Μαρία Κάλλας, ο έρωτας, το τέλος, η λύτρωση

Ο Αρίστος πέθανε στην αγκαλιά μου, όχι στην αγκαλιά της Τζάκυ και σε παρακαλώ μην το ξεχάσεις αυτό.

 Με τον Μενεγκίνι, τον Ωνάση και την Μάξγουελ (AP Photo/Di Domenico)

”Ήταν ο μόνος άντρας που αγάπησα στη ζωή μου. Ήταν γεμάτος από ζωή και γοητεία. Κοντά του έγινα μία διαφορετική γυναίκα. Ξέρω ότι ο κόσμος νομίζει ότι τον αγάπησα για τα λεφτά του αλλά αυτό είναι πέρα για πέρα ψέμα. Τον αγάπησα και εξακολουθώ να τον αγαπώ παρά το γεγονός ότι έχει πεθάνει, γιατί ήταν ευγενικός και γεμάτος κατανόηση για εμένα. Γιατί με έκανε να αισθανθώ σαν πραγματική γυναίκα.” (απόσπασμα από συνέντευξή της  στον Ταχυδρόμο)

 Με την Έλσα Μάξγουελ στη Βενετία (AP Photo/Staff/Pringle)

Μία γνωριμία. Ξεκίνησε στο πάρτι της Έλσας Μάξγουελ. 1957. Κλείνει τα 35 και συμπληρώνει μία δεκαετία στο πλευρό του Μενεγκίνι. ”Εγώ είμαι η φωνή, εκείνος είναι η ψυχή. Δε θα μπορούσα να ζήσω χωρίς εκείνον.” Οι δηλώσεις για τον σύζυγό της αφήνουν τον Ωνάση παγερά αδιάφορο. Την θέλει. Δε φοβάται να το εκδηλώσει.  1958, εμφανίζεται στο Παρίσι ο Ωνάσης της στέλνει στο ξενοδοχείο λουλούδια. Την διεκδικεί χωρίς αναστολές.

 Με τον Μενεγκίνι στο σπίτι της στο Μιλάνο (AP Photo/Raoul Fornezza)

Καρδιά και πεπρωμένο. Ποιος να τα κάνει στην  άκρη; Πώς να τα αγνοήσει. Γεννήθηκαν για να γνωριστούν, για να ερωτευτούν, για να πληγώσουν και να πληγωθούν. Το καλοκαίρι του ’59 ανεβαίνει στην ‘’Χριστίνα’’ που είναι αραγμένη στο Μόντε Κάρλο. Η διάσημη θαλαμηγός έχει πέντε επιβάτες. Αριστοτέλης Ωνάσης, Τίνα Λιβανού, Μαρία Κάλλας, Μπατίστα Μενεγκίνι και Ουίνστον Τσώρτσιλ. Η στιγμή τους.

 Με τον Τσώρτσιλ στη ”Χριστίνα” στο Μόντε Κάρλο (AP Photo)

 Με την Τίνα Λιβανού στους Δελφούς (AP Photo)

Είμαι ερωτευμένη με τον Άρη και σε αφήνω.

Μία ειλικρινής δήλωση, μεστή νοήματος. Για πρώτη φορά στη ζωή της είναι ερωτευμένη. Για πρώτη φορά στη ζωή της βρίσκει το νόημα της ύπαρξής της. Γιατί το μόνο τελικά που ήθελα ήταν εκείνος. Κανένας άλλος δεν μπόρεσε να αγγίζει τις χορδές της ψυχής της. Τον άφησε να γνωρίσει την αληθινή Μαρία και αφέθηκε στα χέρια του. Τι κι αν την αντιμετώπιζε ως άλλο ένα τρόπαιο. Μιλούσε ο έρωτας της. Εγωισμός. Απών. Η επαγγελματική της επιτυχία, οι διθύραμβοι, το χειροκρότημα. Όλα ανήκαν στο παρελθόν. Ένα του βλέμμα και ένα του φιλί. Ήταν αρκετά, αλλά όχι για πολύ.

Περνά ώρες μοναχικές στη ”Χριστίνα” όσο ο Αρίστος ασχολείται με τη δουλειά. Επτά ανεβάσματα όπερας το ’60, πέντε το ’61, δύο το ’62, κανένα το ’63. Τον Μάη του ’65, όταν τραγουδάει Νόρμα στο Παρίσι, χάνει μια ψηλή νότα, μπερδεύεται, σπάει σε ένα ψηλό ”σι” , στην τελευταία πράξη. Τη γιουχάρουν. Δίνει την τελευταία της παράσταση στο Λονδίνο. ”Δεν είμαι άγγελος ούτε υποκρίνομαι ότι είμαι. Αυτός δεν είναι ένας από τους ρόλους μου. Δεν είμαι όμως ούτε διάβολος. Είμαι μια γυναίκα. Είμαι μια επαγγελματίας.”

Με τον Ωνάση στο διάσημο ”Lido” στο Παρίσι (AP Photo/Str)

Τα σύννεφα δε θα αργήσουν να φανούν. Η φωνή της αλλοιώνεται και οι καυγάδες είναι καθημερινότητα. Συνεχίζει να είναι ερωτευμένη με την ίδια ακριβώς δύναμη. Δεν είναι η Νόρμα, ούτε η Μήδεια. Είναι η Μαρία που φορά μεγάλα μαύρα γυαλιά και μία χρυσή αλυσίδα στον καρπό. Στο εσωτερικό της έχει χαραγμένο το εξής: ”ΤΜWL – To Maria With Love”. Δε θέλει κάτι άλλο από τη ζωή της. Ίσως, ένα παιδί μαζί του. Μα και πάλι αυτός ήταν τα πάντα.

 Πάνω στη θαλαμηγό ”Χριστίνα” στις Μπαχάμες (AP Photo/Str)

Μοναξιά. Το συναίσθημα που παίρνει τη θέση του ενθουσιασμού. Αγάπη υπάρχει αλλά δεν εκφράζεται όπως παλιά. Είναι μαζί σχεδόν μία δεκαετία και το φινάλε προμηνύεται οδυνηρό. Γιατί οι μεγάλοι έρωτες τα έχουν όλα και στον υπέρτατο βαθμό. Δεν υπάρχει μετριοπάθεια, δεν υπάρχει λογικό και σωστό. Όλα ή τίποτα. Και βρέθηκε στο τίποτα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Ο Ωνάσης τα φτιάχνει με την Τζάκυ πριν καν χωρίσουν. Ήταν αφοσιωμένη στην αγάπη τους και τώρα καλείται να πενθήσει τον έρωτα που τόσο βίαια της στέρησε.

Καταρρακώνεται. Ο Αρίστος παντρεύεται στον Σκορπιό την Τζάκυ και η Μαρία δηλώνει λίγο καιρό αργότερα: ”Ήταν δική μου απόφαση να τον αφήσω. Και οι δύο συμφωνήσαμε γιατί αγαπιόμαστε ίσως υπερβολικά. Θα χαιρόμουν να τον έβλεπα ευτυχισμένο σε κάθε περίπτωση. Κι αν είναι ευτυχισμένος με την Τζάκυ, είμαι πολύ χαρούμενη για αυτό.” Ήταν δυστυχισμένη.

Carnegie Hall, Μάρτιος του ’74 στη Νέα Υόρκη (AP Photo/John Lent)

Απομονώνεται. Δεν έχει επαφές με την οικογένειά της, δε δέχεται φίλους στο σπίτι και μιλά ελάχιστα στο τηλέφωνο. Στο ντελικάτο διαμέρισμα της λεωφόρου Ζορζ Μαντέλ, στο Παρίσι κοντά στην Αψίδα του Θριάμβου, η μεγάλη ντίβα είναι μόνη της. Μέχρι το τέλος. Μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατος.

Στις 15 Μαρτίου 1975 ο Ωνάσης αφήνει την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο του Παρισιού. Η Τζάκυ δεν είναι πουθενά. Στο πλευρό του βρίσκεται μόνο η Κάλλας. Απώλεια. Άλλη μία μέρα πιο κοντά στο τέλος. ‘’Το δυστυχισμένο πουλί χώνεται στη φωλιά του και πεθαίνει.’’ Αυτό επιλέγει. Στις 16 Σεπτεμβρίου του ’77. Είναι 54. Τη βρίσκουν νεκρή στο διαμέρισμά της. Χρήση βαρβιτουρικών. Καρδιακή προσβολή.

”Έσβησε” μόνη στο διαμέρισμά της στο Παρίσι (AP Photo/Jacques Langevin)

Τo 2010 μία ιταλική έρευνα από τους φωνίατρους Φράνκο Φούσι και Νίκο Παολίλο αναφέρει πως η Κάλλας υπέφερε από δερματομυοσίτιδα, μία εκφυλιστική νόσο που φθείρει τους μυς και τους ιστούς, συμπεριλαμβανομένου του λάρυγγα. Όπως εξηγούν οι δύο Ιταλοί επιστήμονες, η θεραπεία για τη δερματομυοσίτιδα βασίζεται σε κορτιζονούχα και ανοσοκατασταλτικά σκευάσματα, τα οποία είναι πιθανό να επιφέρουν σταδιακά καρδιακή ανεπάρκεια. Συμφωνούν με την επίσημη ιατρική έκθεση, μόνο που διευκρινίζουν ότι η ανακοπή δεν ήταν τυχαίο γεγονός, αλλά το αποτέλεσμα της εκφυλιστικής μυασθένειας.

Άφησε τον εαυτό της να πεθάνει. Αυτή είναι η αλήθεια της. Η καρδιά της ήταν δοσμένη στον Αρίστο και έπαψε να χτυπά όταν τον αποχαιρέτησε στο κρεβάτι του νοσοκομείου τον Μάρτη του ’75. Θα έσκυψε κοντά του, θα φίλησε το μέτωπό του και θα του ψιθύρισε στο αυτί”Θα τα πούμε σύντομα”. Τότε σταμάτησε η καρδιά της.

Πρώτα έχασα τη φωνή μου, μετά το σώμα μου και στο τέλος τον Ωνάση.

(AP Photo/J. Walter Green)

Κεντρική Φωτογραφία: AP Photo/Jean-Jacques Levy