Χειρονομίες αγάπης
- 14 ΙΟΥΛ 2021
«Είμαι κακός γονιός. Δεν με ενδιαφέρει να γίνω καλός γονιός. Με ενδιαφέρει να μπορέσω να σχηματίσω μια χειρονομία αγάπης που νιώθω ότι κουβαλάω μέσα μου, που πολλές φορές μένει ανέκφραστη, προς τούτους τους ανθρώπους».
Ο Θανάσης Τριαρίδης είναι ένας καλός συγγραφέας. Το ήξερα πριν τον γνωρίσω, το εμπέδωσα όταν τον γνώρισα πριν από μερικές εβδομάδες, σε μια συζήτηση που είχα την τύχη να συντονίσω για την Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, με θέμα τη σύγχρονη γονεϊκότητα. Έξι άνθρωποι, έξι γονείς, εκπρόσωποι νέων μορφών οικογένειας που η επιστήμη και η κοινωνία έχουν επιτρέψει να αναδειχθούν τα τελευταία χρόνια, κάτσαμε σε διπλανά σκαμπό, με ασφαλείς αποστάσεις, και μιλήσαμε για το πως είναι να είναι κανείς γονιός σήμερα.
Ειπώθηκαν πολλά όμορφα πράγματα, όπως πάντα όταν οι άνθρωποι αποφασίζουν να μοιραστούν με ειλικρίνεια μεταξύ τους, για οποιοδήποτε θέμα. Όμως αυτή η φράση του Θανάση, μια φράση που out of context θα μπορούσε από κάποιον να παρεξηγηθεί, ήταν για μένα η πιο λαμπρή στιγμή της. Όχι μόνο για την ανακουφιστική ειλικρίνεια της, μια ειλικρίνεια που θα την χαρακτήριζα έως και μια πράξη πολιτική, ένα είδος ακτιβισμού, μια μορφή αλληλεγγύης για όλους τους γονείς εκεί έξω, που παλεύουν με τον εαυτό τους, με τους γύρω, με τα αδυσώπητα στάνταρντ που τίθενται καθημερινά για τον τέλειο γονιό. Για αυτή καθαυτή την έννοια της χειρονομίας αγάπης. Ας είμαστε ειλικρινείς. Δεν φτάνει να αγαπάμε. Πρέπει να βρούμε τρόπους να κάνουμε αυτό που είπε ο Θανάσης.
Να κάτι στα αλήθεια δύσκολο σήμερα και πάντα: να τα κάνεις όλα σωστά. Η σερβιτόρα στην Ηλιούπολη τα έκανε όλα σωστά. Σχημάτισε μια χειρονομία αγάπης. Όχι μόνο προς την τραγική φιγούρα που είχε απέναντί της. Προς τον κόσμο ολόκληρο.
Μια σερβιτόρα στην Ηλιούπολη σχημάτισε μια τέτοια χειρονομία πριν από μερικές ημέρες. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, όταν στο μαγαζί όπου εργαζόταν εμφανίστηκε μια κοπέλα εμφανώς κακοποιημένη να πάρει ένα καφέ, δεν κοίταξε τη δουλειά της. Κοίταξε αυτήν. Ίσως να την είχε ξαναδεί. Ακόμα κι αν δεν την είχε ξαναδεί, την είδε τότε. Την κοίταξε στο πρόσωπο και σχημάτισε μια ιστορία πίσω από το μελανιασμένο της πρόσωπο, φαντάστηκε τι μπορεί να συνεπάγεται. Δεν την κατηγόρησε από μέσα της που δε μιλάει, δεν της είπε «τι κάθεσαι και τις τρως, σήκω φύγε από εκεί μέσα», δεν την εξάντλησε με ερωτήσεις.
Έσκυψε και της είπε ψιθυριστά «αν χρειάζεσαι βοήθεια, εγώ δουλεύω μέχρι τις 4». Και η κοπέλα επέστρεψε δύο ώρες αργότερα. Κι όταν της εξομολογήθηκε το δράμα της στο οποίο εμπλεκόταν εν ενεργεία αστυνομικός, επέμεινε στην αρχική της θέση, να τη βοηθήσει. Την έκρυψε, επικοινώνησε με το 100 και με μια φεμινιστική οργάνωση της περιοχής, την πήρε με το αυτοκίνητό της και την πήγε στην αστυνομία, δεν κιότεψε, το πήγε μέχρι τέλους. Να κάτι στα αλήθεια δύσκολο σήμερα και πάντα: να τα κάνεις όλα σωστά. Η σερβιτόρα στην Ηλιούπολη τα έκανε όλα σωστά. Σχημάτισε μια χειρονομία αγάπης. Όχι μόνο προς την τραγική φιγούρα που είχε απέναντί της. Προς τον κόσμο ολόκληρο.
Όταν πριν από δύο μήνες περίπου άνοιξε η πλατφόρμα των τριαντάρηδων για το Astra Zeneca, η φίλη μου, στα τριαντακάτι της, χωρίς παιδιά, σε μια κρίσιμη ηλικία για τη γονιμότητά της, και εν μέσω εντελώς αντιφατικών μηνυμάτων από τους αρμόδιους για την ασφάλεια του εν λόγω εμβολίου σε σχέση με πιθανή εγκυμοσύνη, έκατσε έως τα ξημερώματα ξύπνια για να κλείσει το ραντεβού της. Το κανόνισε για την επόμενη ημέρα το πρωί. «Είσαι σίγουρη;», τη ρώτησα, ποιος εγώ, ο μεγαλύτερος υπέρμαχος των εμβολίων για πάσα νόσο, που περίμενα ανυπόμονα και τη δική μου πλατφόρμα να ανοίξει για να αρπάξω το καλύτερο εμβόλιο, το πρώτο διαθέσιμο δηλαδή. Μήπως θες να περιμένεις λίγο να ανοίξουν τα mRNA που δεν έχουν τέτοιο θέμα, επέμεινα. «Όχι, Μανίνα», μου είπε. «Πρέπει να τελειώνουμε. Ας είναι αυτή η ηρωική μου πράξη για αυτή τη ζωή.»
Το πιο θαυμαστό ήταν πως δεν υπήρξε η μόνη. Δεκάδες γυναίκες στο περιβάλλον μου, γυναίκες που σκέφτονταν να αποκτήσουν παιδιά άμεσα, γυναίκες που πάλευαν ήδη μήνες να μείνουν έγκυες, γυναίκες που θήλαζαν το μωρό που είχαν γεννήσει εν μέσω καραντίνας, γυναίκες που δεν είχαν λόγους να θέσουν σε κίνδυνο τη γονιμότητά τους σε μια ηλικία που ίσως να πίστευαν ότι δεν απειλούνταν άμεσα και σοβαρά από τον κορονοϊό, έκαναν το ίδιο. Χωρίς, με ελάχιστες ή και με πολλές δεύτερες σκέψεις. Δεν το είπαν, αλλά ήταν σαφές. Το εμβόλιο δεν το έκαναν μόνο για τις ίδιες. Ήταν μια χειρονομία αγάπης. Για τον εαυτό τους, τους δικούς τους, για όλους. Τη σχημάτισαν, γενναία και αγέρωχα, και παρότι έχω πολλούς λόγους να τις θαυμάζω, αυτή τη στιγμή αυτός στέκεται πάνω πάνω στη λίστα.
Ποιος λέει ότι οι καλές πράξεις είναι καλές μόνο όταν απευθύνονται αποκλειστικά σε κάποιον άλλον; Ποιος λέει ότι η αγάπη δεν είναι ΚΑΙ ένα εγωιστικό συναίσθημα;
There are no selfless good deeds (δεν υπάρχουν μη εγωιστικές καλές πράξεις), υποστήριζε σε μια άκρως φιλοσοφημένη του στιγμή ο Τζόι από το Friends, γεγονός που ανάγκασε την Φίμπι να προσπαθεί για ένα ολόκληρο επεισόδιο με κάθε τρόπο να τον διαψεύσει. «Δεν θέλω να φέρω παιδιά σε έναν κόσμο που έχει δίκιο ο Τζόι», φώναζε. Αλλά όσο και να προσπάθησε, δεν τα κατάφερε. Το επιχείρημα του ήταν πως όλες οι καλές πράξεις έχουν σε ένα βαθμό ιδιοτέλεια. Χαίρεσαι κι ο ίδιος από αυτές, νιώθεις καλύτερα για τον εαυτό σου, καταλήγουν εγωιστικές. Όμως ποιος λέει ότι οι καλές πράξεις είναι καλές μόνο όταν απευθύνονται αποκλειστικά σε κάποιον άλλον; Ποιος λέει ότι η αγάπη δεν είναι ΚΑΙ ένα εγωιστικό συναίσθημα; Ποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι δεν είναι μια επαναστατική, πολιτική, ακτιβίστικη πράξη το να μπορείς να βρεις ένα τρόπο να φερθείς με την ίδια αγάπη στους άλλους όσο και στον εαυτό σου; Κανείς. Το σίγουρο και το αναζωογονητικό μέσα στον περιρρέοντα ζόφο που ζούμε, όχι μόνο τώρα λόγω πανδημίας αλλά και γενικά, είναι πως φαίνεται να υπάρχει πολύς κόσμος εκεί έξω που κουβαλάει μέσα του χειρονομίες αγάπης -που δεν θέλει, δεν μπορεί, δεν επιτρέπει πια να μένουν ανέκφραστες.
