Νίκος Μουτσινάς: «Έχω ακούσει “φαλακρός”, “που@@@@@”, “είναι ή δεν είναι gay;”. Ζω όπως θέλω να ζω»
- 6 ΙΟΥΛ 2020
Από την περασμένη Παρασκευή που ο δημοσιογράφος του Down Town Κύπρου, Γιάννης Χατζηγεωργίου, αποκάλυψε το εξώφυλλο του επόμενου τεύχους του περιοδικού, ξέραμε ότι αυτή η συνέντευξη θα ήταν πολύ ξεχωριστή. Ο Νίκος Μουτσινάς φωτογραφήθηκε για το εξώφυλλο που ντύθηκε στα χρώματα του ουράνιου τόξου και μίλησε με εξομολογητική διάθεση στον δημοσιογράφο. Το θεματικό τεύχος του περιοδικού δημιουργήθηκε σε συνεργασία με την ACCEPT ΛΟΑΤΚΙ Κύπρου και τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου.
Ο ρατσισμός, η οικογένειά του και το πόσο «αστείο» είναι να μιλά κανείς για διαφορετικότητα σήμερα, ήταν μερικά θέματα στα οποία αναφέρθηκε ο Νίκος Μουτσινάς. Κι εμείς, διαβάζοντας μερικές από τις απαντήσεις του, διαπιστώνουμε πόσο μας λείπει ο ανυπόκριτος δημόσιος λόγος. Πόσο μας λείπει να ακούγονται ακόμα και τα αυτονόητα περί αποδοχής από τα δημόσια πρόσωπα που αγαπάμε. Και αγαπάμε τον Νίκο Μουτσινά λίγο περισσότερο γι’ αυτό.
Ο Νίκος Μουτσινάς και η «διαφορετικότητα»
Ξεκινώντας από την πολυφορεμένη λέξη διαφορετικότητα, ο Νίκος Μουτσινάς μίλησε για το πώς θα ήθελε να αντιλαμβανόταν ο ίδιος και όλοι μας αυτή τη λέξη. «Η διαφορετικότητα θα ‘θελα να είναι όπως ένα σπίτι έχει τρίγωνη σκεπή και το άλλο τετράγωνη ή όπως το αυτοκίνητο αυτό είναι κόκκινο και το άλλο μπλε. Στο ανθρώπινο κομμάτι, την διαφορετικότητα μπορώ να την ακούσω -οριακά- για τα εξωτερικά χαρακτηριστικά. Μπορώ να καταλάβω, δηλαδή, ότι μία κοπέλα έχει ξανθό μαλλί κι η άλλη μαύρο, και να λέω “αυτές είναι διαφορετικές”. Ουσιαστικά, όμως, δεν είναι καθόλου διαφορετικές». εξήγησε ο Νίκος Μουτσινάς.
«Γιατί, στην ουσία μας, είμαστε όλοι ακριβώς το ίδιο: Ανήκουμε όλοι σε ένα είδος που λέγεται “άνθρωπος” και εκεί πρέπει να τελειώνει και η κουβέντα. Αν μπορέσει κάποιος, βρει λίγο χρόνο και το αναλύσει, είναι αστείο να μιλάει σήμερα κάποιος για “διαφορετικότητα”. Άλλωστε, αυτό που ζήσαμε όλοι με τον κορωνοϊό, είναι ένα περίτρανο παράδειγμα ότι κανείς δεν είναι διαφορετικός και κανέναν δεν ενδιαφέρει τι είσαι: Ευτραφής, αδύνατος, gay, straight, ηλικιωμένος ή νέος. Αυτό σημαίνει πως το “σύστημα” μάς αντιμετωπίζει όλους το ίδιο – αλλά, από μόνοι μας, θέλουμε να διαφέρουμε, με όποιο τρόπο», συνέχισε ο παρουσιαστής.
Ένας άνθρωπος που μεγαλώνει στη γενιά μας, για όποιο τέτοιο «διαφορετικό» στα μάτια των άλλων και της νόρμας χαρακτηριστικό, δυστυχώς ακόμα και σήμερα έχει να αντιμετωπίσει σχόλια. Σχόλια που γίνονται «αθώα», εν είδη «αστείου», με ένα «πλάκα κάνω» μπροστά ή πίσω από τις λέξεις, οι οποίες ωστόσο εξακολουθούν να πονάνε. Ο Νίκος Μουτσινάς δεν απέφυγε τα σχόλια στη ζωή του. Και μοιράστηκε τα πιο ρατσιστικά από αυτά με το περιοδικό.
Τα ρατσιστικά σχόλια που έχει δεχτεί ως παιδί και ως ενήλικας
«Διάφορα. “Φαλακρός”, “πουστάρα”, “βλάκας”, “ηλίθιος”, “χωρίς πατέρα”. Για το τελευταίο μάλιστα είχα υποστεί bullying επειδή οι γονείς μου ήταν χωρισμένοι, και αυτό τότε -τη δεκαετία του ’80- δεν ήταν σύνηθες. Ευτυχώς, αυτό έχει κάπως ξεπεραστεί, σε βαθμό που πλέον έχει “περάσει” ως κάτι το φυσικό: “εντάξει, δεν είναι και κάτι το ιδιαίτερο που οι γονείς σου χώρισαν”. Πιο παλιά ήταν η “ζωντοχήρα”, η δακτυλοδεικτούμενη. Τώρα δεν υπάρχει ούτε αυτό. Και, προφανώς, αυτά σταματούν να συμβαίνουν όταν πολλαπλασιαστούν στον κόσμο και περνούν πια ως μία κανονικότητα», εξήγησε ο Νίκος Μουτσινάς.
Ως παιδί στενοχωριόταν. Όταν ξεκίνησε να κάνει τηλεόραση ξεκίνησε να ακούει και άλλα, ακόμα πιο βαριά σχόλια. «Από τότε δε που ξεκίνησα και με την τηλεόραση έχω ακούσει κι άλλα σχόλια, μερικά από αυτά βαρβάτα: “ατάλαντος”, “ποιος νομίζει ότι είναι;”, “είναι ή δεν είναι gay;” κλπ. Και μετά έρχεται ο κάθε ένας και βγάζει επάνω σου τον “εμετό” του – ξερνάει προς τα έξω ό,τι είναι και μέσα. Και, ξέρεις, όταν κάποιος έχει ήδη τα δικά του “θέματα”, είσαι πολύ εύκολος στόχος», σημείωσε ο Νίκος Μουτσινάς. Ο ίδιος συνειδητοποίησε ικανοποιητικά νωρίς το παραπάνω όπως είπε.
«Θες να το πάρεις από τα κιλά, θες από την κοινωνική τάξη, θες από την επιλογή συντρόφου; Κι έτσι, ο συγκεκριμένος άνθρωπος γίνεται η εύκολη «λεία». Αυτό, ευτυχώς, το συνειδητοποίησα ικανοποιητικά νωρίς – “τι σε νοιάζει, ρε φίλε; Γιατί ασχολείσαι;”. Το ζητούμενο είναι πώς διαμορφώνεται τελικά η όποια άποψη. Γιατί αυτό είναι το πρόβλημα. Γιατί ένα παιδί που δεν έχει παραπάνω κιλά, έχει την ελευθερία να κοροϊδεύει ένα άλλο που έχει; Πού σταματάει η ελευθερία σου και πού αρχίζει η ελευθερία του άλλου; Και, βρε παιδί μου, τι κερδίζεις τελικά κοροϊδεύοντας κάποιον άλλον; Όλο αυτό, λοιπόν, μας πηγαίνει πιο πίσω: στην οικογένεια», σημείωσε ο Νίκος Μουτσινάς.
Η αποδοχή αυτή η υπέρτατη αρετή
Ο ίδιος ένιωθε πάντα αποδεκτός στην οικογένειά του. Ωστόσο ακόμα και εκείνον τον απασχόλησε το μόνιμο ερώτημα της ελληνικής κοινωνίας «Τι θα πει η γειτονιά»;.
«Στην αρχή, φυσικά. Όταν φεύγεις πια απ’ το σχολείο όπου ήδη έχεις δει τι “παίζει” και βγαίνεις στον “κανονικό” κόσμο, με “κανονικές” προσωπικότητες, αρχίζεις να συνειδητοποιείς πώς πάει η κατάσταση. Και συντάσσεσαι: ή με αυτούς ή απέναντι από αυτούς. Το προσβλητικό σ’ αυτό είναι οι άνθρωποι που δεν μπορούν να αντιληφθούν το πιο απλό του πράγματος: ότι είμαστε όλοι ίδιοι. Και κάπου εκεί πρέπει να αποφασίσεις: Θα πάω, τελικά, μ’ αυτούς ή με τους άλλους; Προσωπικά, είχα την τύχη, την μεγάλη τύχη, να μην μπω ποτέ σε τέτοιου είδους διλήμματα», σημείωσε.
Ο Νίκος Μουτσινάς είχε μια πολύ ανοιχτή σχέση με τη μητέρα του. Κάπως έτσι δεν μπορεί να αντέξει να ακούει για παιδιά που η οικογένεια τους τα διώχνει από το σπίτι «είτε αυτό έχει να κάνει με ουσίες, είτε με την επιλογή συντρόφου του ίδιου φύλου, ή τον επαναπροσδιορισμό φύλου», σημειώνει. Δεν μπορεί να καταλάβει τη στάση αυτών των γονιών, ούτε θέλει να το κάνει.
«Δεν ένιωσα ποτέ “διαφορετικός”»
«Δεν ένιωσα ποτέ στη ζωή μου “διαφορετικός”. Επειδή αυτό στο σπίτι μου ήταν ok. Δεν είχαμε “θέμα”. Κι από όσο μπορώ να θυμηθώ, ούτε στην πορεία της ζωής μου ένιωσα ποτέ “διαφορετικός”. Το τι κάνει ο άλλος άλλωστε, πού θα δώσει την αγάπη του, είναι τόσο προσωπικό, δεν αφορά κανέναν. Ούτε πρόκειται να σου υπογράψω ένα χαρτί ότι τώρα μου αρέσει ένα αγόρι και αύριο ένα κορίτσι. Όχι, δεν θα σου υπογράψω κανένα χαρτί για τη ζωή μου! Γιατί; Για να μπορέσω να ανήκω “κάπου”; Και τι θα κερδίσω αν ανήκω κάπου; Και, τελικά, ρε Γιάννη, τι με νοιάζει αν ανήκω κάπου; Ας ανήκω σε μένα αρχικά. Και δεν πειράζει κι αν δεν ανήκουμε και όλοι κάπου. Το βλέπω και σε κάποια μικρά παιδιά αυτό: Παθαίνουν πανικό επειδή μπορεί να μην ανήκουν πουθενά. Ας μην ανήκεις! Ας ανήκεις στον εαυτό σου και στην καρδιά σου. Μπορεί να σου ακούγεται κάπως ρομαντικό αυτό, αλλά έτσι είναι», τόνισε ο Νίκος Μουτσινάς.
«Φοβήθηκες ποτέ γι’ αυτό που είσαι;», τον ρωτά ο δημοσιογράφορ. «Όχι. Γιατί δεν θεωρώ ότι είναι κάτι “διαφορετικό”. Γι’ αυτό και δεν φοβήθηκα!». Ο Νίκος Μουτσινάς απαντά λέγοντας τα όλα. Δεν είναι κάτι “διαφορετικό” αυτό που είναι, ούτε θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως τέτοια οποιαδήποτε διαφοροποίηση στην εξωτερική εμφάνιση ή τις προσωπικές επιλογές ενός ανθρώπου. Είμαστε όλοι άνθρωποι, ανήκουμε σε μια τεράστια οικογένεια του ίδιου είδους. Γιατί δεν μπορούμε να μείνουμε σ’ αυτό; Γιατί πρέπει να λειτουργούμε μόνιμα με κατηγοριοποιήσεις.
Ο Νίκος Μουτσινάς απαντά στην ερώτηση «Είσαι gay;»
Ο Γιάννης Χατζηγεωργίου τον ρωτά πώς θα απαντούσε μετά από αυτό το εξώφυλλο στο ερώτημα «Είναι gay ο Μουτσινάς;». Πώς θα απαντούσε σε αυτή την υπέρτατη ανάγκη περί κατηγοριοποίησης. «”Τι σημασία έχει;”. Αυτό θα απαντήσω. Κι αυτό να απαντήσεις κι εσύ, σε παρακαλώ πολύ. Ζω έτσι όπως θέλω να ζω! Ούτε κάτω από καθεστώς φόβου, ούτε παίζοντας «κρυφτούλι» – δεν κρύβομαι! Κι έτσι ακριβώς θέλω να βιώνω την καθημερινότητά μου. Να εξηγήσω στον καθένα τον τρόπο που έχω επιλέξει να ζω; Γιατί; Ρωτήσαμε ποτέ κάποια γιατί παντρεύτηκε και έκανε παιδιά; Παλαιότερα, θυμάμαι, δεν υπήρχες στον ανθρώπινο “χάρτη” αν δεν παντρευόσουν κι αν δεν έκανες παιδιά. Τουλάχιστον, σ’ αυτό, έχουμε “βελτιωθεί”. Το πρόβλημα είναι γενικό, το πρόβλημα είναι στη σύσταση της κοινωνίας, το πρόβλημα είναι στα “πιστεύω”», τονίζει.
Ο Νίκος Μουτσινάς εξομολογήθηκε ότι έκανε αυτό το εξώφυλλο για να απευθυνθεί σε όσους μπορεί να φοβούταν αυτή τη στιγμή για πολλούς λόγους, αυτούς που ίσως δεν αισθάνονται καλά τώρα με τους γύρω τους και τον εαυτό τους. Τι έκανε για να μιλήσει για όλα όσα πρέπει να αλλάξουν. Μέσα μας, στα «πιστεύω» μας, στις οικογένειές μας, στο μυαλό μας. Κι ελπίζουμε κάπως, κάπου να βοήθησε.
