Η Έλενα Ακρίτα τοποθετήθηκε στο viral debate για τον Καραγάτση

Αυτό το σαββατοκύριακο αν είσαι βιβλιόφιλη τα social media, πολύ παράδοξα, σε αφορούσαν. Ένα άρθρο της Lifo και της συγγραφέως και αρθρογράφου Ρένας Λούνα, για τη Μεγάλη Χίμαιρα του Μ. Καραγάτση, που χαρακτηρίζει «ένα βιβλίο που δεν του λείπει τίποτε από το πατριαρχικό textbook που τότε κυριαρχούσε και σήμερα ακόμα βράζει ακριβώς από κάτω μας», έγινε αφορμή για να στηθεί ένα debate μεταξύ ανθρώπων που ήθελαν να αποδομήσουν το έργο του συγγραφέα κι εκείνου που το υπερασπίζονταν και βρήκαν ακόμα μία αφορμή να μιλήσουν για τους κινδύνους της πολιτικής ορθότητας και τη woke κουλτούρα που θέλει να τα ισοπεδώσει όλα. Σε αυτό το debate τοποθετήθηκε και η Έλενα Ακρίτα.

Η Έλενα Ακρίτα είναι βουλεύτρια επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι και δημοσιογράφος και σεναριογράφος και συγγραφέας. Μίλησε ως αναγνώστρια στο post που μοιράστηκε στο Facebook. Η Έλενα Ακρίτα αναφέρθηκε στην «ατραπό της ακύρωσης» που αν την ακολουθήσουμε κινδυνεύουμε να μείνουμε χωρίς αρχαία ελληνική γραμματεία, μεταξύ άλλων. Η ίδια, ως γυναίκα που αγαπά και στηρίζει τις γυναίκες, αναφέρθηκε παράλληλα στα σεξιστικά σχόλια που έγιναν εις βάρος της αρθρογράφου και κατέληξε στο πιο αληθινό υστερόγραφο που διάβασα για το θέμα

«Εμείς οι αναγνώστες/θεατές/ακροατές είμαστε, νομίζω, σε θέση να αξιολογήσουμε ένα έργο συνεκτιμώντας την εποχή του και αθροίζοντάς τη νοοτροπία της στο τελικό πρόσημο. Κι αυτό δεν ισχύει μόνο για τη Χίμαιρα (τη Μεγάλη ή τη Μικρή). Δεν είναι δυνατόν να περιοριστούμε μόνο στα έργα της εποχής μας και να πετάξουμε θησαυρούς αιώνων», ανέφερε αρχικά η Έλενα Ακρίτα στη μακροσκελή της ανάρτηση στο Facebook που συνεχίστηκε ως εξής:

«Αν ακολουθήσουμε την ατραπό της ακύρωσης, αν κρίνουμε το έργο αποκολλώντας το από τις όποιες (πατριαρχικές, αναχρονιστικές, κακοποιητικές – σύμφωνοι!) αντιλήψεις του τόπου και του χρόνου του, τότε δεν θα μείνει τίποτα όρθιο.

Θα πετάξουμε όλους τους αρχαίους τραγικούς, θα ακυρώσουμε τον Αριστοφάνη, τον Δάντη, τον Σαιξπηρ, τον Ζενέ – υπάρχει ο Ζολά, αλλά υπάρχει κι ο Φλόμπερ. Τι θα κάνουμε λοιπόν, θα αποδομήσουμε τα δημοτικά τραγούδια, τα ρεμπέτικα, θα αποκλείσουμε την commedia dell’ arte, την όπερα, τις κωμωδίες των μπουλουκιών, τον ιταλικο νεορεαλισμό, τον Καραγκιόζη;

Δεν είμαι “καραγατσική” γενικά, αν και θεωρώ εξαιρετικό μυθιστόρημα τον Κοτζαμπαση του Καστρόπυργου. Δεν συμφωνώ με το άρθρο της LIFO γιατί, κατά την ταπεινή μου γνώμη, δεν αρκεί η ξερή παράθεση αποσπασμάτων ή η αναφορά στον Σελίν και τον Χανσουν για να τεκμηριωθεί η άποψη της αρθρογράφου. Χρειάζεται εμβάθυνση, επιχειρηματολογία στιβαρή και σοβαρή.

Ωστόσο, η επίθεση στην κ. Ρένα Λούνα με απαξιωτικούς, χυδαίους, σεξιστικούς χαρακτηρισμούς είναι απολύτως καταδικαστέα. Όποιος έχει το ενδεδειγμένο οπλοστάσιο ας επιχειρηματολογήσει υπέρ ή κατά – και μόνο η ιδέα μιας τέτοιας αντιπαράθεσης, είναι συναρπαστική. Το ποια είσαι εσύ μωρή, δεν είναι επιχείρημα, είναι σκουπίδι. Και τα σκουπίδια ανήκουν στον κάδο τους.

Τέλος με το κλασικό διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ το δικαίωμά σου και λοιπά και λοιπά, μπορεί να μην το ξεστόμισε ποτέ ο καημένος ο Βολταίρος, όμως ισχύει. Και τότε και τώρα και πάντα».

Η αδυναμία μας να διαφωνούμε για τα πιο απλά, τα πιο μεγάλα αλλά και τα πραγματικά άνευ ουσίας όπως είναι μάλλον το παραπάνω debate για ένα βιβλίο του 1953 που ανάθεμα κι αν το έχουν διαβάσει όλοι οι χρήστες του X/Twitter που πάλεψαν γι’ αυτό, είναι μία διαπίστωση που γίνεται ξανά και ξανά στην ελληνική πραγματικότητα. Τείνουμε να πιστεύουμε όλο και πιο πολύ ότι τα πράγματα πρέπει να είναι άσπρα ή μαύρα και παθιαζόμαστε με αυτά τα 2 άκρα αγνοώντας επιδεικτικά και εσκεμμένα όλες τις αποχρώσεις ανάμεσά τους.

Έχει δίκιο που επικαλείται τον Βολταίρο στην τοποθέτησή της η Έλενα Ακρίτα. Αυτός ο κανόνας του διαλόγου είναι που θα έπρεπε να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας κάθε φορά που τα δάχτυλά μας αρχίζουν και μας «τρώνε» για να ξεσπάσουμε στο πληκτρολόγιο.

Το να είσαι fan του Καραγάτση ή όχι, είναι θέμα πρωτίστως προσωπικού γούστου. Κι αν όπως η Έλενα Ακρίτα δεν δηλώνεις «καραγατσικιά» αυτό δεν σημαίνει πώς μπορείς να αναγνωρίσεις ότι το έργο γράφτηκε σε μία εποχή και ένα κοινωνικό πλαίσιο το οποίο μοιραία αντανακλάται στις σελίδες του. Όπως δεν μπορείς να περιμένεις από την Ηλέκτρα του Ευρυπίδη ή του Σοφοκλή να μην εναποθέτει κάθε της ελπίδα για μία άλλη ζωή στον αδερφό της, Ορέστη, τον άντρα, συνέχεια του πατέρα της, έτσι δεν μπορείς να περιμένεις κι ότι το 1953 στην Ελλάδα του Καραγάτση μία γυναίκα δεν θα αντιμετώπιζε τη σεξουαλικότητά της με τύψεις και ενοχές. Άσε που δεν νομίζω και ότι ο μέσος μισογύνης σήμερα έγινε μισογύνης διαβάζοντας Καραγάτση (διαβάζοντας γενικώς).

Αυτό που μπορείς να περιμένεις είναι ότι η δική σου ματιά σε κάθε σήμερα θα αλλάζει τον τρόπο που διαβάζεις όλα αυτά τα έργα. Αυτό που μπορείς να περιμένεις είναι ότι η κριτική σου ματιά όσο διαβάζεις και ζεις και αντλείς εμπειρίες ζωής θα οξύνεται.

Στην περίπτωση της Έλενας Ακρίτα, διαφώνησε μαζί της ο queer συγγραφέας Sam Albatros, που χαρακτήρισε το post «μάλλον συντηρητικό για την Ακρίτα που ξέρω», αναλύοντας περαιτέρω την άποψή του στα σχόλια με την Έλενα Ακρίτα να συνεχίζει τον διάλογο.

Το αναζωογονητικό σε αυτή την περίπτωση ήταν πως όταν τρίτοι τους παραίνεσαν να μην τσακώνονται και οι 2 αναφέρθηκαν στη διαφορά μεταξύ τσακωμού και διαφωνίας που έχουμε συλλογικά ξεχάσει.

Πάντως, πέρα από τις προσωπικές θέσεις του καθενός για τη Μεγάλη Χίμαιρα, είναι αλήθεια πώς είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρο στην εποχή που αν δεν πάρεις θέση για κάτι είναι σαν να μην υπάρχεις, το ζήτημα για το οποίο όφειλες να πάρεις θέση το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος ήταν ο Καραγάτσης. Κι αυτή τη μεγάλη αλήθεια ανέφερε η Έλενα Ακρίτα στο υστερόγραφο της ανάρτησής της.

«Πάντως, η μέρα που ξυπνάς και τί να δεις οι χρήστες των σόσιαλ δεν τσακώνονται για το ινφλουέντζο αλλά τον Καραγάτση είναι μια καλή μέρα. Σε γενικές γραμμές», έγραψε η Έλενα Ακρίτα και δεν θα μπορούσα να συμφωνώ περισσότερο.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ