εκδηλώσεις, όπως τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ το 2000 και το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου στην Ιαπωνία και την Νότιο Κορέα το 2002, αλλά και τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Η αγάπη του για το διάστημα εκφράστηκε μέσα στο άλμπουμ Rosetta του 2016, που εμπνεύστηκε από την διαστημική αποστολή με το ίδιο όνομα, ενώ η NASA του ανέθεσε να γράψει τη Μυθωδία (ο ίδιος είχε πει ότι γράφτηκε μέσα σε μία ώρα) για να γίνει η επίσημη μουσική της αποστολής Odyssey στον Άρη το 2001. Το τελευταίο του άλμπουμ το 2021, είχε επίσης έμπνευση από μία διαστημική αποστολή και ονομάστηκε Juno to Jupiter.
Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 79 ετών, στο Παρίσι όπου ζούσε μόνιμα. Πίσω του αφήνει τη μουσική του, αλλά και τα λιγοστά και πάντα εύστοχα λόγια του. Όσο αγαπούσε να εκφράζει τη φιλοσοφία του με τη μουσική, άλλο τόσο δεν απολάμβανε να δίνει συνεντεύξεις και να μιλά για τη ζωή του. Άλλωστε, όπως είχε πει, δεν καταλάβαινε ποτέ το concept της διασημότητας. Κι ας έγινε πραγματικά διάσημος σε όλο τον κόσμο.
Παρακάτω θα δεις 10 φράσεις που είχε πει ο Βαγγέλης Παπαθανασίου για την καριέρα του, τη μουσική και το σύμπαν.
«Η μουσική μου δεν προσπαθεί να ξυπνήσει συναισθήματα όπως τη χαρά, την αγάπη ή τον πόνο στο κοινό. Απλά ταιριάζει με την εικόνα, γιατί δουλεύω με τη στιγμή».
«Πιστεύω ότι η μουσική είναι μέσα σε όλους μας και ότι έχουμε μία συλλογική μνήμη. Αν συμφωνείς με αυτή τη θεωρεία που για εμένα είναι γεγονός, κι αν αποδεχτείς ότι με έναν τρόπο έχουμε δημιουργηθεί από τη μουσική κι ότι είμαστε όλοι μέρος μίας συλλογικής μνήμης, όλα τα άλλα ακολουθούν».
«Ποτέ δεν ένιωσα άνετα με τον όρο “καριέρα”. Φτιάχνω μουσική κάθε μέρα γιατί έτσι έκανα σε όλη μου τη ζωή και συνεχίζω να το κάνω με τον ίδιο τρόπο. Δεν ήμουν ποτέ άνετος να είμαι μέρος της μουσικής “βιομηχανίας”. Για μένα το να δουλεύω από τα πρώτα μου βήματα με δισκογραφικές εταιρίες, ήταν απλά ένα μέσο για να δημιουργώ τη μουσική με τους δικούς μου όρους όσο περισσότερο γίνεται»
«Ποτέ δεν κατάλαβα το φαινόμενο της διασημότητας. Δεν με ενδιέφερε να με φωτογραφίζουν ή να διαβάζω για μένα στις εφημερίδες»
«Η μουσική είναι η πιο πολυδιάσταση γνώση που έχουμε. Είναι τόσο συγκεκριμένη όσο μπορεί να είναι η φύση. Κάθε μορφή που παίρνει η φύση περιλαμβάνει έναν συγκεκριμένο συνδυασμό ήχων. Η μουσική είναι μία γλώσσα. Μία μνήμη του συμπαντικού συστήματος, μία μνήμη του παρελθόντος και του μέλλοντος. Πάνω απ’ όλα είναι επιστήμη, όχι διασκέδαση».
«Ζούμε σε μία πολιτιστική σκοτεινή εποχή μουσικής μόλυνσης. Ανοίγεις το ραδιόφωνο και 5 λεπτά αργότερα χρειάζεσαι ασπιρίνη»
«Αν ψάχνεις για την αλήθεια, πρέπει να είσαι θαραλλέος».
«Είμαι απλά ένας αγωγός, ένα είδος μεγάλου, τριχωτού εργαλείου. Είμαι απλά ένα πλαστικό χωνί συνδεδεμένο με ένα Moog»
«Φαντάζομαι ότι είμαι στη Rosetta κι ότι πηγαίνω εκεί. Είναι κάτι φανταστικό. Πρέπει να περάσεις μερικές φορές, από το απόλυτο σκοτάδι. Μπορείς να φαντάζεσαι σαν να είσαι παιδί καμιά φορά».
«Προτιμώ να κρατάω τη μουσική όσο γίνεται πιο αγνή. Δεν θέλω να λέω “Ναι, αυτό δεν είναι καλό, πρέπει να το παίξω πάλι”. Δεν θέλω να το παίξω πάλι. Θέλω να το παίξω μία φορά. Δεν είναι καλό, θα παίξω ένα άλλο».
«Είμαστε μέρος του σύμπαντος και η μουσική είναι ο κώδικας».
