Σταύρος Ξαρχάκος: 6 λόγοι να τον αγαπήσουμε ακόμα περισσότερο
- 14 ΜΑΡ 2019
Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που ο Σταύρος Ξαρχάκος ήρθε στον κόσμο. Ο συνθέτης που υπέγραψε μερικά από τα γνωστότερα τραγούδια του ελληνικού κινηματογράφου και γενικά της έντεχνης δισκογραφίας ξεκίνησε τη ζωή του αποφασισμένος να ασχοληθεί με τη «σοβαρή μουσική» γνώρισε την επιτυχία συνθέτοντας για το θέατρο και τον κινηματογράφο και η καριέρα του πήρε μια άλλη, την γνωστή σε όλους μας πορεία της. Και ως ένας από τους μεγάλους καλλιτέχνες της Ελλάδας συχνά του έχει δοθεί το βήμα να εκφράσει τις απόψεις του για πράγματα μεγάλα όπως ο πολιτισμός της χώρας αλλά και όχι μικρά μα καθημερινά όπως ο έρωτας. Και μέσα από τις συνεντεύξεις του μας δίνει έναν επιπλέον λόγο να τον αγαπάμε περισσότερο.
Πρώτα και πάντα τα τραγούδια
Ο Σταύρος Ξαρχάκος σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι και στο Julliard School of Music της Νέας Υόρκης. Τη δεκαετία του ’60 σημειώνει τις πρώτες του μεγάλες επιτυχίες μέσα από την μουσική και τα τραγούδια που έγραψε για θεατρικά έργα «Το Πάρτυ» και «Τα κόκκινα φανάρια», καθώς και για τις ταινίες «Ταξίδι», «Κόκκινα φανάρια», «Τρίτος δρόμος», «Λόλα». Και σου αφήνω εδώ ενδεικτικά κάποιους τίτλους τραγουδιών για να καταλάβεις για πόσο μεγάλες επιτυχίες σου μιλώ: «Άπονη ζωή», «Φτωχολογιά», «Τα δάκρυά μου είναι καυτά», «Όνειρο δεμένο» και «Χάθηκε το φεγγάρι». Στις κινηματογραφικές του επιτυχίες περιλαμβάνονται επίσης τραγούδια όπως: «Υπομονή», «Μάτια βουρκωμένα», «Άσπρη μέρα» και πόσα ακόμα.
Με τον τίτλο «Κόκκινα Φανάρια» κυκλοφορεί και ο πρώτος του μεγάλος δίσκος που εμπλουτίζεται με τις επιτυχίες «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή» και ερμηνευτή τον Μπιθικώτση, «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι» με ερμηνεία από την Βίκυ Μοσχολιού (όλα σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, που έκανε τότε τα πρώτα του βήματα στην τέχνη στην οποία καθιερώθηκε).
Αργότερα συνεργάστηκε και με τον Νίκο Γκάτσο με τον οποίο επίσης μέτρησε σημαντικές επιτυχίες όπως τα τραγούδια: «Άσπρη Μέρα», «Μάτια Βουρκωμένα», «Στου Όθωνα τα χρόνια (Ένα μεσημέρι)», «Με τι καρδιά τον κόσμο ν’ αρνηθώ», αλλά και τραγούδια που ερμήνευσε ο Νίκος Ξυλούρης («Ήτανε μια φορά», «Γεια σου χαρά σου Βενετιά», «Έβαλε ο Θεός σημάδι» κ.α.).
Η δεκαετία του ’80 περιλάμβανε και τον δίσκο «Το ρεμπέτικο», που αποτέλεσε και το soundtrack της ομότιτλης ταινίας του Κώστα Φέρρη με πρωταγωνίστρια την Σωτηρία Λεονάρδου. Ο ίδιος συμμετείχε στην ταινία ερμηνεύοντας μοναδικά το τραγούδι του «Το πρακτορείο» σε μία σκηνή που αν δεν σε ανατριχιάσει δεν ξέρω τι μπορεί να σου έχει συμβεί.
Παράλληλα ο ίδιος από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 ακόμα δεν εγκαταλείπει τα σχέδια του να ασχοληθεί και με την κλασική μουσική και έκτοτε έχει υπογράψει σουίτες μπαλέτου, κοντσέρτα αλλά και συμφωνικά έργα.
Η «ερωτική» σχέση με τον Χατζιδάκι και τον Θεοδωράκη
Οι τρεις συνθέτες που θεωρήθηκαν στυλοβάτες του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού θεωρούνται από πολλούς ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Σταύρος Ξαρχάκος. Όταν κάποια στιγμή ο Σταύρος Ξαρχάκος ερωτήθηκε για το ποια ήταν η σχέση του με τους άλλους δύο σπουδαίους συνθέτες απάντησε για μία ακόμα φορά αφοπλιστικά στην Καθημερινή: «Ερωτική, αν σας φτάνει αυτό. Με την πνευματική έννοια, βέβαια (γέλια). Υπήρχε μια σχέση που δεν ήταν ακριβώς φιλική. Είχαμε άλλους κωδικούς να επικοινωνούμε, που έκαναν αυτήν τη σχέση σαν τις ερωτικές με τα υπέρ και τα κατά τους».
Τα λόγια του για τις γυναίκες στη ζωή του και τον έρωτα
Εκτός από την πολύχρονη σχέση του με τη Σμαράγδα Καρύδη που είχε γίνει γνωστή, ο Σταύρος Ξαρχάκος υπήρξε παντρεμένος με την Καρλότα Ξανθοπούλου ενώ πλέον μοιράζεται τη ζωή του με τη σύζυγό του Ηρώ Σαΐα, με την οποία παντρεύτηκαν το 2015. Ο ίδιος όταν είχε ερωτηθεί σε συνέντευξή του αν οι γυναίκες της ζωής του ήταν οι μούσες του επέλεξε να μην διαιωνίσει το στερεότυπο που θέλει τις γυναίκες να μετέχουν στην καλλιτεχνική δημιουργία μόνο εμπνέοντας και στηρίζοντας τους καλλιτέχνες και να βάλει τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση.
NDP Photo Agency
«Αυτά που ακούμε και διαβάζουμε είναι νομίζω παραμύθια. Όταν έχεις έναν έρωτα πραγματικό, κάποια στιγμή αρχίζεις να υποφέρεις, αλλά δε ζούμε και στην εποχή που κόβανε τις φλέβες τους οι άνθρωποι, όλα αυτά είναι ωραία για να γίνονται βιβλία, όπερες, τραγούδια. Στην πραγματικότητα, όμως, αν αναζητήσουμε την επιρροή της γυναίκας σε σπουδαίους δημιουργούς, θα διαπιστώσουμε πως στον Μοντιλιάνι είναι ξεκάθαρη, ναι, στον Πικάσο δεν έπαιξε, ωστόσο, κανέναν απολύτως ρόλο, ό,τι κι αν λέγεται, ούτε στον Βάγκνερ. Το παράφορο πάθος μπορεί να βγει καμιά φορά στη δημιουργία, αυτή η τρέλα δεν είναι όμως έρωτας, ο αληθινός έρωτας είναι ήρεμος», είχε πει στο ΒΗΜΑ.
Όσο για τις απαντήσεις του για την σχέση του με την Σμαράγδα Καρύδη ή τις φήμες που τον ήθελαν ζευγάρι κάποτε με τη Νατάσα Μποφίλιου, ο ίδιος απαντούσε πάντοτε με τρόπο που στερούσε από τον συνομιλητή του να επιμείνει περισσότερο, προστατεύοντας όσα έζησε και αποκαθιστώντας την αλήθεια αντίστοιχα.
Με τη Σμαράγδα Καρύδη και την σύζυγό του Ηρώ Σαΐα. Το πρώην ζευγάρι διατηρεί φιλικές σχέσεις- NDP Photo Agency
Τα συμπεράσματα του περί εξουσίας
Ο Σταύρος Ξαρχάκος πέρασε και από την τοπική αυτοδιοίκηση και από την Βουλή. Αλλά κάποια στιγμή αποφάσισε να τα παρατήσει οριστικά. Ο ίδιος σε συνέντευξή του στη Lifo είχε μιλήσει για την απόφασή του και είχε μοιραστεί τα συμπεράσματά του για την εξουσία: «Πίστεψα, κακώς, ότι θα μπορούσα να προσφέρω κάτι. Και το πίστεψα γιατί, όταν ήμουν στην τοπική αυτοδιοίκηση, μπορούσα κι έκανα πράγματα. Ωστόσο, διαφέρει πάρα πολύ η τοπική αυτοδιοίκηση από τη Βουλή. Οι περισσότεροι δεν μπαίνουν στη Βουλή για να βάλουν ένα λιθαράκι γι’ αυτή την έρμη τη χώρα. Μπαίνουν για να βάλουν ένα κουκί στην τσέπη τους. Απορώ με ορισμένους –που θεωρούσα ότι έκοβε το μυαλό τους– που παραμένουν. Βλέπω, βέβαια, ότι δεν ιδρώνει το αυτί τους. Τελικά, η εξουσία είναι πολύ γλυκιά. Και από τη στιγμή που θα δεις το αστυνομικό όργανο να κάθεται κλαρίνο όταν περνάς, αισθάνεσαι ότι είσαι κάποιος πάρα πολύ σημαντικός – ενώ τους περισσοτέρους από αυτούς δεν τους ήξερε πριν ούτε η θεία τους. Γιατί, κατά τα άλλα, όλοι αυτοί δεν βλέπουν πού έχει πάει η χώρα; Αλλά δεν μιλάω μόνον για τους τωρινούς. Μην παρεξηγηθώ. Οι τωρινοί ήταν απλώς αποτέλεσμα αυτού που εγώ λέω “Τσερνόμπιλ”».
Ο υπεραισιόδοξος πατέρας
Ο Σταύρος Ξαρχάκος είναι πατέρας τριών παιδιών. Την πρώτη του κόρη, την Πανδώρα, την απέκτησε από τον πρώτο του γάμο και στη συνέχεια με την Ηρώ Σαΐα απέκτησε το 2017 δύο ακόμα παιδιά τα δίδυμα Σταύρο και Μαρία – Ιζόλδη. Τότε, είχε επικριθεί πολύ για την απόφασή του να φέρει στον κόσμο δύο παιδιά και είχε απαντήσει με αφοπλιστικό τρόπο: “Δεν είμαι αισιόδοξος, είμαι υπεραισιόδοξος, διότι στα 78 μου απέκτησα δίδυμα. Δεν ξέρω αν σας λέει κάτι αυτό. Πόση αισιοδοξία πρέπει να κουβαλάω μέσα μου για να φέρω στον κόσμο δυο ψυχές”. Δεν έχω να απαντήσω τίποτα σε αυτούς που με επικρίνουν, διότι θεωρώ κακόγουστα αυτά τα σχόλια. Θα με επικρίνει ο οποιοσδήποτε για τον τρόπο με τον οποίο χειρίζομαι την ζωή μου; Δεν χρειάζεται να πω τίποτα».
Στιγμιότυπο από την βάφτιση των διδύμων- NDP Photo Agency
Την ίδια εποχή είχε δηλώσει σε τηλεοπτικές κάμερες: «Είναι πάρα πολύ μεγάλη ιστορία να έχεις στα 78 σου δίδυμα, αγόρι, κορίτσι. Παιδιά είναι ευλογία αυτό το πράγμα. Το δράμα το περνάει η Ηρώ… Εγώ το περνάω μιάμιση μέρα την εβδομάδα και δεν είναι δράμα, είναι χαρά ακόμα και το κλάμα του μωρού, ακόμα και οι παλινδρομήσεις που φέρνουν κλάμα στο μωρό είναι χαρά, είναι η χαρά της δημιουργίας».
Ο ακριβοθώρητος συνομιλητής
«Έχω θέμα με τις συνεντεύξεις. Μεγάλο θέμα. Δεν ξέρω γιατί. Εκείνο που γνωρίζω είναι ότι μου είναι πάρα πολύ δύσκολο να απαντώ- και ειδικά σε ερωτήσεις. Ενίοτε δε όταν οι ερωτήσεις που σου κάνουν σε συνεντεύξεις έχουν και ψήγματα ανάκρισης. Κι αυτό με κάνει να κλείνομαι πολύ περισσότερο. Ακούμε εκείνο το κλισέ που λέει “πρέπει να δίνεις συνεντεύξεις, έχει ανάγκη ο κόσμος, διότι μαθαίνει…” κ.λπ. κ.λπ. Αν, όμως, είχε πραγματικά ανάγκη ο κόσμος από συνεντεύξεις -και έχοντας ήδη δώσει πραγματικά σπουδαίοι άνθρωποι συνεντεύξεις- τότε θα ‘ταν καλύτερος. Λόγω των συνεντεύξεων όμως, ο κόσμος δεν γίνεται καλύτερος- το αντίθετο. Εξάλλου, το να διαβάζεις συνεντεύξεις δεν λέει και τίποτα- πρέπει και να τις αποκωδικοποιείς. Πράγμα που δεν συμβαίνει γενικότερα. Η κοινωνία μας, δυστυχώς, έχει μείνει στάσιμη. Δείτε: Πριν από 16 χρόνια όλη η οικογένεια ήταν καθηλωμένη στους καναπέδες και παρακολουθούσε το “Big Brother”. Φέτος όλη οικογένεια τι έβλεπε; Survivor» έλεγε στην Κυπριακή εφημερίδα Φιλελεύθερος ο Σταύρος Ξαρχάκος δίνοντας μας ένα ακόμα λόγο να σκεφτόμαστε ότι κάθε φορά που μιλά το κάνει γιατί έχει κάτι να πει. Ο ίδιος συνέχιζε την απάντησή του τότε: «Έχουμε τεράστιο πρόβλημα. Και μιλάω γενικά. Μ’ αυτά τα εγκληματικά, βλακώδη προγράμματα της τηλεόρασης- τα οποία η ίδια η μαμά βάζει τα παιδιά να παρακολουθούν, ίσως για να ησυχάσει. Δεν διαμορφώνουν έναν πολιτισμό αυτά; Έχουν μία πρωκτική υποκουλτούρα! Για να μην το πω διαφορετικά… Μου κάνει μεγάλη εντύπωση! Αν κάποιος στο μέλλον, μετά από χρόνια, θελήσει να μελετήσει την ιδιοσυγκρασία του λαού μας, θα πρέπει να ανατρέξει στις μετρήσεις τηλεθέασης, ώστε να μπορέσει να βγάλει ένα συμπέρασμα».
Τώρα το τι συμπέρασμα θα βγει, είναι άλλη κουβέντα.
Κεντρική φωτογραφία: NDP Photo Agency