Βillie Holiday: H πιο “φτηνή” πόρνη ήταν μια από τις μεγαλύτερες φωνές της jazz

Το διαμάντι που ανακάλυψε ο John Hammond στις αρχές του 1933, έβλεπε τον κόσμο από τα 165 εκατοστά, είχε σκουρόχρωμο δέρμα και μια φωνή που μπορεί τεχνικά να μην ήταν ό,τι πιο άρτιο έχει να επιδείξει η τζαζ σκηνή, αλλά δε χρειαζόταν κιόλας.

Αν είναι να τραγουδώ σαν κάποια άλλη, τότε δεν υπάρχει λόγος να τραγουδώ καθόλου.

Πριν από ακριβώς 100 χρόνια, στις 7 Απριλίου του 1915, γεννήθηκε η Eleanora Fagan, από τη Sarah και τον Clarence. Η Eleanora αγαπούσε την ηθοποιό Billie Dove, της οποία το όνομα και ένωσε με το επώνυμο του πατέρα της (στο περίπου, αφού ο Clarence λεγόταν αρχικά Halliday), και δημιούργησε το stage name της, Billie Holiday.

Ο πατέρας εγκατέλειψε μάνα και παιδί από νωρίς και έφυγε για να κυνηγήσει μια καριέρα ως κιθαρίστας, αφήνοντας την οικογένειά του χωρίς χρήματα και βοήθεια. Τη Sarah την έδιωξαν οι γονείς της από το σπίτι και η ιστορία που ακολουθεί δεν είναι ούτε σενάριο δραματικής σειράς, ούτε εικασίες φίλων και γνωστών.

 

Η Billie Holiday αφηγήθηκε τη ζωή της στον William Dufty, ο οποίος και την κατέγραψε δημιουργώντας ουσιαστικά την ”αυτοβιογραφία” της Billie, με τίτλο, ”Lady Sings the Blues”. Αν και πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως το βιβλίο παρουσιάζει αρκετές ελλείψεις, κυρίως για τα προσωπικά της, τα γεγονότα που διαβάζει κανείς στις σελίδες του, αρκούν για να πάρεις μια γερή γεύση από μια ζωή που δε θύμιζε ακριβώς παραμύθι.

Δεν έπαιξα ποτέ με κούκλες, σαν τα άλλα παιδιά. Ξεκίνησα να δουλεύω από τα έξι μου.

Με τη μητέρα της να την αφήνει σε άλλες οικογένειες προκειμένου να δουλέψει, η Billie δεν είχε και τα πιο ξέγνοιαστα παιδικά χρόνια. Μεγάλωσε φλερτάροντας στενά με το όριο της φτώχειας και όταν η μητέρα της άνοιξε το εστιατόριο ”East Side Grill”, η Billie  ήταν μόλις 10 χρονών και δούλευε σχεδόν όλη μέρα. Μέσα στον επόμενο χρόνο παράτησε το σχολείο, ενώ την ίδια χρονιά ένας γείτονας αποπειράθηκε να την βιάσει. Δεν τα κατάφερε γιατί τον έπιασε επ’ αυτοφώρω η μητέρα της.

Μέχρι το 1929, και οι δυο τους δούλευαν σε οίκο ανοχής. Στην αρχή έκαναν μικροδουλειές, ενώ λίγο αργότερα η μητέρα της ξεκίνησε να εργάζεται ως πόρνη. Λίγο πριν γίνει καν 14, η Billie βάδιζε στο δρόμο που χάραξε η μαμά της και έπαιρνε πέντε δολλάρια αμοιβή για κάθε πελάτη με τον οποίο έκανε σεξ.

Αν αντιγράφεις, σημαίνει ότι δε δουλεύεις με πραγματικό συναίσθημα

H Billie ζούσε για να τραγουδάει, και τραγουδούσε για να ζει. Έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό από τις εμφανίσεις της στο Cafe Society της Νέας Υόρκης, το μόνο μέρος εκτός Χάρλεμ που μπορούσαν να μπουν και λευκοί και μαύροι εκείνη την εποχή στην Αμερική. Όταν τραγούδησε εκεί το ”Strange Fruit”, όλοι συνειδητοποίησαν πόσο μεγάλη ήταν η τραγουδίστρια που ερμήνευε μπροστά τους.

H γυναίκα που συνεργάστηκε με ονόματα όπως ο Benny Goodman, ο Teddy Wilson και ο Lester Young, συμμετείχε στο μουσικό σύνολο του Count Basie και ήταν η πρώτη μαύρη που υπήρξε μέλος της ορχήστρας Artie Shaw. Εκεί βίωσε και εξευτελιστικό ρατσισμό, με το κοινό να την γιουχάρει πολλές φορές για το χρώμα της επιδερμίδας της, ή να της ζητείται να χρησιμοποιήσει το ασανσέρ της υπηρεσίας του ξενοδοχείου που διέμενε με την μπάντα, επειδή οι υπόλοιποι πελάτες του ξενοδοχείου αρνούνταν να μπει ”μια μαύρη” στον ίδιο ανελκυστήρα.

 

Οι “παράξενοι καρποί” την απογείωσαν, ενώ ακολούθησαν κι άλλες τεράστιες επιτυχίες όπως τα “I’m yours”, “I’ll be seeing you” και “God bless the child”. Τα charts της εποχής γέμιζαν σιγά σιγά με το όνομά της, ενώ το περιοδικό ”Life” έγραψε για εκείνη πως “Διαθέτει το πιο ξεχωριστό στιλ από κάθε άλλη διάσημη τραγουδίστρια, ενώ έχει αποτελέσει και αντικείμενο μίμησης από συνεργάτιδές της”.

Τον Σεπτέμβριο του 1946, η Holiday ξεκίνησε τα γυρίσματα της ταινίας “New Orleans”, όπου και συμπρωταγωνιστούσε με τον Louis Armstrong και τον Woody Herman. Ο παραγωγός και ο σκηνοθέτης της ταινίας λογοκρίθηκαν από την τότε ρατσιστική κοινωνία και έκοψαν τις περισσότερες από τις σκηνές της Holiday και του Armstrong για να αποφευχθεί η εντύπωση πως οι μαύροι δημιούργησαν τη τζαζ μουσική.

Μερικές φορές είναι χειρότερο να κερδίζεις μια μάχη από το να την χάνεις.

Ήταν περίπου εκείνη την εποχή όταν η Billie είχε πέσει για τα καλά στα ναρκωτικά. Μάλιστα ο ίδιος της ο εραστής, ο Joe Guy, ήταν εκείνος που την προμήθευε με ηρωίνη. Τον Μάιο του ’47 συνελήφθη για κατοχή ναρκωτικών στο διαμέρισμά της και δικάστηκε χωρίς καν να έρθει να την υπερασπιστεί ο δικηγόρος της. Ήταν “οι ΗΠΑ ενάντια στην Billie Holiday” και όπως δήλωσε κι η ίδια, ένιωσε πως “κανείς στον κόσμο δεν νοιάζεται για εκείνη”.

Φυλακίστηκε και απελευθερώθηκε ένα χρόνο μετά λόγω καλής διαγωγής και εμφανίστηκε στο Carnegie Hall σε μια sold out συναυλία. Παρά την τεράστια απήχηση που είχε στον κόσμο, τα τραγούδια της ακούγονταν όλο και λιγότερο, πιθανότατα λόγω της όχι και τόσο καλής φήμης της.

 

Στα μέσα της δεκαετίας του ’50 η Billie είχε σχεδόν διαλυθεί από τα ναρκωτικά, τους βίαιους άντρες που πέρασαν από τη ζωή της, αλλά και την φθίνουσα πορεία της καριέρας της. Η υγεία της πήγαινε από το κακό στο χειρότερο και το 1959 της διαγνώστηκε κίρρωση του ύπατος. Σταμάτησε το αλκοόλ, αλλά υποτροπίασε γρήγορα. Έχασε 10 κιλά και στις 31 Μαϊου μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Metropolitan στη Νέα Υόρκη με προβλήματα στο συκώτι και την καρδιά. 

Έξω από το δωμάτιό της παραφυλούσαν αστυνομικοί, οι οποίοι της πέρασαν χειροπέδες και πάλι για κατοχή ναρκωτικών, ενώ εκείνη πέθαινε στο κρεβάτι του νοσοκομείου. Πέθανε στις 17 Ιουλίου, στις 3.10 τα ξημερώματα. Έβγαζε πάνω από 1000 την εβδομάδα, αλλά άφησε την τελευταία της πνοή έχοντας 0.70 δολλάρια στον τραπεζικό της λογαριασμό. Φυσικά τα περισσότερα τα είχε ξοδέψει στην ηρωίνη.

Το ”Ι’m a fool to want you” ήταν από τον τελευταίο δίσκο που κυκλοφόρησε η Holiday όσο ήταν ζωντανή, το “Lady in Satin”. Δεν πρέπει να την ακούει κανείς με μουσικό αυτί, αλλά με την καρδιά του.