Δημιουργήσαμε το δικό μας άρωμα στο ΤEDx Athens

Ευτυχώς είχα προνοήσει να κλείσω έγκαιρα θέση, οπότε όταν ήρθε η ώρα του αρωματικού workshop κατευθύνθηκα στο Lab του TEDx Athens, προσπερνώντας γύρω στα 50 άτομα που περίμεναν σε λίστα αναμονής, μιας και οι θέσεις είχαν γίνει ανάρπαστες.

Μέσα στον χώρο υπήρχαν 3 μεγάλα τραπέζια. Έκατσα και άρχισα να περιεργάζομαι την κασετίνα με τα υλικά που θα χρησιμοποιούσαμε για να φτιάξουμε το δικό μας άρωμα: 7 αρωματικές ύλες, 7 πιπέτες για τη μέτρηση των σταγόνων, ένα perfume spray 15ml και χάρτινες ταινίες για οσφρητική δοκιμή.

Ποιος είναι ο Γιώργος Παπαχατζής

Τον Γιώργο, που παρουσίασε και συντόνισε το workshop, τον γνώρισα πριν από πολλά χρόνια για τις ανάγκες μια συνέντευξης για το Αθηνόραμα. Είχε ασχοληθεί αρχικά με τη δημοσιογραφία, αλλά την εγκατέλειψε σύντομα για χάρη των αρωμάτων. Έφυγε για εκπαίδευση δίπλα σε κορυφαίους niche perfumers και σεμινάρια στην αρωματοποιία Galimard στην Grasse της Γαλλίας, τη γενέτειρα των αρωμάτων, και στην Ακαδημία Αρωματοποιίας του Lorenzo Villoresi στη Φλωρεντία.

Όπως μου είχε πει και στη συνέντευξή μας, από μικρός «σκάναρε» με την όσφρηση τους πάντες και τα πάντα, έκοβε στα κρυφά λουλούδια από κήπους για να πειραματίζεται με αποστάξεις, έβγαινε έξω με τη βροχή για να μυρίσει τη λασπώδη ευωδιά του βρεγμένου χώματος, ξενυχτούσε διαβάζοντας τα αρχαία συγγράμματα του Θεόφραστου για την αρωματοποιία αλλά και ξένη βιβλιογραφία για το πώς επιδρά η κάθε μυρωδιά στον ανθρώπινο εγκέφαλο, έκανε ταξίδια στο Μαρακές, το Ντουμπάι και τη Ζανζιβάρη για να συλλέγει πολύτιμα αιθέρια έλαια.

Πώς έγινα αρωματοποιός για μία ώρα

Έπειτα από μια κατατοπιστική εισαγωγή στην ιστορία, την «πυραμίδα» που δημιουργούν οι νότες και τις οικογένειες των αρωμάτων, είχε έρθει η ώρα να δημιουργήσουμε το δικό μας άρωμα, ένα gender-neutral eau de parfum με soft oriental χαρακτήρα, που είναι ιδανικό για το φθινόπωρο. Τις αρωματικές ύλες (amber, λουλούδια, ανατολίτικα ξύλα και μπαχαρικά) τις προμήθευσε η ΒΙΟΡΥΛ, χορηγός του workshop, που δραστηριοποιείται στη βιομηχανική παραγωγή αρωμάτων.

Προτού πιάσουμε στα χέρια μας τα υλικά της κασετίνας, ο Γιώργος μας περιέγραψε την «πυραμίδα» του αρώματος που θα δημιουργούσαμε στο πλαίσιο του workshop. Η κορυφή θα άνοιγε με νότες μήλου και ένα ανεπαίσθητο άρωμα κανέλας και βετιβέριας, για να φέρουν στον νου τις πρώτες συναντήσεις φίλων μετά τις διακοπές με φόντο τη φύση και μια φρεσκοψημένη τάρτα που μόλις έχει βγει από τον φούρνο! Στην καρδιά θα άνθιζε η παιώνια, που δίνει μια πουδρέ αίσθηση κάνοντας το άρωμα ευκολοφόρετο τόσο από άνδρες όσο και από γυναίκες που αγαπούν την αίσθηση καθαριότητας. Στη βάση θα κυριαρχούσε μια έντονη οριεντάλ ατμόσφαιρα με το σανδαλόξυλο, τον κέδρο και τη βανίλια να δημιουργούν ένα αισθησιακό μπουκέτο ξύλων και μπαχαρικών.

Η παρασκευή του αρώματος

Ξεκινήσαμε να χτίζουμε τη βάση του αρώματος, που στη συγκεκριμένη περίπτωση απαιτούσε τις περισσότερες αρωματικές ουσίες. Αναμείξαμε από 10 σταγόνες από αιθέριο έλαιο amber, σανδαλόξυλου, white musk και κέδρου με 15 ml οινοπνεύματος σε ένα δοχείο ζέσης. Για την καρδιά προσθέσαμε αιθέριο έλαιο παιώνιας και για την κορυφή από 7 σταγόνες πράσινου μήλου και κανέλας και από 15 σταγόνες βανίλιας και βετιβέρ.

Ανακατέψαμε πολύ καλά με τον αναδευτήρα ώστε να ενωθούν τα μόρια και αφήσαμε το μείγμα στην άκρη για να ηρεμήσει – αν και κανονικά χρειάζεται 24 ώρες, εμείς το μεταγγίσαμε σε φιαλίδιο έπειτα από λίγη ώρα.

Όσοι συμμετείχαμε στο workshop ενθουσιαστήκαμε που κάναμε τα πρώτα μας, ερασιτεχνικά αλλά μαγικά βήματα στην αρωματοποιία, και δεν σταματήσαμε να κάνουμε ερωτήσεις στον Γιώργο για τεχνικά ζητήματα (που έτσι κι αλλιώς είναι πολύ πιο περίπλοκα από την απλή διαδικασία που ακολουθήσαμε εμείς), αλλά και για την ιστορία και την επιστήμη πίσω από τα αρώματα. Φύγαμε ενθουσιασμένοι με γνώσεις και με ένα μικρό άρωμα που «οι νότες του αρκούν για να πυροδοτήσουν στο μυαλό και την καρδιά εκείνες ακριβώς τις εικόνες και τα συναισθήματα που έχεις ζήσει δίπλα σε έναν άνθρωπο ή μέσα από μια εμπειρία, πολύ περισσότερο απ’ όσα θα μπορούσε να αιχμαλωτίσει μια φωτογραφία», όπως μου είπε ο Γιώργος.

Αν και δεν μπορώ να σε κάνω να μυρίσεις το άρωμα που φτιάξαμε, θα σου μεταφέρω μερικά fun facts από την ιστορία των αρωμάτων, που μας αφηγήθηκε ο Γιώργος Παπαχατζής.

Ήξερες ότι;

– Το πρώτο άρωμα είναι η ευωδιά του λιβανιού, το θυμίαμα. H πρώτη μορφή αρωμάτων στην παγκόσμια ιστορία είναι καταγεγραμμένη πριν από 4000 χρόνια στην Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, όπου σε θρησκευτικές τελετές οι άνθρωποι έκαιγαν λιβάνι και ο καπνός που έφευγε προς τα ουράνια προσέλκυε την εύνοια των θεών.

-Αργότερα, το άρωμα αποκτά τη μορφή των μυραλοιφών: ένας συνδυασμός από κονιορτοποιημένα βότανα και φυτά τριμμένα στο γουδί σε συνδυασμό με λίπος ζώων, το οποίο οι άνθρωποι άλειφαν σε διάφορα σημεία του σώματός τους. Η τέχνη των μυραλοιφών άνθισε στην αρχαία Ελλάδα. Σε κάθε πόλη έφτιαχναν διαφορετική συνταγή, όπως το ρόδιο (μια πάστα από ροδοπέταλα) στη Ρόδο και μυραλοιφή κρίνου στην Κόρινθο και τη Χαιρώνεια.

-Το πρώτο εργοστάσιο αρωματοποιίας βρέθηκε στη Λεμεσό της αρχαίας Αιγύπτου το 2007 από Ιταλούς αρχαιολόγους, οι οποίοι ανακάλυψαν άμβυκες, αποστακτήρες και δεκαέξι διαφορετικά μείγματα αιθέριων ελαίων.

-Τον 11ο αιώνα γίνεται η πρώτη προσπάθεια απόσταξης των αιθέριων ελαίων, χωρίς την οποία δεν μπορεί να δημιουργηθεί κανένα άρωμα στη σύγχρονη μορφή του.

-Τα πρώτο αρώματα στην ευρωπαϊκή ιστορία δημιουργήθηκαν τον 14ο αιώνα για τη Βασίλισσα Ελισάβετ της Ουγγαρίας και αργότερα για την Αικατερίνη των Μεδίκων. Μπροστά από την εποχή της, η Αικατερίνη των Μεδίκων ενθάρρυνε την καλλιέργεια των αρωματικών ειδών. Λεβάντα, γιασεμί, τριαντάφυλλο καλλιεργούνταν στην περιοχή Γκρας της Προβηγκίας για να καλύψουν την άσχημη μυρωδιά των βυρσοδεψείων.